Пуллик таълим, пуллик даволаш, пуллик автотураргоҳ ва бошқа шунга ўхшаш ҳолатларда баъзиларнинг “бу нормал ҳолат, ана чет элдаям худди шунақа”, “Европада ҳам бор шу нарса” қабилидаги сўзларини эшитамиз, яъни бундай ўзгаришларнинг жуда тўғри амалиёт эканини, ривожланган давлатларга эргашилаётгани уқтирмоқчи ҳам бўлишади.
Анча йиллар олдин бир яшар қизчам оғир касал бўлиб қолди. Реанимацияда, унга қон қуйиш керак экан. Айни ўша пайтларда эди, янги қарор чиқибди – беморга яқинларидан қон олиб тўғридан тўғри қуйиш мумкин эмас, тайёр, текширилган плазмалардан қуйилади. Америкада ҳам масалан, шундай экан, дейишганди. Бир қараганда, жуда тўғри қарорга ўхшайди, лекин ўшанда қизимнинг қонига мос группадаги плазмани шаҳардан топа олмаганмиз. Қўшни туманлардан суриштирдик – йўқ. Ахири, бир туманда икки дона бор экан, биттаси бир беморга қуйиляпти, иккинчисини олиш мумкин. Дарров йўлга чиқдик, ярим соат бориш, ярим соат келиш. Энди анови беморга яна қайта шундай плазма керак бўлса, улар ҳам ахтаради ҳали. Гўёки, тўғри, беморларнинг соғлиғини ўйлаб қилинган иш катта даражада ноқулайлик туғдирганди. Ўша воқеа қандай тугаганини айтмай қўя қоламан.
Ҳа, Америкадаям шунақа, қон плазмалардан қуйилади, лекин у ерда етарлича қон банклари бор, тизим ишлайди, исталган қон гуруҳида етарлича захира мавжуд, донорлардан олиб йиғиб қўйилган. Ана шундан кейин, бояги “мумкин эмас” қарори чиққан.
Айтмоқчиманки, ривожланган давлатларда анчадан бери амалда бўлган, баъзида бизда ҳам қўлланилмоқчи бўлаётган кўп масалалар комплекс ҳолда қараб, ҳал қилиниши керак. Сифатли туғруқхона пуллими, демак аҳоли бошқа томондан ижтимоий ҳимояланган, суғурталанган бўлиши керак, кўчаларга пулли сақлаш жойлари лозимми, аввало сифатли жамоат транпортлари ва пиёдалар учун кенг йўлаклар ҳал қилиниши керак.
Халқдан олиниши керак бўлган масалаларда жаҳон тажрибасини яхши кўрар эканмиз, халққа бериладиган жиҳатларда ҳам Америка ёки Европадан андоза олайлик.
Анча йиллар олдин бир яшар қизчам оғир касал бўлиб қолди. Реанимацияда, унга қон қуйиш керак экан. Айни ўша пайтларда эди, янги қарор чиқибди – беморга яқинларидан қон олиб тўғридан тўғри қуйиш мумкин эмас, тайёр, текширилган плазмалардан қуйилади. Америкада ҳам масалан, шундай экан, дейишганди. Бир қараганда, жуда тўғри қарорга ўхшайди, лекин ўшанда қизимнинг қонига мос группадаги плазмани шаҳардан топа олмаганмиз. Қўшни туманлардан суриштирдик – йўқ. Ахири, бир туманда икки дона бор экан, биттаси бир беморга қуйиляпти, иккинчисини олиш мумкин. Дарров йўлга чиқдик, ярим соат бориш, ярим соат келиш. Энди анови беморга яна қайта шундай плазма керак бўлса, улар ҳам ахтаради ҳали. Гўёки, тўғри, беморларнинг соғлиғини ўйлаб қилинган иш катта даражада ноқулайлик туғдирганди. Ўша воқеа қандай тугаганини айтмай қўя қоламан.
Ҳа, Америкадаям шунақа, қон плазмалардан қуйилади, лекин у ерда етарлича қон банклари бор, тизим ишлайди, исталган қон гуруҳида етарлича захира мавжуд, донорлардан олиб йиғиб қўйилган. Ана шундан кейин, бояги “мумкин эмас” қарори чиққан.
Айтмоқчиманки, ривожланган давлатларда анчадан бери амалда бўлган, баъзида бизда ҳам қўлланилмоқчи бўлаётган кўп масалалар комплекс ҳолда қараб, ҳал қилиниши керак. Сифатли туғруқхона пуллими, демак аҳоли бошқа томондан ижтимоий ҳимояланган, суғурталанган бўлиши керак, кўчаларга пулли сақлаш жойлари лозимми, аввало сифатли жамоат транпортлари ва пиёдалар учун кенг йўлаклар ҳал қилиниши керак.
Халқдан олиниши керак бўлган масалаларда жаҳон тажрибасини яхши кўрар эканмиз, халққа бериладиган жиҳатларда ҳам Америка ёки Европадан андоза олайлик.