БУХОРО АДИБЛАРИ

ЗАҲИРИДДИН МУҲАММАД БОБУР ҒАЗАЛИГА МУХАММАС

Яратганга ҳазор бора шукур айтмоқнинг онидур,
Умр кечса омонликда, кузакми, қаҳратонидур,
Бўлиб даф, изғирин кетмиш, мана, қишнинг поёнидур,
Баҳор айёмидур доғи, йигитликнинг авонидур,
Кетур, соқий, шароби нобким, ишрат замонидур.

Гаҳи ерни чароғон айламак истаб ёришгай кун,
Гаҳи кўк гулдираб, ваҳму талотўпда қолур очун,
Бу янглиғ икки ҳолат ичра тун-кун айланур гардун,
Гаҳи саҳро узори лола шаклидин эрур гулгун,
Гаҳи саҳни чаман гул чеҳрасидин арғувонийдур.

Яна офтоб булут қувди, кадарлар кетди диллардин,
Яна мужда етиб Наврўз ҳақинда ўнгу сўллардин,
Яна наққош табиат ранг тиланди тошу гиллардин,
Яна саҳни чаман бўлди мунаққаш ранги гуллардин,
Магарким, сунъининг наққошиға ранг имтиҳонидур.

Кўзунг, эй моҳитоб, ишқинг баёнин сўзсиз изҳори,
Сўзунг, эй лоларуҳ, руҳимда туғённинг сабабкори,
Ўзунг, эй сиймтан, гулгун яноқлар ичра гулнори,
Юзунг, эй сарв, жоним гулшанининг тоза гулзори,
Қадинг, эй гул, ҳаётим боғининг сарви равонидур.

Макони кўкдами, валлоҳ, сенингдек тоза бир ҳурнинг,
Ва ё уммон тагинда ёширундир маскани дурнинг,
Эрурсан нур, Яратганнинг жамоли — манбаи нурнинг,
Не ерда бўлсанг, эй гул, андадур чун жони Бобурнинг,
Ғарибингга тараҳҳум айлағилким, Андижонийдур.

Абдунаби ҲАМРО

Уланиш учун: https://t.me/Buxoro_adiblari

* Бухорийлар бўстони

ИСМАТ БУХОРИЙ

Қадим Бухоронинг бир чеккасида
Тиканзор ичида якка қабр бор.
Кўмилмиш у томон боргувчи йўллар,
Бироқ чўкмаган у, титрар сарвиқор.

Бухорога оқар сонсиз сайёҳлар,
Дунёнинг минг турли бурчакларидан.
Бу ажиб масканни томоша қилиб,
Кўркини кўзларга этишар Ватан.

Ястаниб ётади зангори тоқлар,
Муқаддас минорлар тарих фахридир.
Бу олий салобат, бу юксак шукуҳ
Беором бургутдай кўкка талпинур.

Ҳайратда қолдириб аҳли дунёни,
Минг йиллик бинолар муаззам турар.
Юракда жўшади азобли туғён:
– Қайда бу тарихни бунёд этганлар?

Қалбида ёнганча умид юлдузи,
Эски мозорларни кезиб бирма-бир,
Неча йилки, Ҳайрат қабрини излаб,
Саргардон кезади фидойи шоир.

Буюк Бухорийлар битган битиклар
Шеъру фан оламин тенгсиз ганжидир.
Бу азиз зотларнинг оромдан кечиб,
Бедор тунлар чеккан юрак ранжидир.

Авлодлар мулкига қолдириб мерос
Санъатнинг мислсиз жавҳарларини.
Беном қабрларда ётишар сокин
Не-не улуғ зотлар, тамадан холи.

Лол бўлиб бул беҳад камтаринликдан,
Дош бериб асрлар тўзонларига.
Тарихнинг зил-замбил қопқасин очиб,
Боргумдир табаррук гўрлар ёнига.

Қадим Бухоронинг бир чеккасида,
Тиканзор ичида якка қабр бор.
Очилгай у томон боргувчи йўллар,
Гулларнинг қўйнида яшнар пурвиқор.

1980 й.

БУЛОҚ

Тинмайин мавжланиб, кўпирар ҳар чоғ...
– Мунчалар беором жўшасан, булоқ?
– Ахир, нечун тўхтаб, тин олай бир зум,
Зилол сувларимга одамлар муштоқ.

– Қайноқ туйғуларим! Тинмай бир замон,
Не учун қалбимда қилурсиз туғён?
– Шоир ҳисларига чанқоқ одамлар,
Уларга оқайлик, бер бизга имкон.

Ғайрат МУРОДОВ

Уланиш учун: https://t.me/Buxoro_adiblari

* Ёднома

УЧ ОҒАЙНИ БОТИРЛАР

Ғайбулла Ас-Салом, Нажмиддин Комил ва Тилак Жўрага

Уч оғайни ботир фақат эртакдамас,
Ҳаётда ҳам бўлар экан, ҳаётда ҳам.
Кўрган одам қилар эди дилдан ҳавас,
Устоз-шогирд қандай иноқ, ҳамкор, ҳамдам.

Фикр отин миниб чопган чавандозлар,
Фан чўққисин мавҳ айлаган тирандозлар,
Илм боғин обод қилган бу шоввозлар
Кам бўлмагай икки дунё, бўлмагай кам,

Учта ниҳол эдилар ҳар ерда ўсган,
Тошкент келиб, чинор бўлиб фикри ўзган,
Тангрим, асра деяр эдим ёмон кўздан,
Ғов бўлмасин йўлларига қайғу, алам.

Аммо кулфат панд бермаган кимса борми?
Ким қолдирар аро йўлда содиқ ёрни?
Ғам ўлдирар ҳамкори йўқ, кўнгли торни,
Устоз, сизнинг бардошингиз тоғдай маҳкам.

Бошингизга ёққан кулфат зарбасидан,
Ёки қисмат юборган дард ҳамласидан,
Кўзи тиниб мавҳум кураш ғамзасидан,
Кенжа ботир тополмасдан кетди малҳам.

Малҳам истаб ишонч отин олға сурди,
Маккор умид кўчалари адаштирди,
Тоғдай оғир фалокатни енгил кўрди,
Руҳи кучли эди унинг, руҳи бардам.

“Кенжа ботир эртакларда ўлган эмас,
Ё чорасиз қолиб, мағлуб бўлган эмас,
Дўсти йиғлаб, душманлари кулган эмас,
Охиратинг обод бўлсин жоним, укам”.

Катта ака йиғлар юрак, бағри куйиб,
Кичик ака ўксинади қовоқ уйиб,
“Ижод қилсанг бўлмасмиди тўйиб-тўйиб,
Бор эди-ку қўлгинангда ўткир қалам”.

Аммо тақдир ҳикматига ҳеч чора йўқ,
Бу жумбоқни ҳал қилган бир овора йўқ,
Умид шами ёниб турган кўнгиллар тўқ,
У бўлмаса, босар эди оламни ғам.

Ўзбек илми байроғини баланд тутиб,
Таржима ва тасаввуф шаробин ютиб,
Қанча юксак довонлардан дадил ўтиб,
Ёруғ юз-ла қўймоқдасиз олға қадам.

Эранларга ҳамроҳ бўлган ит сингари,
Мен эргашиб кетмоқдаман манзил сари,
Авлодларга ошкор бўлар бир кун бари,
Нима учун қўшилганим билар олам.

Маъруф ЖАЛИЛ

Уланиш учун: https://t.me/Buxoro_adiblari

АСАД ГУЛЗОДАИ БУХОРИЙ
(1935–2023)

Асад Гулзодаи Бухорий 1935 йил 5 январда Бухоро вилояти, Пешкў туманида туғилган.
1958 йилда Душанбе давлат университетини тугатган. Шундан сўнг 1968 йилга қадар Пешкў туманидаги 8-9-умумтаълим мактабларида тил ва адабиёт фанларидан дарс берган.
1968 йилда у вилоят радиосига ишга таклиф қилинган.
Шундан сўнг шоир учун қизғин ижодий мулоқот ва изланишлар даври бошланди. Вилоят радиоқўмитасида Неъмат Аминов, Ғулом Шомурод, Самандар Воҳидов, Аминжон Шукуров, Шавкат Асадов каби пешқадам журналист ва ижодкорлар билан кечган мулоқотлар Асад Гулзода ижодига катта таъсир кўрсатди. Шоир ўша давр учун камёб ҳодиса саналган тожик тилида ижод қилиш анъанасини давом эттиришга аҳд қилди. Бунинг самараси ўлароқ, тожикистонлик қалам аҳли ва китобхонлар эътиборига тушиб, ўтган асрнинг 80-йилларида Тожикистон Ёзувчилар уюшмаси аъзолигига қабул қилинди.
Серқирра адиб ўша йилларда вилоят радиоси орқали эфирга узатилган “Хандон” ва “Насриддин Бухорода” каби ҳажвий дастурлар саҳифаларини қувноқ шеърлари, ҳажв-мутойиба йўсинидаги асарлари билан безашдан ташқари, Тожикистонда чоп этиладиган газеталар, шунингдек, мамлакатимиз пойтахтида фаолият юритадиган “Овози тожик” газетаси саҳифаларидаги чиқишлари билан ҳам мухлис ва мутахассислар эътиборига сазовор бўлди.
Ниҳоят, шоир 2023 йилда Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси аъзолигига ҳам қабул қилинди.
Тожик тилида ижод қилган шоирнинг “Насими Бухоро” (2001), “Хати пешона” (2003), “Шукуфаҳои Бухоро” (2004), “Нафаси баҳор” (2007), “Намози рўйи барг” (2007), “Арзи сипос” (2012), “Паёме аз Бухоро” (2022) китоблари, “Куллиёти осор” (2017–2022) сайланмаси Ўзбекистон ва Тожикистон нашриётлари босмадан чиқарилган.
Шунингдек, унинг болаларга аталган қувноқ шеърлари “Мурғобӣ чӣ мекобад?”, “Лафзи ширин”, “Каҳкашони орзӯ”, “Гули мурод”, “Гулистони адаб”, “Фариштагони форсигў”, “Донишномаи забон ва адабиёти форсии Ўзбекистон: қарни бистум то кунун”, “Тазкираи адабиёти бачаҳо” каби жамоа тўпламларидан, таълим тожик тилида олиб бориладиган мактаблар учун тартиб берилган дарслик ва мажмуалардан ўрин олган.
Шоир 2023 йил 29 май куни вафот этган.

Уланиш учун: https://t.me/Buxoro_adiblari