Тўғри, Луқмон ақа билан учрашиб турганмиз, уйимга ке-
либ турган, ёрдам-берган. Бунинг нимаси ёмон! Биров-
нинг дардини биров тушинармиди? Арзимаган мояна
билан яшашнянг ўзи бўладими? Ўзингдан қарийб йи-
гирма ёш катта киши билан юриш... Ҳеч ким яхши куни-
дан бундай қилмайди? Тўғри тушининглар...
- Назокатхон, биз хдммасидан хабардормиз, - Санжар-
бек картани салгина очиб, гувоҳни рост гапиришга ун-
дамоқчи бўлди. - Луқмоннинг муқаддам опангиз билан
юргани, хиёнат устида қўлга тушгани, кейин унинг сиз
билан кечган ишқий муносабатлари - ҳамма-ҳаммаси
бизга маълум. Бўлиб ўтган воқеаларни барча тафсилот-
лари билан ўз оғзингиздан эшитмоқчийдик, марҳамат.
Аёл бошини хам қилганча бир нафас ўйланиб қолди.
Ўзини ёқдан бу ёққа ташлаб, аравани қуруқ олиб қо-
чишдан наф йўқлигини ҳис қилди, шекилли, оғриниб
гап бошлади:
- Би^ ота тарбиясини кўрмадик. Тўғрироғи, уни эслай
олмаймиз. Ота-онамиз ажрашиб кетганда мен бир ёшда,
опам уч ёшда бўлганмиз. Айтишларича, падаримиз анча
баъмани инсон бўлган экан. Тиббиёт институтини аъло
баҳоларга тамомлагач, оиласини ота-онаси ёнида қол-
дириб, Москвага аспирантурага ўқишга кетган экан. Бир
йил ўтмай онамизнинг биргина нотўғри қадами туфайли
ажрашиб кетишган. Энг ёмони, ўша биргина хиёнат ту-
файли отамиз бизнинг халол зурриёт эканимизга шубҳа
билан қарай бошлаган. Адамиз ўзи врач эмасми кейинча-
лик Москвада бизнинг мансублимизни «ДНК» қилдирган
на афсуслар бўлсинки, шубҳаси тўғри чиққан - мен унинг
қизи эмаслигим маълум бўлган. Шунгача онам билан мут-
лақо алоқани узган бўлсада, аҳён-аҳёнда бизни йўқлаб,
ёрдамлашиб турадиган адамиз умуман қорасини ўчирган.
Бошқа бизни йўқламаган. Онамиз бизга унинг кимлиги-
ни ҳам айтмаган. Айтишларича, падаримиз ўқишдан қай-
тгач, бошқага уйланган, катта олим бўлиб етишган. Биз
хору зорликда яшадик. Онамиз қайта-қайта эрга теккан
бўлса-да, бирортасидан ёлчимади. Биз сал бўй етган пайт-
ларимизда онамизга уйланиб, бизга кўз сузган «ота»лар-
ни кўрдик. Ҳаром-ҳаришнинг ичида яшадик. Меҳр ни-
малигини билмай ўсдик. Олманинг тагига олма тушади,
дейишади. Рост экан. Худбинлигимиз, ҳатто ўз жигарига
ҳам ҳасад қиладиган даражада аҳмоқлигимиз қондан ўт-
ган бўлса ажабмас. Онамизни навбатдги эри маст ҳолатда
уриб ўлдириб қўйгач, опам билан кўчада қолдик. Бундан
буёғига менга ота ўрнида ота, она ўрнида она, опа ўрни-
да опа бўлди. Эрга текканда ҳам мени ўзи билан олиб кет-
ди. Бахтга қарши уч йилга бормай, икки боласи билан
эридан ажралишга мажбур бўлди. Яна кўчага ҳайдалдик.
Ижарага туришга мажбур бўлдик. Ит азобида кун кечирдик. Шундай кунларнинг бирида опам болаларига дори
олишга бориб, Луқмон ака билан танишиб қолган.
Воқеаларнинг кейинги тафсилоти муҳтарам китобхон-
га таниш бўлгани сабабли улар хусусида тўхталиб ўтирма-
дик. Айрим жузъий тафовутларни ҳисобга олмаганда На-
зокатАзизанинг айтганларини тўла тасдиқлади:
- Худбинлигимни қаранг, келиб-келиб бир қориндан
талашиб тушган опамга ҳдсад билан қарабман-а! - деди
сўзинингадоғида.-Аллоҳхдммасини кўриб, билиб турган
экан. Опамга қазиган чоҳга ўзим йиқилдим. Ёшлигимда
Пушкиннинг «Балиқчи ва балиқ ҳақида эртак» деган аса-
рини ўқиб, жодугар кампирга шунақа нафрат кўзи билан
қарагандимки, ҳатто уни бўғиб, ўлдириб қўйгим келган-
ди. Катта бўлгач, ўзим ундан баттар бўлганимни айтинг!
Мана энди нонкўрликнинг, худбинликнинг хиёнатнинг
жафосини тортиб, кетимизни захга босиб ётибмиз.
- Опангиз сизни фош қилгандан кейин Луқмон ака
билан алоқасини тиклашга уринган экан, шу ростми? -
гуруҳ раҳбари савол-жавобга ўтди.
- Унинг мақсади ҳам шу бўлган-да ўзи. Луқмон ака
қувиб солгандан сўнг нечтаси билан «юриб» кўрди,
лекин ўхшамади. Ҳозирги замонда бунақа содда, қўли
очиқ йигитлар камайиб кетган. Нози шу сабабли шунча
ишлардан кейин ҳам бу одамни қўлдан чиқаргиси кел-