#taqriz
• Madaminbek: qonli gullar vodiysi, Baxtiyor Abdug'afur
Poshsho Rossiyasining taxtdan ag'darilishi, Turkiston muxtoriyatining qonga botirilishi, hukumat tepasiga Lenin va uning izdoshlari - bolsheviklarning kelishini qalam ostiga olgan asar Turkistonda ahvol taranglashgan, hokimiyat rus bolsheviklariga o'tib ketayotgan, yurtda notinchlik, besaranjonlik, xalqning nafaqat mol- mulkiga, balki or- nomusiga ham tajovuz qilayotgan Dashnoqsyutun partiyasining xunrezliklari yurtda qo'rboshilarning bosh ko'tarishiga sabab bo'ladi. Dashnoqlar kimningdir otasini o'ldirgan, kimningdir ayol- u qizlariga tajovuz qilgan, yana kimningdir molini talagan, bolsheviklar Turkistonni egallab mustamlaka qilishga urinayotgan bir paytda marg'ilonlik qo'rboshi Madaminbek (Muhammad Aminbek Ahmadbek o'g'li) vodiydagi, xususan, Marg'ilon, Namangan, Andijon, Qo'qon qo'rboshilarini bir yerga yig'ib, milliy ozodlikka erishish, "Hur Turkiston"ni tashkil qilish va bolsheviklarni mamlakatdan haydab chiqarish uchun o'z harakatlarini amalga oshiradi. Avval boshda, rejalari asosida O'sh, Jalolobod, Andijon olinadi. Ammo qo'l ostidagi qo'rboshi va askarlarning hamoqatligi, birlasha olmasligi va xiyonati sabab egallab olingan hududlarning bari qo'ldan ketadi. Madaminbek o'zining va qo'l ostidagi askarlarning jonini saqlash, qo'shimcha kuch yig'ish maqsadida Pomir tog'larida yashirinadi. Ishongan kishilarining xiyonati, qo'rboshilarning birlasha olmasliklari, xalqning qiyinchilikda, azobda qolgani, o'z qo'shinida askarlarning yetishmasligi va shu kabi bir qator sabablar tufayli bolsheviklar bilan sulh tuzishga majbur bo'ladi. Asar syujeti shu voqealar asosiga quriladi.
Madaminbek obrazi bizga haqiqiy mo'min vatanparvar farzand qanday bo'lishi kerakligini namoyon etadi. Mutolaa davomida Madaminbekga nisbatan chin ma'noda faxr tuydim. Tariximizda bunday fidoyi farzandlar o'tganidan sevindim. Asar sodda, ravon, bir nafasda o'qiladi. Tasvir ham sodda va tasavvur qilishga oson qilib bayon qilingan. Kitobni o'qiyotgan har bir o'quvchi syujetni qiynalmasdan bemalol tasavvur qilib ko'z oldida gavdalantira oladi. Umuman olganda, asar zamonaviy o'zbek adabiyotidagi eng yaxshi asarlardan biriga aylandi men uchun. Vatani tarixiga befarq bo'lmagan har bir yosh avlod o'qib chiqishini istardim. Asarni o'qish mobaynida menda Vatanimga nisbatan mehr, sevgi tuyg'ulari yanada ortdi.
Yakunda aytishim mumkinki, agarki qo'rboshilar orasida birlashish bo'lganida, Vatan uchun, milliy hurriyat uchun qalb va g'urur bilan kurashilganida Turkiston albatta mustaqil davlat bo'la olardi, bolsheviklarga taslim bo'lmasdi. Xalqimiz aytganidek, birlashgan o'zar, birlashmagan to'zar. Bizning yurtga Madamibeklar, Maqsudbeklar kerak. Chin fidoyi farzandlar kerak. Qo'rqoqlar, tinchligini, qorni to'qligini o'ylab, bir chetda pisib, g'aflat uyqusida yotgan avlodlar emas!
- Xodimangiz Rumaysiy🌱