Aqoid asoslari

Tajriba

Ulamolar bir-biridan ilmli deyilmaydi. Balki, bir-birlarini to‘ldiradi.

Juma ayyomi muborak bo‘lsin azizlar!

@aqoid_asoslari

Tavoze

Biz olim emasmiz. Avomdan farqimiz – olimlarning so‘zlarini fahmlay olishimizda.

Ustoz Ali Mahmud Umariy (hafizahulloh)

@aqoid_asoslari

Mezon

أفعال الله تعالى معللة بإرادته!

Alloh taoloning ishlari irodasi ila sabablangandir.

1. Olamda sodir bo'layotgan voqea va ishlarni xohishimizga mos sabablashga shoshilmaylik.

2. Shar‘iy hukmlarning haqiqiy sababi Alloh taoloning irodasidir. Tibbiy, ijtimoiy, axloqiy va boshqa jihatlardagi foyda keltirishi yoki zararni ketkazishi kabilar birlamchi sabab emas.

Alloh taolo musaffo e‘tiqodda sobitqadam qilsin!

@aqoid_asoslari

Tarjimasi

Uch kundan so‘ng Rajab oyi kirib keladi. Rajab hayrat, vorid va hollar oyi. Yilning eng ko‘p ma‘naviy hol va lutflar mavsumi Rajab. Hatto ba‘zida Ramazondanda ziyoda bo‘ladi. Bu oy Alloh taolo bilan astoydil(samimiy) bo‘lish oyidir. Balki, Ramazon Rajabning ko‘zgusidir, deganlar. Ya‘ni, Rajabni qanday o‘tkazsangiz Ramazonda ham shunday bo‘lasiz. Hozir shijoatlanib ketdingiz va masalan Ayman(talabalardan birining ismi. Misol tariqasida aytyaptilar): Rajab bo‘yi hech narsa yemayman dedi. Shar‘an gunohkor bo‘lasiz va qilayotgan ishingiz harom. Negaki, Alloh taologa yaqin bo‘lyabman deya o‘ylamoqdasiz-u, aslida Undan uzoqlashyabsiz. Yo‘q, unday emas. Balki, (Imom Haddod rohimahulloh) aytganlaridek nafs shahvatlariga qarshi turish zarur. Mana shu me‘yordir. Haqiqatan Rajab oyida o‘zingizda hayratga soluvchi o‘zgarishni ko‘ring. O‘zingizda nafs xohishlariga ters bo‘lishni ko‘ring. Rajab tunlarni qoim qilish oyi. Bu sarlavhasidir.

Ustoz Ali Mahmud Umariy (hafizahulloh)

So‘zlarining oxirida qo‘llariga telefonni oldilar va:
Rajab oyida mana bundan uzoq bo‘ling. Ijtimoiy tarmoqlardagi hisoblaringizni o‘chiring, dedilar.

Rajab oyi Seshanba kuni shom namozidan so‘ng boshlanadi in shaa Alloh(Ya‘ni ertaga). Alloh taolo hammamizga kuch-quvvat, mustahkam iymon va oliyhimmat bersin!

@aqoid_asoslari

Aqoid mezoni – kalom ilmi, shar‘iy matnlarni to‘g‘ri fahmlash me‘yori – usulul fiqh va aqliy tafakkur tarozusi – mantiq ilmidan ma‘naviy ziyofatga marhabo!

Alloh taolo foydali qilsin!

Musulmonlar uchun eng xatarli narsa nima?

Ilm o‘rganishni boshlaganimda, bizga yo‘liqadigan eng katta xatar vahhobiylar deya bilardim. Ertayu kech aytar so‘zim vahhobiylar haqida bo‘lib qoldi. Ahlim(yaqinlarim) va do‘stlarimni ulardan ogohlantirardim. Hatto, jamoat transportida birov bilan tanishsam, ularning xataridan voqif etmay tushmasdim...

So‘ngra ilmiy saviyam biroz yuksalib, dunyoqarashim kengayib, modernizm(jadidchilik) va postmodernizm(yangi jadidchilik)dan xabardor bo‘ldim. Shunda, u vahhobiylardan chandon xatarli ekanini angladim. Balki, vahhobiylar modernizmning ko‘rinishlaridan biri edi xolos. Darslar va uchrashuvlardagi aksar so‘zim modernizm va post modernizmning insoniy tafakkurga umumiy va islomiy tafakkurga xos ta‘siri haqida bo‘lib qoldi...

So‘ngra kvant fizikasi va undan ta‘sirlangan kishilarning o‘rtaga tashlaydigan falsafiy shubhalarini kengroq o‘rgana boshlaganimda, jumlalarga "kvant" so‘zini kiritib gapiradigan, atrofimdagilarga bu shubhalarga diqqatliroq bo‘lishimiz zarurligi, boisi ular bizga yo‘liqadigan shubhalarning eng xatarlisi va nozigi ekanini aytadigan bo‘ldim...
G‘arbdagi musulmonlar bilan yaqindan tanishganimda, biz bilan jamlanadiganlarning aksari Yevropa va Amerikaliklar bo‘lganida, muammolarining ko‘pi ma‘rifat nazariyasi, evolyutsiya nazariyasi, ilohning borligiga aqliy dalil, hijobning shar‘iy hukm sifatida joriy qilingani, yomonlik muamosi, diynning insonparvarligi va hokazolar haqidaligini ko‘rdim. Shunda bu mavzular haqida so‘z boradigan uchrashuvlar, anjumanlar, umumiy va xos darslarni ko‘paytirdim...

O‘tgan holatlarning xulosasi shuki:
Islom – bironta xatar xavf sololmaydigan mutloq oliy(vaqt, joy, muhit, jamiyat yoki shaxsiyatlarga qaydlanmagan) ilohiy(Iloh tomonidan o‘rnatilgan) asosdir. Unga bo‘ysunish va undan ta‘sirlanish bashariy xususiyat bo‘lib, insonga ta‘sir ko‘rsatadigan holatlar bu xususiyatga ham ta‘sir qiladi. Modomiki inson mavjud ekan bashariy xususiyatlar(qaror qabul qilishga ta‘sir qiladigan sifatlar) saqlanib qoladi: Zaydni diyndan burib yuborgan narsa albatta, Amrni ham undan burmaydi. Ko‘pincha muayyan bir hodisa sabab birov Islomga kirgan bo‘lsa, ayni shu hodisa tufayli boshqa birov Islomni tark etganiga guvohi bo‘ldim...
Shu bois birontalaridan Islomga "eng katta xatar" haqida eshitganingizda, aniq bilingki bu uning hozircha ilmi yetgan natijadir. Ilmiy saviyasi yuksalsa, undan boshqa "xatarlar"ni eshitasiz.
Zero, "eng xatarli" bu nisbiy(kimgadir, nimagadir, qachondir va qayergadir va hokazolarga nisbatan xatarli deya baho beriladigan) tushunchadir. Unga nisbatan mutloq(biron narsa bilan qaydlanmagan) tushuncha sifatida muomala qilmaslik zarur...
– Unda sizningcha musulmonlar uchun eng xatarli narsa hozir nima?
Menga nisbatan oddiy qilib aytganda javob shuki:

Ilmning ozligidir.

Ustoz Ali Mahmud Umariy (hafizahulloh)

@aqoid_asoslari

Foyda

Aqoid kitoblari:
1. Ahli qibla va ahli sunnani qamrab olgan,
2. Oqillarning barchasini qamrab olgan bo‘ladi.

Odatda avvalgi turdagilariga aqoid ilmi deyilsa, ikkinchisiga kalom ilmi deyiladi. Masalan: Aqiydatut Tahoviyya aqoid ilmiga oid matn ya‘ni ahli sunnani qamragan, Aqoid Nasafiyya esa kalom ilmiga oid ya‘ni oqillarning hammasini qamragan.

@aqoid_asoslari

Istiloh

Har bir ilmning o‘z atama va istilohlari bo‘ladi. Ularni chalkashtirish maqsadni noto‘g‘ri tushunishga olib boradi. Masalan, tasavvuf olimlari dunyoni yomonlaydilar. Lekin, dunyo deganda nimani nazarda tutadilar? Dunyo – Alloh taolodan chalg‘itadigan har qanday narsadir. Tasavvuf ulamolari dunyo deganda shuni iroda qilganlar. Biron narsaning hukmini o‘rganishdan avval uning mohiyatini bilib olishimiz zarur. Ko‘p takrorlanadigan qoidalardan biri:
الحكم على الشيء فرع عن تصوره.
Bir narsaga berilgan hukm u haqidagi tushunchadan kelib chiqadi.
Istilohlarga berilgan hukmni o‘rgansihdan oldin, o‘sha istilohning ma‘nosini bilishimiz zarur. Ilmiy tartibi shunday.

Alloh taolo foydali ilm bersin!
Juma ayyomi muborak bo‘lsin!

@aqoid_asoslari