Yangi baholash tizimi ... noqonuniy joriy qilinmoqdami?Adliya vazirligining ma'lum qilishicha, Maktabgacha va maktab ta'limi vazirining 2024-yil 26-avgustdagi "2024-2025-oʻquv yilidan boshlab umumtaʼlim maktablarida bilimni baholashning yangi tartibini joriy etish toʻgʻrisida"gi 275-sonli buyrug'i
Adliya vazirligi ro'yxatidan o'tmagan va idoralar normativ-huquqiy hujjatlari
davlat reyestrida mavjud emas. Adliya vazirligi boshqarma boshlig'i F.Saliyev imzolagan xatda aytilishicha, vazirlik va idoralarning fuqarolarning qonuniy huquq, erkinlik va manfaatlairiga aloqador yoki umummajburiy tusdagi normativ aktlari Adliya vazirligida ro'yxatdan o'tkazilishi va rasman e'lon qilinishi kerak.
"Normativ-huquqiy hujjatlar to'g'risida"gi
qonunning 37-moddasiga ko'ra. vazirliklar va idoralarning davlat ro‘yxatidan
o‘tkazilmagan normativ-huquqiy hujjatlari tegishli ijtimoiy munosabatlarni huquqiy jihatdan tartibga solish uchun
asos bo‘lib xizmat qilishi mumkin emas hamda huquqiy oqibatlarga olib kelmaydi. Vazirliklar va idoralarning mansabdor shaxslari davlat ro‘yxatidan o‘tkazilmagan normativ-huquqiy hujjatlarni amalga kiritganlik uchun qonunda belgilangan tartibda ma’muriy
javobgarlikka tortiladi.
Xuddi shu qonunning 38-moddasiga ko'ra, normativ-huquqiy hujjatlar
rasmiy nashrlarda e’lon qilinishi kerak. Maktabgacha va maktab ta'limi vazirining yangi baholash tizimi bo'yicha buyruqlari va bu tizimni tartibga soluvchi, unda ishtirokchilarning (o'quvchilar, o'qituvchilar, maktab, vazirlik, ota-onalar) huquq va majburiyatlarini belgilaydigan nizom yoki boshqa hujjat
lex.uz da ham, vazirlik
saytida ham, boshqa biron rasmiy manbada ham e'lon qilingan emas.
Qolaversa, yangi baholash tizimi
amaldagi bir qator normativ-huquqiy hujatlarga
zid:
- Vazirlar Mahkamasi qarori bilan "Umumiy o'rta ta'lim to'g'risida"gi
Nizomning 33-bandi (e'tibor bering: "Normativ-huquqiy hujjatlar to'g'risida"gi qonunga ko'ra, normativ-hujjat o'zidan
yuqori yuridik kuchga ega normativ-huquqiy hujjatga zid kelishi - masalan, Maktabgacha va maktab ta'limi vazirining buyrug'i Vazirlar Mahkamasi qaroriga zid kelishi mumkin emas);
- O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi va Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazining buyrug'i bilan tasdiqlangan hamda Adliya vazirligi ro'yxatidan o'tkazilgan "5 — 9-sinf o‘quvchilarining bilimlari sifatini nazorat qilishning reyting tizimi to‘g‘risida"gi
Nizom.
Yangi baholash tizimining o'qituvchilar va o'quvchilarga ta'siri haqida bu
maqolada batafsil yozilgan edi. Ota-onalarning xabar berishicha, bu bo'yicha yuqori davlat organlariga (Parlament, Prezident Administratsiya va hokazo) yuborilgan
murojaatlar ko'rib chiqish uchun Maktabgacha va maktab ta'limi vazirligiga yuborilmoqda va vazir o'rinbosaridan "bizda hammasi zo'r" mazmunida javoblar
kelmoqda.
Tizim, vazirlik aytgandek, "zo'r" bo'lishi ham mumkin, lekin qonunlarni nima qilamiz? Yoki ayrim vazirliklarga amaldagi qonunchilikni "ignor" qilish huquqi berilganmi?