404

Industrial sanoati sivilizatsiyaga uchragan paytda ham temirchi , etikdozlar ham ishini yoʻqotishgan dek tuyulgan . Ammo vaqt oʻtgani sayin uskuna va dastgohlarni boshqaruvchi , nazorat qiluvchi va tuzatuvchilarga muhtojlik paydo boʻlgan. Natijada oʻsha temirchi va etikdozlar endilikda stanok va dastgohlarda ishlay boshlashgan . Bundan koʻrinib turibdiki , sunʼiy intellekt nomi bilan sunʼiy. Uni qiladigan ishlarini ham mutaxassislar nazorat qilishadi .

Daxshatli oqibatlar deganda, insonlar oʻzining qoʻlidagi ishini yoʻqatishni nazarda tutishyapti . Ammo haqiqiy professional mutaxassis hech qachon kasbini yoʻqotishdan qoʻrqmaydi.

Faraz qilaylik . Agar insoniyat oʻzini ustida ishlamasdan , dangasalashib , barcha yumushlarni , izlanishlarni , vazifalarni sunʼiy ongga tashab qoʻyishsagina , biz daxshatli kelajakni tasavvur qilishimiz mantiqqa monand boʻladi . Ammo boshqa hollarda sunʼiy intellekt shunchaki dastyor , yordamchi , xizmatkor holos. Afsuski biz baʼzida oʻzimizning qila olish darajadagi salohiyatimizga inonmasdan, barchasini sunʼiy intellektga tashlab qoʻyyabmiz . Bu nazariya qaysidir tarafdan toʻgʻri. Ertaga nima boʻlishini hech kim bilmaydi.

Sudya kim?
Sudya – davlatdan mustaqil qaror chiqarishi mumkin bo‘lgan vakolatli shaxs. “Qaror” desam, biroz noto‘g‘ri talqin qilingan hisoblanadi. Hukm chiqaruvchi shaxs. Qadim o‘tmishdan to bugungi kungacha bo‘lgan davr mobaynida sudya (qozi) so‘nggi hukmni o‘zi chiqargan. Va bu barcha davrlarning, o‘sha davrdagi davlatlarning asosiy qonunlarida belgilangan.
Shuningdek, hozirgi kundagi bizning Konstitutsiyamiz (O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 136-moddasi)da ham sudyaning mustaqilligi ta’minlanadi. Sudya davlat nomidan ish ko‘radi. Sudya fuqarolarning konstitutsiyaviy manfaatlarini, buzilgan huquqlarini himoya qilish, qayta tiklashda yordam beruvchi shaxs. Har qanday tashqi ta’sir qiluvchi kuch tomonidan bosim o‘tkazilishiga yo‘l qo‘yilmaydi. Bu sudyaning faoliyatiga qonunga xilof deb topiladi va jinoiy javobgarlikka tortiladi.
Yuqorida ta’kidlangan nazariya, norma va qonunda belgilangan normaning bandidagi tushuncha va huquqlar qay darajada haqiqiy bugungi demokratik jamiyatimizda o‘z o‘rnini topmoqda?

Shaxsiy subyektiv qarashim bilan javob bersam, men hali ham sudlarning to‘liq mustaqilligi ta’minlanmagan degan bo‘lardim. Qo‘pol qilib aytsam, bugungi kun sud va sudyalari shunchaki qo‘g‘irchoq vazifasini o‘tovchi bo‘lib qolishgan.
To‘g‘ri, aytishingiz mumkin: “Sen sudda nima bo‘layotganini bilmasang, uning ichida ishlamasang,” deb.
Qaysidir tomondan siz qisman haqsiz. Va bu fikringizni qoralamayman. Men bu yerda shunchaki oddiy O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi sifatida, o‘zimga berilgan huquq va vakolatlar yuzasidan o‘z fikrimni bayon qilyapman, xolos.

Endi yana bitta savol. Nega bizda hali ham "palonchi va pistonchilar" o‘z vazifasini amalga oshiruvchi davlat organlarining faoliyatiga, o‘z manfaatlarini qondirish uchun qonunga qarshi chiqqan tarzda sud organlariga bosim o‘tkazishga botinishmoqda?

U ham mayli. Nima sababdan o‘sha "palonchi" jiyani kurakda turmaydigan so‘zlar bilan davlat organi vakilini haqorat qiladi-yu, ammo unga nisbatan shunchaki ma’muriy jazo qo‘llanilib qutulib qoladi?

Xo‘p. Shu holat oddiy “Damas”da yo‘lovchi tashuvchi shaxs tomonidan sodir etildi. Hattoki u haqoratomuz so‘zlardan foydalanmagan bo‘lsa-da, o‘z huquqini talab qilgani uchun hech qanday sudning ruxsatisiz uni qamoqqa olib ketishdi. Sud esa unga nisbatan 15 sutka qamoq jazosini berdi. Aynan shu joyida sudya o‘z mavqeini, o‘z vakolatini, o‘z huquqini, o‘z burchini unutdi.
Mayli, bularga-ku bir amallab ko‘z yumib chidasa bo‘ladi. Ammo jamiyatimizda yaramas insonlar bor, bilsangiz. Nafsi buzuq, itdan battar hayvonlar. Pedofillar.

E’tibor qiling. Agar o‘sha pedofil oddiy fuqaro bo‘lsa, unga nisbatan yillar kesimida qamoq jazosi qo‘llaniladi. Ammo u qaysidir davlat organi vakili bo‘lsa, unga bor-yo‘g‘i uy qamog‘i beriladi. Nari borsa 15 sutka.

O‘zingiz mulohaza qilib ko‘rishingiz mumkin: bizning sud hokimiyatimiz qay darajada o‘z mustaqilligiga ega?

Yoki sudyalik lavozimiga shu darajada vijdonsiz, manqurt ifloslar kelib qolgan zamonda yashayapmizmi?

Nima bo‘lgan taqdirda ham, hozirgi kundagi eng oqsayotgan nuqtamiz ham shu. Qachondir buni tuzatishimiz kerak.

Yozish >>> Gapirish

Inson gapirayotgan paytida uning miyasida paydo boʻlayotgan fikrlarni toʻgʻridan toʻgʻri, hech qanday filtrsiz tilimizga chiqarib qoʻyishi mumkin . Masalan jahlimiz chiqqan paytda yonimizdagi kimnidir xafa qilib qoʻyishimiz mumkin . Albatta hech kim inkor qilmaydi , bu tabiiy jarayon . Undan tashqari biz fikrlarimizni oddiy gapirib berish orqali yon atrofdagilarga yaxshilab yetkazishimiz nisbatan mushkul dek tuyuladi . Va yana koʻp hollarda garchi miyyamizda ilmiy tilda oʻylasak ham , ushbu fikrlarni tilimiz orqali bayon qilish jarayonida nisbatan qiyinroq tushuntiramiz . Yoki qaysidir maʼnoda duduqlanib qolamiz . Baʼzan soʻzlayotgan gaplarimiz orasida tilimizga yod boʻlgan ammo ongimizning ich ichiga muqim oʻrnashib olgan soʻzlardan foydalanib qoʻyamiz . Baʼzan esa turli laxcha va shevalar da gaplab qoʻyamiz (ps. Hech kim hech qaysi til yoki shevaga nisbatan hurmatsizlik qilishga haqqi yoʻq). Bu harakatlarimiz ham qaysidir tarafdan tabiiy va tezlik bilan sodir boʻluvchi jarayon hisoblanadi .

Ammo biz oʻz oʻy va fikrlarimizni yozsakchi? Ushbu jarayonni amalga oshirish mobaynida biz ongli ravishda nimani yozayotganimizni tahlil qilamiz . Ya'ni filtirlaymiz . Bu bizga bir qancha ustunliklarni taqdim qiladi. Fikr aniqligi , soʻz lugʻati nisbatan boyroq bayon qilinadi , xatolar kam boʻladi .

Masalan har bir IELTS yoki CEFR topshirish imtihonlariga tayyorlanayotgan oʻquvchilarning yozish boʻlimidagi (writing) baholari qolgan boʻlimlarga(listening , reading , speaking) qaraganda nisbatan pastroq chiqadi (hammada har xil) . IELTS boʻyicha mutaxassis ustozim aytgandi : "Yoz ! Miyyanga kelgan har qanday fikrni yoz . Bu orqali sen ham tiniq gapirishga oʻrganasan , ham oʻz fikrlaringni aniq qogʻozga koʻchira olasan" .

Buni boshqa misollarda ham koʻradigan boʻlsak :

- Notiqlar , nutqini avval boshlab qogʻozga yozib tayyorgarlik koʻrishadi .

- Oramizda kitob oʻqiydigan oʻquvchilar boʻlsa aniq bilishadi . Har qanday kitob , oʻsha kitob boʻyicha olingan filmidan yaxshiroq va koʻproq anglash oson .

- Har bir film surʼatga olinishidan oldin ssenariy yoziladi .

Bu juda muhum , yozish orqali biz ham eslab qolamiz , ham yaxshi yetkaza olamiz oʻz fikrlarimizni .

Maqsadlarimizni kimgadir gapirib bergandan , oddiy bir oq qogʻozga yozsak , ularni amalga oshirishimiz osonroq boʻladi.

Yozishga oʻrganing ')

Yuringlar "Susambil" ga ketamiz . U yerda hamma narsa moʼl koʻl

Arzon yoqilgʻi bilan taminlash uchun, arzon yoqilgʻi ni oʻzini isteʼmoldan chiqarish ?

Gʻalatimasmii👉

Qaysidir ma’noda yangilik

Kecha kechasi Toshkent – Samarqand – Urganch temiryo‘l yo‘nalishidagi poyezdga chiqdim. O‘qishdan viloyatga, uyga qaytayotgan edim. Va nihoyat, yetib ham keldim.

Bundan bir necha hafta oldin Subyektiv YouTube kanalida temir yo‘l qatnovidagi muammolar – yo‘lovchilarning yo‘l azobi, vagonlardagi sharoitlar haqida video chiqargandi. Shuningdek, bir qancha xorijiy blogerlar va jurnalistlar ham aynan bizning temir yo‘l qatnovimiz, poyezd vagonlarining ahvoli haqida kontent tayyorlashgan edi. To‘g‘rirog‘i, ular sharoit umuman yo‘qligini ta’kidlashgan.

Ha, aytgancha, narxlar haqida gapirishni unutibman. Lekin eslatib nima foyda? Baribir yaqinda yana oshdi.

Xullas, men bu masalani qayta kavlab, tirnoq tagidan kir izlamoqchi emasman. Oxirgi marta o‘tgan yilning oktabr oyida poyezdga chiqqandim. O‘sha paytda ahvol rosmana yaxshi emasdi – deyarli hamma narsa, chiroqlardan tortib hojatxonagacha, havas qilgudek holatda emas edi. Aytgancha, bu gaplar Afrosiyob tezyurar poyezdi haqida emas.

Lekin… hozirgi o‘zgarishlarni ko‘rib, qisman hayron qoldim. Albatta, olamshumul yangilik emas, lekin oddiy yo‘lovchilar uchun sezilarli o‘zgarishlar bor.

Birinchi navbatda, vagonlar tozaligi talabga javob beradigan holatda. Havo sifati ham yaxshilanibdi – vagon ichi haddan tashqari issiq emas (albatta, hozirgi faslni inobatga olsak, bu fikrim o‘zgarishi mumkin). Hojatxona gigiyenik talablarga javob bera oladi. O‘tgan yili mingan poyezdimdagi hojatxonaga shunchaki boshini tiqib ko‘rgan odam ham kirishga hazar qilardi. Hozir esa bu tomondan sezilarli o‘zgarish bor.

To‘g‘ri, aytishimiz mumkin – narxlar osmonga chiqqan paytda sharoitlar yaxshilanmay ko‘rsin-chi?!

O‘z tajribamga ko‘ra baholasam, 10 ballik tizimda 6 ball qo‘yishim mumkin. Sababi – va’da qilingan o‘zgarishlarning hozircha bor-yo‘g‘i 35 foizi amalga oshgan, xolos. Hali hanuz xalqaro standartlarga javob bermaymiz. Umid qilamanki, yaqin kelajakda yana o‘zgarishlarga guvoh bo‘lamiz.

Albatta, quyidagi fikrlarim bilan hamma ham rozi bo‘lmasligi mumkin. Balki mendan boshqa chiqib ko‘rgan yo‘lovchilar: “Hech qanday o‘zgarish yo‘q, sen shunchaki yangilangan vagonlardan biriga tushib qolibsan”, deb aytishlari mumkin. Lekin axir bu ham o‘zgarish emasmi?

Menimcha, hali ko‘plab o‘zgarishlar bo‘ladi... Bo‘lsin, ishqilib!

Nima deb oʻylaysiz ? Yangilanishlar bormi boshqa qatnovlarda ham . Guvohi boʻlganlar bemalol kommentariya da fikrlaringiz bilan oʻrtoqlashing .

Berilgan maʼlumotlar , javoblar va maslahatlar uchun rahmat

Murojaat!
Kimdir SAT boʻyicha imtihon topshirgan mi ? Oramizda shundaylar bormi ?
Yoki endi tayyorlanib yurganlar boʻlsa , SAT boʻyicha ozgina tushuncha kerak edi .

👉@ollayor_odilbekov_sardorovich

Hamidbek Atabayev aytganidek

"Xorazm shevasi bu sheva emas , Xorazm shevasi bu til . Xorazm tili ".

Ayni damda tavsiya qilgan boʻlar edim :

-Alkimyogar
-Yashamoq

Hech qanday oʻxshatish siz shunchakiy Oʻzbek Oʻtkir Hoshimov i