Ilm duri

KIM ILM YO‘LINI TUTSA

   Bir kuni Nabiy sallollohu alayhi va sallam sahobalar bilan o‘tirganlarida ularni ilmga targ‘ib qilib shunday dedilar:
   “Kim ilm talab qilish yo‘liga kirsa Alloh unga jannatning yo‘lini oson qilib qo‘yadi. Farishtalar tolibi ilmdan rozi bo‘lib unga qanotlarini to‘shab turishadi. Olimga samolardagi va yerdagi barcha narsalar, hatto dengizdagi baliqlar ham istig‘for aytadi. Olimning obiddan afzalligi oyning boshqa yulduzlardan afzalligiga o‘xshaydi. Olimlar payg‘ambarlarning merosxo‘rlaridir. Payg‘ambarlar dinor yoki dirham meros qoldirishmaydi. Ular ilmni meros qoldirishadi. Kim uni olsa, demak to‘liq nasibani olibdi!”.

   Ilm talab qilish haqida kelgan qissalarning eng ajoyiblaridan biri Andalus imomi Baqiy ibn Maxlad qissasidir. U ilm talabida Qurtubadan Mag‘rib(Marokash)ga safar qildi. So‘ngra imom Ahmad ibn Hanbal rohimahullohdan ilm olish uchun Mag‘ribdan Bag‘dodga piyoda safar qildi. Bag‘dodga yetib kelgach ko‘rdiki, Abbosiy xalifa Vosiq Billoh imom Ahmadga moʻtazilalarning mashhur fitnasi bo‘lmish qur’onning maxluq yoki maxluq emasligi masalasida g‘azab qilib uy qamog‘iga hukm qilgan ekan. Imom Ahmad qur’onning maxluq ekanligiga unamagan edilar. Xalifa imomning jamoat va juma namozlariga chiqishlarini, hadis o‘rgatishlarini man qilib qo‘ydi.

   Baqiy ibn Maxlad buni bilgach noumid bo‘lmasdan imom Ahmad rohimahullohning uylariga bordi va eshiklarini taqillatdi. Imom eshikni ochdilar. Baqiy imomga qarab dedi:
-Men uzoq yurtdan sizdan hadis o‘rganish uchun keldim.
Imom so‘radilar:
-Qayerdan? Mag‘ribdanmi?
Baqiy dedi:
-Andalusning Qurtubasidan.
Imom Ahmad rohimahulloh dedilar:
-Qurtuba uzoq diyor. Ammo sen meni xalifa darsdan man qilib qo‘yganini bilasan-ku!
Baqiy ibn Maxlad imom Ahmadga dedi:
-Unday bo‘lsa hiyla qilamiz. Men har kuni sizning oldingizga tilanchi kiyimida kelaman. Eshigingizni taqillataman. Siz meni uyga kiritasiz va hadis aytasiz. Men esa yodlab olaman.
   Imom Ahmad rohimahullohga uning gapi ma’qul keldi. Ammo hech qayerda hadis haqida so‘zlamaslagini shart qilib qo‘ydilar. Chunki u hadisdan gapirsa ishlari oshkor bo‘lib qolishi mumkin edi.  Baqiy ibn Maxlad shartni qabul qildi. U har kuni eski va juldur kiyimda kelib eshikni taqillatar, “miskinga yordam qiling”, der edi. Imom Ahmad eshikni ochar va uni dahlizga olib kirar, unga hadis aytar edilar. Shunaqa qilib ular imom Ahmad rohimahullohning “Musnad”larini tugatishdi. U imomdan juda katta manfaat oldi. So‘ngra Andalusga qaytdi. U yerda ulamolar shayxiga aylandi.

    Oldingilarning ilm yo‘lidagi mashaqqatlari haqida kelgan qissalarni o‘qib ajablanasan. Imom Buxoriy rohimahulloh bittagina hadis uchun bir shahardan boshqa shaharga safar qilganlar. Imom Roziy ilm uchun yalangoyoq yo‘lga chiqqan edilar. Bu safarlari haqida shunday deydilar:
   “Hadis talabida yilning avvalida yo‘lga chiqdim. Yurgan qadamimni sanadim. Ming farsaxdan oshib ketdi”.
   Bir farsax to‘rt kilometr bo‘ladi. Ya’ni, u kishi ilm talab qilib to‘rt ming kilometr yo‘l bosganlar.

   Bugun ilm yo‘lidagi himmatlar jon berish arafasida desak ham bo‘laveradi. yonimizdagi mahallada “Sahih Buxoriy”dan dars bo‘ladi. Ammo uni uzoq hisoblaymiz. Bir mahallada qur’on o‘qitiladigan joylar yopilsa boshqa mahalladagi joyni uzoq hisoblaymiz. Rasulullohning meroslarini olishda xijolat bo‘larli darajada dangasalik qilamiz!

✍️ Abdulqodir Polvonov

😄 @ilm_duri

#ilm

Tavhidni va bidat xurofotlardan xoli, sog‘lom e’tiqodni bilmasangiz, o‘rganmasangiz boyo‘g‘lidan qo‘rqib, qora mushuk kayfiyatingizni buzib, ajdarho shaklidagi bulutdan xavfga tushib, yana qo‘lingiz qichishsa xursand bo‘lib, to‘kilgan kofedan umidvor bo‘lib yuraverasiz. Nasibangiz "falak ilmi"ga ko‘ra yutuqlarga boy qaysidir oyga bog‘langani qarab ahmoqona qaror olishingiz ham hech gap emas!!

✍️ Ehson Faqih

😄 @ilm_duri

📚 Siz izlagan (audio) kitoblar:

💽 Qaytganimda uyda bo‘l

💽 MEN: Bas qil, ey nafs!

💽 SIR: Oshiqlar o‘lmas

💽 LOL: Har shaharning o‘z egasi bor...

💽 Muvaffaqiyatga erishishning 200 ta siri

💽 Sevgi san'ati

💽 Magnit ayol yoxud erkaklarni esdan og'dirish san'ati

💽 "Zulmat ostonasidagi muhabbat"

💽 "Yolg‘izlikning yuz yili"

💽 "G‘oyam"

💽 "Bir olima qiz bor edi"

💽 "Ishqqa oshiqman"

💽 "Yashamoq"

#iqtibos

Nasihat qiluvchi o‘zining boshida aylanayotgan nasihatidan mast bo‘lib qolmasligi lozim.
Yaxshilikka chaqirib yomonlikdan qaytarayotgan kishi o‘zini Alloh taolo joylab qo‘ygan yuqori va baland martabada turibman deb o‘ylamasligi balki da’vat qilinayotgan ushbu gunohkorning yakuni ehtimol undan yaxshi bo‘lishi, ehtimol Alloh taolo unga o‘z avliyolaridan birini yo‘liqtirgan bo‘lishi mumkinligini o‘ylashi lozim.

Imom Butiy

😄 @ilm_duri

Bir chiroyli kiyingan yahudiy Ma’munning majlisiga suqilib kirib borib, odamlar orasida o‘tirib oldi. Uni Ma’mun tanib qolib:

- Yahudiymisan? - dedi.
- Iltimos, meni fosh etib, sharmanda qilmang. (Qavmi uning musulmonlar majlislariga kelayotganidan xabar topib qolsa, unga ozor berardilar)
- Agar musulmon bo‘lsang, ko‘p ehsonlar beraman va qavmingdan birontasini senga yaqinlasha olmaydigan qilib qo‘yaman.
- Dinim, ota-bobolarim dini mening Islomni qabul qilishimga yo‘l qo‘ymaydi. Meni noqulay ahvolga solmang, hozircha o‘z holimga qo‘yib turing, o‘ylab ko‘ray, ishonch hosil qilsam, oldingizga kelaman.
Shu bilan xalifa uni o‘z holiga qo‘ydi. Bir yildan keyin esa musulmon bo‘lib, yana majlis ichida paydo bo‘ldi. Ma’mun qarasa, u fiqh haqida ham, Qur’on haqida ham juda yaxshi gaplarni gapiryapti. Hamma hayratda.
Majlis tugagach, Ma’mun uni chaqirib:
- Bizdan muhlat so‘ragan o‘sha yahudiy senmisan?  - deb so‘radi.
- Ha
- Islomni qabul qilishingga nima sabab bo‘ldi? Men taklif qilganimda rad etgan eding-ku?
- Men chiroyli yozaman. Tavrotning uch nusxasini ko‘chirdim. Ayrim joylariga qo‘shib ham yubordim, ayrim joylarini olib ham tashladim. Uni mendan sotib olishdi. Hech qanday e’tiroz bildirishmadi. Uch nusxa Injilni ko‘chirdim. Unga ham xuddi shunday qildim. Cherkovga olib borgan edim, uni ham sotib olishdi. Hech qanday e’tiroz bildirishmadi. Qur’ondan ham uch nusxa ko‘chirib, xuddi shu ishni qilgandim. Uni tekshirishib, bir zumda qo‘shgan joyimni ham, olib tashlagan joyimni ham aniqlashdi. Keyin menga tahqir va nafrat nazari bilan qarashdi. Shundan bildimki, bu Kitob Saqlaguvchi tarafidan saqlanar ekan, unga o‘zgartirish kiritib bo‘lmas ekan. Kitobingizdagi Yaratuvchining: "Biz zikrni nozil qildik va albatta, Biz uni saqlaguvchilarmiz", degan oyatini esladim. Oldida ham, ortida ham, hech bir joyida noto‘g‘risi bo‘lmagan kitob mana shu Qur’on ekaniga ishonch hosil qildim va shu narsa Islomni qabul qilishimga sabab bo‘ldi. Bas, guvohlik beramanki, Allohdan o‘zga iloh yo‘qdir va Muhammad Allohning elchisidir. U kishiga Allohning rahmati va salomi bo‘lsin.

😄 @ilm_duri

​​​​Zamonamiz mutaassiblarining tarozi - o‘lchovlari:

“Ular odamlarga ergashadi.  Biz - Qur’on va sunnatga.

Agar ular dalil keltirsa, mutaassib bo‘ladi.
Agar biz dalil keltirsak, haqni aytgan bo‘lamiz.

Agar ular bizga raddiya bersa, fitna qilayotgan, musulmonlarni bo‘layotgan bo‘ladi.
Endi agar biz raddiya bersak, bid’atga qarshi kurashayotgan, haqni bayon qilayotgan bo‘lamiz.

Bizning qalbimiz doim nifoqdan toza, ularning esa qalbida marazi bor.

Biz asrlar oldin yashagan katta imomlarni, imomul Haramayn Juvayniy, Imom Navaviy kabi buyuk olimlarni tanqid qilsak ham bo‘ladi, ular bizning domlalarni tanqid qilsa, aslo bo‘lmaydi. Islomga xizmat qilayotgan odamni nega gapiryapsan!? - deymiz.
Imamul-Haromayn Juvayniy, Hujjatul islom Gʻazzoliy, imom shayxul islom Navaviy xizmat qilmaganmi islomga?! - desalar.... ja bo‘lmasa gap topolmasak, mana shunday ishshaygan belgi qo‘yib qo‘yamiz. Bu degani, hujjatim yo‘q, javob berolmayman, degani emas, gaping shunday kulgiliki, javob bermayman degani. Qachon gap topmasak, shuni qilamiz. Yoki qalbiga diagnoz qo‘yib, kasalini aytib beramiz. Xullas, aslo taslim bo‘lmaymiz.

Ba’zi davlatlarda muftiy yo imomlar bizdan bo‘lsa, biz saroy mullasi deyilmaymiz. Haqni aytolmaganimizga uzrimiz bo‘ladi.
Biroq ulardan bo‘lsa, saroy mullasi deymiz. Ularning uzri bo‘lmaydi.

Ular nasihat qilsa, yashirin qilishi kerak. Bizga xosga chiqishi kerak. Odamlar oldida qilsa, murid yig‘ayotgan, “publikaga o‘ynayotgan”, fitna qilayotgan, g‘iybat qilayotgan bo‘ladi.

Endi biz nasihat qilsak, hatto mutaassib deb laqablasak, hatto haqorat qilsak, g‘iybat qilsak, hammasi - halol, sababi bizning ishimiz jarh va ta’dil ilmidan hisoblanadi.

Ularning olimlari barcha hadis kitoblarni sharhlab, hadis usuli va mustalah ilmlariga asos solgan, bu ilmda minglab bayt alfiyalar yozgan bo‘lsa ham, ahli hadis deyilmaydi.
Bizning oddiy talaba ham ahli hadis deyiladi.
Ular ilmiy dalil keltirsa, biz ularning qalbini muhokama qilamiz, amal yo dunyo xohlayapti, deymiz, hasad qilyapti deymiz. Shoqoldek har tomondan haqoratlar bilan to‘da-to‘da bo‘lib hujum qilamizki, oxiri qo‘rqqanidan yozmay qo‘yadi.
Agar bularning birortasi o‘xshamasa, bechora bo‘lib olamiz. Kofirlar turib, bizga hujum qilyapsizlar, biz mazlummiz deymiz.
Oxiri sukut qilishsa, darrov hujumga o‘tamiz. Sen - bid’atchi, sen - mutaassib, sen Qur’on va sunnatni tashlagansan deymiz. Ana, ichingda bitta ahli ilm yo‘q, ilmiy raddiya berolmayapsanlar, deymiz.

Ana Yevropadagi ingliz da’vatchilar mazhab ushlamaydi, dunyoning barcha mashhur da’vatchilari mazhab tutmaydi deymiz.
Ana Yosir Qozi mazhabga qaytdi deyishni boshlasalar, u ixvonchi, bid’atchi deymiz.

Agar ular butun ummat tarixidagi barcha olimlar mazhab ushlagan, o‘sha olimlar oldida 10-15 ta ingliz da’vatchisi nima bo‘pti, desalar, haq kamchilik bilan bo‘ladi, odamlar hujjat emas, hujjat - Qur’on va sunnat deymiz.

Ularning domlalariga ergashuvchilar ko‘rmurid deyiladi. Sababi, domlam hecham xato qilmaydi deb, ko‘rlarcha ergashadi.
To‘g‘ri, biz o‘zimiz ham domlalarimizga ergashamiz. Sababi, bizning domlalar hecham xato qilmaydi-da.

Bizning yuzimizda nur bor, haqning nuri bo‘ladi axir.  Ularnikida nur yo‘q.

Ular kasal bo‘lsa, musibatga uchrasa, Alloh jazoladi deymiz. Biz musibatga uchrasak, Alloh darajamizni yuksaltirdi deymiz.

Xullas, biz zarracha shak-shubhasiz haq yo‘ldamiz!”

©️ Mahmud Usmon

😄 @ilm_duri

Bir adibdan so‘rashdi: «Hikmatlarning eng go‘zali qaysi?» 
U dedi: «Yetmish yildan beri kitob o‘qib, mana bu so‘zlardan go‘zalrog‘ini topmadim:
«Toatning mashaqqati ketadi, savobi qoladi. 
Gunohning lazzati ketadi, jazosi qoladi».

😄 @ilm_duri

#ilm

Kim sunnat odoblarini mahkam tutsa Alloh uning qalbini ma’rifat nuri bilan charog‘on qilib qo‘yadi. Xalil sollallohu alayhi va sallamning buyruqlari, ishlari va axloqlariga ergashishdan ham ko‘ra sharafli maqom yo‘qdir.

Ibn Atoulloh rohimahulloh

😄 @ilm_duri

BIZ NEGA ILMIMIZGA AMAL QILMAYMIZ?!

Alloma Feruzobodiy xilvatning turlari haqida so‘zlab turib, shunday deydilar:

"Ikkinchisi - xilvatlari fikr safosi uchun bo‘lganlardir. Ular buni ma’lumotlar talabidagi tushunchalari to‘g‘ri bo‘lishi uchun qilishadi. Bu nav xilvat ilmni aql mezonida talab qiladigan qavm uchundir. Bu mezon judayam nozik. U eng kuchsiz havoi nafs bilan ham istiqomatdan* chiqib ketadi" (Alloma Feruzobodiyning "Kitobu sifris-saodat" kitoblaridan).

Ya’ni, ilm ladunniy (Allohning huzuridan keladigan ilm) va aqloniyga bo‘linadi. Aqloniy ilm talabidagilar xilvatdan ham fikr va taammul uchun foydalanishadi.

Bu bilan fikr va tushunchalari to‘g‘ri bo‘lishini ta’minlashadi. Lekin bu fikrlar zikrsiz bo‘lgani uchun faqat aqllari to‘yinadi, qalblari emas.

Ladunniy ilm talabidagilar esa, xilvatlarini fikr bilan emas, zikr bilan o‘tkazishadi. Chunki fikr bo‘lsa, Undan boshqani zikr qilgan bo‘linadi.

Ularning xilvatlari Haqdan haqiqat ilmini ko‘proq olish uchun bo‘ladi. "Men Meni zikr qilganning hammajlisiman"dan** istifodani istashadi. Shu sabab ularga Ilohiy fayz, fath va ilmlar hosil bo‘ladi.

Bu o‘rinda xilvat vositasida fikrimizni anglatyapmiz xolos. Maqsadimiz, aqloniy ilmning o‘zi bilan istiqomat - to‘g‘ri yo‘lda mustahkam turolmasligimizni ko‘rsatish.

Chunki ruh va qalb to‘yintirilmay, faqat aql bilan ilm olish, egasini istiqomatda tutib turolmaydi. Shayx Feruzobodiy aytganlaridek, u eng kuchsiz havoi nafs bilan ham istiqomatdan chiqib ketadi.

Demak, ilmimizga amal qilmasligimiz, dunyoga mubtalo bo‘lganimiz, ibodat va amallarimiz ixlossizligini shu nuqtadan qidirishimiz kerak. Tama’, hasad, adovat kabi xastaliklarimiz davosi mazkur fikrlarda yashirin ekanini anglashimiz lozim.

Yaxshilab mulohaza qilaylik!

-----
* Istiqomat - haq yo‘lda bardavom turish.
** Daylamiy va Bayhaqiy marfu’ rivoyat qilishgan hadis.

©️Mubashshir Ahmad

😄 @ilm_duri

#iqtibos

HIKMATNI OLAVER!

   Olimlar bilan aloqani uzmang. Ular bilan birga o‘tiring. Ulardan o‘rganing. "Falonchi amal qilmaydi" demang. Uning ilmidan olib amal qilavering. Uni va amalini Allohga havola qiling. Avliyolar hikmatni olishadi. Uni qaysi tildan chiqqaniga , qaysi toshga yozilganiga,  qaysi bir inson vositasida yetib kelganiga parvo qilishmaydi.

©️Ahmad Rifo’iy. "Burhonul muayyad" kitobidan.

😄 @ilm_duri

#iqtibos

Men birinchi navbatda shuni aytmoqchimanki ey Allohning bandalari!
Ilm qanchalik ko‘p va aniq bo‘lsa ham olamdagi yo‘q narsani paydo qilishi mumkin emas. Albatta ilmning vazifasi Alloh subxanahu va taolo paydo qilib qo‘ygan ishlarni doimo kashf qilish bo‘lgan.

Imom Butiy

😄 @ilm_duri

#iqtibos

Alloh yo‘qotaman deb o‘ylamagan narsangni olib qo‘ysa, bilginki, yaqinda topaman deb o‘ylamagan narsangni beradi.

Muhammad Mutavalliy Sha’roviy

😄 @ilm_duri

Ro‘za tutish farz qilinishining hikmatlari

🟢 Ro‘za tutgan kishining ro‘zasi sababidan gunohlari mag‘firat qilinadi. Bu ma’lum va mashhur haqiqatdir.

🟢 Ro‘za tutgan kishi o‘z ro‘zasi bilan farishtalarga xos sifatlarga ega bo‘ladi. Ma’lumki, yemaslik, ichmaslik va jinsiy yaqinlik qilmaslik bilan doimo toatda bo‘lish farishtalargagina xos sifatdir. Ro‘za tutgan inson ro‘za tufayli ana shu sifatlarga ega bo‘ladi. Demak, kim farishtalar sifatiga ega bo‘lishni istasa, ro‘za tutsin.

🟢 O‘z ixtiyori bilan o‘ttiz kun ko‘ngli xohlagan turli narsalardan o‘zini tiygan kishi keragicha sabr-bardoshga ega bo‘ladi. Demak, kim sabr-bardoshli bo‘lmoqchi bo‘lsa, ro‘za tutsin.

🟢 Ro‘zaning foydalaridan biri ro‘zadorda rahm-shafqat sifatini shakllantirish va mustahkamlashdir. Ro‘za tutgan kishi, o‘z ixtiyori bilan och qolib, chanqab ko‘ngil xohlaydigan turli narsalardan vaqtincha mahrum bo‘lib bir oyni o‘tkazgach, o‘z ixtiyoridan tashqari och qolib, chanqab, dunyo lazzatlaridan bebahra bo‘lib yurgan beva-bechora, kambag‘al fuqarolarga nisbatan rahm-shafqat ko‘rsatadigan bo‘ladi. Doimo ularga yaxshilik qilib turish kerakligini tushunib yetadi. Demak, kim o‘zida rahm-shafqat sifatini shakllantirish va mustahkamlashni xohlasa, ro‘za tutsin.

©️«Mo‘minning qalqoni» kitobidan

😎@ilm_duri