THE DAILY.UZ | BIZNES VA SIYOSAT

⚡️Uorren Baffet xoldingi “Apple“ning katta ulushini sotdi

Uorren Baffetning “Berkshire Hathaway“ moliyaviy konglomerati 2024-yilning III choragidagi savdolar bo‘yicha ma’lumotlarni oshkor qildi. Kompaniya “Apple“ va “Bank of America“ aksiyalarini sotishda davom etdi. Natijada kompaniyaning naqd puli $325,2 mlrdgacha ko'paydi.

Konglomerat egalik qiladigan “Apple“ aksiyalarining qiymati III chorakda deyarli 17% ga kamayib, $69,9 mlrdga yetdi. Iyun oyi oxiriga kelib “Berkshire Hathaway“ portfelidagi “Apple“ paketi $84,2 mlrdga baholangan.

“Berkshire Hathaway“ 2023 yilning IV choragidan boshlab “Apple“dagi ulushini kamaytirmoqda. May oyida boʻlib oʻtgan aksiyadorlarning yillik yigʻilishida Baffet buni soliq sabablari bilan izohladi — hozirda investitsiya foydasiga 21% stavkada soliq solinadi, ammo AQSh hukumati kelajakda oʻsib borayotgan budjet taqchilligini moliyalashtirish uchun uni oshirishi mumkin.

Manbaa - Kapdepo

@Thedailyuz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️Inflyasiya keyingi yillarda qanday bo‘ladi?

Markaziy bank “Pul-kredit siyosatining 2025 yil va 2026-2027 yillar davriga mo‘ljallangan asosiy yo‘nalishlari”ning konseptual loyihasini ma'qulladi.

Unda 5 foizlik inflyasiya qachon sodir bo‘lishi haqida 3 xil ssenariy ham keltirib o‘tilgan.

Asosiy ssenariy:
• 2025 yil — 6-7 foiz;
• 2026 yil — 5 foiz.

Muqobil ssenariy:
• 2025 yil — 7-8 foiz;
• 2026 yil — 5-6 foiz;
• 2027 yil birinchi yarmida 5 foiz.

Xatarli ssenariy:
• 2025 yil — 8-9 foiz;
• 2026 yil — 7-8 foiz;
• 2027 yil — 5 foiz.

Iqtisodiyot va moliya vazirligi tomonida e'lon qilingan Byudjetnomada 5 foizlik inflyasiyaga to‘liq 2027 yilda erishish kutilayotgan edi.

Ayni paytda yillik inflyasiya 10,5 foiz bo‘lib turibdi.

Manbaa - bankir

@Thedailyuz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

Olmaotadagi Non-Food Asia Expo-2024
⠀
Non-Food Asia Expo-2024, 21-23 noyabr, Vk Atakent (Almati) savdo tarmoqlari va marketplaslar uchun xalqaro mahsulotlar ko'rgazmasiga taklif qilamiz.
⠀
300 dan ortiq brendlar, yangi mahsulotlar va eng yaxshi ishlab chiqaruvchilarning premeralari.
⠀
Ulgurji va chakana xaridorlar uchun barcha FMCG toifalarida - idishlar, kosmetika, uy-ro'zg'or buyumlari va boshqalarda yangi mahsulotlar taqdim etiladi.
⠀
Chipta oling

⚡️Ko‘chmas mulk bozorida narxlar qanaqa?

Sentabr oyida O‘zbekiston ko‘chmas mulk bozorida 21,2 mingta uy sotildi. Bu avgustga nisbatan 4,2 foizga kamroq.

Yillik hisobda uy-joy savdosi sezilarli pasayib, o‘tgan yilga nisbatan 9 foizga qisqargan.

Sentyabr oyida uylar savdosining eng katta pasayishi Jizzax, Toshkent va Samarqand viloyatlarida kuzatildi — mos ravishda 20 foiz, 14 foiz va 13 foizga.

Sotuvlar kamayganiga qaramay, O‘zbekiston bo‘yicha ikkilamchi uylar narxi biroz o‘sdi — 0,1 foizga.

Toshkent sharhida narxlar tushishda davom etmoqda va o‘tgan oy 1 foizga pasaydi.  O‘rtacha narxlar 1 kv m uchun 1117 dollarni tashkil qilmoqda va bu tumanlarga qarab o‘zgaradi.

Ijara narxlari

Bu yerda narxlar yangi o‘quv yili boshlanganiga qaramasdan keskin o‘zgarmadi.

Mirobod, Shayxontohur va Yakkasaroy tumanlarida ijara narxi nisbatan yuqori bo‘lib, ijara narxi 10 dollar atrofida.

Bektemir va Sergeli tumanlarida ijara narxlari nisbatan arzon shakllanib, kv m uchun o‘rtacha 6 dollarni tashkil etdi.

@Thedailyuz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️Zahiralar 40 mlrd dollardan oshdi

O‘zbekiston zahiralari sentyabr oyida 2 mlrd dollar ko‘paydi va 41,1 mlrd dollarga yetdi.

Shunday qilib oltin-valyuta zahiralari ketma-ket uchinchi oy rekord ko‘rsatkichni qayd etdi. Bunga asosiy sabab — oltinning narxining keskin oshishi bo‘ldi.

Ayni paytda xorijiy valyutadagi zahiralar 8,7 mlrd dollarni tashkil qilmoqda. Oltin zahiralari esa 31,9 mlrd dollarga baholanmoqda.

Oltin zahiralari qiymati qariyb 1,5 mlrd dollarga oshgan bo‘lsada, oltinning fizik hajmi o‘zgarmadi — 12 mln troya unsiya.

AQSh qimmatli qog‘ozlar bozoriga kiritilgan 35 mln dollarlik investisiya esa 4 oyda O‘zbekiston uchun 700 ming dollar foyda olib kelgan.

O‘zbekiston oltin narxi qimmat payti uni sotish o‘rniga uni saqlab qolishga harakat qilmoqda. Biroq yil oxiriga kelib, oltin sotuvi yana boshlanishi mumkin.

Manbaa - Bankir

@Thedailyuz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️Sun'iy intellekt (SI) mavzusiga oid muhim xabarlar

1. AQSHʼlik 17 yoshli maktab oʻquvchisi tana SIʼga taomdagi kaloriyani online aniqlovchi dastur orqali $1,1 mln ishlagan. Ilova hozirda Play market va AppStore orqali 110 000 dan ortiq sotilgan. Dasturda Androidʼlar uchun bir oyga $11,20 boʻlsa, bir yilga $56 dan sotilmoqda!

2. Shuningdek, yana bir AQSHʼlik fuqaro oʻtgan 7 yil davomida Sun'iy Intellekt tizimlaridan foydalanib, soxta musiqalar orqali internetda $10 mln ishlab topgan. Ammo, u bu harakati uchun 60 yilga qamalishi mumkin.

3. Xitoy yaqin oʻtkan 10 yillikdan berib AI tizimlariga jiddiy eʼtibor qaratmoqda. U 2024-yil hozirgacha Sun'iy intellekt tizimlari uchun $12,8 mlrd ajratgan va bu budjet keyingi yilda kamida $16 mlrd boʻlishi kutilmoqda. 2019-yilda esa atiga $2,9 mlrd byudjet edi.

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️ iPhone 16 narxlari qanday boʻladi?

— Sotuvlar rasman 20-sentabrdan boshlanadi. Narxlar esa kompaniya saytida narxlar boshlanishi eʼlon qilindi:
• iPhone 16 – $799 dan
• iPhone 16 Plus – $899 dan
• iPhone 16 Pro – $999 dan
• iPhone 16 Pro Max – $1 199 dan

— iPhone 16 Pro sotib olish uchun esa davlatlarda quyidacha ishlash kifoya:
1. Shvetsiya – 4 kun (kunlik $249,75)
2. AQSH, Avstraliya, Singapur – 5 kun (kunlik $198,9)
3. Turkiya – 72 kun (kunlik $13,875)
4. Oʻzbekiston – 90 kun (kunlik $11,1)

— iPhone 16 Proʼning baʼzi davlatlarda qancha boʻlishi haqida maʼlumot:
• AQSH – $999
• BAA – $1 101
• Yaponiya – $1 125
• Britaniya – $1 309

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️2024 yil 1 sentyabrdan boshlab pensiyalar va nafaqalar miqdori 15 foizga oshiriladi.

Bunda:

pensiyani hisoblashning bazaviy miqdori – oyiga 428 000 so‘m;

- yoshga doir eng kam pensiya miqdori – oyiga 834 000 so‘m etib belgilandi.

1 oktyabrdan esa:

- mehnatga haq to‘lashning eng kam miqdori – oyiga 1 155 000 so‘m;

- bazaviy hisoblash miqdori – 375 000 so‘m bo‘ladi.

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️ “Onix” avtomobili qaysi oyda eng ko‘p ishlab chiqarilgan?

Statistika agentligi ma'lumotlariga ko‘ra, O‘zbekistonda 2024 yilning yanvar'-may oylarida 14 905 ta “Onix”  avtomobili ishlab chiqarilgan.

2024 yilning 5 oyida oylar kesimida ishlab chiqarilgan “Onix” avtomobillari soni:

• Yanvarda – 836 dona

• Fevralda – 4 521 dona

• Martda  – 2 981 dona 

• Aprelda – 3 242 dona

• Mayda – 3 325 dona

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️Toshkentda ijara narxlari qanchaga pasaydi?

Poytaxt ijara bozorida ham may oyida biroz tiklanishdan so‘ng, yana pasayish boshlangan — 1,2 foizga pasayib, bir kvadrat metr uchun 8,3 dollar bo‘ldi.

Mirobod, Shayxontohur va Yakkasaroy tumanlarida ijara haqi hamon yuqori bo‘lib, har kvadrat metr uchun o‘rtacha 10,2 dollarga teng bo‘lib turibdi.

Nisbatan arzon uy ijarasi Olmazor, Sergeli va Bektemir tumanlarida saqlanib qolmoqda — 6,4 dollar.

Shu bilan birga, yil boshidan beri ijara narxining 9,8 foizga kamaygani qayd etildi, o‘tgan yilning iyuniga nisbatan esa ijara haqi 5,5 foizga pasaygan.

O‘tgan yilning iyuniga nisbatan ijara haqining eng sezilarli — 12 foizdan ko‘proq pasayishi Yashnobod va Mirzo-Ulug‘bek tumanlarida qayd etilgan bo‘lsa, Yunusobod va Yakkasaroy tumanlarida 8,3 foizlik pasayish kuzatildi.

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️5 oy ichida qancha O‘zbekistonliklar chet elga sayohatga chiqqan?

Statistika agentligi ma'lumotlariga ko‘ra, 2024 yilning yanvar-may oylarida qariyb 2,2 mln nafar o‘zbekistonliklar turistik maqsadlarda chet elga borgan.

Bu ko‘rsatkich o‘tgan yilning mos davri bilan solishtirilganda 569,2 ming nafarga yoki 35,5 % ga oshgan.

Joriy yilning 5 oyida turistik maqsadlarda chet elga ketgan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining mamlakatlar kesimida soni:

• Qirg‘iz Respublikasi – 995,3 ming nafar;

• Tojikiston – 449,8 ming nafar;

• Qozog‘iston – 322,5 ming nafar;

• Saudiya Arabistoni – 100,2 ming nafar;

• Rossiya – 86,5 ming nafar;

• Turkiya – 63,9 ming nafar;

• BAA – 55,7 ming nafar;

• Quvayt – 16,5 ming nafar;

• Misr – 13,5 ming nafar;

• Janubiy Koreya – 8,3 ming nafar;

• Boshqa davlatlar – 59,5 ming nafar.

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️O'zbekiston eng yirik soliq to'lovchisi daromadi qancha?

Eng yirik soliq toʻlovchi Navoiy kon metallurgiya kombinati ning 2023-yildagi foydasi $1.5 mlrdga yetdi.

“Navoiy KMK” AJ ning 2023-yildagi sof foydasi qariyb $1.5 mlrdni tashkil etdi, bu undan oldingi yilga nisbatan 46.6% ga ko'pdir. Shu bilan birga, sof tushum ham kombinat kutganidan oshib, $5.7 mlrddan oshdi.

Qayd etilishicha, hisobot tasdiqlangan sanadan oldin #NGMK belgilangan foiz stavkasi va muddati 2025-yilda tugaydigan yangi imzolangan kredit liniyalaridan $8 mln va €127 mln olgan. Mablag'lar operatsion va investitsiya faoliyatiga sarflangan. Undan oldingi $183 mln va €34 mln miqdoridagi kredit liniyalari to'liq yopilgan.

2022-yil natijalari bo'yicha #NGMK davlatga dividendlar sifatida salkam 15.4 trln so'm yo'naltirgan edi, bu 2022-yilda olingan foydaning 100% ni tashkil etgan.

Manbaa - Kapdepo

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️O'zbekistonda bank kartalari soni 50 mln donaga yetdi

So‘nggi paytlarda O‘zbekistonda muomaladagi bank kartalari soni katta tezlikda ko‘paymoqda. Ayni paytda bu ko‘rsatkich qariyb 50 mln donaga yetib ulgurdi.

Bank kartalari soni bo‘yicha “Xalq banki” boshqa banklarga nisbatan katta farq bilan yetakchi — 11,3 mln dona. Keyingi o‘rinlarda “Agrobank” (4,8 mln) va “Ipoteka bank” (4,3 mln) bo‘lib turibdi.

Bankomatlar soni bo‘yicha esa quyidagi banklar yetakchi:

“Xalq banki” — 3 132
“Agrobank” — 2 158
“Kapitalbank” — 1 644
“Ipak yo‘li banki” — 850
“MKBank” — 835
“Milliy bank” — 774

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️O‘zbekneftegaz moliyaviy holatiga nazar solamiz

2023 yil yakunlari bo‘yicha O‘zbekneftegazning alohida va konsolidatsiyalashgan moliyaviy hisobotlari tubga inayotgan monopolistning ahvoli yanada og‘irlashganini ko‘rsatadi.

Likvidlik keskin kamaygan. Pul mablag‘lari qoldig‘i 2 487 mlrd.so‘mdan 960 mlrd.so‘mgacha qisqargan.

Debitor qarzlar ortgan. Debitorlar jami 3 905 mlrd.so‘mdan 5 265 mlrd.so‘mgacha yetgan. Debitorlar ortganiga qaramay, yo‘qotishlar uchun zaxiralar kamaygan.

Affillangan tomonlarning O‘zbekneftegazga qarzi (yana Uz−Kor Gas Chemical, Natural Gas Stream, O‘ztransgaz bilan bog‘liq) 707 mlrd.so‘mdan 7 558 mlrd.so‘mga yetgan.

Sotiladigan aktivlar qiymati 1 811 mlrd.so‘mdan 4 887 mlrd.so‘mga yetgan. Ushbu keskin oshish yana o‘sha shonli Saneg uchun sovg‘a qilingan Sho‘rtan 2 loyihasi bilan bog‘liq. Qanday qilib 1,8 trln.so‘mlik aktiv 4,9 trln.so‘mgacha ko'tarilib qolgani bo‘yicha auditor tafsilotlarni keltirmagan.

Qisqa va uzoq muddatli qarzlar keskin oshgan. Uzoq muddatli 32 627 mlrd.so‘mlik qarzning 8 661 mlrd.so‘mlik qismi joriy yilda so‘ndirilishi kerak. Bu kreditorlarni xavotirga tushiradigan ko'rsatgichdir.

O‘zbekneftegaz so‘mda 26%dan, valyutada 13%gacha qarz olishga o‘tgan (odatda qarz botqog‘iga botganning ko‘ziga foiz ko‘rinmaydi). Monopolistning shu holatiga 2024 yilning may oyida O‘zSQB, Hamkorbank va KDB banklar 57 mln.dollar kredit berishgan.

O‘zbekneftegazning sof foydasi 4,5 barobardan ziyod 2 853 mlrd.so‘mdan 628 mlrd.so‘mgacha kamaygan.

Moliyaviy natijalarning keskin yomonlashuvi kurs farqidagi ulkan yo‘qotishlar (1 193 mlrd.so‘mdan 4 217 mlrd.so‘mngacha) va foiz to‘lovlarini o‘z ichiga oladigan moliyaviy xarajatlar (2 694 mlrd.so‘mdan 4 430 mlrd.so‘mgacha) oshgani fonida yuz bergan.

Manbaa - Bakiroo

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️ AQSHʼda migrantlar eng koʻp ishlaydigan “Truck” ishida qancha topishadi?

• Trak (truck) orqali yuk tashish ishida juda koʻp oʻzbeklar va migrantlar ishlashadi. Ular bu ishda oʻrtacha:
• Soatiga – $34,24
• Kuniga – $391
• Haftasiga – $1 884
• Oyiga – $7 292
• Yiliga – $102 988

— Yuqoridagi maoshlar oydan-oyga, ish turiga va buyurtmalar soniga qarab farq qiladi va bu koʻrsatkichlar taxminan aniq maoshlar yaqin hisoblangan.

— Boshqa shtatlarda eng yuqori maoshlar quyidagicha boʻlishi mumkin: (1 yillik)
• Yuta – $72 786
• Delaver – $72 200
• Rod-Aylend – $70 000
• Gʻarbiy Virjiniya – $70 000
• Vayoming – $69 994
• Konnektikut – $69 702
• Nevada – $69 360

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️ Oʻzbekiston fuqarolari besh kishilik oila bir yilda qancha soliq toʻlaydi?

✅ Biz bu maʼlumotlarni Fargʻona viloyati misolida koʻrib chiqamiz.

1. Yer va mol-mulk soligʻi uchun umumiy maydoni 200 kv metr boʻlgan Fargʻona viloyati markazidagi uy-joy narxi 400 mln soʻm boʻlib, buning 0,41 foizi yaʼni 1 640 000 soʻm boʻladi.

2. Kommunal toʻlovlar uchun:
• Elektr energiyasi – 1 080 000 soʻm
• Gaz uchun – 400 000 soʻm
• Issiq va sovuq suv – 550 000
• Chiqindi olib ketish – 300 000 soʻm

3. Oila uchun moʻljallangan transport vositasi uchun taxminan 600 000 soʻm atrofida majburiy toʻlovlar, soliq va sugʻurta xarajatlar boʻladi.

4. Shuningdek, agar oilangiz aʼzolarini sugʻurta qildirmoqchi boʻlsangiz, besh kishi uchun 200 000 soʻm toʻlashingiz kerak.


@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️Oʻzbekistonda sotilayotgan chet el brendi avtomobillari narxlari

— Bestune brendi avtomobil narxlari:
• T99 – 512 000 000 soʻm
• B70 S – 435 200 000 soʻm
• B70 – 384 000 000 soʻm
• T55 – 318 720 000 soʻm

— Voyah brendi avtomobil narxlari:
• Voyah Free Hybred – 496 905 000 soʻm
• Voyah Free – 733 345 000 soʻm
• Voyah Dreamer – 885 075 000 soʻm

— Li Xang brendi avtomobil narxlari:
• L Mega Max – 1 157 900 000 soʻm
• L 8 – 712 660 000 soʻm
• L 7 – 723 270 000 soʻm
• L 9 – 830 700 000 soʻm

— XPeng brendi avtomobil narxlari:
• G9 – 597 250 000 soʻm
• P7 – 487 600 000 soʻm
• G6 – 490 860 000 soʻm

— Tesla brendi avtomobil narxlari:
• Model 3 – 623 080 000 soʻm
• Model Y – 580 750 000 soʻm

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️“Jannat onalar oyogʻi ostida” filmi qancha miqdorda daromad topmoqda?

— Oʻrta Osiyo davlatlarida xitga aylangan ushbu film Qirgʻiziston kino ijodkorlari tomonidan ishlab chiqilgan boʻlib, u oʻz davlatida kino premyerasi chiqganda birinchi 4 kunda $1 mln daromad keltirgan.

— Film Oʻzbekiston hududida premyeraning birinchi kunidan boshlab 7 kun davomida 7 ta kinoteatrda jami 1 308 647 350 soʻm yoki $103 125 atrofida daromad olib kelgan.

— Rossiya davlatida esa film ijara shartnomalariga koʻra $45 414 atrofida ishlab topgan boʻlishi mumkin va bu narxlar hozirda oshmoqda.

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️O'zbekiston davlat qarzi qanchaga yetdi?

1-aprel holatiga ko‘ra, O‘zbekiston davlat qarzi 35,3 mlrd dollarga yetgan. Yil boshida qarzlar 34,9 mlrd dollar edi va uch oy ichida 417 mln dollarga ko‘paydi.

Biroq, davlat qarzi ulushida tashqi qarz kamayishni boshlagan — 179 mln dollarga. Ichki qarz esa qariyb 600 mln dollarga oshgan.

O‘zbekiston davlat qarzining YaIMga nisbatan ulushi 38,3 foizni tashkil qilmoqda.

2023-yil holati bo‘yicha mamlakatning umumiy tashqi qarzi 55,7 mlrd dollar hisoblanadi. Bunda davlat tashqi qarzi — 26,9 mlrd dollar, xususiy tashqi qarz — 26,1 mlrd dollar.

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️50mln so'mni foizsiz o'tkazish mumkinmi?

Endi bir ilovada 50 mln so‘mgacha pulni foizsiz o‘tkazish mumkin.

Bungacha O‘zbekistonda 1 ilova orqali 10 mln so‘mgacha pulni kartadan kartaga foizsiz o‘tkazish mumkin edi (Avval Tenge bank, hozir Agrobank).

• Humans esa bunday imkoniyatni birdaniga 50 mln so‘mga oshirdi. Kompaniya SuperVIP ta'rifiga ulangan o‘z abonentlari uchun cheksiz o‘tkazamalarni foizsiz amalga oshirish imkonini ham taqdim qilmoqda.

Komissiyasiz pul o‘tkazmalari xizmatini taqdim qiluvchi boshqa ilovalar ro‘yxatini bu yerda ko'rishingiz mumkin.

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!