Hikoya nokautlar bilan gʻolib keladi
Aslida koʻpchilik oʻquvchida (ehtimol yozuvchida ham) hikoyaga nisbatan past nazar bilan qarash shoʻro mafkurasining mahsuli, desak xato boʻlmaydi. Jahon adabiyoti noyob durdona asarlariga eʼlon qilingan ushbu “tabu” bizni faqat hikoya janri imkoniyatlari haqida oʻziga xos qarashga ega boʻlishdan asrab qolmay, kichik janr “xos asarlari”dan ham bexabar qoldirgandi. Aksariyatimiz yirik epopeya asarlarga muxlislik qilib, nishonni toʻgʻri olgan ijodkor kichik bir hikoya yaratish bilan adabiyot olamida oʻziga, ijodiga haykal oʻrnatishi mumkinligini hazm etolmas, “kichik janr”ni havaskorlarga xos deb qarashga odatlangandik.
Oʻzbek kitobxoni istiqlol tongi otgandan soʻnggina jahon adabiyotining Jeyms Joys, Ryunoske Akutagava, Borxes, Xulio Kortasar, Gabriel Garsia Markes, Karen Bliksen, Dino Butssati, Xerman Xesse, Frans Kafka, Yasunari Kavabata, Karlos Fuentes, Uilyam Folkner singari oʻnlab zabardast ustunlari ijodi timsolida kichik janrning goʻzal va jozibador qirralari bilan tanishish imkoniyatiga ega boʻldi.
Gapning ochigʻi, aksarimiz hikoyani shunchaki vaqt oʻtkazish uchun oʻqishga va zalvorli yakun kutmaslikka odatlanganmiz. Aslida esa bunday qarash nooʻrin, u oʻz yelkasida shunchalik ogʻir yukni ortmoqlab yuradiki, ayrim qisqa hikoyalarga jo etilgan voqea zalvorini yirik romanlardan ham topmasligingiz mumkin. Hikoya badiiy adabiyotning boshqa janrlaridan nafaqat siqiqligi, balki shu ixchamlikka qaramasdan, olingan voqea yaxlit bayon etilishi bilan farqlanadi. Bir soʻz bilan aytganda, hikoya inson ongiga bir zarb bilan joylanadigan goʻzal shaklga ega adabiy hodisadir. Shu bois unga yengil mutolaa janri deb qaragan kishi xato qiladi.
Ulugʻ adabiyotshunoslardan biri “Agar Jeyms Joys “Uliss” romanini yozmaganida ham “Dublinliklar” kichik hikoyalar toʻplami bilan adabiyot olamida yashab qolishi shubhasiz” ekanligi haqida bashorat qilganida naqadar haq ekanligi kitobga kirgan “kichik moʻjiza”larda irland hayoti haqiqatlari teran ifoda etilgani bilan isbot talab etmaydigan aksioma boʻlib qolaveradi. ©️
Rahmat demoqchi bo'lsangiz
"🔥" reaksiyasini bosib ketishingiz mumkin!🔘
PDF kitoblar - siz izlagan kitoblar!