Sirtqi ta'lim
Mening fikrimcha, eng keraksiz va natijasiz ta’lim turi bu sirtqi ta’limdir. Bunday o‘ylashimning bir nechta sabablarini keltiraman.
Birinchidan, sirtqi ta’limda hech qachon yangi bilim va ko’nikmalar olib bo‘lmaydi. Yiliga ikki marta 20 kunlik dars, shuning ham bir haftasi imtihonlarga ketadi, bunda biror narsa o‘rganib bo‘ladimi? Agar kimdir sirtqida o‘qib ham muvafaqqiyatga erishdim, degan bo‘lsa, ishonavering, u bu bilimlarni universitetda olmagan, aksincha, o‘qishga kirguniga qadar egallagan bo‘ladi.
Ikkinchidan, sirtqi ta’lim talabalarining barchasida o‘qishdan muhimroq boshqa ishlari bor, kimdir ishlaydi, kimnidir oilasi bor, kimnidir chaqalog‘i bor, (agar bekorchi bo'lsa, bu ham bir muammo) xullas, ular uchun mana shu yiliga ikki martalik o‘qish ham ortiqchalik qiladi, iloji bo‘lsa bormaslikka harakat qiladi. Bu esa korrupsiyaga yo‘l ochadi.
Uchinchidan, sirtqi ta’lim resurslarni bekorga sarflashdan boshqa narsa emas. Universitet ham natijasiz, xo‘jako‘rsinga o‘tilayotgan darslar uchun o‘qituvchilarga maosh to‘laydi, elektr energiya va boshqa resurslar sarflanadi. Talaba esa shu 20 kun uchun ijaraga uy topishi, yo’l kira, oziq-ovqat kabi xarajatlarni qiladi, lekin nima uchun? Hech nima uchun.
Sirtqi ta’lim davlat uchun foydali bo‘lishi mumkin, chunki, qilmayotgan ishi uchun shartnoma to‘lovlarni qabul qiladi ya’ni kam ishlab ko‘p tishlaydi. Talaba uchun ham foydalidek ko‘rinadi, chunki shunchaki kantrakt to‘lab qo‘yib, oxirida diplomli bo‘lib chiqadi. Lekin bu tizim kelajakda nafaqat yaxshi mutaxassislarni kamayib ketishiga, balki, jamiyatdagi o‘qishga nisbatan qarashlarning salbiy tomonga o‘zgarib ketishiga olib kelishi mumkin.
Menimcha, sirtqi ta’lim kerak, faqatgina avvalgidek, shu sohada ishlayotgan mutaxassislarning yanada malakasini oshirish uchun, ya’ni sohada stajga ega bo‘lgan mutaxassislar uchun saqlanib qolishi kerak. Shunda ham yiliga ikki marta shunchaki borib kelish emas, sohadagi muammolarni o‘rganib, ularga yechim izlaydigan, bir-birlari bilan fikr almashadigan joy bo‘lishi kerak. Lekin 11-sinfni bitirib borgan o‘quvchilarni o‘qitmasligi kerak.
Uning o‘rniga online ta’limni kengaytirish kerak. Kamroq resurs sarflab, lekin yil bo‘yi bilim olishning eng qulay yo‘li bu. Oliy ta’lim bilim va ko‘nikmalar egallaydigan joy bo‘lishi kerak, shunchaki diplomli bo‘lib yaxshi joyga kelin yo kuyov bo‘lishni mo‘ljallaydiganlar joyi emas.
@Gulichannel
Mening fikrimcha, eng keraksiz va natijasiz ta’lim turi bu sirtqi ta’limdir. Bunday o‘ylashimning bir nechta sabablarini keltiraman.
Birinchidan, sirtqi ta’limda hech qachon yangi bilim va ko’nikmalar olib bo‘lmaydi. Yiliga ikki marta 20 kunlik dars, shuning ham bir haftasi imtihonlarga ketadi, bunda biror narsa o‘rganib bo‘ladimi? Agar kimdir sirtqida o‘qib ham muvafaqqiyatga erishdim, degan bo‘lsa, ishonavering, u bu bilimlarni universitetda olmagan, aksincha, o‘qishga kirguniga qadar egallagan bo‘ladi.
Ikkinchidan, sirtqi ta’lim talabalarining barchasida o‘qishdan muhimroq boshqa ishlari bor, kimdir ishlaydi, kimnidir oilasi bor, kimnidir chaqalog‘i bor, (agar bekorchi bo'lsa, bu ham bir muammo) xullas, ular uchun mana shu yiliga ikki martalik o‘qish ham ortiqchalik qiladi, iloji bo‘lsa bormaslikka harakat qiladi. Bu esa korrupsiyaga yo‘l ochadi.
Uchinchidan, sirtqi ta’lim resurslarni bekorga sarflashdan boshqa narsa emas. Universitet ham natijasiz, xo‘jako‘rsinga o‘tilayotgan darslar uchun o‘qituvchilarga maosh to‘laydi, elektr energiya va boshqa resurslar sarflanadi. Talaba esa shu 20 kun uchun ijaraga uy topishi, yo’l kira, oziq-ovqat kabi xarajatlarni qiladi, lekin nima uchun? Hech nima uchun.
Sirtqi ta’lim davlat uchun foydali bo‘lishi mumkin, chunki, qilmayotgan ishi uchun shartnoma to‘lovlarni qabul qiladi ya’ni kam ishlab ko‘p tishlaydi. Talaba uchun ham foydalidek ko‘rinadi, chunki shunchaki kantrakt to‘lab qo‘yib, oxirida diplomli bo‘lib chiqadi. Lekin bu tizim kelajakda nafaqat yaxshi mutaxassislarni kamayib ketishiga, balki, jamiyatdagi o‘qishga nisbatan qarashlarning salbiy tomonga o‘zgarib ketishiga olib kelishi mumkin.
Menimcha, sirtqi ta’lim kerak, faqatgina avvalgidek, shu sohada ishlayotgan mutaxassislarning yanada malakasini oshirish uchun, ya’ni sohada stajga ega bo‘lgan mutaxassislar uchun saqlanib qolishi kerak. Shunda ham yiliga ikki marta shunchaki borib kelish emas, sohadagi muammolarni o‘rganib, ularga yechim izlaydigan, bir-birlari bilan fikr almashadigan joy bo‘lishi kerak. Lekin 11-sinfni bitirib borgan o‘quvchilarni o‘qitmasligi kerak.
Uning o‘rniga online ta’limni kengaytirish kerak. Kamroq resurs sarflab, lekin yil bo‘yi bilim olishning eng qulay yo‘li bu. Oliy ta’lim bilim va ko‘nikmalar egallaydigan joy bo‘lishi kerak, shunchaki diplomli bo‘lib yaxshi joyga kelin yo kuyov bo‘lishni mo‘ljallaydiganlar joyi emas.
@Gulichannel