Dilmurod Ortiqxo'jayev

Qalbingdan so'ra

Kim qalbiga quloq soladi?
Hamma ham qalbi buyurgan ishni qilib ketolmaydi. Agar "qalbingga quloq so" gapidagi qalbni nafs deb oladigan bo'lsak bu narsa ancha ravshanlashadi.

Inson nafsini yenggandan so'ng, nafs yaxshi narsalar tomon intilishni, to'g'ri qarorlar qabul qilishni boshlaydi.

Qalb hidoyatdan zalolatga ketdi - nima degani? Zalolatga ketgan qaysi inson borki nafsini yenggan bo'lsa? Qalb zalolatga ketdi degani, inson nafsiga yengildi deganimasmi?

Rosululloh sallollohu alayhi vasallam: "Garchi fatvo beruvchilar senga fatvo bersalar-da, qalbingdan so'ra" deganlar. Ahmad ibn Hanbal bu hadisni hasan hadis degan.

Imom G'azzoliy o'zining "Ixyo" kitobida ushbu hadis sharhida bu hadis Vosiba r.a ga aytilgani, sahobalar qalblari Rosululloh sallollohu alayhi vasallam tomonidan tarbiya qilingani aytib o'tilgan.
@DilmurodOrtiqxojayev

Shunday vaqtlar bo'ladi asosan yolg'iz qolganingda: O'tmishingni ko'z oldingdan o'tkazishni, yashagan hayotingni tahlil qilishni boshlaysan. Qayoqdan kelib, qayoqqa qarab ketayotganingga razm solasan. Hayotingdagi yaxshi yomon ishlarni eslab chiqasan. Qarasang yomon ishlaring ko'p ekan. Alloh taolo jannatiy odamlarga jannatiy amallarni qilishni oson qilib qo'yadi lekin o'zingga qaraysan. Qarasang - senda jannatiy amallardan ko'ra gunohlaring ko'proq ekannn. Shu paytda o'zingni aldashni boshlaysan. "Yo'q, yo'q san yaxshi odamsan. Qara u odamga yordam bergansan, qara kecha bu yaxshilikni qilding..." Ammo, ammo hayolingga qilgan gunohlaring, o'qilmagan namozlaring, tutilmagan ro'zalaring... kelaveradi va jimmm bo'lasan. Shu vaqtda sening o'zingni nimadir qilib qo'ymasligingga nima to'sqinlik qiladi?
O'zingni o'ldirsang aniq Jahannamga kirishingni bilasan. Mana shu narsa seni o'zingni o'ldirishdan saqlaydi!
Qarasang, gunohlaringni boshqalarga aytmagansan. Demak, Alloh taolo kechirishiga umiding bor.
Alloh taolo faqatgina taqvodor bandalarining tavbalarini, amallarini, ehsonlarini, ibodatlarini qabul qilishini bilasan va mana shu narsa seni bu tublikdan chiqishingga va Alloh roziligi uchun harakat qilishingga yordam beradi.

Ular tanlashmasin, sen tanla.

O'z ustingda ishlab, kasbingda eng zo'rlaridan bo'lsang - ishchini ular tanlashmaydi, sen ish tanlaysan.

Abduqodir Khusanov. Unga talabgor 10dan ortiq klublar bor edi. U o'z klubini tanladi.

Ramos. To'g'ri oldin yaxshi o'ynagan biroq hozir erkin agent. O'zini xizmatini Real Madridga taklif etdi, biroq rad javobini oldi.

Onang seni yig'lab keltirdi dunyoga, yig'lab kelding dunyoga

Atrofingdagilar xursand bo'lib kulishdi

Endi haris bo'lgin: O'layotgan kuningda hamma yig'lab qolganda - sen kulib ketishlikka.

Baland tog'ning cho'qqisi...

Balandlikka chiqqan sari ko'radigan, tanishadigan insonlaring saviyasi ham balandlashib boradi.

"Baxt izlovchilar - baxtlilar tomon yurishadi" degan gap bor. Rivojlanayotgan odam o'zidan ko'ra ko'proq rivojlanganlarga tomon yaqinlashadi.

Baland tog'ning cho'qqisiga chiq. Hammaga ko'rinishing uchun emas, hamma narsani ko'rishing uchun.!

Pastdagilar tepadagilarni nima qilishayotganini bilishmaydi. Sen o'sha tepaga hammasini ko'rish uchun chiq.

@DilmurodOrtiqxojayev

#process
Ijtimoiy tarmoqlarning bitta yomon tomoniga duch kelyapman.
Hammada har xil fikr. Bittasi buni oq deydi, bittasi qora. Undan oldingini gapini eshitmagan bo'lsangiz, ikkisi ham uni oqligini, qoraligini isbotlayapti. (Aniqrog'i men ishonib qolyapman).

Ayb o'zimda. Avval oq qanaqa bo'lishini bilganimda, menga qorani, sariqni, yashilni oq deyishsa ishonmasdim.

Dastlabki bilimni to'g'ri insondan, to'g'ri narsadan, to'g'ri joydan olish juda muhim.

Agar sizga sariqni oq deb aytishsa (hali rang bilmagan vaqtingizda), siz haqiqiy oqni bilmaysiz. Sizga ko'rsatib, shu oq deyishsa ham buni qabul qilmaysiz.

Xato ma'lumotni yomon tomoni - keyin uni to'g'irlay olmasligingiz mumkin. Xato muhitda ham shunday. Atrofingizdagilar bid'atni sunnat deb yurishsayu, tashqaridan biri kelib buni bid'atligini aytsa ishonmaysiz.

Ba'zilari muhim, ba'zilari esa yo'q. Misol uchun, ayni ranglarni oladigan bo'lsak: men oq deb yurganim asli qizil bo'lsa ham menga qiziq emas. Men futbol deb yurganim asli basketball bo'lsa ham menga qiziqmas. Lekin men yolg'on gapirmayapti deganlarim aldasa, bu qiziq. Menejmentni o'rganish uchun "O'tkan kunlar" ni o'qishing kerak deyishsa, bu qiziq.

Kim bilandir tortishayotganda sizga yoki insonlarga kerak bo'lmagan narsalar bilan tortishish - mana shu haqiqiy ahmoqlik.

Ali r.a aytganidek: "Biz avval haqni taniymiz, keyin shunga qarab kim haq, kim nohaq ekanligini aytamiz".

@DilmurodOrtiqxojayev

Xato qilsang tajriba bo'ladi(mi?)

Biror narsani qilishga ikkilansam, eng ko'p eshitadigan gapim: Qilaver, o'xshamasa tajriba bo'ladi.

Xatolaringiz doim ham tajriba bo'lmaydi. Qachon xato, qachon tajriba bo'lishini ajratib olish kerak.

Agar biror ishni xatoligini bilib turib, "o'xshab qolar" desangiz va o'xshamasa - bu tajriba emas, xato.

Agar bilmagan narsangizni qilib ko'rsangiz, ammo o'xshamasa - bu tajriba bo'ladi.

Sovuqda yugurish oqibatida kasal bo'lish mumkin. Buni bilasiz. Biroq yugursangiz, keyin kasal bo'lsangiz - bu keyingi safar uchun tajriba bo'lmadi. Bu xato edi.

9-sinfni bitirib, kollejga o'tishga qaror qildim. Qanday joyligini bilardim, Agar u yerga o'qish uchun o'tganimda - bu xato bo'lardi. Meni maqsadim esa ko'proq bo'sh vaqtga ega bo'lish edi va shunday ham bo'ldi.

Topshirayotgan yo'nalishingizni kamchiliklarini aytishdi, topshirdingiz. Endi o'qishga kirib, bekor bu yerga kiribman, mayli endi tajriba deyish xato. Bu - xato edi.
@DilmurodOrtiqxojayev

Doim ham yaxshi narsalar yoqgani uchun qilinmaydi. Gohida majbur bo'lamiz, gohida yomon narsa qilmaslik uchun qilamiz.

Menga kitob o'qish yoqmaydi. Ba'zida zerikib ketaman, lekin yangi narsa o'rganish yoqadi. Agar kitob o'qish yoqqanida - roman, baddiy kitoblar o'qigan bo'lardim. Kitoblarni tugatish uchun o'qirdim.

Yangi narsa o'rganishga bo'lgan qiziqish - audio kitob eshitayotganda, podcast, videolar ko'rayotganda - ularni to'xtatib, kerakli joyini yozib olishga undaydi.

Kitobga muhabbatimni oshirishning bitta usulini bilaman: Audio kitoblarni kam eshitish, podcast, videolarni kam ko'rish. Agar men bulardan kam foydalansam, ma'lumotlarni kam olaman. Xullas, asosiy ma'lumot manbayim - kitob bo'lishi kerak.

Vaqt o'tkir qilichga o'xshaydi, sen uni kesmasang, u seni kesadi

Vaqt doimo o'tib boradi. Agar uni foydali ishga sarflamasangiz, albatta yomoniga sarflaysiz. Yomondan qochish uchun ham yaxshisiga talpinamiz. Shoyadki maqsadimizga shular olib borsa.

Bu hamma narsada bo'ladi. Miyyada ijobiy fikrlar bo'lmasa, albatta salbiy fikrlar bo'ladi.

Maktab vaqtingda o'qimagansan, lekin o'rniga nimadir qilgansanku to'g'rimi? Futbol, kompyuter o'ynagandirsan, kim bilandir gaplashgandirsan, uxlagandirsan...

Yaxshisini qilmaslik - yomonini qilishga, yomonini qilmaslik - yaxshisini qilishga olib keladi.

Gazli ichimliklar ichma, o'z-o'zidan suv ichasan. Zararli narsalar yema, noiloj foydali narsalar yeysan. Ertalab uxlama, nimadir qilasan.
@DilmurodOrtiqxojayev

Davomiylik sabablari:
1. Qilayotgan ishning ortidagi maqsadni, ma'suliyatni bilish
2. Yil boshi, oy boshini kutmasdan boshlash
3. Hamma yaxshi odat, ko'nikmalarni baravar boshlamasdan, bitta, bitta odatga aylantirish...

Men bilganlar hozircha shular. O'zingiz bilganlaringizni yozib keting👇

Assalomu alaykum hammaga!
Hayrli kech!

Yozadiganlar, aytadiganlar juda ko'p, biroq ularni aytishga vaqt topa olmayapman. O'tgan kuni boshlagan hikoyamni davomini ham yozishga arang vaqt topdim.

Ba'zida vaqtim yo'qligi ishim ko'pligidan emas, vaqtni to'g'ri taqsimlay olmayotganimdan bo'lyapti.

Bu yil juda ham omadli boshlanmadi boshqalardan farqli ravishda. O'tgan yil oxirida katta nagruzka olganim hisobiga, qayta tiklanish uchun juda ko'p vaqt sarflab yubordim. Sizlarga maslahatim esa, vaqtida dam olib, vaqtida ishingizni qiling xuddi atletlardek.

Deep work, Rest
Deep work, Rest
Deep work, Rest....

Agar maqsadingiz uzoq muddatli bo'lsa, atletlardek harakat qilish sizga intizomli va davomli bo'lishga yordam beradi. Uzoq davom etadigan janglarda esa muhimi to'xtab qolmaslik.
@DilmurodOrtiqxojayev
12.01.2025 Mirzo Ulug'bek

...Shunda bu yigit atrofga nazar sola boshladi va ko'zi Abu Zar r.a ga tushganda to’xtadi. Shu odam menga kafil bo'ladi.
Abu Zar ham rozi bo'ldi va yigit yo'lga chiqdi. Kafil - Agar yigit qaytib kelmasa, o'rniga uni o'ldirishardi. Hamma voqea nima bilan tugashini kutishayotgandi. Ko'pchilik bu yigitni qaytib kelishiga ham ishonmasdi. 3-kun o'tayotgan bir vaqtda, hali ham yigitdan darak yo'q. Umar r.a Abu Zar r.a ga odam yuborib, muhlat yaqinlashayotganini bildirib qo'ydi. Kun oxirlayotgan vaqtda changga to'lib, haligi yigit yugurib keldi.

Hamma hayron. Bu yigit nimaga keldi? O'z o'limiga. Umar r.a undan so'radi: Seni bu yerda o'ldirishimizni bila turib, qochib ketishga imkoning bo'la turib nega qochib ketmading.
— Odamlar: "musulmonlar orasida va'daga vafo qolmabdi" demasin - dedim.
Umar r.a Abu Zardan so'radi: Sen nega tanimagan insoningga kafil bo'lding.
— "Musulmonlar orasida ishonch qolmabdi" deyishmasin dedim.

Bu voqeani ko'rib turgan haligi ikki yigit otasi uchun o'ch olishdan voz kechdi. Umar r.a ulardan sababini so'raganida: "Musulmonlar orasida marhamat qolmabdi deyishmasin" - dedilar.

Bitta voqeada shuncha ibrat:
— Va'daga vafo
— Ishonch
— Marhamat

— Adolat. Umarning adolati. Agar bu yigit kelmaganida Umar Abu Zarni qatl ettirar edi....
@DilmurodOrtiqxojayev

2022-yil Saodat asri qissalari
2023-yil Mahzun bo'lma
2024-yil Muhabbat va shavq
2025-yil .....

Ishonch

Nega sizda kimgadir nisabatan ishonch yo'q?

Nega kimdadir sizga nisabatan ishonch yo'q? Biror bir ishni qilishingizga, biror gapingizga ishonishmaydi?

Jiddiy olmaymiz, lekin oldingizdagi inson biror gap aytsangiz "e qo'ysangchi", biror ishni qilaman desangiz "...." desa - bu og'ir aslida.

Ishonmasang ishonma! Lekin qanday, unday deymiz. Nimaga ishonmayapti: ularni aldagnmisiz, omonatiga xiyonat qilganmisiz...

Hikoya:
Umar r.a davrida ikki aka-uka bir odamni uning oldiga olib kelishibdi. Bu odam ularning otasini tosh bilan o'ldirgan ekan. Umar r.a undan bo'lgan voqeani so'raydi. U yigit:
"Men yo'lda suv ichish uchun to'xtagan edim. Qarasam, otim birovning bog'idagi xurmosidan yevatti. Buni bog'ning egasi ko'rib, otimga bitta tosh otdi. Otim u toshdan o'ldi. Meni bittagina shu otim borligi uchun, o'sha toshni bog'ning egasiga qaytarib otdim. Bog'ning egasi ham shu toshdan vafot etdi".
Qonunga muvofiq bu yigit o'limga hukm qilindi. Shunda bu yigit: "Meni falon qishoqdagi yetim boladan omonatim bor. Uni bir joyga ko'mib qo'ygandim. Agar men hozir o'lsam, uni hech kim topolmaydi."
Umar r.a uning ketishiga izn bermadi. Faqat bitta yo'li bor dedi: "Senga kimdir kafil bo'lishi kerak".....

Ba'zida uzoq o'ylashlik xato savollarni kelib chiqishiga, xato savollar esa xato javoblarga, xato javoblar yo'ldan adashishga sabab bo'ladi! Hamma narsani ma'yori yaxshi
@DilmurodOrtiqxojayev

O'zingni angla...
Nima degani bu?
O'zimizni qanday aglaymiz?
Anglaganimizni qanday/qayerdan bilamiz?
Anglagandan so'ng nima qilamiz?
Yoki nima qilishimizni o'shanda bilamizmi?

Og'rig'ingni bildirma!

Yengilmas (Boyka) filmida Boykani oyog'i singan bo'ladi. Raqibi buni bilib o'sha yeriga zarba berishni boshlaydi va bu kino bo'lganligi uchun Boyka g'alaba qozonadi.

O'zbekistonlik va Qozog'istonlik MMA jangchilari jang qilishdi. Qozoqni oyog'i qayrilib, og'rib qoldi. Jang oxirigacha o'zbek uning o'sha oyog'iga zarba berdi va g'alaba qozondi.

Futbol o'ynayotganimizda bir do'stim to'pdan qo'rqishini bilib qoldim. Oldimga chiqqanda xuddi tepmoqchi bo'lgandek oson aldab o'tardim.

Agar qayeringdir og'risa hech kimga bildirma, aks holda aynan shu yeringga zarba berishadi.

Bu zarbani doim ham sendan kuchsizlar berishmaydi. Sendan kuchlilar berganda, qaytib tura olmasliging mumkin.

Zaif joyingni eng yaqinlaring bilishi mumkin. Ularning zarbasi qattiqroq, azobliroq va esdan chiqmas bo'ladi.

@DilmurodOrtiqxojayev

Eng muhimlari sodda bo'ladi

Necha yillik izlanishlardan so'ng olimlar shunday fikrga kelishgan: To'g'ri uyqu, yaxshi ovqatlanish, sport bilan shug'ullanish insonning kunini samarali, energiyaga boy o'tkazishi uchun yetarli. Buni nechta odam bilardi? Menimcha hamma bilsa kerak lekin bu narsalar juda oddiydek tuyuladi. E'tibor bermaymiz!

Biror narsani yashirishga eng qulay joy - bu hamma ko'radigan joy. Chunki qidirayotgan odam uni bu yerdan qidirmaydi, bu narsani ko'pincha qidirmayotganlar ko'radi. Ko'radi, ammo tushunmaydi.

Biz ham qandaydir hahotimizni tubdan o'zgartirib yuboradigan maslahatlar qidiramiz. Aslida bizga keraklilari eng soddalari bo'lishi mumkin

Eng muhim maslahatlar, yo'nalishlar juda sodda bo'ladi. Eshitsangiz: buni yosh bola ham biladiku - deysiz.

Yoshligingizdan beri biladigan biroq endi muhimligini tushungan narsalaringiz bormi?
@DilmurodOrtiqxojayev

#books2025
1. Asharai Mubashara 10/10
Tirikligida bashorati berilgan 10 ta jannatiy sahobalar haqida.
— Abu Bakr Siddiq
"Rostgo'ylarning rostgo'yrog'i".

— Umar ibn Hattob
Qattiqqo'llik va adolatni o'zida jam qilgan, dunyodan voz kechgan sahoba.

— Usmon ibn Affon
Ummatning eng hayoli kishisi

— Ali ibn Abu Tolib
Shijoatda unga hech kim yetolmagan. "Men ilmning bir shahri bo'lsam, Ali uning eshigidir, ilm o'rganmoq istaganlar uning eshigidan kelsin".

— Talha ibn Ubaydulloh
So'zlashga va har turli nutq va hutbalarga mohir, katta savdogar edi. So'rashlarini kutib turmay yordam berar edi. "Bizlar oz molni, arzon narsani zoe ketkazmaymiz, ko'p moldan esimiz ketmas" - derdi.

— Zubayr ibn al Avvom
G'ayratli, to'g'ri so'zli, qilichbozlik va jang san'atida mohir, sof ko'ngilli, diyonatli, as'hobu kiromning ichida eng sahovatli boylardan edi. Bir odam biror yumush bilan kelsa, o'z xizmatlari kabi tirishib ishlar edi. Ishonchli, omonatdor zot edi. Tegishli o'rinlarga sarf qilmoqlik uchun mol orttirishga tirishar, yaxshi niyat bilan mol yig'moqda hech zarar ko'rmas edilar.

— Abdurahmon ibn Avf
Juda himmatli, oliyjanob bo'lib, kasbsiz bo'lishni, boshqalarning qaramog'ida qorin to'yg'izishni juda yomon ko'rardilar. Buni tubanlik deb bilardi. Molni halol topib, halol ishlarga sarf qilardilar. "Abdurahmon musulmonlarning yaxshisidir, hamda u kabi zotlar musulmonlarning yaxshisidir"
As'hobning juda aqllilaridan, savdo ishiga mohir, to'g'ri muomalali, keng xulqli, hush majlisli, mehribon, tavoze'li bo'lib, xizmatkorlari bilan bir xil kiyim kiyardi. G'oyat taqvoli, jamoat namozlarini aslo tark qilmas edilar. "Mol naqadar go'zal narsadir. U bilan obro'yimni saqlayman. Sadaqa berib, janobi Haqga yaqinlik hosil qilaman"

— Saad ibn Abu Vaqqos
Davlat va harbiy ishlarga mohir, g'ayratli, uddaburon, qo'l ostidagilarning ishlarini tekshirib turar va Rosulullohning sunnatlariga g'oyat rioya qiluvchi, diyonatli, duolari ijobat bo'ladigan zot edi. "Hech kimga yomon niyat va gina saqlamayman. Hech kim haqida yomon so'zlamayman. Har kimga yaxshilik qilishga urinaman".
Hikmatli so'zlari:
"Yaxshi xulqga, yaxshi ko'ngilga molik bo'lmagan zotlar insonlik darajasiga erishmagandurlar"
"Har kim agar faqat yaxshi narsalarni qilib, birovning haqqiga ko'z olaytirmasa, doimo qalbi rohatda va baxtiyor bo'lur".

— Said ibn Zayd
To'g'ri so'zli, obid, zohid, odamlar ehtiromiga sazovor bo'lgan, dunyo darajalariga iltifot etmay, nizo va fitnalarni yoqtirmay, birovning haqqiga hiyonat qilmay, qo'lidan kelgancha boshqalarga yordam berishga intilar va yaxshi ko'ngilli kishi edi. Otasi Zayd ibn Umar aqlli, diyonatli kishi bo'lgan. Johiliyat davrida butlarga sig'inmagan, "Ibrohim diniga amal qiluvchi yolg'iz menman" degan edi. Rosululloh s.a.v: "Zayd yolg'iz ummat sifatida qabr ichidan chiqadi" deganlar.

— Abu Ubayd ibn Al-Jarroh (Omir ibn Abdulloh)
Ummatning ishonchli kishisi, ochiq yuzli, ko'rkam xulqli, to'g'ri so'zli, teran fikrli, obid, zohid, muloyim, mehrli, mamlakat tadbiriga va urush ilmiga mohir edi.
Umar ibn Xattob: "Agar Abu Ubayd salomat bo'lsa o'zimdan keyin xalifalikni unga vasiyat etardim".
"As'hobimning har birida o'rinsiz xulq bor, faqat Abu Ubayddan tashqari".
So'nggi vasiyatlari: "Namozlarni to'liq o'qing, zakotlarni bering, Ramazon oyida ro'za tuting. Nafs sadoqatlaringizni bering, Haj qiling, bir-biringizni yaxshilikka chaqiring, bir-biringizga hamda ulug'laringizga hayrixoh bo'ling, hiyonatdan saqlaning. Alloh taolo odam farzandlarini o'limga taqdir qildi. Ular hammasi vafot topadilar. Ularning eng aqllisi Allohga itoat etib, qiyomatuchun ko'proq amal qilganidir. Salomatlikda hamda Allohning rahmatida bo'lasiz".
@DilmurodOrtiqxojayev

Millat sifatida eng katta kamchiligimiz nima? Nima bizni boshqalardan ortda qolishimizga, ortda qolayotganimizni bilsak ham harakat qilmasligimizga sababchi bo'lyapti?

Millat haqida so'z boshlashdan oldin insonning bu holatiga nima sabab bo'lishini ko'rsak. Shu insonlarning yig'indisi - millat bo'ladi.

Men o'zim eng ko'p duch kelgan, atrofimda ham ko'p ko'rgan narsa - o'zini aldash, o'zini ovutish bo'ldi. Bizni ortga tortayotgan dastlabki sabab shu bo'ldi.

Oldinlari dunyo rivojlanishi uchun nima asosiy omil bo'lgan? Kuch. Lekin hozir bu narsa o'zgargan. Hozir emas, bunga ancha bo'lgan. Biroq bizga yaqin yillarda kirib keldi. AQSH da 1990-yilgacha energiya va boylik to'g'ri proporsional tarzda (ikkisi ham) o'sib kegan. Biroq 1990-yilda energiya hajmi kamayadi biroq boylik emas. Ular bunga ilm bilan erishdi. Energiya bugun ko'p, lekin... bizda hali ham svet yo'q.

Mendeleyev jadvalidagi kimyoviy elementlar. Qaysi birini O'zbekistonlik olim kashf etgan. Eng achinarlisi, birorta musulmon davlat bu ro'yxatda yo'q. Biz esa Amir Temur, Xorazmiy, Boburlar bilan maqtanyapmiz.

Bugun o'zimizni ovutib yashashimiz eng katta xatoyimiz. Ilmda chetdan ortda qolayotganimizni ko'rib turibmiz, lekin tan olmaymiz. "Ular hozir o'tib ketgani bilan, ular kashf qildim deyayotgan narsalarni bizni ota-bobolarimiz ancha oldin kashf qilishgan".

O'zimizni o'tmish bilan ovutib yashash eng katta xato. O'tmish bilan ovunib yashash eng katta xato.

Bizni qutqaradigan narsa taqvo va ilmimiz. Bizni qutqaradigan o'zimiz, o'z harakatlarimiz. To'g'ri buyuk ajdodlarimiz bor, lekin ularni izidan borish kerak.

@DilmurodOrtiqxojayev

Millat sifatida eng katta kamchiligimiz nima? Nima bizni boshqalardan ortda qolishimizga, ortda qolayotganimizni bilsak ham harakat qilmasligimizga sababchi bo'lyapti?