Ingliz tilini o'rganamiz

#Grammar_time

🔖 Mavzu: Question tags

💡Ingliz tilida 'question tag' deb darak gapning oxirida shu gapdagi ma'lumotni tasdiqlash yoki tekshirish uchun beriladigan savolga aytiladi. Bu savol darak gapdagi yordamchi fe'l va eganing olmosh shaklidan tashkil topadi.

💡Question tag shaklidagi savolning ikkita asosiy qoidasi mavjud:
💡Birinchi qoida: agar darak gap boʻlishli boʻlsa, 'question tag' boʻlishsiz (inkor) boʻladi.
🔹️You are coming (➕) to the party, aren't you? (➖)

💡Ikkinchi qoida: agar darak gap boʻlishsiz boʻlsa, 'question tag' boʻlishli boʻladi.
🔹️You won't tell (➖) anyone about it, will you ? (➕)

💡Misollar:
🔹️Tom and Jill hope to get married, don't they?
🔹️There are a lot of people there, aren't there?
🔹️This isn't a good bag, is it?

💡Yuqoridagi misollardan shuni bilib olish kerakki, 'question tag' qisqa boʻlishi uchun unda ega sifatida faqat kishilik olmoshlari va there bilan boshlangan gaplarda there so'zinig o'zi ishtirok etadi.

💡'Question tag'ning qo'shimcha qoidalari:
💡Let's… - Keling… birikmasi bilan boshlanadigan gaplarda 'question tag' ... shall we? shaklida boʻladi.
🔹️Let's dance, shall we?
🔹️Let's go to the cinema, shall we?

💡Buyruq gaplarda 'question tag' har doim ... will you? shaklida boʻladi.
🔹️Open the door, will you?
🔹️Don't sleep at the lesson, will you?
🔹️Let him carry the shopping, will you? (Yuqoridagi Let’s …. , shall we? qurilmasidan farqlay bilish lozim. Bu yerda Let … buyruq gapni boshlab kelmoqda.)

💡Qoʻshma gaplarda asosiy mazmun ifodalangan gapdan kelib chiqqan holda 'question tag' hosil qilinadi.
🔹️He won't mind if I leave early, will he?
🔹️I think he is a bit irresponsible, isn't he?
🔹️I thought they moved to London, didn't they?
🔹️He was sleeping when I came, wasn't he?

💡Ba'zibir istisno holatlarni koʻrib chiqamiz:
💡nobody/nothing/no/none/never/nowhere/neither va oʻxshash inkor ma'noli soʻzlar qatnashdan darak gaplarda 'question tag' boʻlishli boʻladi:
🔹️Nobody came, did they?
🔹️Nothing was stolen, was it?
🔹️They have never been to Australia, have they?
🔹️There is no water in the pool, is there?

💡somebody/someone/anybody/anyone/everybody/everyone olmoshlari qatnashgan darak gaplardan 'question tag' hosil qilinganda they koʻplikdagi olmoshi va koʻplikdagi yordamchi fe'l ishtirok etadi.
🔹️Everybody is here, aren't they?
🔹️Somebody has left their notebook, haven't they?

💡Hozirgi zamonda I am… deb boshlanadigan darak gaplarda 'question tag' …, aren't I? shaklida boʻladi.
🔹️I am too fat, aren't I?

💡Koʻpchilik qiynaladigan vaziyat - bu have/has/had fe'llarining boʻlishli gaplarda qoʻllanishidir. Bu fe'llar ham asosiy fe'l, ham yordamchi fe'l boʻlib qoʻllana oladi va ba'zan buni aniqlash qiyin boʻladi.
💡Bu fe'llar asosiy fe'l yoki have to modal fe'li sifatida qoʻllanilganda, ulardan keyin zamonni koʻrsatadigan boshqa fe'l boʻlmaydi va 'question tag' da yordamchi fe'l sifatida do/does/did qoʻllanadi.
🔹️They have a shower every morning, don't they?
🔹️He has to go now, doesn't he?
🔹️She had to bring the book, didn't she?
💡Bu fe'llar yordamchi fe'l sifatida qoʻllanilganda, ulardan keyin asosiy fe'l ishtirok etadi va have/has/had fe'llarining oʻzlari shunday shaklda 'question tag' da qoʻllaniladi.
🔹️They have answered all the questions, haven't they?
🔹️He has been to the USA many times, hasn't he?
🔹️He had been there before we arrived, hadn't he?

​​​​​➡️ ️@ingliz_tiliuz

🇹🇷Turk tilini mazza qilib o‘rganing:
Tanlash sizdan👇

▶️ Audiokurs orqali o‘rganish
🎥 Videokurs orqali o‘rganish
🎬 Film va seriallar orqali o‘rganish
🖥 Foto lug‘atlar orqali o‘rganish
📖 So‘zlashgich orqali o‘rganish
🗂 Tizimli o‘rganish
🔼Maydalab o‘rganish
😀 Qo‘shiqlar orqali o‘rganish
💿 Multfilmlar orqali o‘rganish
😀 Audiokitoblar orqali o‘rganish
📚 Kitoblar orqali o‘rganish
🗂 So‘z boyligini keskin oshirish
💬 «So'zlashuv» darslari

🎯 Inglizcha so’z yodlash sirlari

Deyarli har bir o’rganuvchi ingliz tilidagi so’zlarni yodlash bilan bog’liq muammolarga duch kelgan. Ikkinchi til sifatida o’rganilganda ingliz tilidagi so’zlarni yodlab olish juda ko’p mehnat talab qilinishi mumkin. Izlangan esa albatta imkon topadi!
Agar siz yodlagan so’zlaringizni qisqa fursat ichida esdan chiqarib yuborayotgan bo’lsangiz, quyidagi bir necha tavsiyalarga amal qilgan holda ingliz tilidagi so’z boyligingizni sezilarli darajada oshirishingiz va mavjud so’zlaringizning yodda qolishini ta’minlashingiz mumkin.

Ingliz tilidagi so’z bo’yligingizni oshirishga ahd qilgan bo’lsangiz, siz uchun yangi bo’lgan so’zlarni samarali yodlash uchun quyidagi 4 qoidaga amal qiling:

😎1. Yaxshi lug’at sotib oling.

Men odatda o’quvchilarimga ikkita lug’at sotib olishlarini maslahat beraman: birinchi lug’at kichik, ixcham, o’zingiz bilan har joyga olib boriladigan lug’at bo’lsin; ikkinchi lug’at esa katta, so’zlarning eng ko’p ma’nolari berilgan, advanced bosqichidagi o’rganuvchilar uchun mo’ljallangan lug’at bo’lishi kerak. Kichik lug’atingizni imkon qadar yoningizda olib yurishga va har qanday holatda bo’lmasin bo’sh vaqt topishingiz bilan yangi yodlayotgan so’zlaringizni takrorlab borishga harakat qiling. Doimiy takrorlash so’zlarni yodlashda yaxshi yordam beradi. Katta lug’atdan esa yangi yodlashingiz kerak bo’lgan so’zlarning ro’yxatini tuzishda, siz uchun qiyin bo’lgan matnlarni tarjima qilishda foydalanishingiz mumkin. Har ikkala holatda ham asosiy e’tiboringiz so’zlarni qisqa fursat ichida, ammo tez-tez takrorlab turishingizda bo’lishi kerak.

😎2. Ingliz tilidagi matnlarni ko’proq o’qing.

Bajarish orqali ko’p narsani o’rganish mumkin. Qanchalik ko’p o’qisangiz shunchalik ko’p siz uchun yangi bo’lgan so’zlarni topasiz, joriy yodlanayotgan so’zlarni takrorlaysiz va to’liq yodlab olgan so’zlaringizni mustahkamlaysiz.

Kam o’qigandan ko’ra ko’p o’qigan yaxshiroq. Ko’p o’qigandan ko’ra esa sifatli o’qish yaxshi foyda beradi. Shu uchun o’qiyotgan paytingizda o’qilayotgan matn mazmuni haqida o’ylashga harakat qiling. Bu bilan siz matn muallifi nima demoqchi bo’layotganini yaxshiroq tushunasiz va o’qilayotgan so’zlarga ko’proq e’tibor berasiz.

Oldi-qochdi matnlarga nisbatan badiiy ruhda yozilgan matnlarni, asarlar yoki badiiy adabiyotlardan parchalarni o’qish yaxshiroq samara beradi. Shuning uchun ham o’qishda matnning yozilish uslubini hisobga olish katta ahamiyatga ega.

😎3. Lug’atdan foydalanishda erinchoqlik qilmang.

Shaxsiy tajribamdan kelib chiqqan holda aytishim mumkinki, o’rganuvchilarning yarmidan ko’prog’i o’zlari uchun notanish bo’lgan so’zga duch kelib qolishganda lug’atni ochib so’z qidirishga erinishadi. Bu so’z yodlashdagi eng katta xatolardan biri. Hech qachon so’zning ma’nosini matnga qarab tahmin qilib topishga urinmang. Undan ko’ra erinchoqlikni bir chetga surib qo’yib lug’atdan shu so’zni topishga harakat qiling. Bu usul bilan siz nafaqat so’zning matnda berilgan ma’nosini, balki boshqa ma’nolarini ham yodalab olasiz.

😎4. Lug’at daftar tuting.

Lug’at kitobingizda so’zlar juda ko’p. Siz ularning hammasini ham yodlamasligingiz, ularning hammasidan foydalanmasligingiz mumkin. Bu o’rinda lug’at daftar tutish siz uchun eng ko’p ishlatiladigan yangi so’zlarni jamlash imkonini beradi. Lug’at daftar tutishning asosiy qulayliklaridan biri ham shu – siz uni o’zingiz xohlaganday yuritishingiz, yodlanayotgan ibora yoki so’zlarni istalgan usulda guruhlashingiz mukin.

Xulosa qilib aytganda, ingliz tilida so’zlarni yodlash qiyin emas. Bu faqatgina sizning yodlashga nisbatan harakatingizga bog’liq. So’zlarni yodlashning birdan-bir samarali usuli – bularni qisqa vaqt ichida, ammo te-tez takrorlab turish ekanligini unutmang!

➡️ @ingliz_tiliuz

#Grammar_time

🔖 Mavzu: Inkor so'roq gaplar (Negative questions)

💡Ingliz tilida inkor soʻroq gaplar oʻziga xos vaziyatlarda qoʻllaniladi va ularni uchta guruhga ajratish mumkin.

💡Birinchidan, inkor soʻroq gaplar taajjubni ifodalash uchun qoʻllaniladi:
🔹️Didn't you hear the bell?! I rang it four times! (Qoʻng'iroqni eshitmadingmi?! Men uni toʻrt marotaba chaldim!)

💡Ikkinchidan, inkor soʻroq gaplar his-hajayonni ifodalash uchun qoʻllaniladi:
🔹️Doesn't that dress look beautiful? (Anavi kuylak juda chiroyli-a?)

💡Uchinchidan, inkor soʻroq gaplar suhbatdoshimiz fikrimizni tasdiqlashini xohlaganimizda qoʻllaniladi, ya'ni biz savol berayotganda 'ha' javobini kutamiz.
🔹️Haven't we met somewhere before? (Avval biror joyda uchrashmaganmizmi?)

💡Soʻnggi yillarda DTM tomonidan qoʻllanayotgan testlarda inkor soʻroq gaplarga javob tanlash testlari ham uchramoqda. Bunday testlarga javob tanlashda oddiy savolga qanday javob berilsa, shunday javob tanlanadi.
🔹️Are you hungry? (oddiy soʻroq gap) ➖ Yes, I am. I haven't eaten since morning
🔹️Aren't you hungry? (inkor soʻroq gap) ➖Yes, I am. I am dying of hunger.
🔹️Haven't we met somewhere before? (inkor soʻroq gap)
➖No, I don't think so. (inkor javob)
➖Yes, but I can't remember your name. (ijobiy javob)

​​​​​➡️ ️@ingliz_tiliuz

​✍️ “Writing skill”ni oshirishni istaysizmi?

To’g’ri gap tuzishnichi? Bu yerda “writing” uchun ishonchingizni oshiradigan va “writing skill”ni mustahkamlaydigan ayrim qo’llanmalar berib o’taman. Amalda qo’llasangiz “writing”da qiyinchliklarga duch kelmaysiz.

🔸 1. Iloji boricha ko'proq o'qing

Tinglash nutq bilan chambarchas bog'liq bo’lganidek, o'qish ham yozish bilan chambarchas bog'liq, shuning uchun “writing”ni mustahkamlash bo'yicha 1-sonli maslahatimiz iloji boricha ko'proq o'qishdir! Bu sizning so'z boyligingizni, grammatikangizni, jumla tuzilmangizni yaxshilashga yordam beradi va fikrlarni yetkazib berishning ko'plab turli usullarini ko'rsatadi.

Masalan: Agar siz o’z tarjimai holingizni yozishingiz kerak bo’lsa, qanday yozishni bilmasangiz, internet yoki gazetalardan boshqalarnikini o’qib ko’ring. Ulardan o’zingizga namunalar oling, va o’zingizda qo’llang. Turli xil variantdagi matnlarni muntazam o’qib borish, o’zingiz yozmoqchi bo’lganda «тормоз» bo’lib qolishni oldini oladi.

🔸 2. Ingliz tili lug'atidan foydalaning

Siz so'zlarni tarjima qilish uchun ularni qidirishingiz, va so'z yoki iboralarni takrorlamaslik uchun antonim va sinonimlarni o'rganishingiz mumkin, bu sizning muloqot qobiliyatingizni yaxshilaydi.

🔸 3. Grammatikani mustahkamlang

Grammatik mashqlar ustida ishlasangiz, “writing skill” ancha yaxshilanadi. Shuni ham yodda tutingki, grammatika siz yozganingizda gapirgandan ko'ra muhimroqdir, chunki u odatda rasmiyroq tuzilgan.

🔸 4. Yozgandan keyin imlo xatolarni tekshiring

O'zbek tilida imloviy xatolarga to'la biror narsani o'qiganingizda, o'zingizni qanday his qilasiz?  Noto'g'ri imlo orqali butun bir asarni buzish mumkin va biz odatda biz yozgan narsalarni boshqalar o'qishi uchun yozamiz. Bundan kelib chiqib, sizni o’qishlarini his qilib yozing.

🔸 5. Ingliz tilida kundalik yuriting

Kundalikni ingliz tilida tutish “Writing”ni odatiy faoliyatga aylantirish uchun sizni har kuni yozishga majbur qiladi. Bundan tashqari, siz "o'zingizga yozmoqdasiz", bu bilan o’zingizni erkin his qilishingiz mumkin.  Murakkab jumlalarni yozishingiz shart emas: ularni xohlaganingizcha sodda qilib qo'yishingiz mumkin.

⤴️ Bu usullardan foydalansangiz “writing skill” bilan bog’liq muammolar bo’lmaydi sizda.

​​​​​➡️ ️@ingliz_tiliuz 

⤵️Ko'z yoshlarga g'arq qilgan asar...

📖 Yuy Xuan: "YASHAMOQ"