ҲОЖАТИНГИЗ БАРОРИДАН КЕЛСИН!
Пахтакор метросининг ичида кичик ҳожатини чиқараётган шахснинг видеосини кўрдим.
Шахсан мен уни айбламайман. Мен инсонларга қулай шароит қилиб бермаётган масъулларни айблайман. Мен бу кишини тўғри тушунаман.
Негадир бизда инсоннинг шахсий эҳтиёжини, керак бўлса, тиббий жиҳатдан зарур бўлган ҳожат чиқаришга бўлган ҳаётий заруриятга ўта бефарқ ҳолда яшаш бор. Бу гўёки уят саналади. Бундай қараш жинниликдан бошқа нарса эмас аслида.
Шаҳарнинг қаерида ҳамма осон топиб бориши мумкин бўлган ҳожатхоналар бор? Ҳожатхона белгиси туширилган йўл кўрсаткичлар ўрнатилганми? Йўқ! Бу ўта нотўғри.
Бунақа нотўғрилик бизда азал-азалдан бўлган, аслида. Бизда ҳеч қачон ҳожатхоналар инсон учун қулай ва осон манзилда жойлашмаган ёки умуман бўлмаган. Ҳатто ўз уйимизда ҳам.
Балким тошкентликлар билмас, лекин буни вилоятликлар жуда яхши билишади. Каттагина ҳовлида ўсиб-улғайганмиз. Уйимиздаги ҳожатхона ҳовлининг энг чеккасида жойлашган эди (ҳозир ҳам шундай). Ёшлигимизда биз болалар учун энг катта муаммо кечаси қистаб қолса дунёнинг нариги четидаги тувалетга бориб келиш эди.
Ҳамма ёқ зимистон, қоп-қоронғу. Ёлғиз боришга юрак бетламайди. Бормай десам чидаб бўлмайди. Секин-аста укамни уйғотаман. Илтимос, юр, бирга тувалетга бориб келайлик, деб ялинаман. Укам бўлса ҳадеганда уйғонавермайди, ғингшиб турмай ётаверади. Мени бўлса заҳар танг қилиб азоб беради.
Ахийри ҳовлига чиқаман-да, секин яқинроқдаги пана жойга чулдиратаман қўяман. Минг чақирим наридаги тувалетга борадиган ахмоқ борми? Агар каттаси қистаб қолса-чи? Урди, Худо.
Айниқса қиш фаслида кўринг. Кечаси бир амаллаб тувалетга етиб олиш бошқа, лекин уни ичида ўтириш бошқа. Совуқдан очиқ кетларинг музлаб, булбулинг таккиллаб қолади. Апил-тапил у ердан чиқасану қўлингни ювиб-ювмай уйга чопасан.
Тувалетга кечаси бориб келиш шахсан мен учун катта жасорат эди. Бу болалигимнинг триллер қисмларидан бири эди. Ҳозир ҳам ота уйимдаги ҳожатхонага бориб келиш комфорт эмас. Кечаси токи бориб келгунимча уйқум ўчиб кетади. Икки чақирим юриб келишнинг ўзи бўладими, ахир? Шифтга термулиб, ақа-бақа ағанаб ётавераман.
Бир гап айтайми? Бизда кечаси узоқдаги тувалетга боришдан қўрқиш ёш болаларнинг психикасида ёмон из қолдирган иллатлардан биридир!
Фақат тувалет эмас, ошхона ва ҳаммом ҳам шунақа узоқ-узоқда жойлашган. Ошхонадан овқатни сузиб келгунингча совуб бўлади. Айниқса, оналаримиз, сингилларимиз ва аёлларимизнинг токи овқатни пиширгунича оёғидан зах ўтиб кетади. Қишда хаммомда чўмилиб уйга етиб келгунингча шамоллаб ўласан...
Бизда яқин-яқинлардан бери уй қуришни ўрганишяпти. Ҳовли бўлсаям худди шаҳардаги домга ўхшаб ҳожатхонасиям, ошхонаю хаммомиям уйнинг ичида яхлит жойлашган. Кечаси қийналиб ҳовлига чиқиб ўтирмайсан. Бу яхши, албатта. Эскича фикрлашдан воз кечиш керак. Янги, инсонга қулайлик туғдирадиган лойиҳаларни ишга солиш керак.
Худди шунингдек, шаҳар кўчаларида ва аҳоли гавжум бўладиган манзилларда тувалетларни кўпайтириш керак. Акс ҳолда, ҳамма ўз билган жойига чоптириб ёки «инг» қилиб кетаверади...
@AdolatFarzandi