"One million uzbek coders" yoki "Bir million o'zbek dasturchisi" loyihasi 2019-yilda tashkil etilgan edi. Bu loyiha hammaga tanish bo'lsa kerak. Men maktabda o'qib yurgan paytlarim telekanallarda reklama ham qilina boshladi. 2022-yilda edi adashmasam. Dasturlashni o'rganish uchun bepul resurs beradigan platforma Coursera bilan hamkorlikda ishlaydi. Uzbek codersdan ro'yxatdan o'tib courseradagi ba'zi bir kurslarni bepulga qo'lga kiritish mumkin. Lekin tekin kursdan arzirli natija kutish qiyin. Ammo buning plyus tomonidan foydalanib qoldim. AT(ingl. IT) ni rivojlantirish uchun ko'tarilgan ushbu loyiha bo'yicha courserada o'qib, sertifikat olgan yoshlarga kompyuter xarid qilishlari uchun chegirma bor edi, ya'ni 2 yilgacha foizsiz kompyuter uchun kredit ajratib berilardi. Shuni orqasidan kompyuterlik bo'lib qolganman ))
Endi minus tomoniga keladigan bo'lsak. Ko'rsatkichlarning hammasi ko'zbo'yamachilik, qog'ozbozlikdan boshqa narsa emas. 2022-2023 yillarda, ayni peak'ka chiqqan vaqtida, maktablarga, universitetlarga, litseylarga shunday buyruq keldi - hamma o'quvchi/studentlar uzbek codersdan sertifikat olishi kerak. Bu narsani tuman hokimiyati nazorat qilardi. Maktablar ularga hisobot topshirib turardi olingan sertifikatlar soni bo'yicha. Shaxsan o'zim ham bir necha o'nlab o'quvchilarga sertifikat olib berganman. Direktorning o'zi aytib turgandan keyin qanday rad etasan kishi? Xuddi shunday boshqa maktablarda ham majburlab olingan. Bunda o'quvchilarning o'zlari olmagan hech birini. Kompyuterni tushunadigan, saytlar bilan ishlashni biladigan bir ikkitasini olib keladida informatika xonasida o'tqizib sertifikat oldiradi o'quvchilar nomiga. Anavi bola darslaridan qolib sertifikat oladi kuni bilan. Universitetlarda esa shu sertifikat bo'lmasa bahosini qo'yib bermayman deganlarigacha bo'lgan. Domlalarga ham zaril emas, avval ham qo'yib kelgan bahosini, lekin ulardan ham sertifikatni oldirasan o'quvchilaringga deyishganda. Yuqoridagi sonlar xuddi mana shu yo'sinda vujudga kelgan.
Endi yana orqaroqqa qaytamiz. Banklar kompyuter uchun foizsiz kredit ajratishni boshlaganini bilgach, odamlar bolalarining nomlariga sertifikat oldirib pulga (vaqtida bir dona sertifikatni 100 ming so'mga ham olib berishdi) kompyuter olib berishdi, ba'zilari esa bir nechta sertifikatlar olib tanishlari nomiga, yana tanish do'konga borib, pulni kompyuter xaridi uchun deb ko'chirtirib, o'z kartalariga chiqarib ham olishdi(ko'zbo'yamachilikdan boshqasimas). Axir kompyuterga 2 yillik kredit 30% atrofida edi, Yoshlar ishlari agentligi esa shu summani qoplab berardi. Ammo banklarga kelgan odamlar orasida umrida kompyuter ushlamagan, uni qanday bo'lishi haqida tasavvurga ham ega emaslari uchrab turardi. Qanaqa qilib beradi unga kreditni? Lekin qog'oz bu qog'oz. Mana isboti borku deb muvaffaqiyatli topshirilganlik haqidagi sertifikatni ko'tarib kelishardi. Mana shu yerida yeb qo'ygach, banklarga yana qaror berildi uzbekcoders bo'yicha kredit ajratilmasin deb. Aslida qonuniy tomondan mavjud, lekin bankka borsa kredit ajratilmaydi deb turishadi. Bir tomondan to'g'ri ham qilindi. Uzbek codersni ochib ko'rmaganlar borib davlat byujetini talon taroj qilishyotuvdida. Do'konlar ham soliqdan qochib, kompyuter uchun o'tkazilgan summaning 15% qismini o'zlarida ushlab qolishardi ( balki hammasi ham qilmagandir ). Maksimal 7.5 mln so'm chiqqan bo'lsa, sizga 6.5 mln so'mlik kompyuter yig'ib berishardi.
Eeeeh, shu ochko'zlarni deb, qoidalarni buzadiganlarni deb yelkasiga shamol tegib endi komyuter olish imkoniga ega bo'lgan qora xalq ham umididan ayrildi. Hozir veb-saytda texnik nosozliklar bormi yoki atayin uzib qo'yishganmi bilmadim-u lekin coursera platformasiga 100% chegirmali referral link bormayapti pochtaga. Bu degani anavi kurslarni tekinga o'qiy olmaydi ham, sertifikatini ham ololmaydi uzbekcoders shtampi boridan. Borib borib yo'q bo'lib ham ketsa kerak shu platforma.
Endi minus tomoniga keladigan bo'lsak. Ko'rsatkichlarning hammasi ko'zbo'yamachilik, qog'ozbozlikdan boshqa narsa emas. 2022-2023 yillarda, ayni peak'ka chiqqan vaqtida, maktablarga, universitetlarga, litseylarga shunday buyruq keldi - hamma o'quvchi/studentlar uzbek codersdan sertifikat olishi kerak. Bu narsani tuman hokimiyati nazorat qilardi. Maktablar ularga hisobot topshirib turardi olingan sertifikatlar soni bo'yicha. Shaxsan o'zim ham bir necha o'nlab o'quvchilarga sertifikat olib berganman. Direktorning o'zi aytib turgandan keyin qanday rad etasan kishi? Xuddi shunday boshqa maktablarda ham majburlab olingan. Bunda o'quvchilarning o'zlari olmagan hech birini. Kompyuterni tushunadigan, saytlar bilan ishlashni biladigan bir ikkitasini olib keladida informatika xonasida o'tqizib sertifikat oldiradi o'quvchilar nomiga. Anavi bola darslaridan qolib sertifikat oladi kuni bilan. Universitetlarda esa shu sertifikat bo'lmasa bahosini qo'yib bermayman deganlarigacha bo'lgan. Domlalarga ham zaril emas, avval ham qo'yib kelgan bahosini, lekin ulardan ham sertifikatni oldirasan o'quvchilaringga deyishganda. Yuqoridagi sonlar xuddi mana shu yo'sinda vujudga kelgan.
Endi yana orqaroqqa qaytamiz. Banklar kompyuter uchun foizsiz kredit ajratishni boshlaganini bilgach, odamlar bolalarining nomlariga sertifikat oldirib pulga (vaqtida bir dona sertifikatni 100 ming so'mga ham olib berishdi) kompyuter olib berishdi, ba'zilari esa bir nechta sertifikatlar olib tanishlari nomiga, yana tanish do'konga borib, pulni kompyuter xaridi uchun deb ko'chirtirib, o'z kartalariga chiqarib ham olishdi(ko'zbo'yamachilikdan boshqasimas). Axir kompyuterga 2 yillik kredit 30% atrofida edi, Yoshlar ishlari agentligi esa shu summani qoplab berardi. Ammo banklarga kelgan odamlar orasida umrida kompyuter ushlamagan, uni qanday bo'lishi haqida tasavvurga ham ega emaslari uchrab turardi. Qanaqa qilib beradi unga kreditni? Lekin qog'oz bu qog'oz. Mana isboti borku deb muvaffaqiyatli topshirilganlik haqidagi sertifikatni ko'tarib kelishardi. Mana shu yerida yeb qo'ygach, banklarga yana qaror berildi uzbekcoders bo'yicha kredit ajratilmasin deb. Aslida qonuniy tomondan mavjud, lekin bankka borsa kredit ajratilmaydi deb turishadi. Bir tomondan to'g'ri ham qilindi. Uzbek codersni ochib ko'rmaganlar borib davlat byujetini talon taroj qilishyotuvdida. Do'konlar ham soliqdan qochib, kompyuter uchun o'tkazilgan summaning 15% qismini o'zlarida ushlab qolishardi ( balki hammasi ham qilmagandir ). Maksimal 7.5 mln so'm chiqqan bo'lsa, sizga 6.5 mln so'mlik kompyuter yig'ib berishardi.
Eeeeh, shu ochko'zlarni deb, qoidalarni buzadiganlarni deb yelkasiga shamol tegib endi komyuter olish imkoniga ega bo'lgan qora xalq ham umididan ayrildi. Hozir veb-saytda texnik nosozliklar bormi yoki atayin uzib qo'yishganmi bilmadim-u lekin coursera platformasiga 100% chegirmali referral link bormayapti pochtaga. Bu degani anavi kurslarni tekinga o'qiy olmaydi ham, sertifikatini ham ololmaydi uzbekcoders shtampi boridan. Borib borib yo'q bo'lib ham ketsa kerak shu platforma.