✅Molar massasi;
V — tuz hosil qiluvchi metallning valentligi;
n — tuz hosil qiluvchi metallning shu tuzdagi atom soni.
▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄
Kimyoviy reaksiyalarning turlari. Lavuazye, Gess qonunlari.
Barcha kimyoviy reaksiyalarda energiya ajralib chiqadi yoki yutiladi.
Kimyoviy reaksiya vaqtida issiqlik ajralib chiqsa, ekzotermik reaksiyalar deb ataladi. Kimyoviy reaksiya vaqtida issiqlik yutilsa, endotermik reaksiya deb ataladi.
Oddiy moddalardan 1 mol murakkab moddaning hosil bo‘lishida ajralib chiqadigan yoki yutiladigan issiqlik miqdori moddaning hosil bo‘lish issiqligi deyiladi.
Har qanday murakkab moddaning oddiy moddalarga qadar parchalanish issiqligi uning hosil bo‘lish issiqligiga teng bo‘lib, ishorasi qarama-qarshi tarzda ifodalanadi (Lavuazye va Laplas qonuni).
Reaksiyalarning issiqlik effekti boshlang‘ich moddalar bilan hosil bo‘lgan mahsulotlarning tabiatiga bog‘liq bo‘lib, reaksiyaning oraliq bosqichlariga taalluqli emas (Gess qonuni).
▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄
Moddalarning sinflanishi. Oksidlar.
Biri kislorod bo‘lgan ikki elementdan tarkib topgan murakkab moddalar oksidlar deyiladi.
Ya’ni E2O(n).
Bu yerda: E — element, n — elementning valentligi.
Oksidlar suv, asos va kislotalar bilan reaksiyaga kirishishiga qarab, bir nechta guruhga bo‘linadi:
1. Asosli oksidlar: Na2O, BaO, CuO va hokazo.
2. Kislotali oksidlar: CO2, SO3, P2O5 va hokazo.
3. Amfoter oksidlar: ZnO, Al2O3, Sb2O3 va hokazo.
4. Betaraf oksidlar (yoki tuz hosil qilmaydigan): CO, NO, N2O va hokazo.
5. Peroksidlar: peroksidlarda kislorodning oksidlanish darajasi –1 ga va valentligi ikkiga teng bo‘ladi — Na2O2 , H2O2 , BaO2 .
▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄i
Asoslar. Asoslarning turlari.
Metall atomi va bir yoki bir necha gidroksid guruh (OH)dan iborat bo‘lgan murakkab moddalar asoslar deyiladi.
Asoslar suvda erishi va erimasligiga qarab ikkiga bo‘linadi.
1. Suvda eriydigan asoslar: NaOH, Ca(OH)2 , KOH, Ba(OH)2 .
2. Suvda erimaydigan asoslar: Cu(OH)2 , Fe(OH)2 , Cr(OH)2 .
Ham kislota, ham ishqorlar bilan reaksiyaga kirishib, tuz hosil qiladigan asoslar amfoter asoslar deyiladi: Zn(OH)2 , Al(OH)3 , Cr(OH)3.
▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄
Kislotalar. Koslotalarning turlari.
Molekulasi tarkibida metallarga o‘z o‘rnini bera oladigan vodorod atomlari va kislota qoldig‘idan tarkib topgan murakkab moddalar kislotalar deyiladi.
Kislotalar molekulasi tarkibida kislorod atomining bo‘lishi yoki bo‘lmasligiga ko‘ra ikki guruhga bo‘linadi:
a) kislorodli kislotalar: HNO3 , H2CO3 , H2SiO3;
b) kislorodsiz kislotalar: H2S, HBr, HI.
Kislotalar tarkibidagi metallga o‘rnini beradigan vodorod atomlari soniga ko‘ra quyidagi guruhlarga bo‘linadi:
1. Bir negizli kislotalar: HCl, HBr, HNO3.
2. Ikki negizli kislotalar: H2 SO4 , H2SO3 , H2S.
3.Uch negizli kislotalar: H3PO4
▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄
Tuzlar. Tuzlarning turlari.
Molekulasi metall atomi va kislota qoldig‘idan tashkil topgan murakkab moddalar tuzlar deyiladi. (Metall atomi o‘rnida NH4+ ioni ham bo‘lishi mumkin. Bunday tuzlar ammoniy tuzlari deyiladi).
Tuzlar quyidagi guruhlarga bo‘linadi:
1. O‘rta yoki normal tuzlar: NaCl, KCl, CaCl2, Ba(NO3)2, Al2 (SO4)3, FeSO4.
2. Nordon tuzlar: ikki yoki uch negizli (ko‘p negizli) kislotalar nordon tuzlarni hosil qiladi. NaHCO3,Ca(HCO3)2, KHSO4, Ca(H2PO4)2.
3. Asosli yoki gidroksid tuzlar: (CuOH)2CO3, Ca(OH)Cl, Mg(OH)NO3, Al(OH)2Cl.
4. Qo‘shaloq tuzlar (qo‘sh tuzlar): ikki xil metall va 1 ta kislota qoldig‘idan tashkil topgan tuzlar. Bunday tuzlar ichida amaliy ahamiyatga ega bo‘lganlari achchiqtoshlardir: KAl(SO4)2, NH4 Al(SO4)2.
5. Aralash tuzlar: bir xil metall va ikki xil kislota qoldig‘idan hosil bo‘lgan tuzlar aralash tuzlar deyiladi: CaClOCl(yoki CaOCl2).k
▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄
Do'stlarga ulashamiz...
♻️Ilm olishdan to'xtamang
azizlar. Siz bilan yuqori marralarni zabt etamiz
✒ ©MasterCHEMlST
Kimyo noldan albatta biz bilan:
👇👇👇
@Kimyo_Boysun
