Menga Nobel mukofotiga nomzodlarni Nobel qo‘mitasi qanday topadi, kimlar nomzod taqdim qiladi? degan savol berildi. Bu savolning javobi sizga ham qiziq deb o‘ylayman. Fiziologiya yoki tibbiyot yo‘nalishiga nomzodlar qanday tanlanishi misolida savolga javob beraman.
👉 Har yilning sentabr oyida Nobel qo‘mitasi dunyo bo‘yicha 3000 ga yaqin soha mutaxassislariga maxfiy murojaat yuborib, ularda Fiziologiya yoki tibbiyot yo‘nalishi uchun nomzodlar taklif qilishni so‘raydi.
👉 Ana shunday maxfiy xat olgan mutaxassislar kelasi yilning 31-yanvarigacha o‘zi ma'qul ko‘rgan olimning ishini Nobel qo‘mitasiga nomzod sifatida taklif qiladi. Hech kim o‘zini nomzod sifatida taqdim qila olmaydi. Nomzodni faqat qo‘mitadan taklifnoma olgan kishilargina ilgari sura oladi xolos.
👉 Nobel qo‘mitasi fevral oyi ichida kelgan takliflarni yig‘ib chiqadi.
👉 Mart-may oylarida Nobel qo‘mitasi xalqaro darajadagi mutaxassislarni jalb qilib yuqorida aytganimiz nomzod tavsiya etuvchilar tomonidan tavsiya etilgan nomzodlarning ishini saralab berishlarini so‘rashadi.
👉 Iyun-avgust oyida xalqaro darajadagi mutaxassislar nomzodlarning ishlarini ko‘rib chiqib chiqadi, baholaydi va avgustning o‘rtasida Nobel qo‘mitasiga taqdim qiladi.
👉 Nobel qo‘mitasi mutaxassislar tomonidan baholangan nomzodlarni jamlaydi. Sentabr oyida mukofotga munosib deb ajratilgan bir qancha nomzodlarni Nobel assambleyasiga taqdim etadi.
👉 Nobel assambleyasi oktabr oyining birinchi dushanbasida qo‘mita tomonidan taqdim etilgan nomzodlarni muhokama qiladi va ovoz berish yo‘li bilan g‘olibni aniqlaydi. Assambleyada ovoz berish yakunlanishi bilan oldindan tayyor turgan matbuot vakillari oldiga chiqib g‘olibni e'lon qiladi. Assambleya qarori muhokama qilinmaydi va appelyatsiyaga berilmaydi.
Fiziologiya yoki tibbiyot yo‘nalishi bo‘yicha Nobel mukofotini qo‘lga kiritgan nomzodga ovoz berish yakunlanishi bilan qo‘ng‘iroq qilib Nobel mukofoti g‘olibi bo‘lgani xabari beriladi. Qolgan nomzodlar esa 50 yil davomida sir saqlanadi, kimlar nomzod bo‘lgani matbuotga ochiqlanmaydi.
@hujayrauz