Salohiddin Ayubiy islomning bir moʻjizasi edi.
To'liq ismi: Salohiddin Yusuf ibn Ayub
Tug‘ilgan yili: 1137 yoki 1138-yil
Vafot etgan yili: 4-mart, 1193-yil
Davlati: Ayubiylar davlati (1171–1193)
Poytaxti: Qohira, Misr
Asosiy yutuqlari: Quddusning ozod qilinishi, Uchinchi Salib yurishlariga qarshi muvaffaqiyatli kurash, Ayubiylar davlatining barpo etilishi.
Salohiddin Ayubiyning bolaligi va yoshlik yillari:
Salohiddin Ayubiy 1137 yoki 1138-yilda hozirgi Iroq hududidagi Tikrit shahrida tug‘ilgan. Uning otasi Najmiddin Ayyub va amaki Asaduddin Shirkuh o‘sha davrning nufuzli harbiy sarkardalari edi. Oilasi tez orada Zangiylar davlati xizmatiga kirib, Mosul va Damashq taraflarida yashay boshladi. Salohiddin yoshlik chog‘idayoq harbiy san’at va davlat boshqaruvi bo‘yicha ta’lim oldi.
Mamluk va Salib yurishlariga qarshi kurash:
Salohiddin dastlab Zangiyning hukmdori Nuriddin Mahmud Zangi xizmatida bo‘ldi. 1164-yilda u Misrga jo‘natildi va amaki Shirkuh bilan birgalikda Fatimiy xalifaligiga qarshi kurash olib bordi. 1169-yilda Shirkuh vafot etgach, Salohiddin Misrning vaziri etib tayinlandi. 1171-yilda u Fatimiy xalifaligini tugatib, Misrni Abbosi xalifaligiga bo‘ysundirdi. Shu tariqa, Ayubiylar davlati asos solindi.
Salohiddinning eng katta g‘alabasi – Quddusning ozod qilinishi (1187)
Salohiddin Ayubiyning eng mashhur g‘alabasi 1187-yil 4-iyulda sodir bo‘ldi. Hittin jangida u Salibchilar qo‘shinlarini tor-mor keltirdi va Quddus shahrini egallashga yo‘l ochdi. 1187-yil 2-oktabr kuni Quddus Salohiddinning qo‘liga o‘tdi. U shahar aholisi va Salibchilarga nisbatan rahmdillik bilan munosabatda bo‘ldi, shaharni qon to‘kishsiz egalladi va asirlarni fidya evaziga ozod qildi.
Uchinchi Salib yurishi (1189–1192) va Sulh shartnomasi:
Salibchilar Quddusni yo‘qotgach, Angliya qiroli Richard (Sher Yurak), Frantsiya qiroli Filipp II va Germaniya imperatori Fridrix Barbarossa Salohiddinga qarshi yangi yurish boshladi.
1191-yilda Richard Akka shahrini egalladi, biroq Salohiddinni yengolmadi.
1192-yilda Salohiddin va Richard Raml sulhini tuzdilar. Ushbu shartnoma asosida Quddus musulmonlar qo‘lida qoldi, lekin nasroniy ziyoratchilar tinch yo‘l bilan shaharni ziyorat qilish imkoniyatiga ega bo‘ldi.
Vafoti va merosi:
Salohiddin 1193-yil 4-mart kuni Sham (Damashq) shahrida vafot etdi. U o‘zidan keyin boylik emas, balki katta davlat va buyuk obro‘ qoldirdi. Hatto o‘zining dafn marosimida o‘z shaxsiy boyligi yo‘qligi sababli unga qabr qazish uchun mablag‘ yetishmaydi degan gaplar tarqalgan.
Salohiddin Ayubiyning shaxsiyati va merosi
Adolat va rahm-shafqat: U Salibchilarga ham insoniylik bilan munosabatda bo‘lgan, hattoki dushmanlariga ham yomonlik qilmagan.
Harbiy iste’dod: U katta strateg va harbiy taktik bo‘lib, ko‘plab janglarda ajoyib muvaffaqiyatlarga erishgan.
Din va fan homiysi: U o‘z davrida masjid, madrasalar va kutubxonalar barpo qildi.
G‘arb tarixida hurmat bilan tilga olinishi: Hatto dushmanlari ham uni mard va odil hukmdor deb tan olgan.
Salohiddin Ayyubiy faqatgina harbiy sarkarda emas, balki buyuk siyosatchi va davlat arbobi edi. U musulmon dunyosini birlashtirishga, adolat o‘rnatishga harakat qildi va Salib yurishlariga qarshi qahramonlarcha kurashdi. Bugungi kunda ham u Islom tarixining eng buyuk shaxslaridan biri sifatida yodga olinadi.
To'liq ismi: Salohiddin Yusuf ibn Ayub
Tug‘ilgan yili: 1137 yoki 1138-yil
Vafot etgan yili: 4-mart, 1193-yil
Davlati: Ayubiylar davlati (1171–1193)
Poytaxti: Qohira, Misr
Asosiy yutuqlari: Quddusning ozod qilinishi, Uchinchi Salib yurishlariga qarshi muvaffaqiyatli kurash, Ayubiylar davlatining barpo etilishi.
Salohiddin Ayubiyning bolaligi va yoshlik yillari:
Salohiddin Ayubiy 1137 yoki 1138-yilda hozirgi Iroq hududidagi Tikrit shahrida tug‘ilgan. Uning otasi Najmiddin Ayyub va amaki Asaduddin Shirkuh o‘sha davrning nufuzli harbiy sarkardalari edi. Oilasi tez orada Zangiylar davlati xizmatiga kirib, Mosul va Damashq taraflarida yashay boshladi. Salohiddin yoshlik chog‘idayoq harbiy san’at va davlat boshqaruvi bo‘yicha ta’lim oldi.
Mamluk va Salib yurishlariga qarshi kurash:
Salohiddin dastlab Zangiyning hukmdori Nuriddin Mahmud Zangi xizmatida bo‘ldi. 1164-yilda u Misrga jo‘natildi va amaki Shirkuh bilan birgalikda Fatimiy xalifaligiga qarshi kurash olib bordi. 1169-yilda Shirkuh vafot etgach, Salohiddin Misrning vaziri etib tayinlandi. 1171-yilda u Fatimiy xalifaligini tugatib, Misrni Abbosi xalifaligiga bo‘ysundirdi. Shu tariqa, Ayubiylar davlati asos solindi.
Salohiddinning eng katta g‘alabasi – Quddusning ozod qilinishi (1187)
Salohiddin Ayubiyning eng mashhur g‘alabasi 1187-yil 4-iyulda sodir bo‘ldi. Hittin jangida u Salibchilar qo‘shinlarini tor-mor keltirdi va Quddus shahrini egallashga yo‘l ochdi. 1187-yil 2-oktabr kuni Quddus Salohiddinning qo‘liga o‘tdi. U shahar aholisi va Salibchilarga nisbatan rahmdillik bilan munosabatda bo‘ldi, shaharni qon to‘kishsiz egalladi va asirlarni fidya evaziga ozod qildi.
Uchinchi Salib yurishi (1189–1192) va Sulh shartnomasi:
Salibchilar Quddusni yo‘qotgach, Angliya qiroli Richard (Sher Yurak), Frantsiya qiroli Filipp II va Germaniya imperatori Fridrix Barbarossa Salohiddinga qarshi yangi yurish boshladi.
1191-yilda Richard Akka shahrini egalladi, biroq Salohiddinni yengolmadi.
1192-yilda Salohiddin va Richard Raml sulhini tuzdilar. Ushbu shartnoma asosida Quddus musulmonlar qo‘lida qoldi, lekin nasroniy ziyoratchilar tinch yo‘l bilan shaharni ziyorat qilish imkoniyatiga ega bo‘ldi.
Vafoti va merosi:
Salohiddin 1193-yil 4-mart kuni Sham (Damashq) shahrida vafot etdi. U o‘zidan keyin boylik emas, balki katta davlat va buyuk obro‘ qoldirdi. Hatto o‘zining dafn marosimida o‘z shaxsiy boyligi yo‘qligi sababli unga qabr qazish uchun mablag‘ yetishmaydi degan gaplar tarqalgan.
Salohiddin Ayubiyning shaxsiyati va merosi
Adolat va rahm-shafqat: U Salibchilarga ham insoniylik bilan munosabatda bo‘lgan, hattoki dushmanlariga ham yomonlik qilmagan.
Harbiy iste’dod: U katta strateg va harbiy taktik bo‘lib, ko‘plab janglarda ajoyib muvaffaqiyatlarga erishgan.
Din va fan homiysi: U o‘z davrida masjid, madrasalar va kutubxonalar barpo qildi.
G‘arb tarixida hurmat bilan tilga olinishi: Hatto dushmanlari ham uni mard va odil hukmdor deb tan olgan.
Salohiddin Ayyubiy faqatgina harbiy sarkarda emas, balki buyuk siyosatchi va davlat arbobi edi. U musulmon dunyosini birlashtirishga, adolat o‘rnatishga harakat qildi va Salib yurishlariga qarshi qahramonlarcha kurashdi. Bugungi kunda ham u Islom tarixining eng buyuk shaxslaridan biri sifatida yodga olinadi.