Do'stlar_uz

Сицилияда мусулмонлар ва Бухоро қишлоғи тарихига оид қисқа маълумот
Сицилия оролида Бухоро номли қишлоқ мавжуд. Бу қишлоқ Сицилияда мусулмонлар ҳукмронлиги давридаги Бухоро ва бошқа мусулмон мамлакатларидан келган инсонлар жойлашиб қолган ҳудудларга нисбатан бу ном билан аталган.
"Бухоро" номи Сицилияда қандай пайдо бўлган?
Бухоро номининг Сицилияга келиб чиқиши, асосан, Мусулмонлар ҳукмронлиги даврида ўлкада яшаган турли ҳудудлардан, жумладан Марказий Осиё, Бухоро каби минтақалардан келган мусулмонлар билан боғлиқ. Араблар Сицилияда IX асрнинг бошларидан XI асрнинг ўрталаригача ҳукмронлик қилишган ва шу даврда улар ўзларининг илмий ва маданий меросларини олиб келганлар.
Шунингдек, Араблар Сицилияда яшаш учун турли мусулмон мамлакатларидан, шу жумладан Бухородан ҳарбийлар, олимлар, мироблар, уста-ҳунармандлар, қурувчилар, тўқувчилар ва бошқа инсонларни кўчириб келишган, бу эса ўша даврдаги маданиятларнинг ўзаро таъсирига сабаб бўлган. Бухоро номли қишлоқ, шундай қилиб, Марказий Осиё ва бошқа мусулмон мамлакатларининг маданий ва илмий меросини Сицилияга олиб келган бир қисм сифатида пайдо бўлган.
Мусулмонларнинг Сицилиядаги Мероси
Мусулмонлар Сицилиядаги маданият, архитектура, тил ва бошқа кўплаб соҳаларга катта таъсир кўрсатган. Бу таъсирлар ҳозирги кунда ҳам сезилади.
Архитектура:
Араб-Норман архитектураси: Сицилиядаги мусулмон ҳукмронлиги даврида юзага келган ва кейинчалик Норман ва Византия элементлари билан уйғунлашган ўзига хос архитектура услуби жуда машҳур. Бу услубни Палермо собори, Норман ва Зиса саройи каби биноларда кўриш мумкин.
Масжидлар: Мусулмонлар ҳукмронлиги даврида қурилган масжидларнинг аксарияти Нормандлар томонидан забт этилганидан сўнг бузиб ташланган, аммо мусулмон архитектурасининг баъзи қолдиқлари ҳозирги кунда ҳам мавжуд, масалан, ички ҳовлилар ва мураккаб пардозлар.
Куба саройи (Палермо) каби бинолар ҳам мусулмонларнинг дизайн элементларини ўз ичига олади.
Тил:
Сицилия тилида ҳали ҳам кўплаб арабча сўзлар мавжуд. Масалан, "гибберо" (кема тури), "алберго" (меҳмонхона), "зиё" (ёритиш) каби сўзлар араб тилидан олинган.
Қишлоқ хўжалиги:
Араблар Сицилияга илғор қишлоқ хўжалиги техникаларини ва янги ўсимлик турларини етиштирган. Масалан, улар маҳаллий ҳалққа цитрус мевалари, шакарқамиш ва пахта каби экинларни экишни ўргатганлар. Шунингдек, уларнинг илғор суғориш тизимлари ҳозирги кунда ҳам баъзи ҳудудларда ишлатилади.
Жой номлари:
Сицилиядаги баъзи жойлар арабча келиб чиқишга эга номларга эга. Мисоллар сифатида Катаниа (арабча "Катания"), Трапани (арабча "Итрапани") ва Сcиаccа (арабча "Сcиаccа") келтирилиши мумкин.
Озиқ-овқат:
Сицилия ошхонаси ҳам араб таъмлари ва ингредиентларидан таъсирланган. Кимён, сафрон ва шакар каби зираворлар, шунингдек, бодом, хурмо ва цитрус мевалари каби маҳсулотлар араб ошхонасининг анъаналаридан келиб чиққан.
Илм-фан ва таълим:
Мусулмонлар ҳукмронлиги даврида, Сицилия илмий марказга айланган ва кўплаб юнон ва рим классик асарларининг таржималари сақланиб қолишига сабаб бўлган. "Сицилия мактаби" деб номланган адабий оқим ҳам ўша даврда шаклланган.
Хулоса
Сицилияда Бухоро номли қишлоқ, мусулмонлар ҳукмронлиги давридаги маданий ва илмий мероснинг бир қисми сифатида пайдо бўлган. Мусулмонлар Сицилияга ўз илмий, маданий ва қишлоқ хўжалиги билимларини олиб келишган, бу эса ҳозирги кунда ҳам Сицилиядаги архитектура, тил, қишлоқ хўжалиги ва бошқа соҳаларда акс этган. Мусулмонлар мероси Сицилиянинг маданий дунёсини шакллантиришда давом этмоқда.