Прокачиваем вашу энергию

Простой инструмент, который активирует вашу энергию

Быстрые и полезные рецепты

Быстрые и полезные рецепты и кулинарные лайфхаки

Бережный психолог Лада

Секрет жизни. Здесь пробуждаются ваши мысли и чувства.

Статистика Избранное

hujayra.uz

Гео и язык канала: Узбекистан, Узбекский

Категория: Образование

Bu kanalda biologiyaning turli sohalariga oid xabarlar, kashfiyotlar, faktlar hamda umuman ilm-fan haqida yozib boriladi.
Kanal Dr. Baxtiyor Sheraliyev tomonidan yuritiladi.

Связанные каналы | Похожие каналы

Гео и язык канала

Узбекистан, Узбекский

Категория

Образование

Статистика

Избранное

Фильтр публикаций

Скрывать удаленные

Скрывать репосты

hujayra.uz

1 Nov, 03:24

O'zbekiston ixtiofaunasi yana bir yangi turga boyidi.

Do'stlar, sizlarga O'zbekiston ixtiofaunasining yangi vakili bo'lgan Dzihunia pseudoamudarjensis Sheraliev & Kayumova, 2024 turini kashf etganimizni xabar qilishdan mamnunman.

Ushbu yangi tur Farg'ona vodiysidan qayd etildi. Shu vaqtgacha Dzihunia urug'ining 3 turi - D. amudarjensis (Amudaryo), D. ilan (Zarafshon) va D. turdakovi (Talas) ma'lum edi. Men hammuallifim va qadrdon opam Dr. Yorqinoy Qayumova bilan birgalikda ushbu urug'ning to'rtinchi turini tavsiflashga muvaffaq bo'ldik.

Yangi tur o'zining urug'doshlaridan yon chizig'idagi poralari soni (84-86 ta), ingichka dum bandi, orqa va anal suzgich qanotlarining kaltaligi hamda ko'zlararo masofasining yirikligi bilan farq qiladi. Yangi tur haqidagi maqola xalqaro Zootaxa jurnalida chop etildi.

Mazkur turni kashf etish jarayonida o'z hissasini qo'shgan barcha hamkasblar, shogirdlar va yaqinlarimizga o'z minnatdorchiligimizni bildiraman.

@hujayrauz

4.5k 4 41 30 136

hujayra.uz

20 Oct, 13:08

Ilm-fan taraqqiyotining o'zagi - bu sizning tadqiqotlaringiz. Qanday tadqiqot olib borish, natijalarini umumlashtirish, rasmiylashtirish, va keng jamoatchilikka e'lon qilish - hammasi ilmiy maqola ko'rinishida dunyoga keladi.

Hozir sizlarga yana bir juda foydali manbani tavsiya qilmoqchiman:

Bo'lajak Akademik

Bu loyiha doirasida tashabbuskor jamoa a'zolari ilmiy maqola yozish borasida juda mukammal ma'lumotlarni berib kelishmoqda.

@hujayrauz

Bo'lajak Akademik

@eduuz tomonidan tashkil etilgan loyiha. Bo'lajak Akademik — maqolalarni yozishni va chop etishni oʻrgatuvchi bepul videokurslar loyihasi. Foydali kontent uchun boost bering: t.me/boost/bolajakakademik

3.2k 2 10 3 34

hujayra.uz

19 Oct, 21:14

00:35

Видео недоступно для предпросмотра

Смотреть в Telegram

BuxDUda mening do‘stim, ajoyib, kamtar, samimiy va eng muhimi o‘z sohasining haqiqiy mutaxasissi bo‘lgan inson Elbek Jalolov ishlaydi. Biroz avval do‘stim haqidagi ushbu rolikni Facebookda ko‘rib qoldim va sizlar bilan bo‘lishay dedim.

4.5k 3 36 18 125

hujayra.uz

11 Oct, 14:20

2024-yilgi Tinchlik bo'yicha Nobel mukofoti Yaponiyaning Nihon Hidankyo tashkilotiga "yadroviy quroldan xoli dunyoga erishish va yadro qurolidan boshqa hech qachon foydalanmaslik kerakligini guvohlik ko'rsatish orqali ko'rsatgan sa'y-harakatlari uchun" berildi.

P.S. bu yil Tinchlik bo'yicha Nobel mukofoti tashkilotga berilishini taxmin qilgandim, lekin "World Central Kitchen" tashkiloti olsa kerak deb o'ylagandim. Har qanday holda ham yaponiyaliklarni Nobel mukofoti bilan tabriklayman. Ushbu yilgi Nobel mukofotlarining ikkitasi Osiyo davlatlariga berilganidan bag'oyat xursandman.

@hujayrauz

4.8k 1 10 7 42

hujayra.uz

10 Oct, 19:41

Poliploid turlarda nechta jinsiy xromosoma bor?

Ushbu savol bilan avval ham murojaat qilishgan edi. Bu savolni u qadar jiddiy qabul qilmay, savol beruvchilar ko'proq kitob o'qishga da'vat qilib javob bermagan edim. Lekin o'tgan vaqt oralig'ida bu savol qayta va qayta kun tartibiga chiqmoqda. Yaqinda ham mana shu holat yuzasidan bir universitetda o'qituvchi va talabalar orasida bahs bo'lgani haqida yozib, savolga oydinlik kiritib berishimni so'rab yozishgan. Shundan so'ng ushbu savolga javob berish kerak ekan degan fikrga keldim.

Avvalo poliploid turlar degani nima ekanliginiga oydinlik kiritib olsak. Poliploidiya bu - eukariot organizm hujayrasida xromosoma gaploid miqdorining uch yoki undan ortiq marotaba karrali ortgan holda uchrash hodisasidir. Poliploid tur esa hujayrasida bir necha karra ortgan xromosomaga ega organizm. Poliploidiya hodisasi o'simliklar orasida juda keng tarqalgan holat, shu bilan birga bu holat hayvonlar (nematodalar, kapalaklar, baliqlar, amfibiyalar, sutemizuvchilar) orasida ham uchraydi.

Savolga qaytamiz. Poliploid turlarda nechta jinsiy xromosoma bo'ladi? Yuqorida poliploidiya bu xromosoma to'plamining karrali ortishi deb aytdik. Shunday ekan, kariotipda qanaqa va nechta xromosoma bo'lsa, ularning barchasi karrali ravishda ortadi. Mana shu poliploidiya uchun umumiy qonuniyat hisoblanadi. Shundan kelib chiqsak, poliploid turlarda xromosoma to'plami necha marotaba ortgan bo'lsa jinsiy xromosoma soni ham shuncha marta ortgan bo'ladi.

Tajtribalar va dalillar bunga nima deydi? Acta Biotheoretica jurnalida 1953-yilda chop etilgan R. Ruggles Gates ning "Polyploidy and Sex Chromosomes" maqolasini yoki Journal of Genetics jurnalida 1953-yilda chop etilgan Elisabeth Goldschmidt ning "Multiple sex-chromosome mechanisms and polyploidy in animals" maqolasini yoxud Genetics jurnalida 1979-yilda chop etilgan J.E.Madl va R.K.Herman ning "Polyploids and sex determination in Caenorhabditis elegans" maqolalarini bir karra ko'z yugurtirishni tavsiya qilaman. Ushbu maqolalarda o'sha davrdayoq poliploid turlardagi karrali jinsiy xromosomalar haqida yozilgan.

Shu o'rinda bir narsani yana bir karra aytmoqchiman, hurmatli biolog do'stlar, jinsiy xromosoma degani bu alohida ko'rinish va xususiyatli belgilangan xromosoma emas. Ayrim organizmlarda jinsni belgilaydigan ma'lum xromosomalar va ularda bir yoki bir nechta genlar oilasi mavjud. Ushbu genlarning qaysi xromosomada joylashganligi muhim emas. Eslaringizda bo'lsa men avval ham bir necha marotaba organizmlarda jins qanday belgilanishi, jinsiy xromosomaga bog'liq va bog'liq bo'lmagan holdagi jinsning rivojlanishi, shu bilan birga X va Y jinsiy xromosomalarnign kashf etilish tarixi haqida yozgan edim. Qolaversa hozirda "Sex Determination" degan biologiyada alohida yo'nalish shakllangan bo'lib, bunda organizmlarning jinsi nimalarga bog'liq ekanligi juda chuqur o'rganiladi, tekshiriladi, tadqiqotlar o'tkaziladi. Bu borada internetda materiallar nihoyatda ko'p, shunchaki ularni topib o'qish qolgan xolos.

@hujayrauz

6k 3 37 2 48

hujayra.uz

10 Oct, 14:06

2024-yilgi Adabiyot bo‘yicha Nobel mukofoti janubiy koreyalik yozuvchi Han Kangga “tarixiy jarohatlarga qarshi turadigan va inson hayotining mo‘rtligini fosh etuvchi shiddatli she’riy nasri uchun” berildi.

@hujayrauz

3.7k 2 29 2 51

hujayra.uz

9 Oct, 13:17

2024-yilgi Kimyo bo'yicha Nobel mukofoti David Bakerga "hisoblanuvchi oqsillar dizayni uchun" hamda Demis Hassabis va John Jumperlarga "oqsil strukturasini bashoratlash uchun" berildi.

Kimyo bo'yicha Nobel mukofoti bu yil 116-marta berildi. Mukofotga 195 nafar olimlar sazovor bo'lgan. Ulardan 8 nafarini ayollar tashkil etadi.

@hujayrauz

4.3k 1 32 10 52

hujayra.uz

8 Oct, 13:58

2024-yilgi Fizika yo‘nalishi bo‘yicha Nobel mukofoti Jon Hopfild va Jeffri Hintonlarga "sunʼiy neyron tarmoqlar yordamida mashinaviy oʻrganish imkonini beruvchi fundamental kashfiyotlar va ixtirolar uchun" berildi.

@hujayrauz

4.3k 1 28 45

hujayra.uz

7 Oct, 14:30

Yangi O'zbekiston universitetidan Nobel haftaligida nobelcha sovg'a.

Fransiyalik olim, Iqtisodiyot yo'nalishi bo'yicha 2014-yilgi Nobel mukofoti sovrindori Jan Tirol ilk marotaba O'zbekistonga kelmoqda. U iqtisodiyotning sanoat boshqaruvi, moliya, makroiqtisodiyot va bank boshqaruvi sohalarida kuchli bilim va tajribaga ega bo'lib, u asosan ushbu yo'nalishlarda tadqiqot olib boradi.

14-oktabr kuni talabalar, biznes egalari, olimlar va iqtisodiyot sohasi ishbilarmonlari uchun Jan Tirol tomonidan ochiq ma'ruza tashkil etilmoqda. Uchrashuvda olim tomonidan monopoliyalarni boshqarish va xalq farovonligiga erishish mavzularida suhbat tashkil etiladi.

Ma'lum qilinishicha tadbir o'zbek va rus tillarida sinxron tarjima qilinadi.

Uchrashuv 14-oktabr kuni soat 16:00da “Intercontinental Hotel Tashkent ” mehmonxonasida (Trilliant) bo‘lib o‘tadi.

Uchrashuvda qatnashish uchun chiptalarni iticket.uz saytidan xarid qilish mumkin.

@hujayrauz

3.6k 0 20 41

hujayra.uz

7 Oct, 13:56

2024-yilgi Fiziologiya yoki tibbiyot yo'nalishi bo'yicha Nobel mukofoti Viktor Ambros va Gari Ruvkunlarga "mikroRNK va uning transkripsiyadan keyingi gen regulyatsiyasidagi rolini kashf etgani" uchun berildi.

@hujayrauz

4.4k 1 43 83

hujayra.uz

5 Oct, 16:12

Kelasi hafta dushanbadan Nobel haftaligi boshlanadi. Dushanba 7-oktabr kuni Toshkent vaqti bilan soat 14:30 da Fiziologiya yoki tibbiyot yo‘nalishidagi Nobel mukofoti sovrindorlari kimlar ekanligini bilamiz.

Seshanba kuni fizika, chorshanba kimyo, payshanba adabiyot, juma tinchlik va undan keyingi hafta dushanba kuni iqtisod yo‘nalishi bo‘yicha Nobel mukofoti sovrindorlari e'lon qilinadi.

Nima deb o‘ylaysiz fiziologiya yoki tibbiyot yo‘nalishi bo‘yicha bu yilgi Nobel mukofoti kim yoki kimlarga nasib qilar ekan?

@hujayrauz

3.8k 0 10 7 55

hujayra.uz

4 Oct, 13:25

4-oktabr Xalqaro hayvonlar kuni

@hujayrauz

3.8k 0 19 53

hujayra.uz

3 Oct, 05:14

Kecha Xalqaro baliqlar katalogi (Eschmeyer's Catalog of Fishes) baliqlarning tur soniga oid ma'lumotlar bazasi yangilanganligini e'lon qildi. Unga binoan joriy 2024-yilning 2-oktabr kungi holatiga ko’ra, sayyoramizda 36 983 valid baliq turi mavjud. Bundan avvalgi yangilanish o‘tgan oy 4-sentabr kuni bo‘lgan edi. O‘tgan 28 kun davomida baliqlarning umumiy tur soni 30 turga ko‘paygan. Umumiy holda 2024-yil boshidan beri jami kashf etilgan yangi baliq turlari soni 284 tani tashkil qiladi.

P.S. yuqoridagi rasmda sentabr oyida Qizil dengizdan Saudiya Arabistoni qirg'oqlaridan kashf etilgan buqabaliqsimonlar (Gobiiiformes) turkumi buqabaliqlar (Gobiidae) oilasiga mansub yangi tur Sueviota aethon balig'i tasvirlangan. Yangi baliq turining kashf etilishi haqida batafsil xalqaro Zookeys jurnalidan o‘qishingiz mumkin.

@hujayrauz

4.6k 0 16 3 22

hujayra.uz

2 Oct, 10:37

Hurmatli biolog qadrdonlar, o'quv yili avvalida aytganimdek bu yilgi biolog bakalavr talabalar uchun "Sitologiya, gistologiya, embriologiya" (1-kurs) hamda "Genetika va genomika asoslari" (2-kurs) fanlaridan ma'ruzalar o'qiyman.

Mening ma'ruzalarim barcha uchun ochiq, biologiyaga qiziquvchilar bemalol universitetga kelib ushbu fanlardan o'qiydigan ma'ruzalarimda qatnashishi mumkin. Sitologiya bo'yicha ma'ruzalar har payshanba 1- va 2-juftlik (mos ravishda 8:00 va 9:30 da boshlanadi)da FarDU Tabiiy fanlar fakultetida (3-qavat 320-auditoriya) bo'lib o'tadi. Genetika bo'yicha ma'ruzalar ham har payshanba tushdan keyingi navbatda 1- va 2-juftlik (mos ravishda 13:00 va 14:30 da boshlanadi)da FarDU Tabiiy fanlar fakultetida (3-qavat 320-auditoriya) bo'lib o'tadi.

Ertaga (03.10.2024) sitologiyadan "Hujayrani o'rganish metodlari", genetikadan esa "Mendelning birinchi va ikkinchi qonunlari. Monoduragay chatishtirish" mavzularida ma'ruza o'qiyman.

Barcha biologiya shinavandalarini kutib qolaman.

P.S. rasmda sitologiyadan o'tiladigan ma'ruza taqdimotidan lavha keltirilgan.

@hujayrauz

4k 3 13 22 74

hujayra.uz

1 Oct, 05:42

"Ilm olish odoblari" deb nomlangan bir kitobda ancha yillar avval bir narsa o‘qigan edim. Kishi olgan bilimi unga naf keltirishi uchun uch zotni albatta rozi qilishi shart. Bular Alloh, ota-ona va ustoz. Ulardan birining norozi bo‘lishi kishini kamolotdan uzoqlashishiga sabab bo‘ladi.

Ustozlarimiz baxtimizga hamisha sog‘-omon bo‘lishsin! Mashaqqatli va sharafli kasblarida hech qachon horishmasin. Boringizga shukur, aziz ustozlar!

1-oktabr "O‘qituvchi va murabbiylar kuni" munosabati bilan barcha ustozlarni chin qalbimdan tabriklayman!

🎉🎉🎉🎉🎉🎉🎉

@hujayrauz

4.5k 0 27 9 108

hujayra.uz

26 Sep, 09:34

#Science_Talks #Protein_designing #Khondamir_Rustamov

Science TALKS loyihasi bo'yicha keyingi seminarimizga oqsil dizayn bo'yicha umidli tadqiqotchi, Xondamir Rustamov ni taklif qildik.

Mavzu: Sun'iy Idrok metodlari yordamida yangi oqsillar yaratish.

Sana va boshlanish vaqti: 2 oktabr soat 18:00

Ish joyi: Ilg'or Texnologiyalar Markazi Eksperimental Biofizika laboratoriyasi kichik ilmiy xodimi.

Tadqiqodchi haqida: Ayni damda hujayra reseptorlariga bog'lanadigan oqsillar yaratish bo'yicha tadqiqot olib bormoqda. Hozirda neurodegenerativ kasalliklarda ahamiyatga ega Glutamat reseptorlariga va saraton rivojlanishida ishtirok etadigan EGFR reseptoriga bog'lanadigan yangi oqsillarni muvaffaqiyatli yaratgan.

Shuningdek, tadqiqodchi SI yordamida oqsillar yaratish bo'yicha o'z bilimlarini bo'lishish maqsadida CAT Protein design yozgi maktabi va o'z telegram kanalini yurgizib kelmoqda.

Seminarga Zoom orqali ushbu link orqali kirishingiz mumkin.

Do'stlaringiz bilan bo'lishishni unitmang!

@biology_uz

4.4k 0 5 1 21

hujayra.uz

24 Sep, 18:26

00:45

Видео недоступно для предпросмотра

Смотреть в Telegram

Muzaffarbek To‘raboyev degan dzyudochi sportchimizning mana bu videosini ko‘rar ekanman ayrim sportchilarga nisbatan ishlatiladigan "bo‘ynidan pasti rivojlangan" degan ta'rif yodimga tushdi.

Ex ukajon, sport davlatni tanitishi mumkin, lekin ilm-fan bo‘lmasa biror davlat rivojlana olmaydi. Rivojlangan davlatlarni qarab ko‘r, barchasida ilm-fan rivojlangan, ilm-fanga e'tibor katta. Lekin sport rivojlangan har bir davlat ham birdek rivojlangan emas.

Ukajon, istalgan odam sportchi bo‘la oladi. Senda bor tana va muskul hujayrasi boshqalarda ham bor. Qunt, sabr va intizom bo‘lsa kifoya. Lekin kuchli matematik bo‘lish uchun sen aytgandek o‘tirib tayyorlanishning o‘zi yetmaydi. U uchun sen o‘ylaganingdan ming karra kattaroq resurs, mehnat va eng muhimi xudo yuqtirgan qobiliyat bo‘lishi kerak.

Iltimos, sportchilarni media personga aylantirmaylik, bo‘lmasa mana bunaqa qovun tushirib, qo‘pol qilib aytganda o‘zining naqadar omi ekanligini, dunyoqarashi hamqadarligini namoyish qilib, o‘zini ham, sportning ham sharmandasini chiqarar ekan. Bular yaxshisi sport bilan shug‘ullanaversin.

@hujayrauz

5.5k 2 52 48 145

hujayra.uz

22 Sep, 17:24

22-sentabr Xalqaro karkidonlar kuni

Toq tuyoqlilar turkumi karkidonlar oilasiga mansub ushbu hayvonlar sayyoramizdagi eng noyob jonivorlardan biri sanaladi. Ularning ayni vaqtda 5 ta turi mavjud bo‘lib, ikkitasi Afrikada, qolgan uchtasi janubiy va janubiy-sharqiy Osiyoda uchraydi.

hujayra.uz saytida to‘rt yil avval karkidonlar haqida kattagina maqola chop qilgan edik. Karkidonlar, ularning muhofazasi haqidagi qiziqarli ma'lumotlarni ana shu maqolada o‘qishingiz mumkin.

@hujayrauz

4k 0 8 2 33

hujayra.uz

19 Sep, 05:23

Mevalar shohi - zaytun

Zaytundoshlar oilasining vakili hisoblanagan zaytun (Olea europaea) doimiy yashil subtropik daraxt hisoblanib, undan qadim-qadimdan zaytun moyi olinadi. U tabiiy holda deyarli uchramaydi. Uning dastlabki tosh qoldiqlari Italiyaning O’rta Yer dengizi havzasi atrofidan 20-40 mln yoshli oligotsen epoxasi davri yotqiziqlaridan topilgan. Zaytun O’rta Yer dengizi atrofida bundan 7 ming yil avval madaniylashtirilgan.

Hozirda butun dunyo bo’yicha yiliga 20 mln tonnadan ortiq zaytun yetishtiriladi. Yetishtiruvchi davlatlar orasida Ispaniya, Yunoniston, Italiya, Turkiya va Morokko ushbu zaytunning deyarli 75% ini yetkazib beradi. Zaytunning 100 dan ortiq navi ma’lum. Ular bir-biridan rangi, o’lchami, shox-shabbasining shakli, o’sish xususiyatlari va albatta mevasidan olinadigan zaytun moyining sifatiga ko’ra farqlanadi. Zaytun daraxti bir uyli o’simlik bo’lib, ikki yilda bir marotaba meva beradi. Mevalari odatda sentabr-dekabr oylarida terib olinadi.

Avvaldan zaytun o’simligi muqaddaslashtirilgan bo’lib, uning moyi diniy marosimlarda keng qo’llanilgan. Shoxlari tinchlik, ezgulik, donolik, poklik ramzi hisoblangan. Qolaversa zaytun moyi bir necha marta ishlatish mumkin bo'lgan yagona moy hisoblanadi. Hozir O'zbekistonda ham zaytunni deyarli barcha supermarketlardan topish mumkin. U juda ham foydali meva bo'lib, imkon qadar ovqat ratsioniga kiritish tavsiya qilinadi.

Oramizda men kabi zaytunsevarlar bormi? Kimga qanday zaytun yoqadi? Masalan, men yashil va qorasini birdek yaxshi ko'raman.

@hujayrauz

5k 0 20 19 56

hujayra.uz

18 Sep, 07:01

18-sentabr Butunjahon bambuk kuni

Bambuk bug‘doydoshlar oilasiga mansub o‘simliklar bo‘lib, u tez o‘suvchi o‘simliklar orasida avvalgi o‘rinlarda turadi. Bir sutka davomida 90 sm gacha o‘sa oladi. Bambukdan juda ko‘p - qurilish materiali, oziq-ovqat, kiyim-kechak, o‘rmonlashtirish kabi maqsadlarda foydalaniladi.

Bambuk o‘rmon xo‘jaligi 2023-yilda sanoatga 73.4 mlrd dollarlik xom-ashyo yetkazib bergan. Bambuk istiqbolli o‘simliklar hisoblanib, ushbu kunning maqsadi o‘simlik haqida dunyo bo‘yicha xabardorlikni oshirish, uning imkoniyatlari haqida keng ommaga ma'lumot yetkazishdan iborat.

@hujayrauz

4.1k 0 12 5 35

Показано 20 последних публикаций.

4 824

подписчиков

Статистика канала

Популярное в канале

Poliploid turlarda nechta jinsiy xromosoma bor? Ushbu savol bilan avval ham murojaat qilishgan e...

2024-yilgi Tinchlik bo'yicha Nobel mukofoti Yaponiyaning Nihon Hidankyo tashkilotiga "yadroviy qu...

Kecha Xalqaro baliqlar katalogi (Eschmeyer's Catalog of Fishes) baliqlarning tur soniga oid ma'lu...

BuxDUda mening do‘stim, ajoyib, kamtar, samimiy va eng muhimi o‘z sohasining haqiqiy mutaxasissi ...

2024-yilgi Fiziologiya yoki tibbiyot yo'nalishi bo'yicha Nobel mukofoti Viktor Ambros va Gari Ruv...