Sirdaryo viloyat sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi boshqarmasi| Rasmiy kanal

✨Yangi 2025-yil kirib kelishiga ham oz fursat qoldi. O‘z navbatida uy bekalari hozirdan bayram dasturxoniga qanday taomlar va turli salatlaru shirinliklar tayyorlash haqida bosh qotirishmoqda.

🎄 🍛 Yangi yil dasturxonida salatlar mayonez mahsulotidan tayyorlanishi tabiiy. Ayniqsa mayonezli salatlarni ko‘pchilik sevib iste’mol qiladi.

‼️Shu o`rinda uy sharoitida mayonez tayyorlash mumkinmi, mayonezning foydali jihati nimada, zararli tomonlarichi, degan savollar yuzaga keladi.

❓Uy sharoitida mayonez tayyorlash mumkinmi?

❗️Uy sharoitida tayyorlangan mahsulotlarning aksariyati foydali va mazali hisoblanadi. Ammo ko'p hollarda uy sharoitida tayyorlangan mahsulotlarning sanitariya-gigiyena qoidalariga rioya qilmasdan tayyorlash holatlariga guvoh bo'lamiz.

📌Mayonez - qaymoqsimon massa bo'lib, u tozalangan va deodorizatsiyalangan o'simlik moylaridan tayyorlanadi. Oqsil va turli xil ta'm beruvchi komponentlar va ziravorlar qo'shiladi. Ushbu mahsulot inson iste'moli uchun, asosan, salatlar tayyorlash jarayonida foydalaniladi.

🔹Do‘konlarda sotiladigan mayonez saqlash muddatini bir oygacha uzaytiradigan ta'm kuchaytirgich va oziq qo‘shimchalar tufayli zararli bo‘lishi mumkin. Biroq do`konlardagi mayonezlarda albatta yaroqlilik muddati hamda ishlab chiqarilgan manzili va tarkibida nimalar borligi aks etilgan holda bo'ladi.

❓Mayonezning foydali jihati nimada?

Uning tarkibidan o‘simlik moyi, tuxum sarig‘i, xantal va turli ziravorlar joy olgan. Demak, mayonez ajinlar va qon-tomir kasalliklari bilan kurashuvchi E vitaminiga boy. Qolaversa, unda ko‘zni o‘tkirlashtiruvchi va teri salomatligini ta’minlovchi A vitamini ham mavjud.

❓Zararli tomonlari nimalardan iborat?

Mayonezni ko‘p iste’mol qiluvchilarni ortiqcha kaloriyalar yig‘ilishi “ta’qib qiladi”. Chunki 100 gr. mayonez 660 kkal kaloriya degan gap. Qaddi-qomatingizga zarar keltirmaslik uchun kuniga mayonezdan bir osh qoshiq iste'mol qilish tavsiya etiladi. Bu miqdordan ortig‘i, albatta ortiqcha.

❗️Yog‘ hissasiga qarab mayonez:

-yuqori kaloriyali — 55 foizdan ortiq;
-o‘rtacha kaloriyali — 40-50 foiz;
-kam kaloriyali — 40 foizdan kamroq bo‘ladi.

🔹Mayonezni uy sharoitida tayyorlash aslo mumkin emas. Negaki, uy sharoitida tayyorlangan mayonezda ovqatdan zaharlanish holatlari kelib chiqishi mumkin. Bunga sabab esa uy sharoitida tayyorlangan mayonez hech qanday sanitariya-gigiyena qoida va me'yorlariga javob bermasdan tayyorlanishidir. Shuningdek, idishlarni to'liq sterilizatsiya qilish ham mushkul. Mayonezni uyda tayyorlash jarayonida klinik sinovlardan o'tmasligi, organoleptik, mikrobiologik, fizik va kimyoviy xossalari tekshirilmasligi buning yaqqol isbotidir.

🔹Mayonez ishlab chiqarishda bir necha usullardan foydalanishadi, masalan:

❇️ Sovuq jarayon va yarim issiq. Yarim issiq usul 95 darajagacha qaynatilgan suvga asosiy komponentlarni qo'shishni o'z ichiga oladi. Olingan massa 65 darajaga qadar sovitiladi, so'ngra emulsifikator va moy bilan aralashtiriladi. Tabiiyki, bunday usullarni uy sharoitida qilishning aslo iloji yo'q.

🍚Mayonez mahsulotidan tayyorlangan yeguliklarni uni ko‘p iste’mol qilish salomatligimiz uchun zararli hisoblanadi. Bunday hollarda shifokorlar mayonez o‘rnini bosuvchi mahsulotlarni iste'mol qilishni tavsiya qilishadi. Shuningdek, mayonez qo'shib tayyorlangan salatlarni bir qancha vaqt davomida saqlab, keyin iste'mol qilish ham mumkin emas.

Sanepidqo‘mita Axborot xizmati

Тelegram| Instagram| Facebook| YouTube

Yangi yil munosabati bilan 6 kun dam olinadi

‼️“Yangi yil bayramini nishonlash davrida qo‘shimcha ishlanmaydigan kunni belgilash va dam olish kunini ko‘chirish to‘g‘risida”gi Prezident qaroriga ko‘ra, 2025-yilda 5-kunlik ish haftasida ishlaydigan xodimlar uchun dam olish kuni 4-yanvar – shanba kunidan 2-yanvar – payshanba kuniga ko‘chirildi. 6 kunlik ish haftasida ishlaydigan xodimlar uchun 2-yanvar – payshanba qo‘shimcha dam olish kuni etib belgilandi.

📝 Shu munosabat bilan:

✅28-dekabr, shanba — 6 kun ishlovchilar uchun odatiy ish kuni, 5 kun ishlovchilar uchun odatiy dam olish kuni;

✅29-dekabr, yakshanba — barcha uchun odatiy dam olish kuni;

✅30-dekabr, dushanba — 6 kun ishlovchilar uchun qo‘shimcha dam olish kuni, 5 kun ishlovchilar uchun 14-dekabr (shanba) kunidan ko‘chirilgan dam olish kuni;

✅31-dekabr, seshanba — barcha uchun qo‘shimcha dam olish kuni;

✅1-yanvar, chorshanba — Yangi yil bayrami;

✅2-yanvar, payshanba — 6 kun ishlovchilar uchun qo‘shimcha dam olish kuni, 5 kun ishlovchilar uchun 4-yanvar (shanba) kunidan ko‘chirilgan dam olish kuni hisoblanadi.

Sanepidqo‘mita Axborot xizmati

Telegram| Instagram| Facebook| YouTube