🗄Tizza bo‘g‘imi ligamentlari va menisklari: Tuzilishi va funksiyasi
Tizza bo‘g‘imi inson tanasidagi eng muhim va murakkab bo‘g‘imlardan biridir. Uning barqarorligi va harakatlanishini bir qancha ligamentlar va menisklar ta'minlaydi. Quyida asosiy tuzilmalar keltirilgan:
Anterior Cruciate Ligament (ACL):
Tuzilishi: Tibianing old interkondilyar qismidan boshlanib, femurning lateral kondilining posteromedial qismiga birikadi.
Vazifasi: Tibianing oldinga surilishidan himoya qiladi va tizzaning giperextensiyasini cheklaydi.
Posterior Cruciate Ligament (PCL):
Tuzilishi: Tibianing orqa interkondilyar qismidan boshlanib, femurning medial kondilining lateral qismiga birikadi.
Vazifasi: Tibianing orqaga surilishidan himoya qiladi va tizzaning giperyumilishidan saqlaydi.
Medial Collateral Ligament (MCL):
Tuzilishi: Femurning medial epikondilidan tibianing medial kondiliga birikadi.
Vazifasi: Tibia va femurning medialga siljishini cheklaydi va oyoqning abduksiyasiga qarshilik ko‘rsatadi.
Lateral Collateral Ligament (LCL):
Tuzilishi: Femurning lateral epikondilidan fibulaning boshiga birikadi.
Vazifasi: Tibia va femurning lateralga siljishini cheklaydi va oyoqning adduksiyasini cheklaydi.
Medial Meniscus:
Tuzilishi: Tibianing medial kondilida joylashgan C-shakldagi tog‘ay. Tibianing medial kollateral ligamentiga birikkan.
Vazifasi: Tizza bo‘g‘imining chuqurligini oshiradi, barqarorlikni ta’minlaydi va harakat paytida suyak yuzalaridagi ishqalanishni kamaytiradi.
Lateral Meniscus:
Tuzilishi: Tibianing lateral kondilida joylashgan doira shaklidagi tog‘ay. Fibulaning lateral kollateral ligamentidan ajralgan.
Vazifasi: Bo‘g‘im yuzasini chuqurlashtirib, harakat paytida barqarorlikni oshiradi.
Patellar Ligament:
Tuzilishi: Quadriceps tendonining davomidir, tibianing tuberositasiga birikadi.
Vazifasi: Patellani joyida ushlab turadi va yurish hamda yugurishda biomekanik funksiyani bajaradi.
Transverse Ligament:
Tuzilishi: Ikkala meniskning oldingi uchlarini birlashtiradi.
Vazifasi: Menisklarning oldingi qismlarini harakatsiz saqlaydi va bo‘g‘im yuzalarida bosimni kamaytiradi.
Tizza bo‘g‘imi strukturasi va funksiyalarining bu darajadagi detalli tushunchasi ortopedik jarrohlik va tibbiy reabilitatsiyada muhim ahamiyatga ega.
🚀@Space_Med
Tizza bo‘g‘imi inson tanasidagi eng muhim va murakkab bo‘g‘imlardan biridir. Uning barqarorligi va harakatlanishini bir qancha ligamentlar va menisklar ta'minlaydi. Quyida asosiy tuzilmalar keltirilgan:
1. Cruciate Ligaments (X-simon ligamentlar)
Anterior Cruciate Ligament (ACL):
Tuzilishi: Tibianing old interkondilyar qismidan boshlanib, femurning lateral kondilining posteromedial qismiga birikadi.
Vazifasi: Tibianing oldinga surilishidan himoya qiladi va tizzaning giperextensiyasini cheklaydi.
Posterior Cruciate Ligament (PCL):
Tuzilishi: Tibianing orqa interkondilyar qismidan boshlanib, femurning medial kondilining lateral qismiga birikadi.
Vazifasi: Tibianing orqaga surilishidan himoya qiladi va tizzaning giperyumilishidan saqlaydi.
2. Collateral Ligaments (Yon ligamentlar)
Medial Collateral Ligament (MCL):
Tuzilishi: Femurning medial epikondilidan tibianing medial kondiliga birikadi.
Vazifasi: Tibia va femurning medialga siljishini cheklaydi va oyoqning abduksiyasiga qarshilik ko‘rsatadi.
Lateral Collateral Ligament (LCL):
Tuzilishi: Femurning lateral epikondilidan fibulaning boshiga birikadi.
Vazifasi: Tibia va femurning lateralga siljishini cheklaydi va oyoqning adduksiyasini cheklaydi.
3. Menisci (Tog‘ay disklari)
Medial Meniscus:
Tuzilishi: Tibianing medial kondilida joylashgan C-shakldagi tog‘ay. Tibianing medial kollateral ligamentiga birikkan.
Vazifasi: Tizza bo‘g‘imining chuqurligini oshiradi, barqarorlikni ta’minlaydi va harakat paytida suyak yuzalaridagi ishqalanishni kamaytiradi.
Lateral Meniscus:
Tuzilishi: Tibianing lateral kondilida joylashgan doira shaklidagi tog‘ay. Fibulaning lateral kollateral ligamentidan ajralgan.
Vazifasi: Bo‘g‘im yuzasini chuqurlashtirib, harakat paytida barqarorlikni oshiradi.
4. Boshqa Ligamentlar
Patellar Ligament:
Tuzilishi: Quadriceps tendonining davomidir, tibianing tuberositasiga birikadi.
Vazifasi: Patellani joyida ushlab turadi va yurish hamda yugurishda biomekanik funksiyani bajaradi.
Transverse Ligament:
Tuzilishi: Ikkala meniskning oldingi uchlarini birlashtiradi.
Vazifasi: Menisklarning oldingi qismlarini harakatsiz saqlaydi va bo‘g‘im yuzalarida bosimni kamaytiradi.
Tizza bo‘g‘imi strukturasi va funksiyalarining bu darajadagi detalli tushunchasi ortopedik jarrohlik va tibbiy reabilitatsiyada muhim ahamiyatga ega.
🚀@Space_Med