Ko‘rmay turib ishonish - iymon deyiladiDinga ishonmaydigan inson: “Men faqat ko‘zim bilan ko‘rgan narsaga ishonaman. Ko‘zim ko‘rmagan narsalarga esa ishonmayman”, deb aytadi. Aslida ishonch so‘zi ko‘z ko‘rmaydigan narsalarga nisbatan ishlatiladi. Hech kim sizni ko‘rib turib “Sening borliginga ishonaman” demaydi. Yoki hech kim quyoshni ko‘rganidan keyin “
Men quyoshning borligiga endi ishondim” demaydi.
Ishonch turlicha bo‘ladi. Masalan, siz o‘zingiz guvohi bo‘lmasangiz ham, ammo kimdir aytgan gapga ishonasiz. Chunki o‘sha odamni siz ishonchli deb bilasiz. Agar o‘sha narsani o‘z ko‘zingiz bilan ko‘rsangiz, ishonchingiz yanada ortadi. Mo‘min kishining oxiratga bo‘lgan ishonchi birinchi tur ishonchga kiradi. Zotan
mo‘minlar oxiratni ko‘rmasdan turib uning borligiga ishonadilar. Ko‘z bilan ko‘rgandan keyin esa u ishonch yana ham kuchli bo‘ladi. Alloh taolo oxirat kuni jahannamni ko‘rganlar haqida bunday degan: “
Albatta, jahannamni ko‘rarsiz. Va albatta, uni ishonch ko‘zi bilan ko‘rasiz” (Takosur surasi, 6-7-oyatlar).
Ha, ochiq-oydin haqiqat oxiratda bo‘ladi.
Demak, ochiq-oydin haqiqat ko‘z bilan ko‘rgandagina bo‘ladi. Lekin iymon ma’nosidagi ishonch esa ko‘rmasdan turib bo‘ladi. Misol uchun, siz o‘zingiz ko‘rmagan narsa haqida “
Bunday bo‘lishiga iymonim komil” deb aytasiz. Ya’ni siz ko‘zingiz bilan ko‘rmagan narsa haqida shunday ishonch bilan gapiryapsiz. Bu – iymon deyiladi.
Shayx Muhammad Mutavalli Sha’roviyning
“
Allohning borligiga aqliy dalillar” nomli kitobidan
🎯
@ilm_duri