Ўйлашимча?

Юз йилдан кейин, яъни 2124 йилда барчаларимиз қариндошларимиз билан биргаликда ер остида бўламиз.

Биз қурган уйларда нотаниш одамлар яшайди. Йиғган мол-мулкимизга бошқалар эгалик қилади. Биз ҳақимизда ҳеч нарсани эслашмайди ҳам. Ичимизда ким ҳам отасининг бобосини эслай олади. (Бўлса ҳам жуда озчилик эслайди).

Бизлар ўша пайтда сатрларда эсланамиз, исм ва шаклимиз унутилган тарихга айланади. Шундай экан нима учун келажакдаги мол-мулкимиз, уйларимиз ва аҳлларимиз ҳақида кўп бош қотирамиз. Ахир юз йилдан кейин булардан ҳеч наф йўқ-ку?!

Бизнинг борлиғимиз коинотнинг умри олдида бир лаҳза холос. Бизнинг умримиз унинг олдида кўз очиб юмгунчалик фурсатдир. Биздан кейин ўнлаб авлодлар келади. Улар ҳам дунёни худди биз топширгандек кейинги авлодга байроқни топширадилар. Улар орзуларининг тўртдан бирини ҳам амалга оширмасдан ўтиб кетадилар. Шундай экан, дунёдаги ҳақиқий ҳажмимизни билиб олишимиз керак. У, биз тасаввур қилгандан ҳам кичикдир.

Юз йилдан кейин зулумот ва сукунат ичра юриб, дунё нақадар ҳақир эканини ва орзуларимиз чўпчак эканини биламиз. Қани эди умримизнинг барчасини жиддий ишлар, яхшиликларни жамғариш ва солиҳ амалларни қилишга сафарбар қилсак эди, деб орзу қиламиз.

Карим Баҳриев

🤔 @o'ylashimcha

Маьлумотларга кўра, Ўзбекистон аҳолисининг 40 фоиздан ортиғи 2025-йилда иш ҳақининг пастлиги туфайли иш жойини ўзгартиришни режалаштирмоқда экан.

Мани кўп танишларим ишдан кейин Яндексда ишлашади.

🤔 @o'ylashimcha

"Ўзбекистон" номининг советларга алоқаси йўқ

Тарихий хариташунослик соҳасида охирги вақтда олиб борилган тадқиқотлар шуни кўрсатадики XVI – XVIII асрларда Ғарбий Европада нашр этилган дунёнинг сиёсий хариталарида Ўрта Осиё ҳудудлари Usbek (Usbec, Usbeck, Vsbek), Usbekia (Usbechia), унинг айрим қисмлари эса Usbek Bucharia, Usbek Bochara, Usbek Chowaresmia, Usbek Mawaralnahra, Usbek Turkistan, Usbek Turan, Usbek Tartaria, Usbek Zagatay сингари номлар билан аталган. Шуни алоҳида таъкилаш керакки, бу номларнинг барчаси этноним, яъни халқ номи сифатида эмас, балки топоним, яъни жойни – мамлакат номи сифатида берилган.

Usbeck, Usbekia вa Özbegistan каби номлар билан аталган тарихий хариталар жами 200 дан кўп. Бу хариталар шундан далолат берадики, “Ўзбекистон” атамаси 1924 йилда руслар томонидан ўйлаб топилган эмас, у ўрта асрларда Европанинг сиёсий ва тарихий-географик тизимида ишлатилган. Usbeck вa Usbekia жой номлари ўзбеклар мамлакати Özbegistan жой номининг лотинча шакллари бўлган. Бу номлар XVI – XVIII aсрлардa Ўрта Осиёга нисбатан ишлатилган, унда Шайбонийлар ва Аштархонийлар давлати назарда тутилган. Кейинчалик бу давлат марказлaри Бухоро, Хива, Қўқон вa Балхда бўлган бир нечта ўзбек хонликларига бўлиниб кетган. Хариталардаги Ўзбекистон топоними тарихий Туркистон топонимининг давр нуқтаи назаридан давомчиси бўлиб, унга маънодош атама сифатида ишлатилган. Бу иккала этнотопоним, яъни Туркистон ва Ўзбекистон, XVI – XVIII aсрлардa этник жиҳатдан бир-бирига яқин бўлган турли қавмларни сиёсий жиҳатдан бирлаштирувчи аҳамиятга эга бўлган.

Бу ерда шуни ҳам айтиб ўтиш керакки, мазкур хариталардаги кўп географик ва этнографик маълумотлар аниқ эмас, чунки европаликлар XVI – XVII асрларда Ўрта Осиё ҳақида ишончли маълумотларга эга бўлмаганлар. Европада хариташуносликнинг ривожланиши Ренессанс даври, яъни XV – XVI асрларга тўғри келади. Бу даврда эса Буюк Ипак йўлида карвонлар қатнови тўхтаган эди. Европаликлар Ҳиндистон ва Хитойга денгиз йўли орқали қатнай бошлаган эди. Шунинг учун Ўрта Осиё европалик саёҳатчилар ва хариташуносларнинг эътиборидан четда қолган эди.

Лекин XVIII асрнинг биринчи чорагига келиб, вазият ўзгарди. Бир тарафдан Россия ҳукмдори Петр I томонидан, иккинчи тарафдан Эрон ҳукмдори Нодиршоҳ томонидан Ўрта Осиёга айғоқчилик мақсадида юборилган саёҳатчилар минтақанинг янги хариталарини чиздилар. Ушбу хариталарда келтирилган географик ва этнографик маълумотлар бирламчи манба сифатида қабул қилиниши мумкин.
   
Шамсиддин Камолиддин, тарих фанлари доктори, профессор.

🤔 @o'ylashimcha

“Ижтимоий карта” ҳаётимизни осонлаштиради

Бугун Олий Мажлис Қонунчилик палатаси қўмиталари томонидан ўтказилган давра суҳбатида Ижтимоий ҳимоя тизимида амалга оширилаётган ислоҳотлар муҳокама этилибди.

Айтишларича яқин кунларда одамлар ҳаётини енгиллаштирадиган бир янгилик жорий қилинаркан. Янги йилда 600 минг нафар фуқарога “ижтимоий карталар” тарқатиларкан. Ушбу лойиҳа аввалига Тошкент шаҳри ва Янгийўл туманида синовдан ўтказилади, ҳаммаси жойида бўлса, йил охиригача бутун мамлакат бўйлаб ишга туширилади.

Нимага бу лойиҳа муҳим, деган савол туғилади. Айтилишича, бир дона “ижтимоий карта” орқали жуда кўп масалаларни осон ҳал қилиш мумкин бўлади. Масалан:

➖метро ва автобусда текин юриш;
➖электр ва газ тўловлари учун компенсация олиш;
➖ўқиш харажатларини қоплаш имконияти;
➖ижтимоий нафақа ва ёрдам пули каби тўловларни ҳам шу картанинг ўзида қабул қилиш.

Менимча, энг муҳими — ҳужжатлар йўқолиб қолса, қайта тиклаш учун овора бўлишга ҳожат йўқ. Барча маълумотлар бир жойда, бир картанинг ўзида сақланади. Ҳамёнда олиб юрасиз ва керак бўлганда осонгина фойдаланасиз.

Бугун ўтказилган йиғилишда ҳам бу ҳақида кўп гапирилди. Айтишяптики, ҳозирча синов босқичида ҳаммаси яхши ишласа, бутун республика бўйлаб бундай карталар жорий этилади. Шу лойиҳа ҳаётимизга тезроқ кириб келса, кўплаб қийинчиликлардан халос бўлармидик.

Shokirjonov news

🤔 @o'ylashimcha

Ўзбекистонда ҳафтанинг ҳар пайшанба куни жисмоний тарбия ва спорт куни сифатида белгиланаркан.

Кечга нима қилиш ҳақида индашмади лекин.

🤔 @o'ylashimcha