Shayx Zayniddin bobo 1164—1259 yillarda yashaganlar.
Ularning asl ismi Shayx Zayniddin Koʻyi Orifoni Toshkandiy ibn Shayx Shahobiddin Abu Hafs Umar Suhravardiy boʻlgan. U kishi 1164-yilda tugʻilgan. Otasi Shayx Shahobiddin Abu Hafs Umar Suxravardiy 25 yil davomida Iroqning Xorazmshoh davlatidagi elchisi boʻlgan. Shayx Zayniddin oʻsha vaqtlarda Xorazmdan Toshkentga kelib qoladi. Shayx Zayniddin Toshkentga yaqinlashganida, shaharning Koʻkcha darvozasidan bir necha chaqirim uzoqlikda tuya toʻxtab choʻkadi. Ushbu joy, keyinchalik, Koʻkcha dahasiga aylanadi va bu yerda Orifon qishlogʻi paydo boʻladi. Hazrati Shayx Zayniddin 1259-yilda 95 yoshida vafot etib bu yerda dafn etiladi va bu joy „Shayx Zayniddin“ qabristoniga aylanadi. Bu qabriston 19-asrda shahardagi eng katta qabristonlardan biri boʻlgan. Oʻsha davrda u yerda faqat chillaxona va hujralar, keyinchalik esa masjid qurilgan. Shayxning oʻlimidan 132 yil oʻtgach Amir Temur Shayx Zayniddin qabri oʻrnida maqbara qurdirgan. Maqbara shu kungacha bir necha bor taʼmirlangan. Maqbaraning orqa tomonida „Chillaxona“ — sakkiz tomonli, gumbazli bino qad koʻtarib turibdi. Salohiddin ibn Aloiddin Toshkandiy qalamiga mansub „Temurnoma“ kitobida quyidagilar yozilgan:
Amir Sohibqiron Turkiston ichra qabri shariflarga marqad koʻtarib, imorati oliy qurib, qancha erlarni vaqf qilib, andin keyin yana Hazrat Zayniddin Koʻyi Orifonga Kaykovus suvidan nahri azim chiqarib, qul-choʻri birla nazr etib, qabrlari uzra gumbaz koʻtarib, andin keyin Zangi otani muborak qabrlarini bino qildilar.
Qahramon Nazarov qalamiga mansub „Shayx Zayniddin Koʻyi Orifon hazratlari“ va Professor Omonulla Fayzullaev qalamiga mansub „Shayx Zayniddin Toshkandiy haqida“ maqolalarida Shayx Zayniddinning tariqat murshidi, falakiyot ilmining bilimdoni va yer osti yoʻli qurilishining muhandisi ekanligi haqida ham maʼlumotlar mavjud.
( Shayx Zayniddin bobo maqbarasi )
@toponimika_zakovat
Ularning asl ismi Shayx Zayniddin Koʻyi Orifoni Toshkandiy ibn Shayx Shahobiddin Abu Hafs Umar Suhravardiy boʻlgan. U kishi 1164-yilda tugʻilgan. Otasi Shayx Shahobiddin Abu Hafs Umar Suxravardiy 25 yil davomida Iroqning Xorazmshoh davlatidagi elchisi boʻlgan. Shayx Zayniddin oʻsha vaqtlarda Xorazmdan Toshkentga kelib qoladi. Shayx Zayniddin Toshkentga yaqinlashganida, shaharning Koʻkcha darvozasidan bir necha chaqirim uzoqlikda tuya toʻxtab choʻkadi. Ushbu joy, keyinchalik, Koʻkcha dahasiga aylanadi va bu yerda Orifon qishlogʻi paydo boʻladi. Hazrati Shayx Zayniddin 1259-yilda 95 yoshida vafot etib bu yerda dafn etiladi va bu joy „Shayx Zayniddin“ qabristoniga aylanadi. Bu qabriston 19-asrda shahardagi eng katta qabristonlardan biri boʻlgan. Oʻsha davrda u yerda faqat chillaxona va hujralar, keyinchalik esa masjid qurilgan. Shayxning oʻlimidan 132 yil oʻtgach Amir Temur Shayx Zayniddin qabri oʻrnida maqbara qurdirgan. Maqbara shu kungacha bir necha bor taʼmirlangan. Maqbaraning orqa tomonida „Chillaxona“ — sakkiz tomonli, gumbazli bino qad koʻtarib turibdi. Salohiddin ibn Aloiddin Toshkandiy qalamiga mansub „Temurnoma“ kitobida quyidagilar yozilgan:
Amir Sohibqiron Turkiston ichra qabri shariflarga marqad koʻtarib, imorati oliy qurib, qancha erlarni vaqf qilib, andin keyin yana Hazrat Zayniddin Koʻyi Orifonga Kaykovus suvidan nahri azim chiqarib, qul-choʻri birla nazr etib, qabrlari uzra gumbaz koʻtarib, andin keyin Zangi otani muborak qabrlarini bino qildilar.
Qahramon Nazarov qalamiga mansub „Shayx Zayniddin Koʻyi Orifon hazratlari“ va Professor Omonulla Fayzullaev qalamiga mansub „Shayx Zayniddin Toshkandiy haqida“ maqolalarida Shayx Zayniddinning tariqat murshidi, falakiyot ilmining bilimdoni va yer osti yoʻli qurilishining muhandisi ekanligi haqida ham maʼlumotlar mavjud.
( Shayx Zayniddin bobo maqbarasi )
@toponimika_zakovat