ҚУРЪОН – ҒАФЛАТНИНГ ДАВОСИ
Дунѐга муккадан кетиш, охиратни унутиш ғафлат дейилади. Ғофил одам ўткинчи дунѐни обод
қилишга бор кучини сарфлайди, нима қилиб бўлса ҳам нафсини қондириш ҳақида ўйлайди, топган
мол-дунѐсини фақат шаҳвати йўлида сарфлайди. Ғафлатга ботган кимса, “Мана шу дунѐда мазза
қилишим керак. Умр ғизиллаб ўтади-кетади, вақт борида еб-ичиб қолай”, деб калта ўйлайди.
Ғафлат ҳозирги кунда бутун дунѐда авж олган касаллик, десак муболаға бўлмайди. Ҳатто
аҳолисининг кўп қисмини мусулмонлар ташкил этадиган юртларда ҳам бор бу иллат. Афсуски, уни
шифокор тавсия этган дорини ичиш билан тузатиб бўлмайди, фақат Қуръон билан даволаш мумкин.
Аллоҳ таоло айтади: “Ким бу дунѐда кўр-гумроҳ экан, охиратда ҳам кўр ва бутунлай йўлдан
озувчидир” (Исро сураси, 72-оят).
Бу дунѐда кимнинг қалби кўр бўлса, ҳидоят йўлини кўрмаса, Аллоҳнинг мўъжизалари ҳақида
фикр юритмаса, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам келтирган нарсаларга ишонмаса, ундай
кимса охиратда ҳам сўқир бўлади: яхшилик ва нажот йўлини, жаннат йўлини кўролмайди. У нариги
дунѐда қаттиқроқ адашади, залолатга кетади.
Дунѐ ташвишларига ўралашиб қолиб, охиратни унутган одамлар ҳақида шундай дейилган:
“Албатта Бизга рўбарў бўлишни умид қилмайдиган, дунѐ ҳаѐтининг ўзигагина рози бўлиб, ўша
билан хотиржам бўлган, Бизнинг оятларимиздан ғофил қолган кимсалар, ана ўшаларнинг
жойлари – касб қилган гуноҳлари сабабли – дўзахдир!” (Юнус сураси, 7-8-оятлар).
Қиѐмат куни Аллоҳга ҳисоб беришга ишонмайдиган, мана шу ўткинчи ҳаѐт билан овуниб,
моддий ютуқлардан маст бўлган кимсалар жаҳаннам азобига дучор бўладилар. Чунки улар гуноҳ-
маъсият ботқоғига ботиб, фақат дунѐ ташвишида яшадилар, Аллоҳга ибодат қилмадилар.
Бундай кимсалар фақат дунѐ учун борларини берадилар, ҳаѐтда маза қилиб қолиш пайида
бўладилар, ҳалол нима, ҳаром нима, дин-диѐнат нима, парво қилмайдилар. Улар ҳаѐт қувончларига
ошуфта бўлиб, охиратни ўйламайдилар, ўлимни эсламайдилар. Мўминлар Аллоҳни ѐд этиб маза
қилсалар, улар моддият оламидан ҳузурланадилар, фикру хаѐллари фақат мана шу беш кунлик ҳаѐт.
Бошқа ташвишлари йўқ уларнинг.
Қуръон мана шундай манқурт одамларга ўхшаб қолмасликка чақиради. Уларда на инсоф, на
одамгарчилик, на меҳр-мурувват бор. Бундай шахслар жамиятни инқирозга бошлайди. Қалби уйғоқ,
имони бут, эътиқоди мустаҳкам инсонлар яшайдиган жамият гуллаб-яшнайди.
Ғофил кимсалар хусусида Каломи мажидда яна шундай дейилган: “Улар охиратдан ғофил-
бехабар бўлган ҳолларида фақат дунѐ ҳаѐтининг зоҳиринигина биладилар” (Рум сураси, 7-оят).
Улар дунѐ ишларида устаси фаранглар, моддият оламининг моҳир кишиларидир. Ҳар бир ишни
қойиллатиб бажарадилар, саноат, деҳқончилик, ҳунармандчилик дейсизми, ҳаммасини дўндириб
ташлайдилар. Пулни пулга уриб бой бўлишни, экинни қачон экиб, қачон ишлов бериш-у, қайси пайтда
йиғиб-териб олишни сув қилиб ичиб юборишган. Аммо, охират ободлиги йўлида ҳеч вақога уқувлари
йўқ. Ўйлаганлари фақат мана шу дунѐ.
Дунѐ ишлари қолиб кетмайди, ўз ўрнида бўлади. Биз асосан охиратимиз обод бўлиши учун
ҳаракат қилайлик: Қуръон ўқийлик, зикр-тасбеҳ айтайлик, билмаганларимизни сўраб ўрганайлик,
билганларимизга амал қилайлик, тилимизни ғийбатдан тияйлик. “Дунѐ, дунѐ!” деб эртаю кеч тиним
билмай фақат қорин ғамида у ѐқдан-бу ѐққа ҳаллослаб югурганимиз билан дунѐ бизга вафодор бўлиб
қолмайди. Биз охират диѐрига харидор бўлсак, ана шунда ҳаммаси яхши бўлади, иншааллоҳ!
Мана бу оятда кўпчилик одамлар ҳолати баѐн этилган: “Одамларга ҳисоб-китоблари (яъни,
қиѐмат соати) яқинлашиб қолди. Улар эса ғафлатда, юз ўгирувчидирлар. Уларга
Парвардигорлари томонидан бирон янги эслатма – оят келар экан, албатта уни масхара қилиб,
диллари ғофил бўлган ҳолларида тингладилар...” (Анбиё сураси, 1-3-оятлар).
Вақти-соати етиб қиѐмат қоим бўлганида Аллоҳ таоло халойиқни қайта тирилтиради. Амаллар