🧬 Olimlar autizm sohasida nimalar ustida ishlamoqda?
Natalya Topuriya tomonidan tayyorlangan material
Bir marta men Qo'shma Shtatlardagi autizm sohasidagi tadqiqotlar uchun loyihalar va mablag'lar soni haqidagi ma'lumotlarni ochib beradigan qiziqarli maqolaga duch keldim. Dunyo bo'ylab tez tarqalayotgan ushbu muammo ustida ishlashda bizning yutuqlarimizni ular bilan solishtirish niyatim yo'q. Ammo men AQShdagi Autizm bo'yicha idoralararo muvofiqlashtiruvchi qo'mitasi tomonidan taqdim etilgan statistik ma'lumotlarga murojaat qilmoqchiman, shunda biz bugungi kunda ilmiy aqllar aynan nima ustida ishlayotganini va kuchlar qanday taqsimlanganligini aniq ko'rishimiz mumkin.
🙋🏻♀️ Autizm spektrining buzilishi bo‘yicha tadqiqotlar yettita ustuvor yo‘nalishda olib borilayotganini bilasizmi?
1. Autizmni skrining va diagnostika qilish;
2. Autizmning biologik jihatlari;
3. Autizmga olib keladigan xavf omillari;
4. Davolash va aralashuvlar;
5. ASD bilan kasallangan odamlar uchun xizmatlar;
6. ASD bilan og'rigan o'smirlar va kattalarni qo'llab-quvvatlash va ularning umr ko'rish davomiyligi muammolarini hal qilish;
7. Autizm bo'yicha tadqiqot ma'lumotlarini to'plash va tarqatish.
Ushbu tadqiqot sohalarining har biri juda muhim. Lekin, siz tushunganingizdek, ular notekis moliyalashtiriladi. 2022-yilda so‘ralgan moliyalashtirish hajmi 685 million dollarni tashkil etdi, bu 2015-yilda so‘ralgan va investitsiya qilinganidan 2 baravar ko‘pdir.
Byudjetlar quyidagi nisbatda taqsimlanadi:
▪️ 2018-yilda eng koʻp moliyalashtirilgan va shunga mos ravishda ilmiy-tadqiqot loyihalari autizmning biologik muammolari sohasiga toʻgʻri keldi – umumiy byudjetning 42% va 595 ta loyiha. (Taqqoslash uchun, 2008 yilda 19 foizni tashkil etgan).
▪️ Keyinchalik, katta farq bilan xavf omillari bo'yicha tadqiqotlarni moliyalashtirish keladi - 248 ta loyiha uchun 19%. (2008 yilda ushbu tadqiqotlar umumiy byudjetning 38% ni tashkil etdi).
▪️ Davolash usullari va aralashuvlarni o‘rganish va rivojlantirishga qaratilgan tadqiqotlar 2018-yilda 13% ni tashkil etdi. Ilmiy-tadqiqot loyihalari soni 262 tani tashkil etadi (2008 yilda bu ishlarga 25% sarflangan bo'lsa).
▪️ Byudjetning 10 foizi autizm bo'yicha tadqiqot ma'lumotlarini to'plash va tarqatish tizimini takomillashtirishga yo'naltirildi. Jami 140 ta loyiha. (2008 yilda bu soha uchun byudjet yo'q edi).
▪️ Byudjet mablag‘larining 6 foizi OSB bilan kasallangan shaxslarning hayot sifatini yaxshilash bo‘yicha xizmatlar turlarini o‘rganish va aniqlashga (114 ta loyiha), shuningdek, erta aniqlash va tashxis qo‘yish imkoniyatlarini o‘rganishga qaratilgan loyihalarga (87 ta loyiha) sarflandi.
▪️ Autizmli kattalarni qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan 80 ta tadqiqot loyihasi 2018 yilda jami byudjetning 3 foizini jalb qildi.
▪️ Eng koʻp tadqiqot loyihalari (466 ta) asab tizimining molekulyar va rivojlanish mexanizmlarini, shuningdek, autistik miyaning strukturaviy va funktsional asoslarini tushunish ustida ishlamoqda.
Bu juda muhim, chunki olib borilayotgan tadqiqotlar autizm qanday paydo bo'lishini va rivojlanishini tushunishga yordam beradi, yangi, erta va yaxshiroq aralashuvlarga yo'l ochadi, autizmli odamlar va ularning yaqinlarining hayot sifatini yaxshilashga ta'sir qiladi. Shuningdek, olimlar autizmli o‘smirlar va kattalar uchun xizmat ko‘rsatish va qo‘llab-quvvatlash dasturlarini rivojlantirishga ko‘proq e’tibor bera boshlagani ham quvonarlidir. Bu bizga uzoq xorijda olib borilgan tadqiqotlar oxir-oqibat autizm muammolarini muvaffaqiyatli yengishimizga yordam berishiga umid beradi.
@qiziqarli_surdopedagogika
Natalya Topuriya tomonidan tayyorlangan material
Bir marta men Qo'shma Shtatlardagi autizm sohasidagi tadqiqotlar uchun loyihalar va mablag'lar soni haqidagi ma'lumotlarni ochib beradigan qiziqarli maqolaga duch keldim. Dunyo bo'ylab tez tarqalayotgan ushbu muammo ustida ishlashda bizning yutuqlarimizni ular bilan solishtirish niyatim yo'q. Ammo men AQShdagi Autizm bo'yicha idoralararo muvofiqlashtiruvchi qo'mitasi tomonidan taqdim etilgan statistik ma'lumotlarga murojaat qilmoqchiman, shunda biz bugungi kunda ilmiy aqllar aynan nima ustida ishlayotganini va kuchlar qanday taqsimlanganligini aniq ko'rishimiz mumkin.
🙋🏻♀️ Autizm spektrining buzilishi bo‘yicha tadqiqotlar yettita ustuvor yo‘nalishda olib borilayotganini bilasizmi?
1. Autizmni skrining va diagnostika qilish;
2. Autizmning biologik jihatlari;
3. Autizmga olib keladigan xavf omillari;
4. Davolash va aralashuvlar;
5. ASD bilan kasallangan odamlar uchun xizmatlar;
6. ASD bilan og'rigan o'smirlar va kattalarni qo'llab-quvvatlash va ularning umr ko'rish davomiyligi muammolarini hal qilish;
7. Autizm bo'yicha tadqiqot ma'lumotlarini to'plash va tarqatish.
Ushbu tadqiqot sohalarining har biri juda muhim. Lekin, siz tushunganingizdek, ular notekis moliyalashtiriladi. 2022-yilda so‘ralgan moliyalashtirish hajmi 685 million dollarni tashkil etdi, bu 2015-yilda so‘ralgan va investitsiya qilinganidan 2 baravar ko‘pdir.
Byudjetlar quyidagi nisbatda taqsimlanadi:
▪️ 2018-yilda eng koʻp moliyalashtirilgan va shunga mos ravishda ilmiy-tadqiqot loyihalari autizmning biologik muammolari sohasiga toʻgʻri keldi – umumiy byudjetning 42% va 595 ta loyiha. (Taqqoslash uchun, 2008 yilda 19 foizni tashkil etgan).
▪️ Keyinchalik, katta farq bilan xavf omillari bo'yicha tadqiqotlarni moliyalashtirish keladi - 248 ta loyiha uchun 19%. (2008 yilda ushbu tadqiqotlar umumiy byudjetning 38% ni tashkil etdi).
▪️ Davolash usullari va aralashuvlarni o‘rganish va rivojlantirishga qaratilgan tadqiqotlar 2018-yilda 13% ni tashkil etdi. Ilmiy-tadqiqot loyihalari soni 262 tani tashkil etadi (2008 yilda bu ishlarga 25% sarflangan bo'lsa).
▪️ Byudjetning 10 foizi autizm bo'yicha tadqiqot ma'lumotlarini to'plash va tarqatish tizimini takomillashtirishga yo'naltirildi. Jami 140 ta loyiha. (2008 yilda bu soha uchun byudjet yo'q edi).
▪️ Byudjet mablag‘larining 6 foizi OSB bilan kasallangan shaxslarning hayot sifatini yaxshilash bo‘yicha xizmatlar turlarini o‘rganish va aniqlashga (114 ta loyiha), shuningdek, erta aniqlash va tashxis qo‘yish imkoniyatlarini o‘rganishga qaratilgan loyihalarga (87 ta loyiha) sarflandi.
▪️ Autizmli kattalarni qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan 80 ta tadqiqot loyihasi 2018 yilda jami byudjetning 3 foizini jalb qildi.
▪️ Eng koʻp tadqiqot loyihalari (466 ta) asab tizimining molekulyar va rivojlanish mexanizmlarini, shuningdek, autistik miyaning strukturaviy va funktsional asoslarini tushunish ustida ishlamoqda.
Bu juda muhim, chunki olib borilayotgan tadqiqotlar autizm qanday paydo bo'lishini va rivojlanishini tushunishga yordam beradi, yangi, erta va yaxshiroq aralashuvlarga yo'l ochadi, autizmli odamlar va ularning yaqinlarining hayot sifatini yaxshilashga ta'sir qiladi. Shuningdek, olimlar autizmli o‘smirlar va kattalar uchun xizmat ko‘rsatish va qo‘llab-quvvatlash dasturlarini rivojlantirishga ko‘proq e’tibor bera boshlagani ham quvonarlidir. Bu bizga uzoq xorijda olib borilgan tadqiqotlar oxir-oqibat autizm muammolarini muvaffaqiyatli yengishimizga yordam berishiga umid beradi.
@qiziqarli_surdopedagogika