BUXORO MTU FILIALI AXBOROT XIZMATI

Bugun 9 mart 2025 yil, yakshanba.

➡️ BAYRAMLAR:

🌏 Xalqaro didjeylar kuni.
🌏 Barbi qo‘g‘irchog‘i tug‘ilgan kun.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇺🇸 AQSh - Barbi qo‘g‘irchog‘i kuni.
🇮🇩 Indoneziya - Milliy Musiqa kuni.
🇱🇧 Livan - O‘qituvchilar kuni.
🇧🇿 Beliz - Milliy qahramonlar kuni.
🇺🇸 AQSh - Amerigo Vespuchchi kuni.

➡️ VOQEALAR:

- 1074 - Papa Gregori VII barcha turmush qurgan ruhoniylarni cherkovdan badarg‘a qildi.
- 1309 - Rim papasi Kliment V ning Avinyon tutqunligi boshlandi.
- 1230 - Bolgar podshosi Ivan Asen II Klokotnitsa jangida imperator Feodor Komnin qo'shinlarini mag'lub etdi hamda uni oilasi va armiyasining bir qismi bilan asirga oldi.
- 1500 - Vasko da Gama boshchiligidagi portugallar ekspeditsiyasi 13 ta kemada yo‘lga chiqdi.
- 1617 - Stolbov kelishuvi tuzildi.
- 1796 - Napoleon I Jozefina Bogarnega uylandi.
- 1804 - Fransiya Luizianani rasman AQSh ga topshirdi.
- 1822 - Charlz Grem sun’iy tishlar uchun patent oldi.
- 1831 - Jazoirda “Xorijiy legion” tuzildi.
- 1918 - Rossiya poytaxti Sankt-Peterburgdan Moskvaga koʻchirildi.
- 1924 - Italiya mustaqil Riyeka shahrini anneksiya qildi.
- 1932 - Pu I Manchjou-Go davlatining Oliy hukmdori lavozimini egalladi.
- 1953 - Moskvada Iosif Stalinning dafn marosimi: tiqilinchda yuzlab odamlar halok bo‘lishdi. 
-1956 - Tbilisida Nikita Xrushchyov siyosatiga qarshi norozilik namoyishlari bostirildi.
- 1959 - Nyu Yorkda Barbi qoʻgʻirchogʻi namoyish qilindi.
- 1961 - Dalay Lama Tibet mustaqilligini tiklash uchun BMTga murojaat qildi.
- 1964 - birinchi "Ford Mustang"  - "Pony Car" kichik sport avtomobillari sinfining asoschisi konveyerdan chiqdi.
- 1966 - Fransiya NATO dan chiqdi.
- 1977 - AQSh va Kanadada saxarinni oziq-ovqat va tibbiyotda ishlatish taqiqlandi.
- 1990 - Berlinda Germaniyani birlashtirish to‘g‘risida muzokaralar boshlandi.
- 2001 - Kiyevda "Kuchmasiz Ukraina" aksiyasi doirasida ommaviy norozilik namoyishlari.
- 2011 - “Shatll Diskoveri” 27 yillik faoliyatini tugatib, Floridadagi kosmodromga qo‘ndirildi.

➡️ TAVALLUDLAR:

- 1454 - Amerigo Vespuchchi (1512) - florensiyalik dengizchi. Amerikaga nomi berlgan.
- 1749 - Onore Mirabo (1791) - Fransuz inqilobi yetakchisi, mashhur siyosatchi va notiq.
- 1814 - Taras Shevchenko (1861) - ukrain va rus shoiri, rassom.
- 1839 - Musorgskiy Modest (1881) - Rus kompozitori.
- 1860 - Porfiriy Baxmetyev (1913) - rus fizik ixtirochisi va eksperimental biolog.
- 1879 - Agnes Migel (1964) - nemis shoiri va yozuvchisi.
- 1900 - Govard Eyken (1973) - amerikalik matematik va muhandis, birinchi elektromexanik hisoblash mashinasi yaratuvchisi.
- 1902 - Musrepov G’abit (1985) - Qozoq adibi va jamoat arbobi.
- 1915 - Jonni Jonson (2001) - Ikkinchi jahon urushidagi eng samarali ingliz as uchuvchisi.
- 1934 - Yuriy Gagarin (1968) - sovet uchuvchisi va fazogiri, koinotga uchgan ilk kosmanavt.
-1935 - Endryu Viterbi - amerikalik muhandis va biznesmen, Qualcomm asoschilaridan biri va Viterbi algoritmini ishlab chiquvchisi.
- 1943 - Robert Fisher (2008) - amerikalik shaxmatchi, 11-jahon chempioni.
- 1948 - Laslo Lovas - vengriyalik matematik.
- 1955 - Ornella Muti - italyan kinoaktrisasi.
- 1958 - Lola Murotova (2022) - Oʻzbekiston qahramoni, atoqli oʻzbek fermeri, Qishloq xoʻjaligi ilmining taniqli namoyandasi va jamoat arbobi.
- 1959 - Takaaki Kajita - yapon fizigi, Nobel mukofoti sohibi (2015).
- 1964 - Juliette Binoche - amerikalik kinoaktrisa.
- 1968 - Yuriy Jorkayeff - fransuz futbolchisi, jahon va Yevropa chempioni.
- 1985 - Otabek Hasanov - oʻzbek siyosatchisi, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat xizmatini rivojlantirish agentligi direktori birinchi oʻrinbosari.
- 1991 - Brenna O'Brayen - kanadalik aktrisa.
- 1995 - Serra Ramires - amerikalik aktrisa va qo'shiqchi.
- 2001 - Jeon Somi - koreyalik K-pop qo'shiqchisi.

https://t.me/bmtu_press

Bugun 8 mart 2025 yil, Shanba.

➡️ BAYRAMLAR:

🌏 Xalqaro xotin-qizlar kuni.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇦🇱 Albaniya 🇱🇦 Laos - Onalar kuni.
🇸🇾 Suriya — Inqilob kuni.
🇵🇭 Filippin - Davao de Oro provonsiyasiga asos solingan kun.

➡️ VOQEALAR:

- 1169 - Andrey Bogolyubskiy uch kunlik hujumdan so'ng Kiyevni egallab oldi va uni talon-taroj qildi.
- 1618 - Nemis astronomi Iogann Kepler oʻzining sayyoralar harakatining uchinchi qonunini kashf qildi.
- 1658 - Daniya va Shvetsiya o‘rtasida Roksill shartnomasi imzolandi.
- 1702 - Anna Styuart Angliya, Shotlandiya va Irlandiya qirolichasi bo‘ldi.
- 1722 - Pyotr I ning farmoniga binoan Peterburgda ob-havoni muntazam ravishda kuzatish ishi yoʻlga qoʻyildi.
- 1736 - Nodirshoh Eron shohi bo‘ldi.
-1759 - Parij parlamenti Deni Didroning „Ensiklopediya“sini qoralab chiqdi.
- 1802 - Nemis havaskor astronomi Genrix Olbers dastlabki mitti sayyora - Sererani kashf qildi.
- 1809 - Ivan Krilovning „Masallar“ nomli birinchi kitobi dunyo yuzini koʻrdi.
- 1862 - Nyu-Yorkda soʻnggi amerikalik qaroqchi - Nataniel Gordonni dorga osishdi.
- 1873 - Kanadaning shimoli-sharqiy hududlarida spirtli ichimliklar savdosi taʼqiqlab qoʻyildi.
- 1887 - Everett Xorton teleskopik qarmogʻi uchun patent oldi.
- 1900 - „Sanʼat dunyosi“ uyushmasi tuzildi, unga A. N. Benua, K. A. Somov, M. V. Dobujinskiy, N. K. Rerix, Ye. Ye. Lansere v. b. aʼzo boʻlishdi.
- 1910 - Kopengagenda Sotsialistik Internatsional 8-martni Xalqaro xotin-qizlar kuni deb e’lon qildi.
- 1910 - Fransiyada Eliza Derosh uchuvchi guvohnamasiga ega bo‘ldi va dunyoda birinchi uchuvchi ayolga aylandi.
- 1927 - O‘zbekiston SSRda “Hujum” kampaniyasi boshlandi. 100 000 dan ortiq xotin-qiz paranjisini gulxanga tashlashdi.
- 1944 - Bolqorlar deportatsiyasi boshlandi.
- 1950 - SSSR atom bombasiga ega ekanligini e’lon qildi.
- 1963 - Xitoy 1858-yilda Rossiya bilan tuzilgan Aygun shartnomasini bekor qildi va SSSRdan yerlarni qaytarib berishni talab qildi.
- 1965 - Janubiy Vyetnamga AQShning dastlabki quruqlik qo‘shinlari kiritildi.
- 1965 - Xalqaro xotin-qizlar kuni bo‘lgan 8-mart dam olish kuniga aylandi.
- 1973 - Shimoliy Irlandiyada referendumda ishtirok etganlarning 59%i Buyuk Britaniya tarkibida qolish uchun ovoz berishdi.
- 2014 - Malayziyaning Boeing 777-200ER samolyoti izsiz yo‘qoldi.

➡️ TAVALLUDLAR:

- 1864 - Apte Xari Narayan (1919) - hind yozuvchisi, ma'rifatparvar.
- 1866 - Lebedev Petr (1912) - Rus fizigi, fiziklarning birinchi rus ilmiy maktabini yaratgan.
- 1879 - Gann Otto (1968) - Nemis fizigi va radiokimyogari, Nobel mukofoti sohibi (1945).
- 1886 - Kendall Edvard Kalvin (1972) - Amerkalik biyokimyogar, Nobel mukofati  sohibi (1950).
- 1894 - Aaltonen Vyaynyo Valdemar (1966) - fin haykaltaroshi.
- 1910 - Claire Trevor (2000) - amerikalik kinoaktrisai.
- 1911 - Ahmedov Bardiyor - xuquqshunos, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1975).
- 1914 - Hamidova Manzura (1998) - O’zbekiston xalq artisti (1969).
- 1914 - Yakov Zeldovich (1987) - rus nazariyotchi-fizigi, akademik (1958).1939-yilda uranning bo'linishidagi zanjir reaksiyasini birinchi bo'lib hisoblab chiqdi (Yu. B. Xariton bilan hamkorlikda).
- 1920 - Burnasheva Qamara (2000) - O’zbekiston xalq artisti (1960).
- 1923 - Yo’ldosheva Muhabbat  - O’zbekiston xalq artisti (1969). 
- 1928 - Mirkarimova Qunduz - raqqosa, baletmeyster va pedagog, O’zbekiston xalq artisti (1966).
- 1930 - Mazohidova Rahima - xonanda va aktrisa, O’zbekiston xalq artisti (1976).
- 1957 - Sintiya Rotrok - amerikalik kinoaktrisa, jangavor san’at ustasi.
- 1975 - Sulton Ibragimov - rossiyalik professional bokschi, sobiq jahon chempioni.
- 1990 - Petra Kvitova - chex tennischisi, ikki karra Uimldon turniri g‘olibasi (2011 va 2014).
- 1994 - Raʼnoxon Omonova - oʻzbek suzuvchisi, Oʻzbekistonning koʻp karra chempioni, Olimpiya oʻyinlari ishtirokchisi, Xalqaro sport ustasi.
- 2000  - Daniel Magnusson - shved kyorlingchisi, ikki karra jahon chempioni, Olimpiya chempioni.

https://t.me/bmtu_press

Bugun 7 mart 2025 yil, Juma.

➡️ BAYRAMLAR:

🌏 Telefonning tug'ilgan kuni.

➡️ MILLIY BAYRAMLAR:

🇵🇭 Filippin - Tagum shahri kuni.
🇨🇦 Kanada - Aleksandr Bell kuni.
🇬🇧 Buyuk Britaniya, 🇮🇪 Irlandiya - Butunjahon kitob kuni.
🇸🇮 Sloveniya - Dengiz kuni.
🇹🇲 Turkmaniston - Transport va telekommunikatsiya xodimlari kuni.
🇦🇱 Albaniya - O‘qituvchilar kuni.

➡️ VOQEALAR:

- 321 - Rim imperatori Buyuk Konstantin yakshanbani dam olish kuni deb e'lon qildi.
- 1530 - Rim papasi Angliya qiroli Genrix VIII ni ajralish huquqidan mahrum qildi, bu qirolni Anglikan cherkovini yaratishga undadi.
- 1609 - Boyarlarning podshoh Vasiliy Shuiskiyni hokimiyatdan ag'darishga urinishi muvaffaqiyatsiz tugadi.
- 1714 - Rastatt shartnomasi imzolandi.
- 1768 - Rossiya va Rech Pospolita o'rtasidagi kelishuvga binoan, ularning hududida pravoslav va katoliklar huquq jihatidan tenglashtirildi.
- 1876 - Telefonning tug'ilgan kuni: Alexander Bell o'zi ixtiro qilgan telefon qurilmasini patentladi.
- 1912 - Anri Seyme Parijdan Londonga ilk to‘xtovsiz parvozni amalga oshirdi.
- 1912 - Amundsen o'zi tomonidan janubiy qutbni kashf etgani haqida dunyoga ma'lumot berdi
- 1917 - Tarixdagi birinchi jaz grammofon plastinkasi Amerikada sotuvga chiqarildi.
- 1920 - Suriya milliy kongressi Suriyaning mustaqilligini e’lon qildi.
- 1926 - London va Nyu-York o‘rtasida radiotelefon aloqasi o‘rnatildi.
- 1945 - Yugoslaviyada I. Broz Tito boshchiligida birlashgan vaqtli hukumat tuzildi.
- 1960 - SSSRda birinchi kosmonavtlar tarkibi tuzildi.
- 1966 - Fransiya prezidenti Sharl De Goll Fransiyaning NATO harbiy tashkilotidan chiqish niyatini e’lon qildi.
- 1967 - SSSRda haftada 5 ish kuni va 2 dam olish kuni belgilandi.
- 1979 - AQShning “Voyager-1” kosmik kemasi Yupiter va Uranning Saturn kabi halqalarga ega ekanligini kashf etdi. “Voyager-1” dunyoga Yupiterning halqali fotosuratlarini yubordi.
- 1984 - ShKTR bayrog’i Shimoliy Kipr Turk Respublikasi tomonidan tasdiqlandi.
- 1989 - Eron Angliya bilan bo’lgan diplomatik munosabatini uzganligini butun dunyoga e’lon qildi.
- 1999 - amerikalik “Spartak”, “Lolitta” filmlari rejissyori Stanley Kubrikck vafot etdi.
- 2014 - Sochida (Rossiya) XI Paralimpiya o'yinlari ochildi

➡️ TAVALLUDLAR:

- 1845 - Daniel Devid Palmer - amerikalik shifokor, zamonaviy xirurgiya amaliyoti
texnikasining asoschisi.
- 1857 - Julius Wagner-Jauregg  (1940) - Avstriya psixiatri, Nobel mukofoti sohibi (1927).
- 1884 - Oshanin Lev - antropolog, O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi, O‘rta Osiyo antropologiyasi asoslarini ishlab chiqqan.
- 1908 - Anna Magnan (1973) italyan film aktrisasi.
- 1940 - Viktor Savinyx - Sovet kosmonavti, ikki marta Sovet Ittifoqi Qahramoni, olim
- 1941 - Andrey Mironov - sovet kino va teatr aktyori, RSFSR xalq artisti
- 1948 - Shamil Tarpishchev - sovet va rossiyalik tennischi, murabbiy, jamoat arbobi.
- 1955 - Shahzoda Al Volid ibn Tolol ibn Abdulaziz as-Saud  - Arabistoni shahzodasi, yirik tadbirkor, sarmoyador va milliarder. 
- 1966 - Vladimir Drachev - Sovet, Rossiya va Belarus biatlonchisi, murabbiy, olimpiada sovrindori.
- 1970 - Rachel Weis - britaniyalik film aktrisasi. 
- 1986 - Elshod Rasulov - oʻzbekistonlik bokschi, Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan murabbiy (2021).

https://t.me/bmtu_press