Farkhod Kamilov

Qanday qilib vaqtni ortda qoldirish, lekin yutib chiqish

Meni har doim Shazam’ning ishlash prinsipi lol qoldirgan. U biz bilan juda uzoq vaqtdan beri birga bo‘lgandek tuyuladi, ammo har safar undan foydalanganimda baribir texnologik mo‘jizadek his qilaman.

🤯 Men yanada hayratda qolaman, qachonki Shazam 1999-yilda o‘ylab topilganini bilsam. O‘sha paytda bir nechta xizmatlar mavjud edi, ular ayni paytda radioda yangrayotgan musiqani aniqlashardi. To‘g‘ri, buning uchun foydalanuvchi qaysi stansiyani tinglayotganini ko‘rsatishi kerak edi.

Shazam asoschilaridan biri Kris Barton o‘shanda shunga o‘xshash servis yaratmoqchi bo‘lgan, ammo “chegaradan tashqarida” o‘ylab ko‘rishga qaror qilgan.

U o‘z jihozlarini butun mashhur radiostansiyalarga o‘rnatish uchun qancha harakat ketishini tasavvur qildi, keyin esa qandaydir raqobatchi paydo bo‘lib, odamlar radiostansiya chastotasini kiritmasdan, faqat o‘z telefonidan foydalanib, musiqani aniqlashi mumkin bo‘lishini o‘yladi.

Shunda Kris do‘stlariga murojaat qildi va ular algoritm ishlab chiqishdi, aslida u istalgan tovushlarni aniqlab beradigan darajada universal bo‘lib chiqdi, faqat musiqani emas. Ular o‘sha davrning texnologiyalari bilan cheklangan edilar — o‘shanda eng “zo‘r” telefon Nokia 8210 edi, qora-oq ekranga ega.👀

⚡️Shazam o‘z davridan qay darajada oldinda bo‘lganini tushunishingiz uchun: u iTunes’dan 3 yil oldin, iPhone’dan 7 yil oldin va App Store’dan 8 yil oldin paydo bo‘lgan. O‘sha paytda hech qanday raqamli do‘konlar mavjud emasdi, shuning uchun Shazam o‘shanda 2580 deb nomlangan.

Bu qisqa raqam bo‘lib, unga qo‘ng‘iroq qilish kerak edi, shunda 30 soniyalik ovoz yozib olingandan keyin, SMS orqali musiqaning nomi va ijrochisi yuborilardi.

Shu holat 2008-yilda App Store paydo bo‘lgunicha davom etdi. O‘shanda Shazam haqiqatan ham gullab-yashnadi. Ilova doim eng ko‘p yuklab olinganlar safida turardi. Shu bilan birga Apple va ushbu servisning yaqinlashuvi boshlandi ☀️

Dastlab, 2014-yilda Siri’da Shazam bilan integratsiya paydo bo‘ldi, keyin esa 2017-yil oxirida Apple butun servisni butkul sotib oldi.

Aniqki, bu Apple’ga shunchaki chuqurroq integratsiya uchun emas, balki ikki yildan beri faoliyat yuritayotgan Apple Music’ni targ‘ib qilish kanali sifatida ham kerak edi.

Hozir ham Shazam’da topib berilgan qo‘shiqni odatda to‘g‘ridan-to‘g‘ri Apple Music’da tinglashni taklif qilishadi.

Men ushbu maqolaning to‘liq matnini o‘qishni tavsiya qilaman, chunki u yerda Shazam tarixidan tashqari “mavjud bo‘lmagan dunyo uchun mahsulotni ishga tushirish va u paydo bo‘lguncha qanday yashab qolish” haqida ko‘proq gap bor.

Inson aynan qaysi ishga diqqatini qaratishini aniqlamaguncha, u biror muhim ishni bajarish imkoniyatiga deyarli ega emas.
⚡️Time-management qoidalari va vositalari bu muammoni hal qila olmaydi.

Mavra Tomas – amerikalik o‘z-o‘zini boshqarish va korporativ samaradorlik bo‘yicha mutaxassis, TEDx lektori va "E’tiborni boshqarish: Har kuni muvaffaqiyatli va samarali bo‘lish" kitobi muallifi (Attention Management: How to Create Success and Gain Productivity Every Day, 2019) shu haqida batafsil ma'lumot bergan.

4P — marketingning asosiy modeli bo‘lib, bugungi kunda ham dolzarbligini saqlab qolgan (ayniqsa, tovar sektorida).

Kengaytirilgan modellar (7P, 8P… 12P) bozorning murakkablashuvi, raqamli transformatsiya va xizmatlar ahamiyatining oshishi sababli paydo bo‘ldi. Xizmat sohasida odamlar, jarayonlar, muhit, hamkorliklar, mas’uliyat, shaxsiylashtirish kabi omillar muhim o‘rin egallaydi.

«12P» uchun yagona qabul qilingan standart mavjud emas — har bir kompaniya yoki muallif zamonaviy marketingning o‘ziga xos xususiyatlarini yaxshiroq hisobga olish uchun qaysi qo‘shimcha «P» larni kiritishni o‘zi hal qiladi.

Keys: Ishlab chiqarish kompaniyasi (B2B, quvur ishlab chiqarish)

📍 Faoliyat yo‘nalishi:
Qurilish va sanoat sohalari uchun quvurlar ishlab chiqarish.

⭐️ Maqsad:

A nuqta: Hozirgi daromad — $1,1 mln oylik.
B nuqta: $1,4 mln oylik daromad (5 oy ichida erishish maqsadi).

⚡️ Mijoz muammolari:

Past takroriy buyurtmalar ulushi. Mijozlar xizmat ko‘rsatishning yetarli emasligi sababli raqobatchilarga ketib qolgan.
Avtomatlashtirish yo‘qligi. Savdo va buyurtmalar qo‘lda boshqarilgan, bu esa xatolar va kechikishlarga olib kelgan.
Zaif raqobatbardosh pozitsiya. Narxga urg‘u berilgan, sifat yoki o‘ziga xos afzalliklar e’tibordan chetda qolgan.

📊 Audit natijalari:

Savdo, marketing va logistika bo‘limlari bir-biri bilan bog‘lanmagan.
Liddan shartnomagacha bo‘lgan o‘rtacha muddat 19 kundan oshgan, bu esa aniq algoritm yo‘qligini ko‘rsatgan.
Mijozlarning sodiqligini oshirish va yangi mijozlarni jalb qilish uchun strategiyalar yo‘q.

📈 Raqobatchilar tahlili:

Raqobatchilar segmentlar bo'yicha takliflar va sifatli kontentdan foydalanadi.
Raqobatchilar takroriy buyurtmalarga chegirmalar va texnik yordamni o‘z ichiga olgan rivojlangan dasturlarni taklif qiladi.
Raqobatchilarning brendlari ishonchlilik va yuqori sifat bilan bog‘lanadi, mijoz kompaniyasi esa faqat narx bo‘yicha raqobatlashadi.

🔥 Natijalar (5 oy ichida):

Oylik daromad $1,37 mln ga yetkazildi.
Savdo tsikli o‘rtacha 19 kundan 8 kunga qisqardi.
Takroriy buyurtmalar ulushi 18% dan 31% ga oshdi.
Sodiqlik tizimi yaratildi.

🔑 4 asosiy xulosa:

1. Savdolarni avtomatlashtirish. CRM-tizimi va buyurtmalarni avtomatlashtirish jarayonlari xatolarni bartaraf etdi va ishni tezlashtirdi.
2. Mijozlarni segmentatsiya qilish. Mijozlarni ehtiyojlariga qarab bo‘lish va har bir segment uchun alohida takliflar ishlab chiqish konversiyani oshirdi.
3. Brend taniqligi. PR-kampaniyalarni boshlash va mahsulotning noyob afzalliklariga (masalan, quvurlar umr davomiyligi) urg‘u berish ishonchni oshirdi.
4. Bo‘limlararo samarali muloqot. Bo‘limlar orasidagi ichki kommunikatsiya tizimi samarali yo‘lga qo‘yildi va vazifalarni muvofiqlashtirishga ketadigan vaqt qisqardi.

2024-yildagi keys: IT kompaniyasi

📍Faoliyat yo‘nalishlari:
CRM tizimlarini va IP-telefoniya o‘rnatish hamda veb-saytlarni ishlab chiqish.

⭐️ Maqsadlar:
A nuqta: 11,700 dollar oylik daromad.
B nuqta: 4 oydan keyin — 16,000 dollar oylik daromad.
C nuqta: 12 oydan keyin — 22,000 dollar oylik daromad.

⚡️Mijozning muammolari:
Masshtablashtirish va yangi auditoriyani jalb qilishda qiyinchiliklar.
Kompaniya 3 yil bozorga chiqqan bo‘lsa-da, mijoz bazasi sust o‘sgan.

Audit natijalari:
1. Ko‘plab operatsiyalar qo‘lda bajarilardi, bu esa xatolar, kechikishlar va vaqt yo‘qotishga olib kelardi.
2. Loyihalar, mijozlar va moliyani boshqarish uchun turli platformalar ishlatilgan, lekin ular integratsiya qilinmagan edi. 3. Savdoni yakunlash bosqichida past konversiya. Bu aniq savdo vороnkasi yo‘qligi, sotuvchilarning e’tirozlar bilan ishlashda yetarli malakaga ega emasligi va personalizatsiya qilingan takliflarning yo‘qligi sababli sodir bo‘lgan.

CusDev natijalari:
- CRM yoki boshqa tizimlar joriy etilgandan so‘ng, mijozlar texnik yordamning samaradorligi haqida xavotirlanadi.
- Mijozlar faqat yetkazib beruvchilarni emas, balki uzoq muddatli hamkorlarni izlashadi.
- Joriy etilgan tizimlardan foydalanishni maksimal darajada samarali qilish uchun o‘quv materiallari, videodarslar va vebinarlarga bo‘lgan ehtiyoj yuqori.

Raqobatchilar tahlili:
- Raqobatchilar o‘z auditoriyasining o‘ziga xos ehtiyojlarini inobatga olmaydilar. - CRM tizimlarini joriy etganda, turli sohalarning biznes talablari chuqur o‘rganilmaydi. Individual yondashuv yetishmaydi.
- Raqobatchilar mijozlarni jalb qilish uchun cheklangan kanallardan foydalanadilar (kontent marketing va SEO yetarli darajada qo‘llanilmaydi).

inMarketing tomonidan qilingan ishlar:
1. Kastomizatsiya -Customise. Mijozning maxsus jarayonlariga moslashtirilgan tizimlar joriy etildi, bu ish samaradorligini oshirdi.
2. Rutin operatsiyalar uchun avtomatlashtirilgan ish jarayonlari joriy etildi (buyurtmalarni qayta ishlash, to‘lovlarni hisoblash, hisobotlar tayyorlash). Bu vaqt tejash va xatolarni kamaytirishga yordam berdi.
3.Texnik yordam. Tezkor javob qaytarish va muammolarni real vaqt rejimida kuzatish imkoniyati bilan texnik yordamni takomillashtirdik.
4.O‘quv platformasi. Video darslar, vebinarlar va qadam-baqadam ko‘rsatmalar bilan o‘quv platformasi yaratildi.
5. Hamkorlik dasturi. Uzoq muddatli hamkorlikni ta’minlaydigan dastur asoslari yaratildi.
6. Maqsadli auditoriyaga qaratilgan reklama kampaniyalari va SEO takomillashtirildi.

🔥Natijalar (3 oy ichida):
1. Liddan sotuvga konversiya 9% dan 24% ga oshirildi.
2. Mijozlarga moslashtirilgan yechimlar orqali o‘rtacha chek 18% ga oshdi.
3. "Sarafan marketing" ishga tushdi.

Erishilmagan natijasi:
Hamkorlik tarmog‘ini kengaytirishda to‘liq muvaffaqiyatga erishilmadi, ya'ni kutilgancha yangi foydalanuvchilar soniga erishilmadi.

🔥Navbatdagi oflayn mastermindga marhamat

Mastermind davomida:
→ Biznes, marketing va sotuvga oid muammolarni yechamiz.
→ Savollarni real keyslar misolida ko'rib chiqamiz.
→ Netvorking: marketolog va biznes egalari bilan tajriba almashamiz.

Spiker: Farhod Kamilov – CEO inMarketing & Futurum Academy
🗓: Juma, 10-yanvar, 20:00 da
📍: GroundZero (Kitob olami), Ц1. Mustaqillik Prospekti, 6/7

🎓 Futurum Academy talabalari va bitiruvchilari uchun – bepul. Boshqa ishtirokchilar uchun – 300 000 so‘m.

Yaxshi netvorking va keyslar orqali marketing va biznesga oid bilimlaringizni oshirishni istasangiz, sizni kutib qolamiz😉

👉🏼Qatnashish uchun havola orqali ro'yxatdan o'ting

🎯 2025-yil uchun maqsadlar belgilash vaqti keldi!

Agar 2025-yilingizni samarali o‘tkazishni istasangiz, eng yaxshi yo‘l — aniq maqsadlar belgilash. inMarketing va Futurum Academy asoschisi Farhod Kamilov ochiq mastermind'da maqsadlarni belgilash va rejalashtirishning eng samarali usullari bilan bo'lishadilar.

Mavzu: «O'zgarishni xohlayman: Yil uchun maqsadlarni qanday qo'yish kerak»

🗓27-dekabr
🕗20:00
📍Zoom orqali bo'lib o'tadi

👉 Qatnashish uchun havola orqali ro'yxatdan o'ting