Husniddin | blog

- Bilasizmi, - dedim oʻsha zahoti unga javoban yarim hazil, yarim sirli ohangda, - men yovuzlik maqsadida urugʻ sochib, yaxshilik mevalarini yetishtiruvchilar boʻlagining bir zarrasiman.

Gʻarb adabiyotida shayton juda bir ajoyib obraz, qiziq ham deylik. Sharqda barcha illatlar ildizi shayton bilan parallel qoʻyilsa, gʻarbda iblis asli ezgulik ulashuvchi kuchning bir qismi sifatida koʻriladi, Faustdagi Mefistofelga qaraysizmi, Bulgakovning Volandigami shuni koʻrasiz. Yuqoridagi shunga oʻxshash jumlani Dostoyevskiyda ham koʻrdim.

Hozir yozib qoʻymasam esimdan chiqadi, twitterda yoki boshqa oʻrinlarda musulmon koʻpchilik qatlam meni qarshi frontdan deb oʻylaydi (sababi ham aniq, oʻzgacha eʼtiqoddagilarga tolerantlikman va oqibat baʼzi yoki koʻp oʻrinlardan musulmonlarni emas ularni tarafini olgan paytlarim boʻladi). Xullas shunday tuyulsa ham aslida eʼtiqodimda mustahkamman, har holda shunday hisoblayman oʻzimni.

Nega buni aytyapman, yaqinda twitterda bir qiz Dan Brownni Ibtidosini oʻqishga qoʻrqaman dedi, sababi eʼtiqodmi deganimda kutilgandek ha javobini oldim va bu birinchi marta emas, koʻpchilik Ibtidodan qoʻrqadi negadir. Aslida bu huddi detektivdek bir asar, hislar yoʻq, umuman yoʻq, din esa qalb ishi, his boʻlmagan joyda qalbga qanday taʼsir oʻtkazsin Dan Brown ? asardagi jumboq oʻquvchini ushlab turadi xolos kitob oxirigacha, jumboq maʼlum boʻlsa tamom kitob tugadi shu yerda, eʼtiqodga taʼsir qilolmaydi. Eʼtiqodizga taʼsir qildimi demak u avvaldan zaif, eʼtiqodga hatto factlar ham taʼsir qilmaydi/qilolmaydi sababki yuqorida aytganimdek bu qalb ishi.

Hop endi asosiy masalala, oʻzi kitoblar taʼsir qiladimi ? albatta, agar unda mulohaza, his boʻlsa. Menda birinchi shubha Begonadan boshlangan, shu sabab ham qayerda kitob haqida soʻz ketsa shuni tiqishtirib ketaman, keyin Usta va Margaritadagi epigraf va Matvey bilan Mefistofel suhbati jiddiy, ancha muddat oʻylantirib yurgan.

Ha tepadagi kitoblar oʻylashga majbur qilgan lekin jiddiy nimadir oʻzgartirmagan, menda haqiqiy depsinish Karamazovlarda boʻldi, Ivanni Alyosha bilan suhbatida, kitobni shu yerida yopib qoʻyib oʻylab oʻtirdim, mana shu endi Dostoyevsky boʻladi. Hali xulosa qilmadim, bu haqida batafsilroq yozarman ham keyinchalik, aytib qoʻymoqchi boʻlgan *ikki ogʻiz gapim shu ediki Ibtidoga oʻxshagan kitoblar eʼtiqodga taʼsir qimaydi, Kamyu oʻqinglar uning uchun.

Kitoblar, bu yil sanamadim lekin chamamda ±30 talar oʻqidim shekilli. Avvalgi yildan farqli ravishda bu yil "yuki" bor asarlar oʻqidim, oʻzim uchun oʻqishni boshladim, undan oldingi yillarda kitobxon degan status uchun oʻqirdim shuning uchun ham qaysi kitob, muallifi kim, qaysi janrda, menga nima beradi qiziqmas, menga oʻqilgan kitoblar sanogʻi ortsa boʻldi edi.

Keyingi yili balki bundan ham kamroq badiiy kitob oʻqirman lekin sifatli kitoblar oʻqimoqchiman, allaqachon ursa boshni yoradigan kitoblarni tahlab qoʻyganman. Asosiy focusni huquqga qarataman kelasi yil, hozir yozayotganlarim keyinchalik progressni kuzatish uchun, kelasi yildan huquq uchun alohida blog ochib shunga koʻproq energiya sarflashni reja qilib turibman.

Oʻzimni adabiy tanqidchi yoki koʻp kitob oʻqigan odam sifatida koʻrsatmoqchi emasman (aslida ham bundaymas) lekin imkoni berilsa Otabek Mahkamovni kitob yozibdi deb sotib olayotganlar bilan suhbatlashib koʻrgan boʻlardim. Salkam 200 mingga bir piar, motivatsion kitob sotib olish uchun odamda nimalar boʻlishi va nimalat boʻlmasligi men uchun qiziqda.

Yoki ular ikki yil oldingi menga oʻxshagan odamlarmikan ? ))

Egosi kuchli odamlarni baxtli boʻlib ketganini koʻrmadim, yo ego ketdi yoki baxt.

Nafaqat baxt, umuman olganda har qanday mavzuda Men deganlar yutqazdi, Biz yutdi. Bashar Asad rejimi ham quladi masalan.

Mening ham siz kabi orzularim moʻl,
Ammo menda yoʻqdir bu yangligʻ havas.
Dilimni band etar na oʻrmon, na koʻl,
Qush boʻlib uchmoq ham murodim emas.
Koʻngil tilagidir xayol parvozi,
Yuragim dardiga kitobdir malham.
Kitob oʻylarimning yolgʻiz hamrozi,
Unga oshinodir kechalarim ham.
Quvonchdan falakka ucharman agar
Qoʻlga tushib qolsa nodir bir asar.

©️ Gyote "Faust"

Ko‘zi yoshlularing holin na bilsun mardumi g‘ofil,
Kavokib sayrini shab to sahar bedor o‘landan so‘r.

Yaqin kunlarda qandaydir existential/mental crisis ni boshdan kechirib kanaldagi hammani chiqarib yuborgandim. Chiqarib yuborish paytida bu ishimdan afsuslanishimni bilib turgandim, menimcha oʻshanda hozir haqida oʻylaganman.

Kanalda ikki yillik tanishlar bor edi, ancha yaqin boʻlib qolgandik, huddi kimnidir yoʻqotib qoʻygandek boʻldim avvaliga.

Yaqin kunlarda hislar+Dostoyevskiy integratsiyasi shunday taʼsir qildiki, nazoratni yoʻqotib qoʻydim. Oʻzimni anchadan beri balki umuman bunaqa ojiz holatda koʻrmagandim. Huddiki:

Uyqu falaji degan termin bor, koʻpincha bosinqirash, jin tegishi, jin bosishi kabi koʻrinishda yangraydi. Shu holatda koʻzlar ochiq, uygʻoq boʻlasiz lekin hech qayer qimirlamaydi, umuman nazoratni yoʻqotasiz, bu shunday ilojsiz holatki koʻzingiz ochiq holatda hech qayerni qimirlata olmayotganizni qabul qilolmaysiz. Sal oʻxshamagan misoldir lekin shunday holatda yurgandim, men istamagan voqeliklar atrofimda sodir boʻlyapti lekin men huddi "uyqu falaji" da boʻlgani kabi qoʻlimdan hechnarsa kelmayapti. Ilojsizlik - juda bir gʻalati his oʻzi, boy lekin ochdan oʻlayotgan odamni tasavvur qilib koʻring.

Aslida prinsipmi bilmadim, oʻzim haqimda va men bilan bogʻlik voqeliklarni yozishni yoqtirmayman chunki sen haqingda qancha kam bilishsa shuncha kuchli deb oʻylashadi degan prizmadan qarayman bunga.

Lekin odam baribir qayergadir yozib turishi kerak ekan, shunga ham tarki odat qildim bugun. Hamma omon boʻlsa, yaqinlar sekin yigʻilaveradi.

...Достоевскийни
танимас эдим –
Ҳаммаси жуда жўн,  самимий,  содда...
Орзулар,  туйғулар тупроқдай надим –  
Яшагим келарди шундай ҳаётда! . .

...Достоевскийни
таний бошладим –
Сачради қалбимга қаҳр-у қабоҳат,  
Ҳаммаси мураккаб,  чалкаш,  атала,
Ўлимга муҳаббат,

Яшашга нафрат! . .
...Ва бир кун зулумот очилиб кетди,
Фикримга қуйилди нурафшон модда.  
Достоевскийнинг
тубига етдим –

Ҳаммаси жуда жўн,  самимий,  содда...

©️ Шаҳриёр ШАВКАТ

Agar odam gunohi uchun boshqasi javob bermasligi kerak boʻlsa, shayton oqlanib ketishi kerak.

Bir odam gunohi uchun boshqasi javob bermasligi kerak deb tortishadi anjir yeb qoʻygani uchun jannatdan quvilgan Odam bolalari.