Юридик шахс (фирма, ташкилот ва ҳо) маънавий зарар тўлашни сўраб судга даъво билдириши мумкинми?
Иқтисодий судларда кўп учраб турадиган ҳолатлардан бири бу юридик шахсга нисбатан унинг ишчанлик обрўсига, тадбиркорлик нуфузига зиён етган ҳолатда, ушбу юридик шахс даъвогар сифатида суддан маънавий зарар ундириб беришликни сўраб даъво талаби билдиришлиги ҳисобланади. Чунки бунга асос сифатида эса,
Иқтисодий процессуал кодекси 26-моддаси 11-бандига мувофиқ, ишчанлик обрўсини ҳимоя қилиш билан боғлиқ ишларнинг иқтисодий судга тааллуқлилиги нуқтаъи назаридан келиб чиқишади.
Аслида юридик шахснинг ишчанлик обрўсига етказилган зарар маънавий зарар ҳисобланадими?
Аслида қонунчиликда маънавий зарар тушунчасига тўлиқ таъриф берилмаган, чунки ушбу маънавий зарар юридик шахс манфаатига қопланмайди деган "
олтин қоида" иқтисодий судларда ҳам, фуқаролик судларида ҳам жуда машхур ҳисобланади. Умуман олганда, Фуқаролик кодекси 1021-моддаси 2-қисми 3-хатбошисида зарар ор-номус, қадр-қиммат ва ишчанлик обрў-эътиборини ҳақоратловчи маълумотларни тарқатиш туфайли етказилган бўлса маънавий зарар ундирилиши мумкинлиги белгиланган. Аммо ушбу моддада ушбу маънавий зарарни ундириш фақат жисмоний шахсга нисбатан қўлланиладими ёки юридик шахсга ҳамми, бунга ойдинлик киритилмаган.
Аммо
Олий Суд Пленумининг "Маънавий зарарни қоплаш ҳааидаги қонунларни қўллашнинг айрим масалалари тўғрисида" ги 7-сон қарори 2-бандида ушбу тушунча таърифлаб ўтилган:
Маънавий зарар фуқароларнинг шаъни, қадр-қиммати ва ишчанлик обрўсига путур етказувчи ҳақиқатга тўғри келмайдиган маълумотларни тарқатишлик натижасида қоплаб беришлик мумкинлиги айтилган.
Бундан хулоса қилсак, гарчи ишчанлик обрўси бузилса ҳам, маънавий зарарни қоплаш ҳакида судга фақат жисмоний шахс мурожаат эта олар экан. Юридик шахс эса, агар унинг ишчанлик обрўсига зарар етган бўлса, судга киритадиган даъво аризасида:
"
ишчанлик обърўсига етказилган зарар учун маънавий зарар ундириш" мазмунидаги талаб билдирилса, ушбу талаб суд томонида судга тааллуқли деб топилмайди, натижада даъво талаби қаноатлантирилмайди ҳамда юридик шахс тўлаган давлат божи ҳам "
куйиб кетиш" эҳтимоли бор.
Шунинг учун судга киритиладиган даъво аризада:
"
ишчанлик обрўсини ҳимоя қилиш ва етказилган зарарни қоплаш" мазмунидаги талаби бўлишлилиги, ушбу талабнинг судга тааллуқли эканлигини англатар экан.
#advokat #sud
👉
@bahodirahmedoff👈