Huquq | Bekzod Chorshanbiyev

Advokatlik tuzilmalari.

8-sinf darslikda advokatlik tuzilmalari haqida aytib o'tilgan bo'lib, afsuski, to'liq ma'lumot berilmagan. Ushbu postda tuzilmalar haqida batafsil ma'lumot berib o'taman.

1⃣ Advokatlik byurosi
Advokatlik byurosi advokatlik faoliyatini yakka tartibda amalga oshirish uchun advokat tomonidan ta’sis etilgan, notijorat tashkiloti bo‘lgan advokatlik tuzilmasidir.

2⃣ Advokatlik firmasi
Advokatlik firmasi sheriklikka asoslangan va advokatlik faoliyatini amalga oshirish uchun advokatlar tomonidan ta’sis etilgan, notijorat tashkiloti bo‘lgan advokatlik tuzilmasidir.

3⃣ Advokatlar hay’ati
Advokatlar hay’ati a’zolikka asoslangan va advokatlik faoliyatini amalga oshirish uchun advokatlar tomonidan ta’sis etilgan, notijorat tashkiloti bo‘lgan advokatlik tuzilmasidir.

4⃣ Yuridik maslahatxona
Yuridik maslahatxona — advokatlik faoliyatini amalga oshirish uchun Advokatlar palatasining hududiy boshqarmasi tomonidan tashkil etiladigan va yuridik shaxs maqomiga ega bo‘lmagan advokatlik tuzilmasi. Yuridik maslahatxona tegishli hududda yuridik yordamga bo‘lgan ehtiyojlarni qanoatlantirish uchun advokatlik tuzilmalarining soni yetarli bo‘lmagan hollarda Advokatlar palatasining hududiy boshqarmasi tomonidan tashkil etiladi.

Qisqacha qilib aytadigan bo'lsak:
✅ Advokatlik byurosi - Advokatlik faoliyatini yakka tartibda amalga oshiradi
✅ Advokatlik firmasi - Sheriklikka asoslangan advokatlik tuzilmasi
✅ Advokatlar hay’ati - A’zolikka asoslangan advokatlik tuzilmasi
✅ Yuridik maslahatxona - advokatlik tuzilmalarining soni yetarli bo‘lmagan hollarda Advokatlar palatasining hududiy boshqarmasi tomonidan tashkil etiladi

© Javohir Quramboyev

👉 @huquqiyformat

⚡️«LEX START» guruhimizni va nihoyat shakllantirib oldik.

Meni xursand qilgani kursni shakllantirish uchun atiga 6 kun yetarli boʻldi. Kursga qabulni 4-yanvarda ochgan boʻlsak, 10-yanvarda kursimizga limitimizdan ortiq oʻquvchilar roʻyxatdan oʻtdi.

Albatta bu ishonch men uchun katta ma'suliyat. Va bu masʼuliyat kursning sifatini oliy darajaga olib chiqadi. Oʻylaymanki oʻquvchilar, kecha boʻlib tanishuv darsida buni qisman his qilishdi. Va bu boshlanishi.

Yana bir jihat, kursda vaqtga oid biror chegirma qilmadim. Chegirmani ham ijtimoiy adolat yuzasidan birinchi roʻyxatdan oʻtganlarga emas, faqatgina shu vaqtgacha oʻz mehnati bilan 2-blokni hal qilib qoʻygan, ya'ni Chet tili sertifikatiga ega abituriyentlar uchun chegirma qilib berdik.

Bu qilgan ishimiz toʻgʻri boʻlganining yana bir isboti, kursimizdan roʻyxatdan oʻtgan 60 % abituriyentning til bilish sertifikatlari mavjud. Yaʼni kursimizning 60 % oʻquvchisida allaqachon 60-70 ball naqd degani. Bu nima uchun muhim ?! Bu bizga kursda oʻquvchilarning bor fokusini Huquqshunoslikka qaratib Huquqni yondirish imkoni beradi.

Bu guruh bilan biz bemalol oʻzimiz koʻzlagan maqsad, yaʼni 189 ballarga, yoki grand oʻrinlarga bemalol nomzod boʻla olamiz degani.

Sertifikati yoʻq o'quvchilarimizning esa har birining alohida yoʻl xaritasini ishlab chiqamiz va ularni ham maksimal natijaga olib boramiz.

Kurs sifatini oshirish maqsadida «LEX START» kursim uchun jami 300 ta kitobga buyurtma berganman. Va bu kitoblar har bir oʻquvchiga sovgʻa qilinadi. Hatto 35 ta Qonun hujjatlari ham oʻquvchilarga kurs tomonidan kitob shaklida uylariga yuboriladi.

Xullas, bu kursga ancha tayyorgarlik koʻrdim. Juda koʻp tashkiliy ishlarni amalga oshirdim.Bularning barchasi natijasi uchun.

Nasib bu yilgi Qabul imtihonlarida «LEX START» kursi oʻquvchilari «eshiklarini taqillatmasdan» ichkariga kirishadi. Siz esa natijalarni kuting.

© Bekzod Chorshanbiyev

👉 @huquqiyformat

Moddiy va protsessual huquq nima ?! Qanday farqi bor ?!

Shu darsliklar oʻquvchilarni toʻliq maʼlumot bermay qiynaydida. Huquq darsliklarida mavhum atamalar koʻp. Shulardan bugun moddiy va protsessual huquqlarni koʻrib chiqamiz.

8-sinf Huquq darsligi 18-mavzuda moddiy va protsessual huquq haqida gap ketgan. Ammo bu huquqlar haqida menimcha yetarli maʼlumot berilmagan. Har holda har safar shu mavzuga kelganda oʻquvchilar mendan qoʻshimcha izoh talab qilishadi.

Moddiy va protsessual huquq — bu ikki asosiy huquqiy tushuncha bo'lib, ularning o'ziga xos farqlari mavjud.

1. Moddiy huquq:
- Moddiy huquq (materiya huquqi) — bu qonunlar, qoidalar va me'yorlar to'plamidir, ular muayyan ijtimoiy munosabatlarni tartibga soladi. Bu huquq sub'ektlarining (shaxslar, tashkilotlar) o'zaro huquqlari va majburiyatlarini belgilaydi.
- Masalan, jinoyat huquqi, mehnat huquqi, oila huquqi kabi moddiy qonunlar moddiy huquqqa kiradi.

2. Protsessual huquq:
- Protsessual huquq esa modda yoki ijtimoiy munosabatlarni himoya qilish uchun jarayonni belgilaydi. U qanday qilib qonunlarni qo'llash, sud jarayonlari va boshqa hukumat organlari orqali muammolarni hal qilish tartibini ko'rsatadi.
- Masalan, jinoyat protsessi yoki fuqarolik protsessini tartibga soluvchi qoidalar protsessual huquqqa kiradi.

Qisqa qilib aytganda, moddiy huquqlar konkret huquqlarni belgilab bersa, protsessual huquqlar bu huquqlardan qanday foydalanishimiz yoki himoya qilishimizni oʻrgatadi. Bularni oʻzaro farqlab olishimiz juda oson. Moddiy huquqning ham, protsessual huquqning asosiylari kodifikatsiya qilingan. Yaʼni Kodekslar ishlab chiqilgan. Moddiy huquqda Kodekslar koʻproq: Jinoyat kodeksi, Fuqarolik kodeksi, Oila Kodeksi, Mehnat kodeksi va h.k.

Protsessual huquqda esa kodekslar kam: Jinoyat Protsessual Kodeksi, Iqtisodiy protsessual Kodeks, Fuqarolik kodeksi va boshqalar.

Endi shular orasidan eng tushunarlisi misolida tushuntirsam: Jinoyat huquqida JK va JPK bor. JK-bu moddiy huquq. Yaʼni bu Kodeksda jinoyat nima, qaysi harakatlar jinoyat hisoblanadi va qanday jazolanadi, shular belgilangan.

JPK da esa JK aytilgan jinoyatlar uchun jazolar qanday qoʻllanilishi va qay tartibda belgilanishi yoritiladi. Misol uchun tergov, surishtiruv, himoya, guvohlik, sud jarayonlari JPK da belgilangan boʻladi. (Bundan tashqari jinoyatga oid yana bir Kodeks bor).

Umuman olganda, moddiy huquq muayyan ijtimoiy munosabatlarni tartibga solsa, protsessual huquq esa bu munosabatlarni qanday hal qilish tartibini belgilaydi. Moddiy va protsessual huquq bir-birini to'ldiradi va birgalikda jamiyatda adolatli tizimni ta'minlaydi.

© Bekzod Chorshanbiyev

↗️ Barcha abituriyentlarga ushbu postni yuborib qoʻying.

👉 @huquqiyformat

⚡️«LEX START» kursimizdan roʻyxatdan oʻtish uchun @Chorshanbiyev_BEKZOD manziliga «LS» soʻzini yozib yuboring.

➡️ Kurs haqida batafsil maʼlumot.

👉 @huquqiyformat

🎙Ovozli chatimiz haqida fikrlaringiz. Foydali boʻldimi ?!

👉 @huquqiyformat

⏰ Bugun 20:00 da hech narsa rejalab qoʻymang.

🎙@huquqiyformat kanalida Ovozli chat oʻtkazamiz.

💬 Ovozli chatimiz Yurisprudensiya abituriyentlari bilan savol-javob tarzida oʻtadi.

✅ Shuningdek «LEX START» kursi haqida ham qoʻshimcha maʼlumotlar berib oʻtiladi.

❗️ Huquqshunoslik fanlari, kirish imtihonlari, Yurisprudensiya yoʻnalishlari va shu boradagi Savollaringiz boʻlsa shu post izohida qoldirib keting.

👉 @huquqiyformat

Bugun 8-yanvar. Sizlarga sovgʻa ulashmaganimga roppa-rosa 1 oy boʻlibdi. Oxirgi marta 8-dekabrda sovgʻalashgan ekanmiz.

Xoʻp nima sovgʻa belgilaymiz va qanday yoʻl bilan aniqlaymiz ?!

👉 @huquqiyformat

Darslikda yozilgan, ammo tushuntirilmagan termin:

Gorizontal va vertikal davlat boshqaruvi nima ?!

8-sinf Huquq darsligi 14-mavzusida Gorizontal va vertikal davlat boshqaruvi haqida aytib oʻtilgan. Ammo bu terminlarga qisqa izoh berilganligi tufayli, har safar oʻquvchilarimga qoʻshimcha tushuntirish berishimga toʻgʻri keladi. Bugun shu terminlarni men sizga sodda tilda tushuntirib beraman.

Demak, mavzudan davlat boshqaruvining 2 xil koʻrinishi mavjud ekanligini tushunishimiz mumkin: Gorizontal boshqaruv va vertikal boshqaruv. Gorizontal bu eniga, vertikal esa boʻyiga boshqaruv usuli.

Vertikal boshqaruv — bu asosan iyerarxik boshqaruv. Yaʼni yuqoridan pastga qarab harakatlanadi. Biror organ harakatlanishi uchun unga undan yuqori turuvchi organ buyruq yoki topshiriq berishi kerak boʻladi.

Gorizontal davlat boshqaruvida esa barcha davlat organlarida mustaqil harakat qilish huquqi boʻladi. Ular oʻzidan yuqori turuvchi organdan keladigan buyruqni kutmasdan, oʻzlariga yuklatilgan vazifalarni mustaqil tashkil etishlari mumkin boʻladi. Gorizontal boshqaruvda asosan huquqlar hududiy va mahalliy ijro hokimiyat organlariga beriladi.

Misol uchun: Adliya vazirligi oʻz vazifalarini bajarish uchun faqat vazirlikning oʻzi barcha hududlarga buyruq berib oʻtirishi bu vertikal boshqaruv boʻladi. Ammo har bir viloyatda Adliya boshqarmasi, har bir tuman va shaharda adliya boʻlimlari tashkil etilishi va Adliya vazirligi vazifalarini hududlarda ijro etishi bu gorizontal davlat boshqaruviga misol boʻla oladi.

Huquq darsligida ham Oʻzbekiston davlat boshqaruvida vertikal boshqaruv organlarining vakolatlarini qisqartirish hisobiga gorizontal boshqaruv organlarining vakolatlarini kengaytirish masalalasi aytib oʻtilgan. Bu davlat boshqaruvida markazlashuvning kamayishiga xizmat qiladi.

© Bekzod Chorshanbiyev

↗️ Barcha abituriyentlarga ushbu postni yuborib qoʻying.

👉 @huquqiyformat

Bayram muborak «будущий прокурор» lar.

👉 @huquqiyformat