Oʻta oʻta shaxsiy

🎵

8⃣

Банди бургут тeмир кишанни ғажир,
Ҳар томон сачрайди майда тошчалар.
Узилай-узилай дeб қолди занжир...
Самони бўшатинг,майда қушчалар.

✍️Хайрулла Ҳамидов


Барибир шедевр бу шедевр.

Voyaga yetmaganlarni ularning ishonchini va tajribasi yetishmasligini suiiste’mol qilishlardan himoya etish maqsadida reklamada quyidagilar taqiqlanadi:

voyaga yetmaganlarning iste’mol qilishi taqiqlangan tovarlarni iste’mol qilayotgan yoki ulardan foydalanayotgan voyaga yetmaganlarning tasvirlaridan foydalanish;
...
voyaga yetmaganlarni tovarlarni olishga da’vat qilish yoki reklama qilinayotgan tovarlarni olishni iltimos qilib uchinchi shaxslarga murojaat etishga undash;
haqiqiy yoki o‘yinchoq quroldan foydalanish;
...
voyaga yetmaganlar olishi yoki iste’mol qilishi taqiqlangan tovarlarni voyaga yetmaganlar uchun mo‘ljallangan telekanallarda, teleko‘rsatuvlar va radioeshittirishlarda reklama qilish.

"Reklama to‘g‘risida"gi Qonun 17-modda.

p.s. shu o‘rinda moddaning oxirgi qismini o‘zgartirib voyaga yetmaganlar uchun mo‘ljallangan telekanallarda, teleko‘rsatuvlar va radioeshittirishlarda reklama qilishni butunlay cheklash lozimligini aytib ketay.

Reklamada quyidagilar taqiqlanadi:
jinsi, irqi, millati, tili, dini, e’tiqodi, ijtimoiy kelib chiqishi, ijtimoiy mavqeyiga qarab, boshqa holatlarga ko‘ra kamsitish yoki o‘zga shaxslarning tovarlarini badnom qilish;
...
jismoniy shaxsning nomidan yoki tasviridan uning roziligisiz foydalanish;
...
axborot mazmunining buzilishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan chet el so‘zlari va iboralaridan foydalanish;
tovar davlat organlari yoki ularning mansabdor shaxslari tomonidan ma’qullanganligini ko‘rsatish;
...
davlat ramzlaridan, xususan O‘zbekiston Respublikasining Davlat gerbi, O‘zbekiston Respublikasining Davlat bayrog‘i tasviridan hamda O‘zbekiston Respublikasining Davlat madhiyasi ohangidan foydalanish yoki ularni aynan takrorlash;
maktabgacha ta’limda hamda tarbiyada, umumiy o‘rta, o‘rta maxsus va professional ta’limda foydalaniladigan bosma nashrlarda (darsliklarda, maktab kundaliklarida, maktab daftarlarida va boshqalarda) tovarlarni reklama qilish;
narxlarni (tariflarni) chet el valyutasida ko‘rsatish.

"Reklama to‘g‘risida"gi Qonun 16-modda.

O‘zbekiston Respublikasi hududida reklama O‘zbekiston Respublikasining davlat tilida tarqatiladi.

Reklama mazmunining tarjimasi belgilangan talablarga rioya etgan holda boshqa tillarda takror berilishi mumkin.

"Reklama to‘g‘risida"gi Qonun 6-moddasi.

#qonun

Tadbirkorlik faoliyati uchun foydalaniladigan iste’mol qilinmaydigan har qanday ashyolar, shu jumladan korxonalar, mulkiy komplekslar, binolar, inshootlar, uskunalar, transport vositalari hamda boshqa ko‘char va ko‘chmas mulk lizing obyektlari bo‘lishi mumkin.

Yer uchastkalari va boshqa tabiiy obyektlar, shuningdek muomaladan chiqarilgan yoki muomalada bo‘lishi cheklangan boshqa mol-mulk lizing obyektlari bo‘lishi mumkin emas.

"Lizing to‘g‘risida"gi qonun 3-modda.

Qonunda yana bir yangilik bor. "Oʻzbekiston Respublikasi fuqarosining xorijga chiqish biometrik pasportini rasmiylashtirish va berish boʻyicha davlat xizmatlarini koʻrsatish tartibi takomillashtirilishi munosabati bilan Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining ayrim qarorlariga oʻzgartirish va qoʻshimchalar kiritish toʻgʻrisida"gi 04.11.2024-yil PQ 3739-son qarorga asosan endi xorijga chiqish biometrik pasportini tayyor bo‘lganidan so‘ng ma'lumotlarni yig‘ish punktiga borib o‘tirmay uyiga yetkazib berish orqali ham olishi mumkin bo‘lmoqda. Bu juda yaxshi yangilik, fuqarolar uchun qulaylik. Bunda pochta xarajati fuqaro tomonidan qoplanadi va u ko‘rsatgan manzilga pochta xizmati tashkilotlari yetkazib beradi.

Shu joyda bir savol paydo bo‘lmoqda. 26.12.2018-yildagi PQ 4079 asosida qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining xorijga chiqish tartibi to‘g‘risidagi Nizomda tayyor bo‘lgan xorijga chiqish biometrik pasporti faqatgina xizmatdan foydalanuvchining o‘ziga taqdim etiladi hamda taqdim etilganligi qo‘l barmoqlarining elektron izlarini (16 yoshdan katta shaxslar uchun) solishtirish orqali verifikatsiya qilinishi belgilangan. Yangi o‘zgarishga ko‘ra esa bunga Face-ID ham qo‘shilgan. Ya'ni shaxsni o‘ziligini aniqlab keyin unga tegishli xorijga chiqish pasporti beriladi.

Yangi tartibga ko‘ra tayyor pasportlar fuqaro uyiga yetkazib beriladigan bo‘lsa, uni identifikatsiya qilish qanday bo‘ladi, pochta xizmati xodimi o‘zi bilan ko‘chma identifikatsiya qurilmalarini olib yuradimi? Shu savol ochiq qolmoqda, balki buning tartibi ham ishlab chiqilgandir, biroq yangilik kiritish haqidagi hujjatda bu haqida ma'lumot yo‘q.

Maxfiylashtirilishi fuqaroning shaxsiy xavfsizligiga tahdid soladigan axborot davlat sirlariga mansub deb topilishi mumkin emas.

"DAVLAT SIRLARINI SAQLASh TO‘G‘RISIDA"gi Qonunning 5-moddasi.

#qonun

Undiruvni qarzdorning ish haqiga qaratish tartibi
“Sud hujjatlari va boshqa organlar hujjatlarini ijro etish to‘g‘risida”gi qonunning 64-moddasiga ko’ra quyidagi holatlarda undiruv qarzdorning ish haqiga qaratiladi(bunda qarzdor tomonidan ixtiyoriy ijor etish muddatida to‘lov amalga oshirilmagan va ijor ishi majburiy undiruvga o’tgan bo’lishi kerak.):
davriy to‘lovlarni undirish to‘g‘risidagi qarorlarni ijro etishda (aliment, kredit to’lovlari);
mehnatga haq to‘lashning eng kam miqdoridan ko‘p bo‘lmagan miqdordagi, shu jumladan yig‘ma ijro ishi yuritishga birlashtirilgan ijro hujjatlari bo‘yicha ushbu miqdordagi pul summasini undirishda;
undirilayotgan summalarni to‘liq uzish uchun qarzdorning mol-mulki bo‘lmaganda yoki uning mol-mulki yetarli bo‘lmaganda.
Boshqa holatlarda to‘g‘ridan-to‘g‘ri ish haqiga undiruv qaratilmaydi.

Shunigdek, Qarzdor jismoniy shaxsga ish haqini to‘layotgan tashkilotlar yoki o‘zga shaxslar undiruvchidan yoxud davlat ijrochisidan ijro hujjatini olgan kundan e’tiboran qarzdor jismoniy shaxsning ish haqini ijro hujjatidagi talablarga muvofiq ushlab qolishi shart.

Qarzdorga ish haqini to‘layotgan tashkilot yoki o‘zga shaxs ushlab qolingan pul mablag‘larini undiruvchiga to‘lov amalga oshirilgan kundan e’tiboran uch kun ichida to‘lashi yoki o‘tkazishi shart. Pul mablag‘larini to‘lash va o‘tkazish qarzdor hisobidan amalga oshiriladi.

Qarzdor bilan tuzilgan mehnat shartnomasi bekor qilinganda qarzdor jismoniy shaxsga ish haqi yoki boshqa unga tenglashtirilgan to‘lovlarni to‘layotgan tashkilot yoki o‘zga shaxs bu haqda darhol davlat ijrochisiga xabar berishi va amalga oshirilgan undiruvlar to‘g‘risida belgi qo‘yilgan ijro hujjatini unga qaytarishi shart.

#qonun
Iste'molchilar huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida"gi qonunning 11-moddasi: Uzoq muddat foydalaniladigan barcha turdagi tovarlar va xizmatlarga ishlab chiqaruvchi (ijrochi) kafolat muddati belgilashi lozim. Kafolat muddati tovar iste’molchiga sotilgan yoki xizmat ko‘rsatilgan kundan boshlab hisoblanadi. Agar tovar sotilgan kunni aniqlashning imkoni bo‘lmasa, bu muddat tovar ishlab chiqarilgan kundan boshlab hisoblanadi.
Kafolat muddati tovar (xizmat)ning pasportida yoki tovarni sotish yoxud xizmat ko‘rsatish paytida tovar bilan birgalikda iste’molchiga beriladigan boshqa hujjatda ko‘rsatiladi.

Olgan tovaringiz buzilsa va tovarning foydalanislihi tabiiy ravishda uzoq muddatli bo'lsa, sizda tovar buzilganda bemaol ishlab chiqaruvchi mablag'lari hisobidan uni ta'mirlatish mumkin, faqat kafolat muddati o'tib ketmagan bo'lishi kerak. Muddatlar turlicha bo'lishi mumkin, buni xarid vaqtida aniqlashtirib olish mumkin.

Masalan, telefon xarid qilmoqchisiz. Telefon xususiyatiga ko'ra uzoq muddat ishlatiladigan tovar va ishlab chiqaruvchi unga kafolat mudddati qo'ygan holda sotishi kerak (Bu qoida ishlab chiqaruvchi O'zbekitsonda ro'yxatdan o'tgan bo'lganda amal qiladi, bunda sotuvchi sizga kafolat muddati berishi mumkin). Artel kompaniyasi ishlab chiqargan telefoningiz buzilib qolsa, kafolat muddati davomida siz telefonni xarid qilgan do'koningizga borishingiz do'kon esa ishlab chiqaruvchiga murojaat qilishi orqqali telefonni ta'mirlatishi kerak. Bu huquqingiz undan foydalansangiz bo'ladi. Yo'q deyishsa yo'q ekan deb ketish emas, huquqni talab qilish kerak.

shuningdek bu qoidalar bajarilgan xizmat uchun ham tatbiq etiladi. Masalan, qurilish pudratii masalalarida. Bunda pudratchi bo'lgan qurilish tashkiloti buyurtmachiga bajargan ishi uchun kafolat beradi va kafolat muddati pudrat shartnomasida belgilanadi. Agar shartnomada muddat belgilanmasa qonunga ko'ra bu muddat byekt buyurtmachi tomondan qabul qilingan kundan boshlab o‘n yilni tashkil etadi.

6-modda 3-qism: Tovar (ish, xizmat) to‘g‘risidagi ma’lumot iste’molchiga davlat tilida taqdim etiladi. Mazkur ma’lumot qo‘shimcha ravishda boshqa tillarda ham taqdim etilishi mumkin.

#qonun
Iste'molchilar huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida"gi qonunning 5-moddasi 5-qismi: Ishlab chiqaruvchi (ijrochi, sotuvchi) haqidagi, savdo va xizmat ko‘rsatish qoidalari to‘g‘risidagi ma’lumot iste’molchiga davlat tilida taqdim etiladi. Mazkur ma’lumot qo‘shimcha ravishda boshqa tillarda ham taqdim etilishi mumkin.

Agar siz do‘konlarda mahsulotni ishlab chiqargan yoki uni sotayotgan yuridik shaxs yoki YaTT haqida davlat tilida ma'lumot ko‘rmasangiz, davlat tilida ma'lumot talab qilish huquqingiz bor. Ha, huquqingiz bor, huqudan foydalansa bo‘ladi.