Доход с телеграм-канала

От 1500 подписчиков. Подключайтесь с Яндексом!

Чистая Энергия ӏ Sof Energiya

Безуглеродная энергетика: Узбекистан и мировые новости

Возобновляемая энергия (виэ)

uz Гражданам частично могут возместить затраты

Статистика Избранное

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

@Classic_Fizika

Гео и язык канала: Узбекистан, Узбекский

Категория: Образование

Fizika olamining sirlarini birgalikda kashf etamiz!
✔ Qiziqarli faktlar,
✔ Fizikaga oid yangi bilimlar,
✔ Hayotiy misollar.

Reklama | @classic_fizika_reklama

Связанные каналы

Гео и язык канала

Узбекистан, Узбекский

Категория

Образование

Статистика

Избранное

Фильтр публикаций

Скрывать удаленные

Скрывать репосты

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

10 Feb, 09:22

Репост из: 𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

Fizika - Allohning qudratiga qayta va qayta qoil qoldiraveradi.

297 0 2 40

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

9 Feb, 06:42

💜💜💜
#Yangimalumot
SANОQ SISTEMASI

Tabiatdagi har qanday jarayonni tavsiflash uchun eng avvalo sanoq sistemasiga ega bo‘lish zarur. Sanoq sistemasi koordinatalar sistemasi va u bilan bog‘langan soatdan iboratdir. Koordinatalar sistemasi unda qimirlamas bo‘lgan uzunlik etaloni yordamida belgilanadi. Sanoq sistemi bilan bog‘liq soat esa mazkur koordinatalar sistemasida qimirlamas bo‘lgan vaqt etalonidir.

Sanoq sistemalari orasida inertsial sistemalar mavjud bo‘ladi. Bu sistemalarda tashqi kuch ta’sir qilmaydigan jismlar o‘zgarmas tezlik bilan harakat qiladi (xususiy holda – tinch turadi). Agar bitta inertsial sistema topilsa, unga nisbatan tekis va to‘g‘ri chiziqli harakatlanayotgan har qanday boshqa sistema ham inertsial bo‘lishi aniq. Bunday sistemalar cheksiz ko‘pdir. Quyidagini osongina isbotlash mumkin: agar bir sistema boshqa bir sistemasiga nisbatan o‘zgarmas tezlik bilan harakat qilsa, birinchisiga nisbatan ikkinchisi ham xuddi shunday harakat qiladi.

Bu natija klassik mexanikada, shuningdek, nisbiylik nazariyasida ham adolatli hisoblanadi.

Ammo, inertsial sanoq sistemi tushunchasini sinchiklab o‘rganilsa, ko‘plab savollar tug‘ilishi mumkin. Haqiqatan ham, inertsial sistemada kuchlar ta’sir qilmayotgan jism tekis va to‘g‘ri chiziqli harakat qiladi, deyiladi. Lekin, jismga kuchlar ta’sir qilmayotgani qaydan ma’lum? Afsuski, quyidagidan yaxshiroq javob yo‘q: agar jism inertsial sistemada tinch tursa yoki tekis va to‘g‘ri chiziqli harakat qilsa, unga kuchlar ta’sir qilmaydi. Bu yerda biz mantiqda ma’lum bo‘lgan “chalkash doira” daliliga duch kelganimiz ravshan.

Mantiqni chetga surib, intuitiv tushunchalarga murojaat qilamiz. Tinch turgan jismga ta’sir qiluvchi kuchlar yig‘indisining nolga teng bo‘lishi aniq emasmi!

Boshqa yo‘l shunda-ki, inertsial sanoq sistemi etalonini tanlashda uni mantiqan qat’iy aniqlashdan voz kechiladi. Lekin bu holda aniqroq tajribalar mazkur sistemaning noinertsial ekanligini oshkor qilmasligiga hech qanday ishonch yo‘q.

Masalan, G. Galiley Yer bilan bog‘langan sanoq sistemasini inertsial deb hisoblagan. Keyinchalik Fuko tajribasi (qarang: 236-bet) Yer sanoq sistemasi noinertsial ekanligini ko‘rsatdi.

I. Nyuton qandaydir yuqoridan berilgan mutlaq sanoq sistemasining borligini faraz qilgan. Xususan, uni “efir” bilan bog‘lagan va butun fazoni to‘ldirgan haqiqiy substansiya sifatida ko‘rgan. A. Eynshteynning ishlari natijasida mutlaq sanoq sistemasining umuman mavjud emasligi aniq bo‘ldi.

Sistema etaloni sifatida “qimirlamas yulduzlar” bilan bog‘liq sistema tanlandi. Lekin keyinchalik yulduzlarning bir-biriga nisbatan siljishi aniqlandi.

“Bizning Galaktika aylanadi”, deganda qaysi sistemada uning aylanishi aniqligini ko‘rsatish lozim.

Sanoq sistemasisiz umuman harakat va, xususan, aylanish haqidagi gaplarning hech qanday ma’nosi yo‘q.

Demak, sanoq sistemasi etaloni haqida gapirganda, u bilan bog‘langan haqiqiy fizik ob’ektlarni ko‘rsatish zarur. Hozirgi kunda inertsial sanoq sistemasining etaloni sifatida relikt nurlanish (qarang: Kosmologiya) izotrop bo‘lgan sanoq sistemasi qabul qilingan. Ammo, kelajakda inertsial sanoq sistemasining boshqa etalonlari paydo bo‘lishi yoki bo‘lmasligi noma’lum.

🔵 @Classic_Fizika

441 0 4 8

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

8 Feb, 03:49

❤️❤️❤️ L. A. Artsimovich rahbarligida Tokamak qurilmalarida qanday maqsadlar uchun tadqiqotlar olib borilgan?

Опрос

Yorug‘likning to‘la ichki qaytishini o‘rganish
Plazmani termik izolyatsiya qilish va qizdirish
Rentgen nurlarini o‘rganish
Atom yadrolarini ajratish

6 голосов

478 0 0 11

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

8 Feb, 03:31

💛💛💛
LEV ANDREEVICH ARTSIMOVICH (1909–1973)
Sovet fizik olimi, akademik, Sotsialistik Mehnat Qahramoni. Lenin mukofoti (1958) va Davlat mukofotlari (1953, 1971) sovrindori.

Moskva shahrida tugʻilgan. 1928-yilda Minskdagi Belarus davlat universitetining fizika-matematika fakultetini tamomlagan. 1930-yildan 1944-yilgacha Leningraddagi Fizika-texnika institutida, soʻngra SSSR Fanlar akademiyasining Atom energiyasi institutida ishlagan.

L. A. Artsimovichning asosiy ishlari atom va yadroviy fizika bilan bogʻliq edi.

U tadqiqotlarini rentgen nurlari fizikasi sohasida boshlab, rentgen diapazonidagi toʻlqin uzunliklarining toʻla ichki qaytish hodisasini eksperimental oʻrgandi. 1932-yilda I. V. Kurçatov bilan birga yadroviy reaksiyalarning dastlabki turlaridan biri boʻlgan neytronning proton tomonidan yutilishini tadqiq qildi. 1936-yilda A. I. Alixanov va A. I. Alixanyan bilan birgalikda L. A. Artsimovich elektron va pozitronning annihilatsiyasida energiya va impulsning saqlanish qonunlarini eksperimental tasdiqladi. Bu ushbu qonunlarning kvant-mexanik oʻzaro taʼsir elementar aktida birinchi bor tajribada tasdiqlanishi edi. Oʻsha vaqtda koʻplab olimlar bunga shubha bilan qarar edilar.

1935–1940-yillarda L. A. Artsimovich tez elektronlarning modda bilan oʻzaro taʼsiriga oid, keyinchalik klassik boʻlib qolgan tadqiqotlar silsilasini oʻtkazdi. Buyuk Vatan urushi yillarida L. A. Artsimovich mamlakat mudofaasi uchun muhim boʻlgan, tungi koʻrish moslamalarini yaratish bilan bogʻliq boʻlgan elektron optika masalalari bilan shugʻullandi.

Urushdan keyin mamlakatda atom energiyasini oʻzlashtirish maqsadida tadqiqotlar boshlanganda, u bu tadqiqotlarning bir yoʻnalishini boshqardi hamda izotoplarni ajratishning elektromagnit usulini ishlab chiqishni muvaffaqiyatli hal qildi.

1950-yilda L. A. Artsimovich boshqariladigan termoyadro sintezi muammosini eksperimental oʻrganishga kirishdi. Uning rahbarligida kuchli tokli gaz zaryadlarining neytron nurlanishi kashf etildi va oʻrganildi. Hayotining soʻnggi yillarida u Tokamak tipidagi qurilmalarda olib borilgan tadqiqotlarga rahbarlik qildi.

Hozirgi paytda insoniyat uchun katta ahamiyatga ega boʻlgan energetika muammolarini hal qilishda boshqariladigan termoyadro sintezidan foydalanishga katta umid bogʻlangan.

Plazmani termik izolyatsiyalashdan tashqari, uni qizdirishni ham taʼminlash zarur. Tokamakda bu maqsadda plazma shnuridan oʻtuvchi tokdan foydalanish mumkin. Tutib turish toʻqsiz amalga oshiriladigan boshqa qurilmalarda, shuningdek, Tokamakning oʻzida ham juda yuqori haroratgacha qizdirishda boshqa usullardan, masalan, yuqori chastotali elektromagnit toʻlqinlar yordamida qizdirish, plazmaga tez zarralar dastalarini, qudratli lazerlar generatsiya qiladigan yorugʻlik dastalarini inʼektsiya qilish va boshqalardan foydalaniladi. Keyingi yillarda qudratli lazerlar va relyativistik zaryadlangan zarralar dastalari manbalarining yaratilishi moddani juda qisqa vaqt ichida termoyadro haroratigacha qizdirish imkonini berdi. Bunday sharoitlarda qoʻshimcha termik izolyatsiyaga zarurat qolmadi. Zarralarni sochilib ketishdan saqlab turuvchi yagona narsa ularning xususiy inertsiyasidir. Shu printsipga asoslangan termoyadro qurilmalari inertsion tutib turishli qurilmalar deb ataladi. Tadqiqotlarning inertsion termoyadro sintezi deb ataladigan bu yoʻnalishi hozirgi vaqtda jadal rivojlanmoqda.

🔵 @Classic_Fizika

479 0 0 5

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

7 Feb, 05:44

Репост из: 70_kun.Fizika

Imtihonda beriladigan formulalar.pdf

519 0 21 4 11

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

2 Feb, 07:32

#Yangimalumot
Classic Fizika biz bilan yangi bilimlar!

Vaqt

Fizik uchun asosiy fizik kattaliklardan birortasini aniqlash – bu kattalikni oʻlchash yoki hisoblash usullarini koʻrsatish demakdir. Bu gap vaqtni aniqlashga ham tegishlidir.

Klassik mexanikada vaqt tushunchasi Nisbiylik nazariyasining paydo boʻlishi bilan yuzaga kelgan relyativistik mexanikadagi tushunchadan farq qiladi. Masalan, I. Nyuton vaqtning ikki xil tushunchasidan foydalangan. U absolyut vaqt haqida bunday degan: “Absolyut, haqiqiy, matematik vaqt oʻz holicha va oʻz mohiyati boʻyicha biror narsaga bogʻliq boʻlmagan holda bir tekis kechadi...”. Shunday qilib, Nyuton fikricha, “absolyut vaqt” bu biror fizik boʻlmagan, yuqoridan berilgan, oʻz-oʻzidan mavjud boʻlgan narsa. U yana asboblar bilan oʻlchanadigan vaqtni nazarda tutuvchi “nisbiy, koʻrinadigan va kundalik vaqt” tushunchasini ham kiritdi.

Relyativistik mexanikaga asoslangan zamonaviy fizika faqat nisbiy vaqt borligini taʼkidlaydi; uni oʻlchash uchun takrorlanuvchi fizik jarayondan foydalaniladi. Masalan, qoʻl soati millarining aylanishi, mayatnikning tebranishi, Yerning Quyosh atrofida aylanishi, kvarts plastinkasining tebranishlari, atomlarning yorugʻlik nurlanishi kabi jarayonlar. Biror fizik jarayon tanlanadi va eʼlon qilinadi: uning ikkita takrorlanishi orasida aynan bir xil vaqt intervali oʻtadi. Tanlangan bu jarayon vaqt etaloni deb hisoblanadi. Ushbu etalon yordamida vaqt oʻlchanadi.

Tanlangan etalon haqiqatan ham ishonchli ekanini qanday aniqlash kerak? Nyuton bunday degan edi: “Biz bir-biriga teng deb hisoblaydigan tabiiy Quyosh sutkalari, aslida, teng emas.” Bu soʻzlarning maʼnosi qanday? Agar Yerning oʻz oʻqi atrofida aylanishi vaqt etaloni sifatida tanlangan boʻlsa, taʼrifga koʻra sutkalar oʻzaro teng. Fizika uchun odatiy boʻlgan javob sof eksperimental xarakterga ega. Olimlar faqat bitta etalon bilan emas, balki oʻzining fizik tabiatiga koʻra takrorlanuvchi jarayonlarning turli xil toʻplami bilan ishlaydilar. Ulardan bir-birini taqqoslaganda sinxron sodir boʻladiganlari ajratib olinadi va ular “haqiqiy vaqt”ning oʻlchov etaloni deb eʼlon qilinadi. Agar yanada aniqroq oʻlchashlarda etalonlardan birortasi boshqalariga mos kelmay qolsa, undan voz kechiladi.

Hozirgi kunda eng aniq vaqt etaloni – atom soatlari boʻlib, ularning ishlashi atomlar nurlantirayotgan yorugʻlik nurlari chastotalarini oʻlchashga asoslangan.

@Classic_fizika

1.1k 0 4 2 12

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

2 Feb, 06:42

00:08

Видео недоступно для предпросмотра

Смотреть в Telegram

Telefonni qoʻyib, darsini qil!

1.1k 0 18 3 37

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

1 Feb, 20:39

Teng hajmdagi istalgan gazda bir xil sharoitda molekulalar soni bir xil boʻladi. Ushbu qonun kimga tegishli?

Опрос

Ernest Rezerford
Nils Xenrik David Bor
Amedeo Avogadro
Yakov Ilich Frenkel

42 голосов

1.1k 0 3 3 9

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

1 Feb, 18:31

#Yangimalumot
Classic Fizika biz bilan yangi bilimlar!

AVOGADRO QONUNI VA SONI

Italiyalik fizik va kimyogar Amedeo Avogadro (1776–1856) Turin shahrida tugʻilgan. U yuridik maʼlumot olgan. Ammo tabiiy fanlarga qiziqishi va moyilligi uni fizika va matematikani mustaqil oʻrganishga undadi. 1806-yildan u Turindagi universitet litseyida fizikadan dars bera boshladi. 1820-yilda esa Turin universitetining matematik fizika boʻyicha professori boʻldi.

Avogadroning ilmiy ishlari fizika va kimyoning turli sohalariga bagʻishlangan. 1811-yilda u oddiy gazlarning molekulalari bitta yoki bir nechta atomdan tashkil topgan, degan gipotezasini ilgari surdi. Shu asosda u ideal gazlarning asosiy qonunlaridan birini taʼrifladi. Bu qonun Avogadro qonuni deb nom oldi. Qonun shunday taʼriflanadi: “Teng hajmdagi istalgan gazda bir xil sharoitda molekulalar soni bir xil boʻladi”. (Bir xil sharoit deganda bir xil harorat va bosim nazarda tutiladi.) Avogadro qonuni keyinchalik atom-molekulyar taʼlimotni rivojlantirgan asoslardan biri boʻldi. Bu qonundan gazlarning bir xil tashqi sharoitda oʻlchangan zichliklari nisbati ularning molyar massalari nisbati kabi boʻlishi kelib chiqadi. Agar biror gazning molyar massasini birlik uchun qabul qilsak (odatda uglerodning 1/12 mol massasi), gazlarning zichliklarini bilgan holda ularning nisbiy molyar massasini hisoblab topish mumkin.

Keyinchalik fizik kimyo asoschilaridan biri, niderland olimi Ya. Vant-Goff quyidagi oʻxshashlikka asoslanib, ideal gaz qonunlarini suyultirilgan eritmalarga tatbiq qildi: “Gaz boʻsh fazoda butun hajmni egallab tarqalganidek, eritilgan modda erituvchining butun hajmi boʻyicha tarqaladi”.

Vant-Goff gaz oʻzi joylashgan idishning devorlariga bosim berganidek, eritilgan modda ham oʻziga xos bosim hosil qilishini koʻrsatdi, bu bosimni u osmotik bosim deb atadi. Osmotik bosim biz erituvchini olib tashlab, eritilgan modda oʻshanday hajmni gaz shaklida toʻldirganda kuzatilishi mumkin boʻlgan gaz bosimiga tengdir. Shu tarzda gazsimon holatda hosil qilish qiyin yoki mumkin boʻlmagan moddalar, masalan, qandning molekulyar massasini aniqlash mumkin boʻldi.

Avogadro soni: 0,012 kg uglerodda nechta atom boʻlsa, shuncha molekulaga ega boʻlgan modda miqdori mol deb ataladi. Shu holda Avogadro qonunini bunday taʼriflash mumkin: “Istalgan moddaning bir molida bir xil sondagi molekulalar boʻladi”. Bu son Avogadro soni deb ataladi. U 6.02×10²³ 1/mol ga teng. Avogadro soni turli usullar bilan aniqlanadi, ulardan ayrimlari Braun harakatini oʻrganishga asoslangan.

Avogadro qonunining ikkinchi taʼrifi nafaqat gazlar uchun, balki suyuqlik va qattiq jismlar uchun ham oʻrinlidir. Avogadro sonini bilish mikrodunyo koʻlami, molekulalarning oʻlchamlari haqida tasavvur beradi.

Masalan, 1 sm³ suvni olaylik; uning massasi 1 g, yaʼni suvning 1/18 moliga teng. Demak, 1 sm³ suvda 6.02×10²³ / 18 = 3.34×10²² suv molekulasi bor ekan. Shu sababli bir molekulaning hajmi taxminan 1/3.34×10²²=3×1/10²³ sm³= 3×1/10²⁹ m³ ga teng. Suyuqlikda molekulalar zich joylashgan deb hisoblanadigan boʻlsa, molekulaning chiziqli oʻlchami, yaʼni hajmining kub ildizdan chiqarilgan kattaligi taxminan 3×1/10¹⁰ m yoki 0,3 nm boʻladi.

Boshqa atom va molekulalarning chiziqli oʻlchamlari ham nanometrning oʻndan bir necha ulushlari tartibidagi kattaliklardir. Optik mikroskopda kuzatish mumkin boʻlgan eng kichik zarralar mikrometrning oʻndan bir necha ulushiga teng oʻlchamlarga ega boʻladi, yaʼni ularda taxminan 10 milliard atom bor. Biroq elektron mikroskop va boshqa baʼzi asboblar (masalan, ionli proyektor) yordamida yakka atomlarni kuzatish mumkin.

@Classic_Fizika

1k 0 7 21

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

29 Jan, 09:12

Vektor fizik kattalikni belgilang.

Опрос

Tok kuchi
Potensial
Elektr maydon kuchlanganligi
Kuchlanish
Quvvat

26 голосов

988 0 5 2 16

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

25 Jan, 16:20

Telefon zaryadi yoki batareyaning energiyasi telefonning barcha qismlariga tarqalib, qurilmani ishlashga majbur qiladi.

Mana asosiy jihatlari:
1. Ekran: Telefon zaryadining eng katta qismini ekran ishlatadi, ayniqsa ekran yorqinligi baland bo'lsa.
2. Protsessor: Telefonning miya qismi bo'lib, dasturlarni boshqarish uchun ko'p energiya sarflaydi, ayniqsa og'ir ilovalar yoki o'yinlar ishlatilsa.
3. Mobil aloqa va Wi-Fi: Tarmoq signalini qidirish va ma'lumot uzatish batareyani sezilarli darajada kamaytiradi.
4. Ilovalar: Fonda ishlayotgan dasturlar (masalan, messenjerlar, ijtimoiy tarmoqlar) doimiy energiya iste'mol qiladi.
5. Harorat: Batareya issiq yoki sovuq muhitda tezroq quvvat yo'qotishi mumkin.

Batareya haqida qiziqarli faktlar:
Li-ion batareyalar: Zamonaviy telefonlar lity-ion (Li-ion) batareyalaridan foydalanadi. Ular yengil, sig‘imi yuqori va qayta zaryadlanadi.
Zaryad sikllari: Bir batareya odatda 300-500 marta to'liq zaryadlash sikliga ega.
Batareyaning umrini uzaytirish: Uni har doim 0% ga tushirib yubormaslik va haddan tashqari 100% da uzoq ushlab turmaslik tavsiya etiladi.
Tez zaryadlash: Bu qulay bo‘lsa-da, uzoq muddatda batareya sig‘imining kamayishiga olib kelishi mumkin.

1.4k 0 8 14

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

25 Jan, 16:16

1.3k 0 2 7

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

25 Jan, 14:32

Fizika_2024.pdf

1.4k 0 25 10

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

25 Jan, 09:22

Tarmoqlangan zanjirning istalgan yopiq konturdagi EYK larning algebraik yilindisi shu konturning hamma qisimlaridagi tok kuchi va qarshilikning koʻpaytmalari yilindisiga teng. Bu qoida qanday ataladi?

Опрос

Kirxgof qoidasi
Faradey qoidasi
Galvani qoidasi
Amper qoidasi

48 голосов

1.1k 0 3 1 7

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

24 Jan, 09:21

Modda qattiq holatdan suyuq holatga oʻtmoqda.

Опрос

Temperatura ortib, ichki energiya oʻzgarmaydi.
Temperatura ham ichki energiya ham ortadi.
Temperatura ham, ichki enegiya ham oʻzgarmaydi.
Temperatura oʻzgarmaydi, ichki energiya ortib boradi.

9 голосов

1k 0 5 7 10

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

22 Jan, 12:41

Agar jismga ta'sir qiluvchi barcha kuchlarning teng ta'sir etuvchisi tezlik yoʻnalishi bilan mos tushsa, jism qanday harakat qiladi?

Опрос

Tekis
Toʻgʻri chiziqli tezlanuvchan
Toʻgʻri chiziqli sekinlanuvchi
Ilgarilanma

49 голосов

1.3k 0 6 19

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

20 Jan, 13:34

#Savol_javob

Savol:

Nima uchun barcha jismlar bir xil tezlanish bilan Yerga tortiladi?

Javob:

Bu Nyutonning ikkinchi qonuni va gravitatsiya qonuni bilan tushuntiriladi. Massaning kattaligi tortish kuchini oshiradi, ammo og‘irlikdan kelib chiqadigan tezlanish massa bilan bog‘liq emas. Shuning uchun barcha jismlar Yerga bir xil tezlanish bilan tushadi.

@Classic_Fizika

1.2k 0 1 2 14

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

20 Jan, 07:46

👨‍🔬 Arthur Compton (1892–1962)
Amerikalik fizik, ayniqsa, fotonlar va materiyaning o'zaro ta'sirini o'rganish bo'yicha olib borgan kashfiyotlari bilan tanilgan.

📍 Tug‘ilgan joyi:
1892-yil, 10-sentabr, AQSh, Wooster, Ohio.

🎓 Ta’limi:
Compton Xyuston universitetida tahsil olib, Keyinchalik, Missuri universitetida o'qish davomida ilmiy izlanishlar olib borgan.

🔬 Ilmiy faoliyati:
1️⃣ Compton effekti:
Arthur Compton eng mashhur kashfiyoti — "Compton effekti"ni aniqladi, bu fotonlarning moddalarga ta'sirini o'rganib, fotonlar va elektronlar o'rtasidagi energiya almashinuvini ko'rsatdi.
2️⃣ Kvanta nazariyasi:
U kvant mexanikasini rivojlantirishda, ayniqsa, fotonlarning zarrachalar bilan o'zaro ta'sirini o'rganishda muhim hissa qo'shgan.
3️⃣ Radiatsiya va fotonlar:
Compton, shuningdek, X-ray va gamma nurlari kabi elektromagnit nurlanishining zarrachalar bilan ta'sirini o'rganish bo'yicha ishlagan.

🏅 Mukofotlari:
🏅 Nobel mukofoti (1927): "Fotonlarning moddalarga ta'siri bo'yicha olib borgan kashfiyotlari uchun."
🥇 US National Medal of Science va boshqa ko'plab mukofotlarga sazovor bo'lgan.

🎯 Shaxsiy hayoti:
Compton 1962-yilda vafot etdi. U ilm-fan va ta'lim sohasidagi o'zining katta hissasini nafaqat o'z ilmiy ishlari, balki u o'qitgan va ilmiy rahbarlik qilgan ko'plab fizika mutaxassislariga ham qoldirdi.

🌟 Ilm-fanga qo‘shgan hissasi:
Arthur Compton kvant mexanikasining rivojlanishida va fotonlar haqida tushunchalarni chuqurlashtirishda ulkan hissa qo'shgan. Uning kashfiyoti bugungi kunda zamonaviy fizikada juda katta ahamiyatga ega.

1.1k 0 1 10

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

20 Jan, 06:45

👨‍🔬 Michael Polanyi (1891–1976)
Mashhur venger-yni olim, kimyo, fizika va falsafaning o'zaro aloqalarini o'rganishda katta hissa qo'shgan. U ilm-fan sohalarida o'zining kashfiyotlari va nazariyalarini ishlab chiqdi.

📍 Tug‘ilgan joyi:
1891-yil, 11-mart, Budapesht, Vengriya.

🎓 Ta’limi:
Polanyi Budapesht universitetida tahsil olib, keyinchalik Germaniyada ilmiy izlanishlar olib borgan.

🔬 Ilmiy faoliyati:
1️⃣ Kimyo va fizikaga kiritilgan hissa:
Polanyi kimyo va fizikada yangi nazariyalar yaratgan. U molekulalarning strukturasi va energetik o'tishlarini o'rganib, kashfiyotlar qildi.
2️⃣ Falsafiy qarashlar:
Polanyi ilm-fan va falsafani birlashtirgan, bilimning jamiyatdagi roli va tabiiy fanlar bilan bog'liq masalalarni tadqiq etgan.
3️⃣ Ilm-fanning metodologiyasi:
U ilmiy tadqiqotlarda tasodifiy va maqsadli tafakkur o'rtasidagi o'zaro aloqalarni tahlil qilishga qiziqdi.

🏅 Mukofotlari:
🏅 Nobel mukofoti (1949): "Kimyo sohasidagi kashfiyotlari uchun."
🥇 Louren mukofoti va boshqa ko'plab ilmiy mukofotlar bilan taqdirlangan.

🎯 Shaxsiy hayoti:
Polanyi o'z ilmiy faoliyatini Britaniyada davom ettirgan va 1976-yilda vafot etgan.
O'zining falsafiy va ilmiy qarashlari bilan fanlararo yondashuvlarni rivojlantirishga muvaffaq bo'lgan.

🌟 Ilm-fanga qo‘shgan hissasi:
Polanyi ilm-fan va falsafa sohalarini birlashtirib, yangi ilmiy metodlarni ishlab chiqqan. U zamonaviy kimyo va fizikaga yangi qarashlar kiritgan.

782 0 1 9

𝐂𝐥𝐚𝐬𝐬𝐢𝐜 𝐅𝐢𝐳𝐢𝐤𝐚

20 Jan, 06:03

#Savol_javob

Savol:

Inertsiya qonunlari makroskopik va mikroskopik dunyo o‘rtasida qanday ishlaydi?

Javob:

Makroskopik jismlar uchun inertsiya qonunlari aniq amal qiladi. Mikroskopik dunyoda esa kvant mexanikasi ustunlik qiladi. Bu yerda zarrachalarning harakati kvant holatlari orqali ifodalanadi, lekin umumiy ko‘rinishda klassik inertsiya qonunlari mikroskopik zarralarga ham mos keladi.

@Classic_Fizika

852 0 2 5

Показано 20 последних публикаций.

1 204

подписчиков

Статистика канала

Популярное в канале

Telefon zaryadi yoki batareyaning energiyasi telefonning barcha qismlariga tarqalib, qurilmani is...

Пост #1350: Файл

«Чиқинди қутиси боласи» ёхуд гўдаклигидаёқ ташлаб кетилган миллионер дастурчи ҳикояси Фредди Фиг...

Пост #1354: Фото

Agar jismga ta'sir qiluvchi barcha kuchlarning teng ta'sir etuvchisi tezlik yoʻnalishi bilan mos ...