Tahsil va manhaj
Qaysidir fandan kitob tanlashdagi asos bu hamma tan bergan yetuk ulamolar tarafidan xizmat ko'rgan matn yo kitobdir.
Misol tariqasida nahvni olsak, Ajurrumiyya matnining sharhlari ko'p. U sharhlardan xizmat ko'rganlari ham bor ko'rmaganlari ham bor.
Xizmat ko'rganlari ham har xil darajlarda ko'rgan.
Shulardan Xolid Azhariy rahimahullohning sharhi, bir nechta hoshiyalari bor. Barchasini yetuk allomalar yozganlar.
Tuhfatussaniyya ham bor. U lekin xizmat ko'rmagan hamma tan olgan ulamolar tarafidan.
Vaqtni bittasiga sarflash kersk bo'lsa qaysinisi afzal?
Tabiyki Xolid Azhariy sharhi. Sababi unda:
• Biron narsa qoron'gu bo'lib qolsa
• Yanada ko'proq ma'lumot istasa
• O'sha sharhda mohir bo'lishni istasa
• Boshqa sharhlarni bemalol tushuna oladigan bo'lishni istasa
• Ayniqsa dars bermoqchi bo'lsa
O'sha hoshiyalar va izohlariga qarab chiqsa istagini topadi, biiznillah.
Tuhfatussaniyyada esa bu imtiyozlar yo'q.
(Albatta Ts dan qaytarmoqchi emasman, uni yomonlash ham maqsadim emas. Foydali kitob ekanida shak yo'q. Faqat yuqoridagi foydalar bilan bo'lishni istagan kishi uchun o'shanisi afzaldir)
Qolgan fanlarda ham gap shu, aqida, fiqh, usul, hadis vahokazo...
Bu usul Qadimgi Azhar, Qayravon, Buxoro madrasalari va shu kabi yetuk allomalarni chiqargan dargohlarga hamohangdir.
Biz ham shu asosni e'tiborga olgan holda, ulamolar chizib ko'rsatib ketgan usulda "Tahsil qilish dasturi"mizni tuzganmiz.
Undagi kitoblar bizning xohish-havoyimiz bilan tanlanmagan, balki avloddan avlodga ta'limda meros bo'lib kelgan kitoblar tanlangan.
So'ngi asrda islom diyorlari mustamlakaga uchragach bu manhajlar ko'tarilib ketdi, o'rnini g'arbiy usullar, ular bilan ta'sirlangan manhajlar egalladi. Bu fanlar va kitoblarga, ulamolarga qarshiliklar bo'lib maydondan olib tashlandi. Buning asari kunimizgacha hukm surmoqda.
Demak, biz tahsilda o'sha usulni ham tiriltirib olsak eski shon-shavkatimizga qaytamiz. Bu esa u kitoblarni o'qishda asos qilib , ularni o'qishda tashvish qilib zamonaviylarini esa qo'shimcha foyda uchun qarab qo'yish va ikkinchi darajali qilish bilan bo'ladi. Tavfiq Allohdan!
R. Hanafiy
@avan_ilmlar🕌 Aqliy va Naqliy İlmlar Akademiyasi
🤍