To'xtaboyev Nuriddin | shaxsiy blog

"A great fortune in the hands of a fool is a great misfortune”.
"Ahmoqning qo'lidagi katta boylik - katta baxtsizlikdir".

Oltin eksport qilishdan ko'ra sanoat mahsulotlarini ishlab chiqarib eksport qilish mamlakat iqtisodiyoti uchun foydali.

16-asrning mashhur ispan yozuvchisi Migel de Servantes "Don Kixot" asarida "boylikdan mamnun bo'lish shunchaki egalik qilishda yoki bema'ni xarajat qilishda emas, balki uni oqilona qo'llashda" degan edi. Bu Amerika qit'asini kashf qilinishi orqali ko'plab tabiiy resurslar Ispaniyaga kirib kelayotgan vaqtda edi.

"Dutch Disease" iqtisodiy atama bo'lib, mamlakatning biror sohasini (ko'pincha neft, gaz) rivojlanib ketishidan so'ng, boshqa sohalarini orqaga ketishini ifodalaydi. "Dutch Disease"ni tavsiflovchi klassik iqtisodiy model 1982-yilda iqtisodchilar V. Maks Korden va J. Piter Neari tomonidan ishlab chiqilgan.

Ushbu sindrom dunyoning ko'plab mamlakatlarida, jumladan, resurslarga boy tovar eksportchilarida ham kuzatilgan. "Dutch Disease" odatda tabiiy resurslarni topish bilan bog'liq bo'lsa-da, u xorijiy valyutaning katta oqimiga olib keladigan har qanday rivojlanish natijasida yuzaga kelishi mumkin, jumladan, tabiiy resurslar narxining keskin o'sishi, xorijiy yordam va to'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalar. Iqtisodchilar "Dutch Disease" modelidan 16-asr Ispaniyaga Amerika xazinalarining oqimi va 1850-yillarda Avstraliyada oltin topilmalari kabi holatlarni tekshirish uchun foydalanganlar.

1960-yillarda Niderlandiya Shimoliy dengizda yirik tabiiy gaz konlarini topgach, oʻz boyligida katta oʻsishni boshdan kechirdi. Kutilmaganda, go'yoki ijobiy ko'rinadigan bu rivojlanish mamlakat iqtisodiyotining muhim segmentlariga jiddiy ta'sir ko'rsatdi, chunki Gollandiya guldeni qadri oshib, Gollandiyaning noneft mahsulotlari eksportini qimmatlashi va raqobatbardoshligini kamayishiga olib keldi.

@Nuruddiyn

https://eujournal.org/index.php/esj/article/view/7821/7539

"Sharqiy osiyoliklar - yaponlar, koreyaliklar, tayvanliklar, gonkongliklar va singapurliklarning nisbatan jamoaviy qadriyatlari iqtisodiy taraqqiyotning asosiy omillaridan bo'lib xizmat qildi", - deydi Li Kuan Yu.

Sharqiy Osiyo madaniyatlarida ardoqlanuvchi qadriyatlar, masalan, guruh manfaatlarining individual manfaatlaridan ustunligi tez rivojlanish uchun talab qilinadigan yalpi jamoaviy harakat qila olish imkonini beradi.

Jamiyat manfaatlari haqida gap ketganda: bu doim shaxsiy manfaatlardan ustun bo'lishi shart. Tanlov bo'lsa, avval jamiyat manfaatlarni tanlang. Ishonch va imkoniyatlarni shaxsiy manfaatlar yo'lida emas, jamiyat manfaatlari uchun ishlating. Shundagina bizni jamiyat ham rivojlanadi.

@Nuruddiyn

4-oktabr 1938-yil - O'zbekiston tarixidagi eng qayg'uli va fojeali kun sifatidan eslanadigan kunlardan biri...

1937-1938 yillardagi qatag‘on davrida ko‘plab jadidlar asossiz ayblar bilan qamaldi, soxta sud hukmlari bilan o‘limga hukm qilindi. Aynan 1938-yilning 4-oktabr kuni ko‘plab o‘zbek ziyolilari, jadidlar otib tashlandi. Bu hodisa O‘zbekistonda ilm-fan, madaniyat va siyosatga ulkan zarba bo‘ldi.

XX asr yangi oʻzbek adabiyotining ulkan namoyandasi, oʻzbek romanchiligining asoschisi, 20-yillardagi muhim ijtimoiy-madaniy jarayonlarning faol ishtirokchisi bo'lgan Abdulla Qodiriy otilgan kun.

SSSR Oliy sudi Harbiy kollegiyasi qarori bilan ushbu kun otuvga hukm qilinganlar orasida Abdurauf Fitrat, Cho‘lpon, Abdulla Qodiriy, Gʻozi Olim Yunusov, Qayum Ramazon, Otajon Hoshimov, Majid Qodirov, Xudoybergan Devonov, Rahim Inog‘omov, Usmon Eshonxo‘jayev, Rustam Islomov, Fayzulla Rahimboyev, Akbar Islomov, Sa’dullaxo‘ja Tursunxo‘jayev kabi shaxslar bo‘lgan.

Shuningdek, Stalin davri qatag‘on siyosatining ayni kuchaygan davrida O‘zbekistondan 40 mingdan ortiq insonlar qatag‘on qurboni bo‘lgan. Shularning 730 nafari "oliy jazo" - otuvga hukm qilinganlardir.

@Nuruddiyn

1-oktabr – O‘qituvchi va murabbiylar kuni muborak bo‘lsin! 🌟

Aziz ustozlar, mehnatingiz hech qachon unutilmaydi, sizga chuqur hurmat va minnatdorchilik izhor qilamiz! Sizlar uchun har bir kun bayramdir. Bundan ortiq ehtiromga loyiqsizlar.

Doimo sog‘-salomat va baxtli bo‘lingizlar. Eng muhimi shogirdlaringiz muvaffaqiyatlaridan zavq olib yashangizlar.

Agar oʻqituvchida ishiga muhabbatgina boʻlsa, u yaxshi oʻqituvchiga aylanadi. Oʻquvchisigagina muhabbati bor muallim hamma kitoblarni oʻqigan, lekin ishini ham, oʻquvchisini ham sevmaydigan oʻqituvchidan yaxshiroqdir. Har ikki muhabbatni oʻzidan jam qila olgan oʻqituvchi esa komil ustozdir.

Lev Tolstoy,
rus yozuvchisi

Oʻqituvchi uchun eng katta shodlik – shogirdini maqtashgani.

Sharlotta Bronte,
ingliz adibasi

Xalqqa

taʼlim berish – uni yaxshilashdir; tarbiyalash – axloqini yuksaltirishdir, ziyoli qilish esa taraqqiy ettirish demakdir.

Viktor Hyugo,
fransuz yo

zuvchisi

@Nuruddiyn

Li Kuan Yu:
«Biz avval qishloq xo'jaligiga asoslangan, keyin bir-ikki avlod almashinuvi davrida sanoatlashgan jamiyatlarmiz. G'arbda ikki asrdan oshiqroq vaqt mobaynida sodir bo'lgan jarayonlar bizda yarim asr, yoki undan ham ozroq muddat davomida sodir bo'lmoqda. Barcha jarayonlar o'ta tig'iz vaqt doirasida, tiqilinch va shoshilinch tarzda yuz bermoqda, shunday ekan, orada og'riqli vaziyatlar va buzilishlar bo'lishi turgan gap. Agar shiddat bilan rivojlanayotgan davlatlar - Koreya, Tailand, Gonkong, yoki Singapurga qarasangiz, ularning barchasida umumiy bir jihatni - dinning kuchayishini ko'rishingiz mumkin... Eski qadriyatlar va dinlar - ajdodlarga sig'inish, shomonizm - endilikda kishilarni to'la qoniqtira olmayapti. Kishilarning hayotdan maqsadini - nega yashayotganimizni tushuntirish uchun qandaydir ko'tarinkiroq javob izlash barchani tashvishga soladi. Bu jamiyatdagi og'ir stress va bosim davrlari bilan bog'liq».

Din kishilarni qandaydir identiklik va hayotdan maqsadni anglash hissi bilan ta'minlaydi.

@Nuruddiyn

Bugungi kunda xalqaro munosabatlar va geosiyosiy strategiyalarda ikki asosiy yondashuv ko‘p muhokama qilinadi: soft power (yumshoq kuch) va hard power (qattiq kuch). Ularning har biri turli vositalar orqali milliy manfaatlarni ilgari suradi.

Iqtisodiy va harbiy qudratga asoslanuvchi, boshqalarga buyruq berish imkonini beruvchi "qattiq hokimiyat (hard power)" va o'zining jozibali madaniyati va mafkurasi orqali "boshqa davlatlarni ham o'zi xohlagan narsani xohlashiga" erishish qobiliyatini anglatuvchi "yumshoq hokimiyat (soft power)" tushunchalari orasida farq mavjud.

Agar davlatning madaniyati va mafkurasi jozibali bo'lsa, boshqalar uning yetakchilariga ergashishga ko'proq xohish bildiradi, shunday ekan, yumshoq hokimiyat ham qattiq, buyruq berishga asoslanuvchi hokimiyat kabi muhimdir.

Qattiq kuch qisqa muddatda tezkor natija bera oladi, lekin ko‘pincha uzoq muddatda qarshilik va nizolarni kuchaytirishi mumkin.Yumshoq kuch esa uzoq muddatda yanada barqaror natijalarga olib keladi. U xalqaro maydonda do‘stona munosabatlar va hamkorlikka asoslangan.

Har ikkala yondashuv o‘zining afzallik va kamchiliklariga ega. Siz qanday fikrdasiz? Soft power yoki hard power?

Agar Ibookdagi "Yumshoq kuch" kitobi o'ylaganimdek bo'lsa, olib o'qib chiqish kerak.

@Nuruddiyn

Soliqlar...

Bugungi kunda yashirin iqtisodiyot darajasi yanada o'sib bormoqda. Soliqlardan qochish noto'g'ri davlat siyosatidan deb bilaman. Ekstraktiv siyosiy va iqtisodiy institutlar sharoitida xalq hech qachon davlatga ishonmaydi. Ishonch yo'q ekan soliqlardan qochish ortib boraveradi.

Yashirin iqtisodiyot yoki soliqlardan qochish jamiyat va davlat uchun katta iqtisodiy va ijtimoiy muammolardan biridir. Lekin soliqlar iqtisodiy faollikni rag‘batlantirishga emas, aksincha elita qatlam hisoblangan ozchilikning daromadini oshirishga xizmat qilsa, soliqlardan qochishni normal hisoblayman.

Nima uchun soliqlarni to‘lash muhim? Soliqlar davlatning iqtisodiy o‘sishini qo‘llab-quvvatlaydi, fuqarolar uchun xavfsiz, sog‘lom va farovon hayot sharoitlarini yaratadi, bepul ta'lim bilan ta'minlaydi. Hullas, normal ishlab turgan parlament, byudjet daromadlari to'g'ri yo'naltirilgan jamiyatda yashasangiz, qancha soliq to'lasangiz arziydi. Bunday jamiyatda har bir to'lagan solig'ingiz hayot faravonligini oshirib boraveradi.

@Nuruddiyn

Mustaqilligimiz abadiy bo'lsin! Barchamizga muborak bo'lsin.

Mustaqillik — bu erkinlik. Erkinlik - mustaqil fikrlash va yashash huquqi, o‘z kelajagini o‘zi belgilash imkoniyatidir. Mustaqillik bizga faqat siyosiy erkinlikni emas, balki o‘zligimizni anglash, milliy qadriyatlarimizni tiklash, madaniyatimizni dunyoga tanitish imkoniyatini ham beradi.

Mustaqillik — bu nafaqat Vatanimiz uchun, balki har birimiz uchun ham qadrli ne'matlardan biridir. Uni asrab-avaylash hammamizning burchimizdir.

@Nuruddiyn