Яқинда бу китобни биздан сотиб олишганди.
Китобни ўқиб фикрларини ёзиб юборибди: ўқиб кўринг.
Китоб бизда ва фақат
book.uz да бор.
📚 «Вақт манзили»
© Азиз Саид
📓 Қалин муқова, 224 бет
📖 Янги
💵 65 000 сўм
☎️
@Nurmuhammad_AbduzoirovАзиз Саид шеърларини ўқиш учун:
@vaqt_manziliАфсуски, шу вақтгача Азиз Саидни ўқимаган эканман. Қаранг, бир шоир 64 ёшга тўлаётган, ёнимизда яшаб ижод қилаётган, шеърини руслар, инглизлар, французлар, болгарлар, венгерлар, ҳиндлар, турклар, озарбайжонлар ўз тилида ўқиётган, ўзи ҳам Нозим Ҳикмат, Уолт Уитмен, Бертолд Брехт, Муин Бсису, Мигел де Астируас каби ижодкорларни ўз тилимизда ўқитаётган бўлса-ю... Шоирнинг китобларига, газета-журналлардаги ижод маҳсулига, “Алкимёгар”нинг таржимасига кўп дуч келганман. Аммо ўтказиб юборганман. Сабаби ожиз банданинг баландпарвозлигидан бошқа нарса эмас. Чунки мен шеърларини хушламайдиган бир гуруҳ ижодкорлар Азиз Саид шеъриятини боз-боз тарғиб қиларди. Шу. Бу шоир ҳам уларга ўхшаган бўлса-чи, деган ўй билан юраверганман.
Дўстим Отабек Исроилов “Вақт манзили” китобини совға қилмаганида балки яна узоқ вақт бу назм денгизидан бебаҳра қолган бўлардим, эҳтимол. Совға қилинган китобни ўқиб чиқиш одатим бор.
“Вақт манзили” китоби 2021 йилда “Академнашр” томонидан икки минг нусхада чоп этилган экан. Икки қисмдан иборат. Биринчиси достон ва шеърлар, иккинчиси ноодатий услубдаги адабий мақолалардан иборат. Ҳозир назмий дурдоналарни ўқиб тугатдим.
Аруз ва бармоқдан ташқаридаги шеърларни кўпда қабул қилолмайман. Бу сафар дард, маъно ва серқирра тафаккур маҳсули олдида шаклни ҳам унутибман.
“Вақт манзили” шеърининг ҳар бир сатри “ва” боғловчиси билан бошланади. Унда инсоният тарихи хронологик тартибда қисқа ва сермазмун сатрларда ифода этилади. Умумий мавзуда бошланиб Ватан тарихига уланиб кетади. Ўтмишнинг қонли ва шонли воқеалари ибрат тўнини кийиб чиқади ўқувчи олдига. Ва ниҳоят хотимада мустақил Ўзбекистон ва халқининг тарих ҳамда аждодлар руҳи олдидаги муқаддас бурчлари алоҳида қаламга олинади.
Шеър бошдан-охир вақт манзилини излаётган, унинг ортга ё олдинга ҳаракат қилаётганини аниқлашга уринаётган қаҳрамон тилидан ҳикоя қилинади. Якунда эса бу нарсани ҳамон била олмагани тан олинади ва уч нуқта қўйилади. Фалсафа ва интеллектга тўйинган асар ўқувчига билим беради ва фикрлашга ундайди.
“Минг тўққиз юз ўттиз еттинчи” шеъри эса машъум қатағон давридан сўзлайди. Қаттол тузумнинг манфур зотлари қиёфаси, миллатнинг аянч тақдири кескир сўзлар билан ўйиб ёзилади. Шеърий санъатларга ортиқча ўрин берилмайди. Яқинидан айрилган одамнинг жўн, бироқ юракнинг тубидан тошиб келаётган йўқлови каби таъсирли чиққан. Биргина парча келтираман:
“...Саводсизларни ҳам тугатамиз,
(Саводсизликни деб эшитди у.)
Саводлилар тугайверсин-чи”.
Ўзбек халқининг олтин бошларини лойга қорган тузум юзига мазлумлар авлодининг дадил тарсакиси.
Навбатдаги асар эса “Турғунлик болалари” достони бўлиб, унда Шўролар давлатининг бир оила ва бола психологиясидаги фожиаси тасвирланади. Мурғак кўнгилнинг мислсиз жафоларга гувоҳ бўлгани ва ёшига нисбатан эрта улғайишга мажбурлангани акс этади. Одамни йиғлатган манзаралар:
...ўн икки ўқувчи қизни оқшомда, пахта теримдан қайтаётганда мошин янчиб кетади, гулбаданлар парча-парча бўлиб, хор этилади...
В
...пахта тергани чиққан онанинг йўргакдаги чақалоғини трактор босиб кетади, она ўзини тандирга ташлайди, қотил эса болани кўрмай қолган отаси эди...
...ҳалоллиги учун мудом йўқчиликда яшовчи отасига ёрдам бўлсин, онаси билан жанжаллашмасин деб тинимсиз пахта терган, на тушликка, на танаффусга чиққан боланинг этагини ҳар турли баҳоналар билан чой чақага баҳолаган тарозибон...
Буни асл ҳолида ўқиганда тош юраклар ҳам зирқираб, симиллаб, эриб, кўз ёшга айланиб кетса керак. Бугун ҳам СССРни алқаётганларга ўқитиш керак экан ўзи.
“Паганинининг сўнгги концерти” шеъри эса... Уни ҳар ким ўзи ўқиб ўзича тушунади.
Барчасида вақт мавзуси ўқ илдиз вазифасини бажаради.
Бетакрор ижод намуналари учун шоирга, уни тақдим этгани учун ноширларга раҳмат айтаман.
Сизга ўқиб кўришни тавсия қиламан. Ўзим ҳам бошқа шеърларини топиб ўқимоқчиман.
Отабек Бакиров
