Andromeda

Bu nashriyotni kuzatmasangiz boʻlmaydi!

Kanalda vaqt haqida bir nechta soddalashtirilgan ilmiy postlar yozganman. Shularga yana bir qoʻshimcha gipoteza berib oʻtmoqchiman. Koʻplab filmlarda ("Click" 2006, "Inspector Gadget 2" 2003, "Over the Hedge" 2006 va h.) bosh qahramon vaqtni toʻxtatish orqali uning ichida harakatlanib, oʻzi istagan ishni bajarishga qodir boʻladi. Aslida ham vaqtni toʻxtatsak shunday imkoniyatga ega boʻlamizmi?

Umuman olganda, vaqt haqidagi maqolamda tushuntirganimdek, biz vaqt aslida nimaligini hali hanuz bilmaymiz. U harakat, boshqa oʻlcham va umuman biz tushunmaydigan nimadir boʻlishi mumkin. Agarda yuqoridagi filmlar bilan qiyoslasak, aslida ularda vaqt emas, harakat toʻxtagan. Sababi harakatlanayotgan kuzatuvchi uchun vaqt hamon oʻtmoqda.

Agarda biz vaqtni harakatning aynan oʻzi deb olsak, oqibatda vaqtni toʻxtatgan insonning oʻzi ham toʻxtab qolishi zarur boʻlardi. Xuddi mana bu videodagi kabi. Har ikkala holatda ham bir narsa aniq — agarda siz vaqtni toʻxtatgudek boʻlsangiz, butun atrof zulmatga choʻkishi tayin. Nega?

Sababi juda oddiy. Fizikadan xabari bor insonlar yaxshi tushunishganidek: aslida biz koʻrib turgan olam zulmatga choʻkkan, hech qanday rang va yorugʻlik mavjud emas. Biz rang deb biladiganlarimiz aslida fotonlarning narsalarga tushib, ulardan maʼlum burchakda ogʻish orqali koʻzimizga tushishi oqibatida miyamizda shakllantiriladigan toʻlqin uzunliklarining aks etishi yoxud nurlar soʻrilishidan hosil boʻlgan vizual hissiyot xolos.

Biz yorugʻlik deb ataydigan tushuncha boʻlsa energiya manbayidan foton deb ataluvchi zarrachalar orqali tarqaladigan elektromagnit toʻlqinlarning ko‘zga ko‘rinadigan qismi. Fizikaviy jihatdan obyektiv haqiqatda esa "yorugʻlik" tushunchasi mavjud emas, biz shunchaki toʻlqin uzunliklarining koʻzga koʻrinadigan qismini (380 dan 750 nanometrgacha) shunday atab olganmiz. Aslida esa butun borliq zulmat bilan qoplangan.

Shundan xulosa qilib aytadigan boʻlsak, siz vaqtni toʻxtatganingizda fotonlar harakati ham oʻz-oʻzidan toʻxtaydi. Hatto kuzatuvchi (inson) boʻlsa ham, u hech narsani koʻra olmaydi. Boisi uning koʻzlariga fotonlar yetib kelmaydi.

Qiziq gipoteza — balki biz bilgan qora tuynuklar ham aslida koinotning vaqt toʻxtab qolgan qismlaridir? Boisi vaqt toʻxtagan hududga yorugʻlik tushirsangiz ham u ortga qaytmaydi, sababi yuborilgan yorugʻlik ham oʻz-oʻzidan vaqt toʻxtagan hudud chegarasida toʻxtab qoladi. Balki qora tuynukning tortishish kuchi ham unga tushayotgan energiya va massalarning uning sirtida toʻxtab qolishi oqibatida yigʻilgan yuqori massiv energiyasi oqibatida shakllangandir? Agar shunday boʻlsa kim yoki nima u hududda vaqtni toʻxtashiga sabab boʻlgan? Gʻalati, biroq mantiqli gipoteza.

@mehmonov_blog

Soʻnggi ikki yildan beri Sunʼiy Intellekt (AI) mavzusiga juda berilib ketganman. Ingliz tilida aytganda "obsessed" boʻlib qolganman. Har kuni qanaqadir yangiliklar va maqolalar oʻqib turaman. Xavflari-yu bizga keltiradigan foydasini oʻrganaverib boshim qotib ketgan. Bu boʻyicha juda bir katta maqola boshlab hali tugatolmadim ham. Balki tugatsam yangi yilga sovgʻa boʻlar))

Gapni qisqaroq qiladigan boʻlsam, shu mavzuga oid yangiliklarni har kuni shundoq ham koʻrar ekanman, nega endi kimlar bilandir ulashib bormasligim kerak degan fikr kelib qoldi. Shu boisdan yangi kanal ochdim. AI sferasidagi yangiliklar bilan ulashib boraman. Qoʻshilib qoʻysangizlar foydali boʻladi deb oʻylayman. Agar kelajangingizdan xavotir olsangiz bu yangiliklardan siz ham xabardor boʻlishingiz lozim. Link:

Insoniy AI

Eng Murakkab Mantiqiy Jumboq

Uch xudo jumbog‘i nomi bilan tanilgan eng murakkab mantiqiy jumboq sifatida qaraladigan puzzlni sizlarga bermoqchiman. Agarda kim jumboqni topib, uning javobini yoritib bersa, Bo Bennetning "Mantiqiy xato" kitobini sovgʻa qilaman. Demak, jumboq quyidagicha:

A, B va C nomli uch xudo qandaydir tartibda Rostgo‘y, Yolg‘onchi va Tasodifiy deb ataladi. Rostgo‘y har doim haqiqatni so‘zlaydi, Yolg‘onchi har doim yolg‘on gapiradi, ammo Tasodifiy esa rost yoki yolg‘on gapirishi mutlaqo tasodifiy. Sizning vazifangiz uchta ha yoki yo‘q savolini berish orqali A, B va C ning kimligini aniqlash; har bir savol faqat bitta xudoga berilishi shart. Xudolar sizning tilingizni tushunadi, lekin barcha savollarga o‘z tillarida javob qaytaradi. Ularning tilida ha va yo‘q so‘zlari da va ja shaklida, ammo qaysi biri qaysi ma’noni anglatishini bilmaysiz.

Qoʻshimcha yoʻriqnoma:

(1) Ba’zi xudolarga bir nechta savol berilishi mumkin (va shu sababli, ba’zi xudolarga umuman savol berilmasligi ham mumkin). Yaʼni siz bitta xudoga 3 ta savolni ham berishingiz va qolganlariga hech qanday savol bermasligingiz mumkin.

(2) Ikkinchi savolning mazmuni va qaysi xudoga yo‘naltirilishi birinchi savolning javobiga bog‘liq bo‘lishi mumkin. (Xuddi shu holat uchinchi savol uchun ham o‘rinli.)

(3) Tasodifiyning javobi uning miyasida yashiringan adolatli tanganing tasodifiy tushishiga bog‘liq deb hisoblanishi kerak: agar tanga gerbli tomoni bilan tushsa, u haqiqatni aytadi; agar raqamli tomoni bilan tushsa, noto‘g‘ri gapiradi.

(4) Tasodifiy har qanday "ha yoki yo‘q" savoliga "da" yoki "ja" deb javob beradi.

Oʻz javoblaringizni izohlarda "spoiler" funksiyasi bilan yashirgan holatda qoldiring. Muddat shanba kuni kechki soat 20:00 gacha. Birinchi toʻgʻri javob bergan kishiga yuqorida vaʼda qilingan kitob sovgʻa qilinadi. Agar hech kim javobni topa olmasa yakshanba kuni javobni eʼlon qilaman va kitob ham oʻzimda qoladi :)

P.s: Internetdan izlash boʻlmasin, miyangizni ishlating.

@mehmonov_blog

Hech oʻylab koʻrganmisiz: Siz hech qachon oʻz koʻzingiz bilan oʻzingizni koʻrmagansiz va bundan keyin ham koʻra olmaysiz. Miyangizdagi oʻz koʻrinishingiz haqidagi barcha tasavvurlar oynadagi aksingiz, fotosuratlar va boshqalarning taʼriflari orqali shakllangan va siz bunga butun umr ishonib kelgansiz – hech qachon oʻz koʻzingiz bilan koʻrmagan "haqiqat"ga. Think about it, Morty!

@mehmonov_blog

Muammo shundaki, sizda oʻylash uchun vaqt bor, yoki shunday deb oʻylaysiz.

@mehmonov_blog

Doʻzax Tabletkasi

Ilmiyot rivojlanishini hisobga olsak, kuni kelib biz barcha kasalliklarga davo boʻla oladigan, insonga yuqori darajali regeneratsiya qobiliyatini bera oladigan tabletkalar yaratishimiz ehtimoldan holi emas. Agar shunday tabletka yaratilsa, uning mantiqiy nomi "Doʻzax" deb atalishi kerak boʻlardi. Nega bunday? Tushuntiraman.

Tasavvur qiling shunday tabletka mavjud. Samokatda uchayotib, yiqilib, qoʻlingizni sindirib oldingiz. Muammo yoʻq, bir dona tabletka va siz besh daqiqada tuzalasiz. Qanday ajoyib, shunday emasmi? Lekin... (Shu doim lekinlar yashashni qiyinlashtirishda davom etaveradida.)

Bunday qudratli dori nega endi faqat yaxshi maqsadlarda foydalanilishi kerak? Axir undan "Yerdagi Doʻzax"ni yaratish mumkin-ku. (Ha, oʻsha kun kelsa qamoqxonalar ham shunday nom bilan atalishi mantiqan toʻgʻri boʻlardi.)

Hech oʻylab koʻrganmisiz, inson qay darajagacha (odatda noqonuniy ravishda) ogʻriqqa bardosh bera olishi mumkin? Uning ogʻriqdan oʻlish chegarasi mavjudmi? Ha, bor. Inson ogʻriqlari 0 dan 10 gacha boʻlgan Dol shkalasida oʻlchanadi. Strelka 10 da uzoqroq vaqt qolib ketsa, inson tanasi bunga bardosh bera olmay qoladi va ...oʻlim, tamom.

Eng shafqatsiz manyaklar ham biror insonni shu ogʻriq shkalasi sababli oʻzlari xohlaganchalik uzoq vaqt qiynashga erisha olmaydilar. Biroq, agar ularning qoʻliga oʻljasini oʻldirmagan holda, oʻzi istaganicha tirik saqlab, azoblash imkoniyati berilsa-chi?

Oh, janoblar, bunday imkoniyat nimalarga qodirligini tasavvur qilyapsizlarmi? Qoʻlida qudrati boʻlgan istalgan inson, oʻziga yoqmagan istalgan birini xohlaganicha azoblashi, ogʻriqdan oʻlib qolaman deganda esa, bitta tabletka bilan yana onadan yangi tugʻilgandek qilib, oʻz ishini davom ettirishi mumkin. Va u bu jarayonni abadiyatga qadar choʻzishi mumkin. Ha-ha, nimanidir eslatmayaptimi?

Toʻgʻri topdingiz – Doʻzax. Agarda biz shunday tabletka yaratgudek boʻlsak, oʻz qoʻllarimiz bilan yer yuzida doʻzaxni ham yaratgan boʻlamiz. Gar Gitler bu kunlarni koʻrganida bormi, bir chekkada sigaretini tutatib, koʻzlari yoshga toʻlgan boʻlardi.

Oʻsha eski gap: "Har qanday yaxshilik uchun xizmat qila olgan narsa, yovuzlik uchun ham xizmat qila oladi". Har holda, hozirgacha shunday boʻlib kelgan.

@mehmonov_blog

Yetarlicha boʻlishi uchun yetarlidan ortiqroq boʻlishi kerak.

© Taleb Nassim

@mehmonov_blog