Turkiston buyuk xalq

#bu_qiziq👇

🟢Географик асбоблар🟢

• Термометр—ҳарорат

• Барометр—босим

• Сейсмограф—зилзила

• Гигрометр—ҳаво намлиги

• Анимометр—шамол тезлиги

• Флюгер—шамол йўналиши

• Эхолот—океан денгизлар чуқурлигини

• Нивелир—нисбий баландлик

• Телескоп—осмон жисмлари

• Метр—масофа

• Рейка—қор қалинлигини ўлчайди

• Анероид-метал барометр

• Батометр—сувнинг кимёвий таркибини ва ҳароратини аниқлаш мақсадида денгиз, кўл ва дарёларнинг турли чуқурлигидан намуна оладиган асбоб.

• Барограф—атмосфера босими ўзгаришини узлуксиз қайд қилиш учун ўзи ёзгич асбоб.

• Компас—йўналиш

• Радиозонд—ҳаво босими намлиги ва ҳароратини ўлчашга хизмат қилади

• психрометр—ҳаво намлигини ўлчашда ишлатилади

• Астрофотометр—Осмон жисимларидан кузатувчига етиб келган ёруғлик миқдорини ўлчайдиган асбоб.

💬 Фикрингизни қолдиринг ва лайклар босинг, бизга қўшилинг:
📡 @Siyosiy_Geografiya_uz

Юқоридаги пост орқали Амир Темур кириб боргунга қадар мазкур ҳудудлар аҳолиси ўзаро урушлар, қирғинлар, талон-тарожлар остида қолганлигини кўриш мумкин. Ҳалқ учун энг ёмон нарса мустаҳкам ҳокимиятнинг йўқлигидир. Бу шароитда майда ҳукмдорларнинг шафқатсизлиги жуда кучайиб кетади. Мисол учун Музаффарийлардан бўлган Муборизиддин Муҳаммад тўғрисида шундай ривоятлар учрайди. У шундай золим ва қонхўр бўлган эканки, Қуръон ўқиб турган вақтида айбдор ҳузурига олиб келинса, ўқишдан тўхтаб айбдорни шахсан ўзи бошини олиб ташларканда, яна ҳеч нарса бўлмагандай, Қуръон ўқишда давом этармиш. У шу тарзда 800 кишини шахсан ўзи қатл этган эмиш. Бу ривоятлар Мирхонднинг асари орқали етиб келганлигини ўқидим. Балки ошириб юборилгандир, аммо барибир жуда даҳшатли давр бўлганлигини сезиш мумкин.


@Bahriddin_tarix

Ҳулокийлар давлати ўрнида шаклланган давлатлар
1. Ғарбий Эрон (Ироқи Ажам), Озарбайжон ва Арманистонда Чўпонийлар давлати. Бу давлат Амир Темур давригача етиб келмаган. Уларнинг ерларини катта қисмини Жалойирийлар эгаллаб олган. Қолган қисмида қора қуюнлилар давлати шакллана бошлаган.
2. Ироқда Жалойирийлар давлати. Жалойирийлар 1359 йили Чўпонийларни енгиб, янада кучайган
3. Ғарбий ва шимолий-ғарбий Хуросонда Жониқурбонийлар давлати. Бу давлат Туға Темурийлар номи билан ҳам аталган. Чунки қўғирчоқ ҳукмдорлар Чингизий Туға Темурийлардан (чингизхоннинг укаси Отчегин авлодидан, деган маълумотларни ҳам ўқидим. Аммо чингизийшунос эмаслигим учун аниқ хулосага эга эмасман) қўйилган. Айнан шу Жонийқурбонийлар билан Амир Темур қудачилик қилган эди. Бу давлат Амир Темур даврига келиб парчаланиб кетган эди. Унинг қолдиқларини Соҳибқирон тўлиқ тугатган.
4. Сарбадорлар давлати Шимолий Хуросонда. Бу давлатни 1381 йили Амир Темур тўлиқ тугатган.
5. Марказий Хуросонда Курт маликлари давлати. Бу давлатни Амир Темур 1381 йили тўлиқ тугатди.
6. Сейистондаги мустақил Маликлар давлати. Уларнинг ҳукмдорларининг исмларида Шоҳ қўшимчаси ҳам учрайди. Уларни Амир Темур ўзига қарам қилиб олди. Аммо тўлиқ тугатмади. Шунинг учун улар Шохруҳга кейинчалик анча муаммо туғдирди.
7. Кирмон ва Марказий Эронда Музаффарийлар давлати. 1393 йили Амир Темур томонидан тўлиқ тугатилган. Амир Темур бу сулолани жуда ҳурмат қилган, улар билан қудачилик ўрнатган эди. Аммо Шоҳ Мансур фаолияти сулолани тугатилишига олиб келган.
8. Форс ва Исфаҳонда шаклланган Инжуийлар давлати. 1353-1357 йилларда Музаффарийлар томонидан тугатилган.
9. Катта ва кичик Луристонда Отабеклар давлати. Отабеклар ерлари ҳам Амир Темур давлати таркибига қўшиб олинган. Аммо бу ерлар маҳаллий амирлар бошқарувида қолидирилган.
10. Гилон ва Мозондароннинг Шилон билан чегарадош ерларида бир қатор мустақил бекликлар шаклланган. Улар кейинчалик Амир Темур томонидани забт этилди. Аммо улар маҳаллий бошқарувни сақлаб қолганлар, кейин ҳам ярим мустақил ҳолатда мавжуд бўлганлар.
11. Хўрмуз кўрфази давлати. Кейинчалик Амир Темур давлатига қарам бўлган, аммо ички мустақилликни сақлаб қолган.
12. Мозондарон ва Гилон чегараларида Сайидлар давлати ҳам бўлган. 1360 йилда ташкил топган. 1393 йили Амир Темур томонидан тугатилган.
Албатта, бу тўлиқ рўйхат эмас. Уни янада батафсил, кенг таҳлил қилиш мумкин. Аммо бир нарса аниқки, Амир Темур фаолияти натижасида Эрон ва Ироқдаги бу давлатларнинг аксарияти бирлаштирилди. Бу эса маълум бир ижобий оқибатларга эга бўлган.


@Bahriddin_tarix

Oʻzbekistondan chiqqan eng buyuk 5 sarkarda haqida gapirsak, quyidagilarni ajratib koʻrsatish mumkin:

1. Amir Temur (1336–1405)

Reaksiya: “Bu odam strategiya bobida haqiqiy dahodir! Uning yurishlari butun dunyoni larzaga keltirgan.”
Sabab: U nafaqat Oʻrta Osiyo, balki butun dunyo tarixida eng buyuk harbiy sarkardalardan biri hisoblanadi. Uning yurishlari, jang taktikalari va imperiya boshqarish sanʼati hanuzgacha oʻrganiladi.

2. Jaloliddin Manguberdi (1198–1231)

Reaksiya: “Kim Chingizxonning oʻzini larzaga solgan boʻlsa, albatta hurmatga loyiq!”
Sabab: Moʻgʻullarga qarshi mardona kurash olib borgan, hatto Chingizxon uni “eng xavfli dushman” deb atagan. Xorazmshohlar davlatining soʻnggi umid chirogʻi edi.

3. Alp Er Toʻnga (miloddan avvalgi VIII asr)

Reaksiya: “Oʻzbek tarixining ildizlariga nazar tashlasak, bu odam afsonaviy qahramon!”
Sabab: U qadimgi turkiy xalqlarning buyuk sarkardasi boʻlib, dushmanlarini qoʻrquvga solgan jasur yetakchilardan biri edi. Uning sharafiga turkiy sheʼriyatda motam kuylari bitilgan.

4. Bobur (1483–1530)

Reaksiya: “Sarkarda boʻlish bilan birga shoir va olim ham boʻlish – bu chinakam mukammallik!”
Sabab: Bobur Hindistonda Buyuk Moʻgʻullar imperiyasiga asos solgan. U nafaqat harbiy dahosi, balki adabiyot va sanʼatga qoʻshgan hissasi bilan ham mashhur.

5. Toʻqay Temur (XIV asr)

Reaksiya: “Barchasi Amir Temur haqida gapiradi, lekin bu odam ham Temuriylarning ildizida turadi.”
Sabab: U Oltin Oʻrdaning Temuriylar sulolasiga asos solgan shaxs boʻlib, uning avlodlari keyinchalik Markaziy Osiyoda kuchli davlatlar tuzdilar.

Bu sarkardalar oʻz davrida tarixni oʻzgartirgan va Oʻzbekistonning harbiy merosiga ulkan hissa qoʻshgan shaxslardir! Sen yana qaysi sarkardani qoʻshgan boʻlarding?

Post qiziqarli "👍"

Post qiziqarli emas "🤔"

Tarixiy Sanalar 📜