Aqlli ikkichi

Bir soatlarda Voicechatni boshlaymiz. Bildirishnomani yoqib qo’yishingizni tavsiya qilamiz.

Kuchli managerga kerak bo’ladigan bilimlar bilan ulashaman.

21:00 da ko’rishguncha!

Manager o'zi ishni qilmasa, u nima qiladi?

Bir tanishim ingliz tili o’qituvchisi edi, o'quv markazni yaxshi tushunaman dedi va o'quv markaz ochdi. Ustozlikni yaxshi bilib, yaxshi rahbar ham bo'laman deb o'ylab o'zini o'zi aldab qo'ydi.

Rahbarlik qilishni o'rniga u dars berishni davom etdi, markazi ham yopildi. Rahbar ish qilmaydi, u birovga qildiradi. Lekin birovga ish qildirish ham ish, uni qilish uchun ko'p ishlaysiz.

Ish qildirish uchun har xil usullar bor, afsuski, shunchaki bitta ishni qil deb aytishni o'zi ishlamaydi. Ko'p qo'shimcha instrumentlarni qo'llaysiz. Qanday qilib buni qilasiz?

Ertaga 21:00 Voice-chatda gaplashamiz, birinchi marta faqat “Menejment” bo'yicha ovozli chat qilaman. O'tkazib yubormang, “Krutoy” rahbar bo’lishingiz kerak.

Nega natijalar yo'q?

O'tgan oy tizimlashtirishga yangi loyiha oldik, bizga murojaat qilgan tadbirkor 2 yildan beri 100.000$ oylik oborotdan osha olmayapti. Keyingi postlarda hozir qilayotgan ishlarimizni yoritib ketmoqchiman.

Ishni rahbariyatdan boshladik, biznes - bu tadbirkorni xunuk versiyasi. Natija bo'lmayapti deyishdi, birinchi o'rinda natijlarni o’lchash boshladik.

1. KPI. Har bir xodimni o'lchash uchun endi raqamlar bor. Misol uchun, sotuv bo'limini sotuvlar soni va miqdoriga qarab, ishlab chiqarish bo'limini ishlab chiqarilgan mahsulotlar va ularning brak foiziga qarab baholaymiz.

Shunchaki sen yaxshi ishlayapsan, sen esa yomon deb bo'lamydi, rahbar hamma bilan raqamlarda gaplashishi kerak. Raqamlar Afrikada ham raqam.

2. Majlislar. Tadbirkor akamiz endi, har hafta 4 bo'lim rahbari bilan haftalik majlis o'tkazadi. Majlisda bo'limlarga belgilangan haftalik KPI natijlari so'raladi va keyingi hafta uchun plan qo'yiladi. Agar plan qo'yib uni so'rab olmasangiz, 99% u planga qarab ishlashmaydi. Vazifa, nazorat, hisobot - shunday ketma-ketlikda.

Biznes qilmagan odamga raqamlarda boshqarish va doim o'sha raqamlarni so'rab olish tashqaridan oddiy tuyilishi mumkin. Lekin oldimga keladigan tadbirkorlar doim shu xato bilan kelishadi.

@aqlli_ikkichi

Paretto qununi sizni boy qiladi

Kichkina kompaniyalarni bitta narsa birlashtirib turadi: ular kerak emas bo'lgan ishlarni ko'p qiladi. Nega? Rahbar shunday xohlaydi.

Biz konsultatsiyalarda shu masala yechish uchun Paretto 80/20 qonuni qo'llaymiz. Uning ma’nosi - 20% harakat 80% natijani beradi.

Ya’ni faqat natija beradigan ishlarga e'tiborni qaratish kerak, uning uchun biznesdagi har bir jarayonni savolga turish kerak, “Nega o'zi bu kerak?”.

Management - bu faqat xodimlarni boshqarish emas, balkim kompaniya resurslarni boshqarish. Vaqt, e'tibor, pul va energiya.

Bitta do'stimiz bizga razborga keldilar, yosh bolalar va ayollar kiyim do'konlari bor edi. Razbordan keyin faqat yosh bolalar kiyimi yuritiladigan bo'ldi.

6 oyda oylik oborotlari 8 karra o'sdi va hozir 2 milliard so'm daromad bo'lyapti. Hammasi to'g’ri narsaga fokus berilgani uchun.

@aqlli_ikkichi

Tizimsiz ko'p pul yo'qotasiz

Kompaniyani tizimini tekshirish oson, mijozlar bilan ishlaydigan xodimi bilan gaplashib ko‘ring, misol uchun sotuvchisi bilan. Har xil raqamdan 2-3 marta telefon qilib ko‘ring, har safar har xil gaplar bilan gaplashilyaptimi? Skript yo‘q, tizim qo‘yilmagan.

Bunday biznes kengayishi qiyin, sotuvchi kayfiyatiga qarab gaplashsa, 2-3 baravar sekinroq ishlaydi. Tayyor javoblar yo‘q bo‘lsa, unda ularni o‘ylab topishga sotuvchi o‘zi vaqt va energiya ketkazadi. Uyida muammo bo‘lsa, sotuv paytida o‘ylay olmaydi va kam sotadi.

Sotuv bo‘limida tizim qo‘ymasangiz, 4 odam sota oladigan miqdorni 10 odam qilishni boshlaydi. Bu nima degani? Kengayish uchun siz normadan 2 baravar ko‘proq sotuvchilarni ishga olishingiz kerak, ya’ni tizimli raqobatchingiz sizdan tezroq kengaya oladi.

4 sotuvchi aytaylik 20 million so'mga ishlasa, 10 sotuvchi esa 50 millionga ishlaydi. 30 million so'm ortiqcha xarajat to'g’ri sizning sof foydangizdan ketadi. Tizim qo'ymasangiz yiliga 360 million so'm (yangi malibu 2) yo’qotasiz.

Tizimsiz pul yo‘qotasiz, tizimsiz kichkina bo‘lasiz.

@aqlli_ikkichi

Mirkromenejment...

Jamoaga vazifa berdingiz va bir haftadan keyin natija bilan ish topshirilishi kerak. Lekin bir hafta davomida siz har kuni ularni to'g’rilab keldingiz, oxirida natija bo'lmadi.

Ulardan talab qilib ko'rishingiz mumkin, lekin bu noto'g’ri bo'ladi, chunki jarayonga ko'p aralashdingiz. Nima qilishdan tashqari aniq qaysi yo'l bilan uni qilishni doim aytadigan rahbarlar mikromenejerlar deyiladi.

Mikromenejerlar hech qachon operatsion boshqaruvdan chiqmaydi va doim xodimlarni haqida noliyveradi. Aslida mikromenejerlarning biznesida eng katta muammo - bu ularning o'zi, ya'ni o'zi biznes o'sishga xalaqit qilayotganligi.

Kuchli xodimlar bilan ishlamoqchi bo'lsangiz, qanday natija kerakligini aytasiz va kerak bo'lgan vaqt bilan resurslarni qo'liga topshirib qo'yasiz. Qolganini o'zi eplaydi, xalaqit bermasangiz bo'ldi.

Agar xodimga vazifani berib, jarayon davomida uni doim tekshirib yursangiz, demak siz uni natijaga javobgarlikdan ozod qilyapsiz.

@aqlli_ikkichi

Mc’Donald's tezkor tizimining 2 sababi:

1) Konveyer tizimi. Mashinazolikda ishlatilgan konveyer ishlab chiqarish tizimi birinchi ovqat segmentida aka-uka McDonaldlar tomonidan muvaffqaiyatli joriy qilingan.

Uning asosiy maqsadi - bitta xodim, bitta ishni bajarishi va ishlab chiqarish jarayoni ko’p kichkina jarayonlarga bo’linib ketilishi. Ya’ni kotlet qovuradigan odam faqat kotlet qovuradi, burger yasamaydi. Bitta odam bitta ishni bajarishi fokusni va tezlikni oshiradi.

2) Gipotezalarni sinash tezligi. Biznesda to’g’ri tizim qurishning 1000 yo’li, qaysi biri sizga to’g’ri kelishini bilmaysiz. Gipoteza - ishlaydi deb o’ylagan taxminingiz, uni sinab ko’rish orqaligina bilib olasiz.

Misol uchun, McDonald’s oshxonada tezlikni oshirish uchun jihozlarni qulay joylashtirishi kerak edi, uning uchun ular basketbol maydonida yerga mel bilan jihozlarni har xil joylashuvini chizib, odamlarni u yerda virtual ravishda ishlatib ko’rgan.

Nega oshxonani o’zida buni qilishmagan?
Uning uchun og’ir jixozlarni 10-20 marta ko’chirish kerak bo’lar edi. Shuning uchun buni tasavvur orqali xodimlar bilan qilishgan va ishlaydigan gipotezani oshxonada joriy qilishgan.

Bundan ham foydaliroq post uchun "🏆"

@aqlli_ikkichi

Nega aksariyat tadbirkorlar kichik biznesdan chiqa olishmaydi?

Kichik va katta tadbirkorni bitta narsa ajratib turadi - tizim. 20 xodimni tizimsiz o’zingiz boshqara olasiz, 200 xodimni esa hech qachon.

Tizimni qurish uchun mehnatsevar bo’lish kerak emas, dangasa bo’ling. Lekin dangasani ham ikki turi bor: aqlli dangasa va hamma ishni qilib azoblanadigan dangasa.

Aqlli dangasa bitta ishni qayta va qayta o’zi qilishni xohlamaydi, shuning uchun tizim qo’yadi va tizim uning o’rniga ishlaydi.

Kim McDonald's tashkil topishi haqidagi kinoni ko'rgan? Nomi «Asoschi».

Kimga McDonald’s kompaniyasining tizimi qiziq? Bitta qisqa postda tushuntirib beraman.

400 🏆 yig’ilsa gaplashamiz. Bo’lmasa mustaqil izlanasiz)

@aqlli_ikkichi

Qilma, qildir!

Bitta tadbirkor konsultatsiyaga keldi: Ravshan, biznesga erkinlik uchun kirdim, lekin xodimlarimdan ko'proq ishlayapman. Ba’zilarida xodim o'zi kim deb o'ylab qolaman.

Men: Nega u ishni xodimlarga qilishga bermaysiz?

Tadbirkor: Baribir qila olishmaydi, o'zim yaxshiroq qilaman.

Kichik biznes qilayotgan tadbirkorlar ko'pincha boshqaruvni ham o'zi qiladi. Lekin bu ikkitasi barobar bo'lurmi?

Bozor ehtiyojini o'rganib, pul keltiradigan yo'lni topish bitta narsa, jamoani boshqarib doim bu mexanizmni ishlatish umuman boshqa narsa.

Managementni o'rganmasangiz, siz biznesdan zavq olish o'rniga azob chekib ishlaysiz, chunki biznes - bu jamoa, jamoani esa boshqarish kerak.

Managementni eng asosiy qoidasi esingizdami? Bu natija, natijaga qilish kerak, uni esa faqat jamoa qo'llari bilan qila olasiz.

Eng zo'r lavashchi bo'lsangiz ham, oddiy lavashchidan 1,5-2x tezroq lavash tayyorlaysiz, 100x emas. Xullas, bir o'zingiz faqat 2 xodim o'rnini bosasiz.

Sizga oddiy tezlikda ishlaydigan ko'p xodimlar kerak, ko'p xodimlarni esa boshqarish kerak.

Katta ishlar qilmoqchisiz?

1. Boshqaruvni o'rganing
2. Qilmang, qildiring

@aqlli_ikkichi

Talab taklifni shakllaydi

Toshkentni markazida ovqatlanishga kirdim, pul to'layapman, kassir esa o'zbek tilini bilmaydi. Mobil ilova orqali to'lamoqchiman, imkoni yo'q, kassir nimadirni taklif ham qilmayapti. Muomalasi ham rasvo, xuddi men mijoz emasman.

Shunday servis bilan biznes tirik qolganiga hayronman, Coffee Boom degan joyga man boshqa kirmayman. Atrofga qaraylik, yomon servis va mahsulotlar ko'p. Nega? Odamlar shunga yo'l qo'yyapti, talablar yo'q, talab qiladigan mijozlar kam.

Eng sifatli mahsulotlarni o'ylaganda, hayolga Yaponiya va kam buziladigan Toyota avtomobillari keladi. Bunday sifat qayerdan paydo bo'ldi? Sifatni muhit va chet ellik mijozlarning talablari shakllantirdi.

Ikkinchi jahon urishdan keyin, Yaponiya sal kam AQSh'ning koloniyasiga aylanib qoldi va yutqizgan davlatlar eksport orqali pul topmaydi. Lekin Yaponiyaning iqtisodiyoti o’lay deb turgandan, AQSh ularga eksportga ruxsat berdi.

Eksportga ruxsat berildi, lekin qattiq talablar qo'yildi. Xattoki 1 bolti brak kelgan avtomobil uchun umuman pul to'lanmasligiga kelishildi, Toyota foyda qilishi uchun 100% braksiz ishlashi kerak edi.

Bunday qattiq talablar sifatli avtomobillarni paydo bo’lishiga sababchi bo'ldi.

@aqlli_ikkichi

Biznes - bu o'zingiz!

Kecha bir tadbirkorga konsultatsiya berdim, kompaniyalari bardak ekan. Aytishlari bo‘yicha qancha pul topayotganlarini ham bilmaydilar, raqamlar umuman yo‘q.

Eng qizig‘i uchrashuvga 40 daqiqa kech qoldilar va 20 ta mavjud bizneslarida ham xuddi shunday tartibsizlik holati ekan. Tadbirkor biznes qilar ekan, uning shaxsiy sifatlari biznesda ham ko‘rinadi.

Manager yoki tadbirkorsiz va biznesingizda tizim yo‘q? Katta ehtimol o‘zingiz tizimli inson emassiz. Xaosda ishlaydigan inson, biznes ochib hammasini nazorat ostiga olib, ishlab ketishiga ishonmayman.

Biznes qilib azob chekishni xohlamasangiz, tizimlashtirishni boshlang. Lekin boshida biznesni emas, o‘zingizni tizimlashtirasiz.

@aqlli_ikkichi

Managementni o‘rganish vaqti keldi, 2025 keldi axir

4 yil oldin boshqaruvni o‘rganishni boshlaganimda, nega uni qilayotganimni odamlar tushunmas edi, ko‘pchilik marketingga e’tibor berar edi.

Hozir endi kompaniyalar marketingni yuritishni biladi, lekin ichki tizimda muammolar ko‘p va ularni yecha olmaganligi uchun, ular kengaya olmayapti.

Aslida management hamma joyda kerak, usiz mikro biznes chegarasidan chiqa olmaysiz, vakansiyalar saytlarida managerlarga taklif qilinayotgan baland oyliklar bunga isbot.

Talablarga binoan shu oyni oxirida management bo‘yicha mentorship qilishga qaror qildim. Nega kurs emas? Ko‘p odam bilan ishlay olmayman, men aktiv tadbirkorman, faqat 15 odamga vaqt ajrata olaman.

15 odamni qattiq filtr bilan 1-1 gaplashib shaxsan tanlab olaman, hamma bilan ishlay olmaymiz, uzr. Faqat tadbirkorlar va xususiy kompaniyalardagi rahbarlar qatnasha oladi.

Mentorship Toshkentda offline bo‘lib o‘tadi. 5 tanishim joyini band qilib bo‘ldi, 10 bo‘sh joy qoldi. Joyni band qilish uchun TUGMA

Manager = cho'pon

Cho'pon sigirlarni katta qiladi. Yaxshi dalaga olib borib ovqatlantiradi, qishda yaxshi yem beradi va kasal bo'lib qolmasligini ta'minlayadi. Ya'ni sigirlarni o'stirish uchun barcha sharoitlarni qiladi.

Lekin sigirlarga muhitni o'zi yetarli emas, bu faqat 50%, qolgan 50% uning genetikasi. Noto’g’ri parodali sigirga qancha ovqat bersangiz ham, u 1500 kglik «kianskiy» buqa bo'lmaydi, uning turi 350-400 kg bilan chegaralangan.

Managerning ishi ham shu, unga faqat 50% natija bog’liq. U tizim va xodimlar o'sishi uchun muhit yaratishi mumkin, lekin noto'g’ri xodim baribir o'z chegarasida qolaveradi.

@aqlli_ikkichi

O’zing o’zgarmasang hech narsa o’zgarmaydi.

O’sish sanalardan keyin kelmaydi, u qarorlardan keyin keladi.

Qarorlar esa vaqt tanlamaydi.

@aqlli_ikkichi

Managerdek fikrlang

Management - shunday kasbki, PhD diplomingiz bo‘lsa ham bittada manager bo‘la olmaysiz, boshida o‘zingizni ko‘rsatishingiz kerak.

Qo‘mondon ham boshida oddiy askar bo‘ladi. General bo‘lib tug‘ilmaysiz, lekin leytenant bo‘lgan paytingizda general kabi fikrlashingiz kerak.

Ya’ni lavozim emas, balkim fikrlash birlamchi, natija fikrlashdan keyin keladi. Manager bo‘lish uchun qanday fikrlash kerak?

Eng asosiy qoida - manager natijaga javob beradi, jarayonga emas. Ya’ni eng muhimi - ish bajarilishi, qanday qilinishi ikkilamchi.

Rahbar bo‘lganingizda siz jamoa natijalariga javob berishni boshlaysiz, oldin shaxsiy natijangizga javob berar edingiz.

Siz endi o‘zingizni emas, xodimlaringizni yaxshi ishlatishingiz kerak. Uni qanday qilib qilasiz? U haqida hali ko‘p postlar bo‘ladi.

Eng asosiysini hozircha eslab qoling: jamoa yomon ishlayapti = siz yomon managersiz.

@aqlli_ikkichi

Fanat bo'lma, fanatlar uchmaydi

Bitta bola shogirdlikka tushdi, ko‘p odamlarni YouTube’da kuzatar ekan. U kuzatadigan odamlarni aksariyati bilan men gaplashib turaman.

Shogirdimiz haqiqiy fanat bo‘lib qolgan, barcha o‘sha odamlarning videolarini qoldirmay ko‘ryapti va ularning gaplari bilan men bilan gaplashyapti.

O‘sha odamlarning gapiga o‘xshash gap aytib qo‘ysam, palonchidan shu fikrni oldingizmi deb mendan so‘rayapti. Bu xavfli pozitsiya, birovning fikrlari bilan fikrlasangiz siz eng kuchli qurolingizdan voz kechyapsiz, o‘z fikrlashingizdan.

O‘z bilimingiz istalgan odamning fikrlaridan ko‘ra sizning vaziyatingizga ko‘proq to‘g‘ri keladi, chunki mediadagi odamlar umumiy gaplar aytishadi. Istalgan insonni kuzating, lekin fanat bo‘lmang. O‘zingizga kumir yaratmang, afsuslanib qolasiz.

Bir kishini videosini ko‘rib u haqida xulosa qilishga shoshilmang, kontent qilishga u 2% vaqtini faqat sarfladi, 98% vaqt umuman boshqa odam bo‘lishi mumkin. Media ochiq maydon, o‘zingiz haqingizda legenda yasab olishga hech kim xalaqit qilmaydi.

Shuning uchun kecha kitobda o‘qigan narsalarni odamlar uzoq yillik tajriba qilib ko‘rsatadi va boy oilada tug‘ilganlar qiyin yoshligi haqida emotsiyalar bilan aytib beradi. Sodda xalqimiz esa, yolg‘onchilar bilan ilhomlanib yurishadi.

@aqlli_ikkichi

Managementda eng muhimi - bu tizim

Biznes qilyapsiz, 1 mijoz mahsulotingizdan norozi bo'ldi va pulini qaytarib berishni so'rayapti. Tizim muhimligini ushbu misolda ko'rib chiqamiz.

Tizim bor:
- Pul qaytarilish holatlarini oldindan tayyorlangan va xodimlar bunga tayyor.
- Qaytarilayotgan tovar holati bo'yicha aniq talablar bor, tovar ishlatilmagan bo'lishi kerak.
- Biznesning moliya modeli shunga tayyor va kassada doim pul bor.

Tizim yo'q:
- Xodimlar bunday vaziyatda nima qilishni bilishmaydi va sizga telefon qilishadi, siz ishga borib o'zingiz hal qilasiz.
- Sizda ham aniq qoidalar yo'q va 10 marta shu voqea qaytarilsa, 10 marta qaror qilish uchun energiya sarflaysiz.
- Moliya modeli bunga moslashmagan, balkim qaytarishga pul yo'q

Tizim muhim, tizim bo'lmasa doim o'ylash kerak. Xodimlaringiz o'ylashini xohlamasangiz, tizim qiling. Ko'p o'ylash kerak bo'lmagan ishni qilish osonroq va arzonroq.

P.S. Management bo’yicha hamkasbim va tizimlashtirish bo'yicha kuchli mutaxassis Abdulloh aka Shamsutdinov 20 odam uchun yanvarda boshqaruv kursini tashkil qilyaptilar. 3 joy qolgan ekan, tavsiya qilaman (batafsil)

Tizimlashtirish deganda nimani tushunish kerak

Soham - boshqaruv va tizimlashtirish, ko‘pincha tadbirkorlar kompaniyasini tizimlashtirib berishni so‘rashadi, lekin tizim nimaligini to‘liq tushunishmaydi.

Tasavvur qiling, siz osh tayyorlayapsiz, uni tayyorlash uchun aniq retsept bor. Aniq ketma-ketlik bor (boshida yog‘, keyin piyoz, keyin go‘sht, sabzi va hokazo).

Undan tashqari har bir masalliqni miqdori va har bir harakatning (qovurish, dimlash) davomiyligi bor. Ushbu ishlarni to‘g‘ri qilsangiz, natijada yaxshi osh pishadi.

Agar siz miqdorlarni, ketma-ketligini yoki qaysidir harakat davomiyligini noto‘g‘ri qilsangiz, unda kerakli natija bo‘lmaydi. Ko‘p dimlab qo‘ysak, shavla chiqadi.

Tizim ham shunday ishlaydi, u aniq ish ketma-ketligi orqali sizga bir xil natija beradi.

Ko‘p mijozlar bilan ishlaydigan kompaniyalarda doim bir xil natija bo‘lishi kerak, shuning uchun ular kuchli tizimlarni qo‘llashadi.

Tizimlashtirishni boshlash uchun birinchi qadam - biznes jarayonlaringizni yozib chiqing, bitta ish qanday qilinadi, qancha qilinadi va uning yakuniy ko‘rinishi qanday bo'ladi.

Kompaniyangizda qaysidir ish aniq bir qoida bo’yicha emas, balkim shaxs qarori orqali bajarilsa, demak sizda tizim yo'q va ertaga kengaya olmaysiz.

@aqlli_ikkichi