🚨Tez yordam_103 va Terapiya 👨‍⚕

🟢 Poliuriya

❓ Tarif:
Poliuriya – kunlik siydik miqdorining 2 litr yoki undan ko‘proqqa oshishi bilan tavsiflanadigan holat. Bu holat suyuqlik balansining buzilishi yoki turli kasalliklar natijasida yuzaga keladi.

🔍 Klinika:

📍Kun davomida va kechasi tez-tez siyish.
📍Ko‘pincha chanqoqlik (polidipsiya) bilan birga kechadi.
📍Uyquda ham siyish ehtiyoji paydo bo‘ladi.

🔍 Etiologiya:

🔹 Diabet (qandli va qandli bo‘lmagan)
🔹 Diuretiklar (siydik haydovchi dorilar) qabul qilish
🔹 Giperparatireoz
🔹 Bosh miya shikastlanishi yoki o‘smasi
🔹 Nerv tizimi kasalliklari

⚙️ Patogenez:

🔖Qandli diabetda: Qonda glyukoza miqdori oshganda buyraklarning glyukozani filtrlay olish qobiliyati oshadi va glyukoza siydik bilan chiqariladi (glyukozuriya). Bu osmotik diurezni kuchaytirib, suyuqlik yo‘qotilishini oshiradi.

⌛Qandli bo‘lmagan diabetda: Antidiuretik gormon (ADH) yetishmovchiligi yoki buyraklarning ADHga javob bermasligi natijasida suyuqlikning qayta so‘rilishi kamayadi, natijada ko‘p miqdorda suyultirilgan siydik hosil bo‘ladi.

💥Giperparatireozda: Giperkaltsiemiya natijasida buyrak tubulyarlarida suvning qayta so‘rilishi pasayadi, bu esa poliuriyaga olib keladi.

⚖️ Differentsial diagnostika:

🔖Diabet: Qonda glyukoza yuqori bo‘ladi (qandli diabetda).
🔖Qandli bo‘lmagan diabet: Qonda glyukoza me’yorida, ammo siydik ko‘p va suyuq.
🔖Giperparatireoz: Qonda kaltsiy miqdori oshgan bo‘ladi.
🔖Psixogen polidipsiya: Suvni ortiqcha ichish natijasida kuzatiladi.

‼️ Muhim:
Poliuriya sababi to‘g‘ri aniqlanmasa, davolash noto‘g‘ri yo‘nalishda ketishi mumkin. Shuning uchun to‘liq tekshiruv va mutaxassis maslahatiga murojaat qiling.

#Poliuriya #Diabet #Tibbiyot #Giperparatireoz #QandliDiabet #QandliBolmaganDiabet #MedPills_uz #Meditsina

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

🚨 O'tkir koronar sindromda shifoxonagacha bo'lgan bosqichda tizimli tromboliz

1. Tizimli tromboliz uchun ko'rsatmalar:
✅ ST-segment ko'tarilishi bilan o'tkir miokard infarkti (STEMI):
– Ko'krak orqasida kuchli, 20 daqiqadan ko'proq davom etadigan og'riq.
– EKGda ST-segmentning ≥ 1 mm ko'tarilishi (kamida ikki qo'shni ko'krak yoki qo'l-oyoqlar elektrodlarida).
– Chap tarmoq to'sig'ining yangi blokadasi bilan kechuvchi STEMI.

⏰ Vaqt omili muhim:
– Agar ko'krak og'rig'i boshlanganidan 12 soat ichida koronar angiografiya imkoniyati bo'lmasa, tromboliz o'tkaziladi.
– 12-24 soatdan keyin: faqat og'riq va EKG o'zgarishlari davom etsa amalga oshiriladi.

2. Qarshi ko'rsatmalar:
🚫Gemorragik insult yoki bosh miya qon aylanishi buzilishi (o'tmishda)
🚫Yaqinda o'tkazilgan jarrohlik yoki travma (3 hafta ichida)
🚫 Faol ichki qon ketishi
🚫Aorta diseksiyasi gumoni
🚫 Og'ir gipertenziya (≥ 180/110 mm Hg)
🚫 Qon ivishining og'ir buzilishlari

3. Tizimli trombolizda ishlatiladigan dori vositalari:
➕ Fibrinolitik preparatlar:
– Alteplaza (rtPA)
– Tenekteplaza (TNK-tPA)
– Streptokinaza

4. Tez tibbiy yordam shifokorining amaliyotida qo'llash usullari:

🔹 Alteplaza (rtPA):
– Bolus va infuziya:
• 15 mg vena ichiga bir martalik bolus.
• 30 minutda 0,75 mg/kg (maksimal 50 mg) infuziya.
• Keyin 60 minutda 0,5 mg/kg (maksimal 35 mg) infuziya.
– Umumiy doza: Maksimal 100 mg.
– Antikoagulyantlar bilan birga qo'llash: Heparin bilan birgalikda ishlatiladi.

🔹 Tenekteplaza (TNK-tPA):
– Bir martalik bolus: Tana vazniga qarab:
• < 60 kg – 30 mg
• 60–69 kg – 35 mg
• 70–79 kg – 40 mg
• 80–89 kg – 45 mg
• ≥ 90 kg – 50 mg
– Antikoagulyantlar bilan birga qo'llash: Enoksaparin yoki Heparin bilan birga ishlatiladi.

🔹 Streptokinaza:
– Dozasi: 1,5 million birlik 30-60 minut davomida vena ichiga tomchilab yuboriladi.
– Maxsus eslatma: Allergik reaktsiyalar va gipotenziya xavfi yuqori, shu sababli bir martalik qo'llanadi (o'tmishda ishlatilgan bo'lsa, takrorlanmaydi).

5. Qo'shimcha davolash:
💊 Antikoagulyantlar: Heparin yoki Enoksaparin.
💊 Antiagregantlar: Aspirin va Klopidogrel.
💊 Og'riq qoldiruvchi: Morfin.
➕ Oksigenoterapiya – agar saturatsiya < 90% bo'lsa.

#OtkirKoronarSindrom #TizimliTromboliz #STEMI #TrombErituvchi #MedPills_uz #TezTibbiyYordam #Tibbiyot #KardioLogiya #Infarkt #OzbekistonTibbiyoti #ShoshilinchYordam #TibbiyMaslahat

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

🚨 Terminal holatlar: Preagoniya, Agoniya, Klinik o'lim

Terminal holatlar – bu organizmning hayotiy funksiyalari keskin pasayib, hayot va o'lim oralig'ida bo'lgan holatlar. To'g'ri va o'z vaqtida yordam ko'rsatilsa, bemorning hayotini saqlab qolish mumkin.

🔴 1. Preagoniya

Bu bosqichda organizmning kompensator (himoya) mexanizmlari ishlashdan to'xtaydi. Hayotiy funksiyalar keskin zaiflashadi:

💔 Yurak faoliyati:

Arterial qon bosimi pasayadi (sistolik bosim 60 mmHg dan past).

Puls ipdek ingichka, zaif yoki periferik arteriyalarda umuman sezilmaydi.

Yurakning qisqarishlari notekis va zaiflashgan bo‘ladi.

🌬️ Nafas olish:

Nafas yetishmovchiligi – yuzaki va notekis nafas olish.

Biot yoki Cheyne-Stokes nafas olish – to‘xtab qolishi yoki kuchli nafas olishlar oraliqida zaif nafas olishlar.

😶 Markaziy asab tizimi:

Hushning xiralashuvi yoki komaga tushish.

Atrofdagi hodisalarga javob bermaydi, reflekslar zaiflashadi yoki yo‘qoladi

🟢 Preagoniya davrida yordam:

🔄 Nafas yo'llarini tekshirish: Ochiq holda ekanligini ta'minlash (og'iz bo‘shlig‘idan begona jismlarni olib tashlash).

🌬️ Sun'iy nafas: Agar nafas olish to'xtagan bo'lsa yoki juda zaif bo'lsa, sun'iy nafas berish kerak.

♻️ Qon aylanishini tiklash: Puls yo'q bo'lsa, yurak massajini tayyor holatda ushlab turish.

🚑 Tez yordam chaqirish: Vaqtni boy bermasdan darhol chaqirish lozim.

⚫ 2. Agoniya

Bu organizmning so‘nggi himoya reflekslari faollashib, qisqa muddatli "so‘nggi kurash" bosqichidir. Bunda bosh miya faoliyati deyarli to'xtaydi, lekin orqa miya reflekslari vaqtincha saqlanib qoladi:

💔 Yurak faoliyati:

Arterial bosim juda past yoki umuman aniqlanmaydi.

Yurak urishi tartibsiz (terminal taxikardiya yoki bradikardiya).

Yirik arteriyalarda zaif puls sezilishi mumkin.

🌬️ Terminal nafas:

Gasping (so'nggi nafas olish harakati) – chuqur va kam sonli "nafas olish" harakatlari.

Bunday nafas olishning asosiy sababi – miyadagi nafas markazining kuchsiz reflekslari.

🔄 Reflekslar:

Yorug'likka ko'z qorachig'ining reaksiyasi yo'qoladi.

Teri reflekslari yo'q.

Mushaklar bo'shashadi yoki zaif konvulsiyalar kuzatiladi.

❄️ Tana harorati:

Keskin pasayadi, teri sovuq bo‘ladi.

Teri marmar tus oladi (binafsha yoki ko‘kimtir dog‘lar paydo bo‘ladi).

🟢 Agoniya davrida yordam:

♻️ Yurak massaji va sun'iy nafas: Darhol reanimatsiya choralarini boshlash (CPR).

💨 Kislorod berish: Nafas olishni qo‘llab-quvvatlash uchun kislorod maskasi yoki sun'iy nafas apparatidan foydalanish.

🚑 Zudlik bilan tez yordam chaqirish!

🆘 Defibrilator mavjud bo'lsa: Yurak ritmini tiklash uchun foydalanish.

⚫ 3. Klinik o'lim

Bu hayotiy belgilar to'liq yo'qolgan, lekin qayta tiklash imkoniyati saqlanib qolgan holatdir. Bunda markaziy asab tizimi (miya) faoliyati 4-6 daqiqa davomida qayta tiklanmasa, biologik o'lim sodir bo'ladi.

💔 Yurak faoliyati yo'q:

Puls topilmaydi (karotis arteriyasida ham).

Yurak urishi eshitilmaydi.

Arterial bosim o‘lchanmaydi.



🌬️ Nafas olish yo'q:

Ko‘krak qafasi harakatsiz.

Oyna ushlab tekshirilganda bug‘lanish kuzatilmaydi.



👁️ Ko'z qorachig'i:

Qorachiq kengaygan va yorug'likka javob bermaydi.

“Mushuk ko‘zi” belgisi (ko‘z olmasiga bosilganda qorachiq toraymasligi

🟢 Klinik o'limda yordam:

🚨 CPR (yurak-o‘pka reanimatsiyasi):

🤲 Yurak massaji: Har 30 siqishdan keyin 2 marta nafas berish.

🌬️ Sun'iy nafas: Og‘izdan-og‘izga yoki maxsus vositalar yordamida.

⚡ Defibrilyatsiya: Agar yurak fibrillyatsiyasi bo'lsa, defibrilator qo'llanadi.

🚑 Tez yordam kelguncha CPR davom ettiriladi!

📌 Muhim eslatmalar:

⏱️ Vaqt oltindan qimmat! Klinik o‘limda 4-6 daqiqa ichida reanimatsiya boshlansa, miya faoliyatini tiklash imkoniyati yuqori.

❌ Biologik o‘lim – klinik o‘limdan keyin hayotiy faoliyatning to'liq to'xtashi. Bu bosqichda qayta tiklash imkonsiz.

#TezTibbiyYordam #TerminalHolatlar #Preagoniya #Agoniya #KlinikOlim #YurakMassaji #TibbiyYordam #ShoshilinchTibbiyot

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

🫀 О‘ткир чап қorincha етишмовчилиги ва юрак астмаси

📌Тарифи:
🔸 О‘ткир чап қorinча етишмовчилиги — чап қorinчанинг тўсатдан қисқариш функциясининг пасайиши натижасида катта қон айланиш доирасидан қоннинг тўлиқ чиқарилмаслиги ва кичик қон айланиш доирасида димланиш билан кечувчи оғир патологик ҳолат.
🔸 Юрак астмаси — чап қorinча етишмовчилигининг клиник кўриниши бўлиб, ўпка қон томирларида димланиш туфайли кескин нафас қисиши ва бўғилиш ҳуружлари билан намоён бўлади.

📌Патогенези:
🔹 Чап қorinчанинг қисқариш қобилияти пасайганда, қоннинг аорта томон чиқарилиши камаяди.
🔹 Натижада чап бўлмачада ва ўпка веналарида қон босими ошади.
🔹 Ўпка капиллярларида гидростатик босим ошиб, суюқлик ўпка тўқимасига ўтади — интерстицил ва альвеоляр шиш ривожланади.
🔹 Бу нафас олишнинг қийинлашуви, альвеолаларда газ алмашинувининг бузилиши ва нафас қисиши билан намоён бўлади.

📌Клиника:
🔸 Тўсатдан нафас қисиши (кўпинча тунди)
🔸 Қуруқ йўтал ёки кўпикли балғам ажралиши
🔸 Терлаш, қўрқув ҳисси, хавотирлик
🔸 Тўш ортида сиқилиш ёки оғриқ
🔸 Бош айланиши, ҳолсизлик

📌Диагностика:
🩺 Аускультация: Нам хириллашлар, ўпканинг пастки қисмларида ўпка ўтказувчанлигининг камайиши.
📊 ЭКГ: Чап қorinчанинг зўриқиши ёки ишемияси белгилари.
🫁 Рентген: Ўпка тўқимасида суюқлик йиғилиши, ўпка илдизларининг кенгайиши.
➕ Лаборатор таҳлиллар: BNP ёки NT-proBNP ошиши (юрак етишмовчилигининг биомаркери).

#ЮракАстмаси #ЧапҚorinчаЕтишмовчилиги #Кардиология #ТезЁрдам #Медицина #Тиббиёт #ЮракХасталиклари #ШошилинчЁрдам

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

🟢 Ўт-тош касаллиги ва ўткир холецистит

🔷 Ўт-тош касаллиги (Холелитиаз):
Ўт пуфагида ёки ўт йўлларида тошлар ҳосил бўлиши билан характирланади. Тошлар асосан холестерин ёки билирубиндан ташкил топади.

Клиникаси:

— 🔴 Билиар колика:

Ўнг қовурға остида тўсатдан кучли оғриқ;

Оғриқ ўнг елкага ёки курак остига тарқалади;

Ёғли овқатдан кейин кучаяди.

— 🤢 Кўнгил айниши ва қусиш;
— 😌 Оғриқ пасайгандан кейин умумий ҳолат яхшиланади.

🔴 Ўткир холецистит:
Ўт йўлида тош билан тўсилиши натижасида ўт пуфаги деворлари яллиғланади.

Клиникаси:

— 🔥 Кучли, доимий оғриқ ўнг қовурға остида, елкага ёки курак остига тарқалади;
— 🤢 Кўнгил айниши ва қусиш;
— 🌡 Тана ҳароратининг кўтарилиши (субфебрил ёки фебрил);
— ✋ Мурфи симптоми мусбат (ўт пуфаги соҳасига босилганда чуқур нафас олишда оғриқ кучаяди);
— 🟡 Сариқлик (агар тош умумий ўт йўлини тўсган бўлса).

Диагностикаси:

— 🔬 Қон таҳлили:

⬆️ Лейкоцитоз ва CRP;

⬆️ Билирубин, ALT, AST (обструкция бўлса).

— 🧭 УЗИ:

Ўт пуфагида тошлар;

Ўт пуфаги деворининг қалинлашиши (>4 мм);

Периколецистит суюқлиги.

— 📸 КТ ёки МРТ:

Асоратларни аниқлаш;

Перфорация ёки гангреноз холецистит белгилари.

Дифференциал диагностика:

— 🩺 Ўткир панкреатит (оғриқ ярим белбоғсимон характерда);
— 🩹 Ўн икки бармоқли ичак яраси перфорацияси;
— ⚡️ Ўткир аппендицит (юқори жойлашган бўлса);
— 💊 Ўткир пиёлонефрит (ўнг буйракда оғриқ);
— 💔 Юрак хуружи (атипик ҳолатда қоринда оғриқ беради).

🔴 Тез тиббий ёрдам:
— 🛏 Беморни ётқизиш, тўлиқ тинчлик яратиш;
— 💉 Оғриқ қолдирувчи ва антиспазмодиклар:

Но-шпа (Дротаверин), Папаверин ёки Спазмалгон;

❌ Морфин берилмаслиги керак (Одди сфинктери спазмини кучайтиради).

— 🤢 Кўнгил айниши ва қусишда:

Метоклопрамид (Церукал) ёки Ондансетрон.

— 🌡 Ҳарорат кўтарилганда:

Парацетамол ёки Ибупрофен.

— 💧 Сувсизланишда:

Физиологик эритма ёки Рингер лактати томир ичига юборилади.

— 🦠 Антибиотиклар (касалхонада):

Цефтриаксон ёки Метронидазол комбинациялари.

— ❌ Қоринни иситиш ёки совитиш қатъиян ман этилади!
— 🚑 Беморни зудлик билан жарроҳлик бўлимига етказиш:

Оператив даволаш: Лапароскопик холецистэктомия (ўт пуфагини олиб ташлаш).

#ЎтТошКасаллиги #Холелитиаз #ЎткирХолецистит #БилиарКолика #МурфиСимптоми #ТезЁрдам

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

🟤 Жигар абсцесси

📖 Та'рифи:
Жигар абсцесси – бу жигарда йиринг йиғилиши натижасида ҳосил бўлган ўчоқли яллиғланиш жараёни бўлиб, бактериал ёки паразитар инфекциялар оқибатида ривожланади. Абсцесс ичида йирингли массалар бўлиб, улар атрофидаги тўқималардан яллиғланган капсула билан ажралиб туради. У ўткир ёки сурункали кечиши, бир ёки бир нечта бўлиши мумкин. Кўпинча бактериал (пиоген) ёки амёбиазга оид (паразитар) шакллари учрайди.

🩺 Клиникаси:
— 🌡 Юқори ҳарорат ва титроқ: Сепсис аломатлари билан кечиши мумкин. Ҳарорат кўпинча тўлқинли характерда бўлади.
— 🤕 Ўнг қовурға остида оғриқ: Оғриқ кучли, санчувчи ёки тўлғовсимон бўлиши мумкин. Нафас олганда кучаяди.
— 🤢 Кўнгил айниши ва қусиш: Ўткир оғриқ рефлектор равишда қусишни чақиради.
— 😓 Умумий ҳолсизлик ва терлаш: Кучли интоксикация фонида пайдо бўлади.
— 🔽 Иштаҳа йўқолиши ва вазн йўқотиш: Сурункали интоксикация ва метаболик бузилишлар натижасида юзага келади.
— 🟡 Сариқлик: Агар абсцесс ўт йўлларини босиб қўйса ёки гепатит қўшилса, пайдо бўлади.

🔍 Диагностикаси:
— 🔬 Қон таҳлили: Лейкоцитоз (нейтрофиллар кўпаяди), ЭСР ошади, анемия бўлиши мумкин.
— 🧪 Биокимёвий таҳлиллар: АЛАТ, АСАТ, билирубин миқдори ошади.
— 🖥 Инструментал текширувлар:

УЗД: Абсцесснинг ўлчами, локализацияси аниқланади.

КТ ёки МРТ: Абсцессни аниқроқ дифференциал диагностика қилиш ва йиринг миқдорини баҳолаш учун.

Рентген: Диафрагманинг юқорига кўтарилиши ёки ўпка базал қисмида инфильтратлар аниқланиши мумкин.
— 💉 Пунктат олиш ва бактериологик таҳлил: Йирингдан экма олинади, патоген аниқланади ва антибиотикограмма ўтказилади.


🔄 Дифференциал диагностика:
— 🟠 Ўт пуфаги яллиғланиши (холецстит): Ўнг қовурға остида оғриқ, кўнгил айниши, қусиш, аммо УЗДда ўт пуфаги девори қалинлашган бўлади.
— 🟡 Ўт йўллари инфекциялари (холангит): Сариқлик, қиздирма, ўнг қовурға остида оғриқ билан кечади (Шарко триадаси).
— 🟣 Ўпка инфекциялари (ўнг ўпка пастки лоб пневмонияси): Йўтал, нафас қисилиши, кўкрак қафасида оғриқ, рентгенограммада ўпка инфильтратлари.
— ⚫️ Ўсимта жараёнлари (жигар ёки бошқа қорин бўшлиғи аъзолари): Ўсма аста-секин катталашади, интоксикация секин ривожланади. КТ ёки МРТда ўсма ўчоғи аниқланади.

🚑 Тез тиббий ёрдам:
— 💉 Оғриқ қолдирувчи воситалар: Анальгетиклар (масалан, метамизол натрий). Морфин қабул қилиш тавсия этилмайди, чунки у ўт йўлларининг спазмини кучайтириши мумкин.
— 💊 Антибиотиклар: Кенг таъсир доирасидаги антибиотиклар (3-авлод цефалоспоринлар + метронидазол ёки карбапенемлар).
— 💧 Инфузион терапия: Интоксикацияни камайтириш учун физиологик эритма ёки Рингер лактат эритмаси томчилатиб юборилади.
— 🧴 Детоксикация: Гемодез ёки бошқа детоксикацион эритмалар.
— 🚨 Зудлик билан стационарга юбориш: Жигар абсцесси асоратлар бериши (йирингли перитонит, сепсис) мумкинлиги сабабли, жарроҳлик ёки пунктация талаб этилади.
— 🏥 Жарроҳлик даволаш: Йирингни дренаж қилиш (перкутан ёки очиқ усулда). Антибиотик терапияси давом эттирилади.

#ЖигарАбсцесси #ТезТиббийЁрдам #ЖигарКасалликлари #Тиббиёт #ШошилинчЁрдам #Гепатология #ТиббийБилим

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

🌡️ Ошқозон ва ўн икки бармоқли ичакнинг тешилган яралари

❓ Этиологияси:

🔸 Helicobacter pylori — шиллиқ қаватни зарарлаб, кислота ишлаб чиқаришни оширади.
🔸 Ностероид яллиғланишга қарши дори воситалари (масалан, Аспирин, Ибупрофен) — шиллиқ қават ҳимоясини камайтиради.
🔸 Спиртли ичимликлар ва чекиш — шиллиқ қаватни заифлаштиради ва кислотанинг зарарини оширади.
🔸 Стресс ва нотўғри овқатланиш — кислота ишлаб чиқаришни кучайтиради.
🔸 Генетик мойиллик — оила аъзоларида яралар бўлса, хавф ортади.

⚠️ Клиникаси:

🔴 1. Ўткир босқич:

Тўсатдан кучли, ханжар санчиғига ўхшаш қорин оғриғи.

Оғриқ дастлаб эпигастрал соҳада (ўрта юқори қоринда) пайдо бўлиб, кейинчалик бутун қоринга тарқалади.

"Тахта singари қаттиқ қорин" — қорин мушаклари рефлектор тарзда таранглашади.

Қуруқ тил, совуқ терлаш, қон босимининг пасайиши, тахикардия.

🔴 2. Яширин босқич (тасаввурий яхшиланиш):

Оғриқ бироз камаяди ёки ўтиб кетади.

Бу босқичда бемор ўзини яхши ҳис қилиши мумкин, аммо перитонит (қорин бўшлиғи яллиғланиши) ривожланмоқда.

🔴 3. Диффуз перитонит босқичи:

Қайт қилувчи кучли оғриқ.

Қорин дам бўлади, ичак ҳаракати йўқ (перистальтика тўхтайди).

Юқори ҳарорат (38–39°C), тахикардия, ҳолсизлик, онгнинг чалкашлиги.

🔍 Дифференциал диагностика:

🔎 Ўткир панкреатит:

Оғриқ камроқ локализацияланган, белга тарқалади ("камарга ўхшаш" оғриқ).

Қон анализида амилаза ва липаза даражаси юқори.

🔎 Ўт пуфаги яллиғланиши (холецстит):

Оғриқ ўнг қовурға остида, ўнг елкага радиация қилади.

Кўнгил айниши ва қусиш билан бирга бўлади.

🔎 Ўткир аппендицит:

Оғриқ дастлаб киндик атрофида бўлиб, кейин ўнг ёнбош соҳасига кўчади.

Ровзинг, Ситковский ва Образцов симптомлари ижобий бўлади.

🚑 Тез тиббий ёрдам:

1. Беморни ётқизиш — Оёқларини бироз букиб, тинч ҳолатда сақлаш.

2. Оғриқ қолдирувчи ёки бошқа дорилар бермаслик! — Клиник манзарани "яшириши" мумкин.

3. Оғиз орқали ҳеч нарса бермаслик — суюқлик ҳам, озиқ-овқат ҳам.

4. Қорин соҳасига муз қўйиш — оғриқни бироз камайтиради ва яллиғланишни секинлаштиради.

5. Тезда жарроҳлик шифохонасига етказиш! — Фақат операция орқали даволанади.

🔬 Ташхис қўйиш усуллари:

🩻 Рентгенография: Диафрагма остида эркин ҳаво кўринади (тешилган жойдан қорин бўшлиғига ҳаво чиққанлиги сабабли).
🔬 Қон таҳлили: Лейкоцитоз, СЭИ ошиши (яллиғланиш белгиси).
🔎 ЭГДС (Эндоскопия): Тешикнинг аниқ жойини ва ҳажмини аниқлашга ёрдам беради.

⚕️ Даволаш:

🔪 Жарроҳлик:

Лапароскопик ёки лапаротомик усулда тешик тикилади ёки ёпилади.

Қорин бўшлиғи ювилади (перитонитнинг олдини олиш учун).

💊 Операциядан кейинги даврда:

Антибиотиклар (инфекцияга қарши).

Протон насос ингибиторлари (кислота ишлаб чиқаришни камайтиради).

Инфузион терапия (тананинг суюқлик ва электролит мувозанатини тиклаш).

📢 Диққат! Тешилган яра — ҳаёт учун хавфли ҳолат.
⏰ Тиббий ёрдамни кечиктирманг!

#ТешилганЯра #ОшқозонЯраси #ТезТиббийЁрдам #ҚоринОғриғи #Перитонит

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

#Диабет #Кетоацидоз #ДКА #ШошилинчЁрдам 🚑

🩸 ДИАБЕТИК КЕТОАЦИДОЗ (ДКА) – ОҒИР АСОРАТ! 🚨

🔬 Этиология:
📉 Инсулин танқислиги
🍬 Қандли диабетнинг нотўғри назорати
🤒 Инфекция, стресс, жароҳат
💊 Гормонлар (кортикостероидлар, бета-агонистлар)

⚠️ Клиникаси:
🚰 Полидапсия (кўп суюқлик ичиш)
🚽 Полиурия (кўп сийиш)
🤢 Кўнгил айниши, қусиш
🫁 Ацетон ҳиди (нафасда)
😮‍💨 Куссмаул нафас олиш
🫀 Тахикардия, паст артериал босим
😵 Ҳушдан кетиш хавфи

🩺 Диагностика:
📊 Қонда глюкоза: >13,9 ммоль/л
🧪 Кетонемия, кетонурия
📉 pH

❓Азиз обуначилар, омонмисиз?

• Ҳурматли кузатувчилар, сизларга кичик бир мурожаатимиз бор. Каналимиз фаолияти сизлар учун янада фойдали бўлиши учун, фикр ва таклифларингиз биз учун жуда муҳим.

• Постларимиз сизга маъқулми? Мазмун ва шакли бўйича таклифларингиз бўлса, ёки мақул келса, оддий реакция босиб қўйишингиз мумкин. Агар ёқса, дўстларингизга ҳам улашинг. Бу биз учун катта қувонч!

• Каналимиз фаолиятидан мамнунмисиз? Сизда қандай талаб ва таклифлар бор? Бу ҳақда ҳам фикрларингизни шарҳларда ёки шахсий хабар орқали билдиришингиз мумкин.

🔴 Стенокардия: Таснифи, Клиникаси, Диагностикаси ва Тез Тиббий Ёрдам

📝 Стенокардия нима?
Стенокардия — ❤️ юрак мушагининг кислородга бўлган эҳтиёжи ва қон билан таъминланиши орасидаги номутаносиблик натижасида юзага келадиган кўкрак қафасидаги оғриқ ёки ноқулайлик ҳисси. Бу ҳолат асосан коронар артерияларнинг атеросклеротик торайиши ёки спазми туфайли юзага келади.

🔖 Таснифи:

1. 🔵 Барқарор стенокардия (Angina pectoris stabilis):
— 🏃‍♂️ Жисмоний фаолият, стресс ёки совуқ ҳароратда юзага келади.
— 🕐 Оғриқ давомийлиги 1-5 дақиқадан ошмайди.
— 💊 Нитроглицерин қабул қилинганда ёки дам олинганда ўтади.
— ✳️ Оғриқ доимий характерда, кучаймайди.

2. 🟠 Бекарор стенокардия (Angina pectoris instabilis):
— 🚨 Тинч ҳолатда ҳам пайдо бўлади.
— 🕔 Оғриқ давомийлиги ва кучи ортади.
— 🔺 Нитроглицеринга жавоб бериш қийинлашади ёки умуман ёрдам бермайди.
— ⚠️ Миокард инфарктига ўтиш хавфи юқори!
— Уч тури мавжуд:

Янги бошланган стенокардия — Сўнгги 2 ой ичида кучайиб боради.

Кучайган барқарор стенокардия — Аввалги оғриқлар кучайган ёки кўпроқ пайдо бўлмоқда.

Тинч стенокардия — Кам жисмоний фаолликда ёки тинч ҳолатда пайдо бўлади.

3. 🟣 Принцметал (вариант) стенокардия:
— 🔄 Коронар артерияларнинг кескин спазми туфайли юзага келади.
— 🌙 Одатда тун ёки тонгда пайдо бўлади.
— 🔼 ЭКГда ST сегментининг кўтарилиши кузатилади (инфаркт билан адаштирилиши мумкин).
— 💊 Нитратлар ёки кальций канал блокаторлари билан ўтади.

📌 Клиникаси:
— 🔥 Кўкрак қафасининг ўртасида ёки чап томонида эзувчи, сиқувчи оғриқ
— 😰 Қўрқув, хавотир (ўлимдан қўрқиш ҳисси)
— ☢️ Оғриқ елка, бўйин, жағ ёки қўлга тарқалиши мумкин
— 💓 Юрак уриши тезлашиши (тахикардия) ёки нотекис уриши (аритмия)
— 😓 Терлаш, заифлик, бош айланиши
— 🚫 Нафас олишнинг қийинлашуви

🩺 Диагностикаси:
— 📉 ЭКГ (Электрокардиограмма):

Барқарор стенокардияда — Ишемияга хос ST сегментининг пасайиши.

Принцметал стенокардияда — ST сегментининг кўтарилиши.
— 🩻 Эхокардиография: Миокарднинг қисқарувчанлигини баҳолаш.
— 🧪 Лаборатор таҳлиллар:

Тропонин ва CK-MB (миокард инфаркти эҳтимолини рад этиш учун).

Липид профили (атеросклероз хавфини баҳолаш).
— 🧪 Стресс-тест: Жисмоний фаоллик пайтида ЭКГ ўзгаришини баҳолаш.
— 🔬 Коронар ангиография: Коронар артерияларнинг торайишини аниқлаш.

🚑 Тез Тиббий Ёрдам:

1. 🛌 Тинчлик ва тўғри ҳолат:
— Беморни ярим ўтирган ҳолатда жойлаштириш.
— Ҳавони яхши шамоллатиш (нафас олишни енгиллаштириш учун).

2. 💊 Дори воситалари:
— Нитроглицерин тил остига (ҳар 5 дақиқада, 3 мартагача):

Қон томирларни кенгайтиради, оғриқни камайтиради.

Қон босимини тушириш хавфи мавжуд, шунинг учун ҳар сафар қабул қилинганидан кейин назорат қилинади.
— Аспирин (300 мг чайналади ёки эзилиб ютулади):

Қон ивишини камайтиради.
— Кислород ингаляцияси (агар нафас қисилиши бўлса):

Ўпкага кислород етказиб беришни яхшилайди.
— Морфин ёки бошқа анальгетиклар (агар оғриқ давом этса):

Кучли оғриқни енгиллаштириш учун.

3. 🚑 Касалхонага етказиш:
— Бекарор стенокардия ва Принцметал стенокардия учун шошилинч равишда реанимация ёки Кардиология бўлимига юбориш.

4. ⚠️ Муҳим эслатма:
— Агар нитроглицериндан кейин бош айланиши ёки ҳушдан кетиш кузатилса, бошни пастроққа қўйиб, оёқларни бироз юқорига кўтариш керак.

#ТезТиббийЁрдам #Стенокардия #Тиббиёт #ЮракОғриғи #ШошилинчЁрдам #Нитроглицерин #ЭКГ

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

🩸🆘 Гиповолемик Шок: Патогенези, Клиникаси, Диагностикаси, Тез Тиббий Ёрдам

🔬 Патогенези:

Гиповолемик шок қон ёки суюқликнинг катта миқдорда йўқотилиши натижасида ривожланади. Бу ҳолат:

🔻 Қон айланиш ҳажмининг камайишига олиб келади, натижада юрак чиқариш ҳажми пасаяди.

🔻 Артериал босимнинг тушиши туфайли тўқималарга кислород етказилиши издан чиқади.

⚠️ Гипоксия ва метаболик ацидоз ривожланиб, тўқималарда анаэроб гликолиз кучаяди.

🔄 Катехоламинлар (адреналин ва норадреналин) ажралиши ошади, бу компенсация механизми сифатида периферик қон томирлар торайишига олиб келади.

🧠 Марказий асаб тизими кислород етишмаслигидан зарар кўради, бу эса англаш қобилиятининг пасайишига олиб келади.

🩺 Клиникасини:

1. Умумий белгилар:

😰 Тери оқариши, мармарсимон тус олиши, совуқ тер ажралиши

💓 Тахикардия – юрак уриши тезлашади (компенсатор механизм)

🔄 Нафас олишнинг тезлашиши (гипоксия компенсацияси учун)

🔻 Артериал босимнинг тушиши – дастлаб систолик, кейин диастолик босим камаяди

😵 Ҳушдан кетиш, бош айланиши

2. Шок босқичлари:

⚠️ Компенсацияланган босқич: Тахикардия, нафас олишнинг тезлашиши, артериал босим нисбатан сақланади.

⚠️ Декомпенсацияланган босқич: Артериал босим пасаяди, диурез камаяди, англаш қобилияти бузилади.

⚠️ Ирреверсибил босқич: Оғир гипоксия, кўплаб орган етишмовчилиги, кома ҳолати.

🔬 Диагностикаси:

📉 Гемодинамик кўрсаткичлар: Артериал босим, юрак уриши тезлиги мониторинги

🧪 Қон таҳлиллари:

🔴 Гемоглобин ва гематокрит даражасининг пасайиши

🔴 Лактат ошиши (анаэроб метаболизм белгиси)

⚖️ Электролитлар мувозанатининг бузилиши

🩻 Инструментал текширувлар:

🔍 Ультрасонография ёки КТ – ички қон кетишни аниқлаш

🔎 ЭКГ – юракнинг гипоксияга реакциясини баҳолаш

🔎 Марказий веноз босим (катетеризация орқали)

🚑 Тез тиббий ёрдам:

1. 🔄 Беморни горизонтал ҳолатга келтириш – оёқларни юқорига кўтариш орқали бош мия қон таъминотини яхшилаш.

2. 💉 Венага суюқлик киритиш:

🧪 Кристаллоидлар (физиологик эритма ёки Рингер лактат) – қон ҳажмини тиклаш учун.

💧 Коллоидлар (желатин, альбумин) – қон босимини ошириш мақсадида.

3. 🩸 Қон қуйиш:

🔴 Гемоглобин 70 г/л дан паст бўлса ёки катта миқдорда қон йўқотилган бўлса.

🔄 Эритроцитар масса ёки яхлит қон қуйилади.

4. 💊 Дори-дармонлар:

🔺 Вазопрессорлар (Норадреналин, Допамин) – артериал босимни сақлаш учун.

💉 Опиатлар – оғриқни камайтириш (агар травма бўлса).

5. 🚑 Касалхонага етказиш:

🏥 Реанимация ёки шошилинч жарроҳлик бўлимига тезкор етказиш.

🔍 Доимий мониторинг: артериал босим, юрак уриши, диурез.

⛑️ Эслатма:

⏰ Вақтида ёрдам кўрсатилмаса, гиповолемик шок ўлимга олиб келиши мумкин!

🔴 Шокнинг биринчи белгиларида дарҳол ёрдам кўрсатинг ва касалхонага етказишни ташкил қилинг.

#ГиповолемикШок #Патогенез #Клиника #Диагностика #ТезТиббийЁрдам #ШошилинчТиббиёт #MedPills_uz

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

🔎 Калла ичи босими (КИБ) ёки бош ичи босими ошиши, интракраниал гипэртэнизя, халқ орасида чэрэпной давлэния– бош ичидаги суюқлик босимининг ошиши билан кечувчи хавфли ҳолат. Бу ҳолат бош мия суюқлиги (ликвор) айланишининг бузилиши ёки ортиқча тўпланиши натижасида юзага келади.

📌 Сабаблари:

➖Бош мия жароҳатлари (урилиши, гематома)
➖Нейроинфекциялар (менингит, энцефалит)
➖Мия ўсмалари ёки чандиқлари
➖Геморрагик инсульт ёки қон қуйилиши

➕ Клиникаси (Аломатлари):

🔰Кучли бош оғриғи – эрталаб, ёнбошлаш ёки ўтирганда кучаяди.
🔰Кўнгил айниши ва қусиш – оғриқ билан боғлиқ ҳолда пайдо бўлади.
🔰Кўз олдида хиралашиш ёки икки кўриниш – кўрув нерви босими туфайли.
🔰Онгнинг ўзгариши – уйқучанликдан тортиб, ҳушдан кетишгача.
🔰Нафас ва юрак уриши бузилиши – оғир ҳолатларда.

❓ Кимларда Кўпроқ Учрайди?

👤Болалар – туғма мия ривожланиш нуқсонлари ёки туғруқ жароҳатлари туфайли.

👤Ёшлар ва катталар – бош мия жароҳатлари, ўсмалар ёки нейроинфекциялар оқибатида.

👤Қариёлар – қон томир касалликлари (инсульт) ва ўсма хавфи юқори бўлганлар орасида.

👤Сурункали касалликлари борлар – масалан, артериал гипертензия ёки қандли диабет билан оғриганлар.

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

🫁💥 Катталарда Ўткир Респиратор Дистресс Синдроми (ОРДС) 💥🫁

📖 Та’риф:
Ўткир Респиратор Дистресс Синдроми (ОРДС) — бу оғир нафас етишмовчилиги билан кечувчи, ўпкаларнинг тарқалган яллиғланиши ва
альвеолокапилляр тўсиқнинг шикастланиши натижасида ривожланадиган ҳаёт учун хавфли синдром. Бу ҳолат альвеолаларда суюқлик тўпланиши, ўпкаларнинг эластиклигини йўқотиши ва газ алмашинувининг бузилиши билан тавсифланади.

📌 Этиология:

🦠 Сепсис ва пневмония
🤕 Оғир травмалар (кўкрак қафаси жароҳати)
🔥 Куйишлар ва аспиркация

💉 Дори воситаларининг токсик таъсири
🧬 Панкреатит ёки гемотрансфузия асоратлари

📌 Патогенез:
ОРДСда альвеолокапилляр тўсиқнинг шикастланиши натижасида суюқлик ва яллиғланиш медиаторлари альвеолаларга ўтади. Бу:
☔️ Альвеолаларда суюқлик тўпланиши
❌ Сурфактантнинг инактивацияси
🫁 Альвеолаларнинг коллапси ва ателектазлар пайдо бўлишига олиб келади.

📌 Клиника:

😤 Оғирлашувчи нафас қисиши (диспноэ)
😵‍💫 Онгнинг чалкашиши ёки ҳушдан кетиш
🫣 Сианоз (тери ва шиллиқ қаватларнинг кўкариши)
🤒 Тахикардия ва артериал гипотензия
🫁 Ғўлдираш ёки нам хириллашлар

📌 Диагностика:

📊 Артериал қон газларини таҳлил қилиш: Гипоксемия (PaO2 < 60 mmHg)
🩻 Кўкрак қафаси рентгенограммаси: Иккала ўпкада тарқалган инфильтратлар, “сутли шиша” симптоми

📉 PaO2/FiO2 нисбатини аниқлаш:

⌛Енгил ОРДС: 200-300 mmHg
⌛Ўртача ОРДС: 100-200 mmHg
⌛Оғир ОРДС: < 100 mmHg

🧪 Лаборатор таҳлиллар: Яллиғланиш белгиларининг ошиши (CRP, прокальцитонин)

🚑 Тез тиббий ёрдам:

1. 🔄 Кислород терапияси:
Енгил ва ўртача ҳолатларда - CPAP ёки BiPAP орқали юқори оқимдаги кислород
Оғир ҳолатларда - Интубация ва механик вентиляция (PEEP билан)

2. 💉 Инфузион терапия: Суюқлик балансини диққат билан назорат қилиш (ортиқча юкланишдан сақланиш)

3. 💊 Седация ва анальгезия: Нафас олиш ишини камайтириш учун

4. 🫀 Гемодинамик қўллаб-қувватлаш: Вазопрессорлар (норадреналин) керак бўлганда

5. ❌ Антибиотиклар: Агар бактериал инфекция аниқланса

6. 🧑‍⚕️ Шошилинч госпитализация: Реанимация бўлимига юбориш ва доимий мониторинг қилиш

❌ Дори воситаларидан эҳтиёт бўлинг:

➕Кортикостероидлар: Фақат оғир яллиғланишда ва шифокор назоратида қўлланилади
➕Диуретиклар: Фақат гиперволемия аниқланганда қўлланади
‼️ Муҳим: ОРДС оғир ва ҳаёт учун хавфли ҳолат бўлиб, фақат малакали реаниматолог ва пулмонологлар томонидан даволаниши керак!

#ОРДС #РеспираторДистресс #НафасЕтишмовчилиги #ТезТиббийЁрдам #ШошилинчТиббиёт #Тиббиёт #ЎпкаКасалликлари

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

Qaysi kasalliklar haqida ma'lumot kerak? Fikringizni qoldiring 👇👇👇

💎 ЎТКИР ПАНКРЕАТИТ 💎

🔎 Тариф:
Ўткир панкреатит — бу ошқозон ости безининг тўсатдан бошланувчи яллиғланиши бўлиб, ферментларнинг фаоллашуви натижасида без тўқималарининг "ўз-ўзини ҳазм қилишига" олиб келади. Бу ҳолат кучли оғриқ ва ҳаёт учун хавфли асоратлар билан кечади.

🩺 Клиникаси:
— Тўсатдан бошланувчи, қорин юқори қисмида кучли оғриқ (кўпинча белга тарқалади) 🔥
— Кўнгил айниши ва қайт қилиш 🤢
— Иштаҳанинг йўқолиши 🍽️🚫
— Қорин дам бўлиши ва перисталтиканинг пасайиши
— Тана ҳароратининг ошиши 🌡️

🔍 Диагностикаси:
— Қон таҳлили: амилаза ва липаза даражасининг ошиши 📊
— Қорин бўшлиғи УТТ (ултратовуш текшируви)
— КТ (компьютер томография) ва МРТ (магнит-резонанс томография)

🔄 Дифференциал диагностика:
— Ўт пуфаги яллиғланиши (холецистит)
— Меъда-ичак тутилишӣ
— Юрак хуружига ўхшаш симптомлар 💔
— Ошқозон ёки 12-бармоқ ичак ярасӣ тешилиши

🚑 Тез тиббий ёрдам:
⛔️ Оғриқни камайтириш учун анальгетиклар (масалан, Баралгин ёки Трамал)
🚫 Овқат ва суюқлик ичишни тақиқлаш
💉 Спазмолитиклар (Папаверин, Но-шпа)
🔵 Қусишни тўхтатиш учун антиэметиклар (Церукал)
💧 Томир ичига инфузия (детоксикация ва сувсизланишни олдини олиш учун)
⚠️ Асоратлар (шок, перитонит) ривожланса, зудлик билан реанимация ва стационар даволаш

📌 Эслатма: Ўткир панкреатит ҳаёт учун хавфли ҳолат бўлиши мумкин, шунинг учун шошилинч тиббий ёрдам чақириш муҳим!

#ТезТиббийЁрдам #Панкреатит #ШошилинчЁрдам #Тиббиёт #MedPills_uz

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

🟡 Сариқлик: Дифференциал
Диагностикаси

Сариқлик – тери ва шиллиқ қаватларнинг сарғайиши бўлиб, турли касалликларнинг белгиси сифатида намоён бўлади. Уни фарқлаш учун қуйидаги турларга эътибор беринг:

1. 🔴 Супраҳепатик (Гемолитик) сариқлик:
➖ Сабаби: Гемолиз (эритроцитларнинг кўп парчаланиши)
➖ Белгилари: Анемия, ўт пуфаги катталашмайди
➖ Тери ранги: Оч сариқ (лимон рангда)
➖ Сийдик: Оч сариқ рангда, уробилин кўпаяди, билирубин йўқ
➖ Аҳлат: Тўқ жигарранг (стеркобилин кўп)


2. 🟠 Ҳепатик (Жигар паренхиматоз) сариқлик:
➖ Сабаби: Жигар ҳужайраларининг шикастланиши (гепатит, сирроз)
➖ Белгилари: Жигар катталашади, умумий ҳолсизлик
➖ Тери ранги: Сариқ-тўқ сариқ (заъфарон рангда)
➖ Сийдик: Тўқ рангда (пиво рангда), билирубин мавжуд, уробилин камаяди
➖ Аҳлат: Очариб кетган ёки кулранг


3. 🟢 Субҳепатик (Обструктив) сариқлик:
➖ Сабаби: Ўт йўлларининг тўсилиши (ўт тоши, ўсма)
➖ Белгилари: Тўсатдан кучли оғриқ, қичишиш
➖ Тери ранги: Тўқ сариқ ёки яшил тусли (яшил-сариқ)
➖ Сийдик: Жуда тўқ пиво рангда, кўпикланади, билирубин мавжуд, уробилин йўқ
➖ Аҳлат: Очариб кетган (ачолик йўқ)

🩺 Қачон тез ёрдам чақириш керак?
🔻 Жиддий оғриқ, қусиш, онг бузилиши ёки тери кучли қичишса!

📌 Эслатма: Ўз-ўзини даволаш хавфли! Мутахассис билан маслаҳатлашинг.

#ТиббийБилимлар #ТезЁрдам #Сариқлик #ДифференциалДиагностика

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103