YURISTKADR

#taklif

Бир вақтда иккита ташкилотда раҳбарлик қилаётган вазирлар бўйича.

Эътибор берсангиз, айрим вазирлар ва марказий идоралар раҳбарларига жамоатчилик асосида қўшимча раҳбарлик вазифалари юклатилган. Бунда уларга асосан спорт ва маданият соҳасидаги нодавлат нотижорат ташкилотларига, масалан, турли спорт федерацияларига раҳбарлик вазифаси юклатилганини кўрамиз. Яъни, бугун қайсидир вазирликнинг раҳбари бир вақтда бошқа бир нодавлат ташкилотида ҳам жамоатчилик асосида раҳбарлик қилмоқда.

Қонунчилик бўйича бу мумкин бўлган фаолият. Бироқ, жамоатчилик асосида иккинчи ташкилотдаги раҳбарликни бир вақтда амалга ошириш учун баъзи ҳужжатларга ўзгартириш киритилмаса, ҳуқуқий жиҳатдан муаммолар юзага келиши мумкин.

Вазирлар Маҳкамасининг 2012 йил 18 октябрдаги 297-сонли қарори билан “Ўриндошлик асосида ишлаш ҳисобланмайдиган ишлар рўйҳати” тасдиқланган. Мазкур Рўйҳатнинг 10-бандида “жамоатчилик асосида бажариладиган ишлар” алоҳида кўрсатиб ўтилган. Яъни, бунга кўра вазирларнинг бошқа ташкилотлардаги жамоатчилик асосидаги фаолияти ўриндошлик иши ҳисобланмайди. Бу бундай ишларга ўриндошлик ишларига оид чекловлар тегишли эмас дегани.

Бироқ, юқоридаги Рўйҳатнинг тагидаги изоҳ қисмида (изоҳнинг биринчи қисмида) мана бундай кўрсатма кетган: “2-бандда, 3-банднинг иккинчи ва учинчи хатбошиларда, 4-5-бандларда, 6-банднинг учинчи хатбошида, 7, 9 ва 10-бандларда кўрсатилган ишларни асосий иш вақтида бажаришга йўл қўйилмайди”.

Кўряпсизми? Рўйҳатнинг 10-бандидаги фаолият ҳам ушбу чекловга киритиб қўйилган ва бунга кўра, биз айтган вазирлар ва биринчи раҳбарлар бошқа ташкилотлардаги раҳбарлик фаолиятини асосий иши билан бир вақтда бажара олмайди. Мана, мана шу нарса жиддий муаммо ҳозир.

Энди, юқоридаги Изоҳнинг иккинчи қисмидаги кўрсатмага қаранг: “1 ва 8-бандларда кўрсатилган ишларни амалга ошириш жойи ва режими, илмий ва ўқитувчилик фаолияти характерини ҳисобга олган ҳолда, шу жумладан масофадан иш олиб бориш шаклида, ходим ва иш берувчи ўртасидаги келишув бўйича меҳнат шартномасига мувофиқ белгиланади”.

Тушундингиз-а? Бунда Изоҳнинг иккинчи қисмида кўрсатилган 1 ва 8-банддаги фаолиятларни эркин режимда, жумладан, асосий ишида бўлган ҳолда масофадан туриб ҳам, яъни асосий иши билан бир вақтда ҳам бажариш мумкин бўляпти.

Агар 10-банд, яъни жамоатчилик асосида бажариладиган ишлар ҳам Изоҳнинг ушбу иккинчи қисмига киритилганда, биз айтаётган ҳуқуқий муаммо бўлмас эди. Шунда вазирлар ва давлат идоралари раҳбарларининг бир вақтда бошқа ташкилотлардаги раҳбарликни ҳам бажаришига ҳуқуқий жиҳатдан тўлиқ имкон бўлар эди.

Фикримизча, ҳали ҳам кеч эмас. Вазирлар Маҳкамасининг 297-сонли қарорига ва Рўйҳатнинг Изоҳ қисмига ўзгартириш киритиб, 10-банддаги “жамоатчилик асосида бажариладиган ишлар”ни Изоҳнинг биринчи қисмидан иккинчи қисмига ўтказиб қўйиш керак. Шу билан олам гулистон.

Саидали Мухторалиев @yuristkadr

Мухаммадамин Каримжонов @mehnathuquqi

Миллий гвардиядан ички ишларга ўтаётган шахсий таркиб бўйича.

Президент қарори билан Миллий гвардиянинг вояга етмаганлар масалалари бўйича инспектор-психологлар лавозимлари ва 2 000 та штат бирлигини Ички ишлар вазирлиги тузилмасига ўтказилиши белгиланди.

Ўтган даврда бу каби амалиётларга бир неча бор гувоҳ бўлдик. Шулардан бири 2019 йилдаги Ички ишлар вазирлиги таркибида бўлган Ёнғин хавфсизлиги тузилмалари ва улардаги шахсий таркибни Фавқулодда вазиятлар вазирлиги тизимига ўтказиш бўлган эди.

Ўшанда шахсий таркибни ўтказиш ва айрим ходимларни хизматдан бўшатиш жараёни Президентнинг 2019 йил 12 сентябрь кунидаги ПҚ-4447-сонли қарори билан тасдиқланган “Ўзбекистон Республикаси фуқаролари томонидан ҳарбий хизматни ўташ тартиби тўғрисида”ги низом асосида амалга оширилган эди.

Бироқ, масъуллар томонидан юқоридаги қарор ва меҳнат қонунчилигини қўллашда йўл қўйилган баъзи хатоликлар сабабли, жойларда кўплаб меҳнат низолари келиб чиққан эди. Натижада қанчадан-қанча хизматчилар сарсон-саргардон бўлиб, судларга мурожаат қилишга мажбур бўлган эди.

Масъуллар ҳозирги жараёнларни расмийлаштиришда ўша вақтдаги хатолардан тўғри хулоса чиқаради деб умид қиламиз. Бу сафар ортиқча меҳнат низолари юзага келмаслиги уларнинг ютуғи бўлади.

Маълумот учун эслатиб ўтамиз, Меҳнат кодексининг 11-моддасига асосан ички ишлар ва Миллий гвардида хизмат ўтаётган ҳарбий хизматчиларга (ходимларга) ва уларга тенглаштирилган бошқа шахсларга нисбатан меҳнат тўғрисидаги қонунчилик махсус қонунчиликка зид бўлмаган қисмида қўлланилади. Яъни, хизматни ўташга оид махсус қонунчилик ҳужжатларидан ташқари, уларга зид бўлмаган жойларида Меҳнат кодекси нормалари ҳам ишлайди.

Бундай вазиятларда “биз умуман Меҳнат кодекси бўйича ишламаймиз” деган фикрлар асосли бўлмайди.

👉@yuristkadr

Кеча, 4 апрель куни жойлардаги ғайриқонуний бўшатишларнинг олдини олиш бўйича Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлиги мутасаддилари билан учрашдим.

Куннинг 2-ярмида вазир ўринбосарлари ва тегишли таркибий бўлинмалар раҳбарлари билан қарийб 3 соат давомида сухбатлашдик.

Бугун насиб қилса, вазир билан учрашамиз.

👉@yuristkadr

АҚШда ҳам оммавий бўшатишлар юз бермоқда.

Охирги 2 ой ичида АҚШ ҳукуматининг самарадорлик департаменти (DOGE) фаолияти натижасида мамлакатдаги 27 та давлат идорада 280 мингдан ортиқ давлат хизматчилари ишдан бўшатилди.

Бу ходимлар президент Дональд Трамп қарори билан, “ортиқча харажатларни қисқартириш ва федерал идораларни қайта ташкил этиш” муносабати билан оммавий равишда ишдан бўшатилмоқда.

Биз президент Трампни ноқонуний бўшатишлар юз беришининг олдини олишга чақирамиз ва бу борадаги оқибат учун у ҳам жавобгар эканини эслатиб ўтамиз 😉

👉@yuristkadr

#tavsiya

Буйруқларни қандай тоифаларга ажратиш тўғри бўлади?

Биласизми, ташкилотларда раҳбар томонидан имзоланадиган буйруқларни биз қулай бўлиши учун одатда, иккита йўналишга ажратиб оламиз: ходимларга оид буйруқлар ва бошқа масалалар бўйича буйруқлар.

Амалиётда бу борада ҳар кимда ҳар хил буйруқларни кўрамиз: кимдадир, умумий масалаларга оид ишлаб чиқариш, яъни “ич” буйруқлари, ходимларга оид шахсий таркиб, яъни “шт” буйруқлари, кимдадир, асосий фаолият бўйича, яъни “аф” буйруқлари, кадрлар бўйича, яъни “кб” буйруқлари ва ҳоказо.

Аслида, нодавлат ёки хусусий ташкилотлар учун қонунчилик бу борада аниқ талаб қўймаган, бироқ, улар давлат ташкилотларидаги иш амалиётини ўзлари учун қўлланма, яъни тавсиявий амалиёт сифатида қабул қилишлари мақсадга мувофиқ.

Билганлар билади, Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 29 мартдаги 140-сонли қарори билан тасдиқланган “Ўзбекистон Республикаси вазирликлари, давлат қўмиталари, идоралари, корпорациялари, концернлари, уюшмалари, компаниялари ва бошқа марказий муассасалари аппаратларида иш юритиш ва ижро назоратини ташкил этиш бўйича Намунавий йўриқнома” бор.

Шу йўриқноманинг 35-бандида “ҳужжатларни рўйхатга олиш, ҳужжатларнинг йўлланиши, муаллифи ва мазмунидан қатъи назар, туркумлар доирасида амалга оширилади. Масалан, асосий фаолият бўйича буйруқлар, шахсий таркиб бўйича буйруқлар, ҳайъат қарорлари, тафтишлар далолатномалари, моддий-техника таъминоти учун буюртманомалар алоҳида рўйхатга олинади” дейилган.

Шунингдек, Йўриқноманинг 65-бандида “асосий фаолият бўйича буйруқлар шахсий таркиб бўйича буйруқлардан алоҳида гуруҳланади” дейилган.

Мана шу қоидалардан келиб чиқиб, ташкилотлардаги буйруқларни қуйидаги 2 тоифага, яъни:

➖асосий фаолият бўйича буйруқларга ва шахсий таркиб бўйича буйруқларга ажратиш тўғри бўлади деб ҳисоблаймиз.

👉@yuristkadr

Айтмади деманглар.

Ҳозирда аксарият вазирлар ва марказий идораларнинг биринчи раҳбарлари Самарқанд вилоятида хизмат сафарида.

Бироқ, уларнинг айримлари хизмат сафарида бўлсада, буйруқ ва қарорларга бугунги сана билан, Тошкентдаги шахс сифатида имзо қўймоқда. Катта эҳтимол билан, электрон имзоларини қўйишда уларнинг атрофидаги масъул ходимлар хатоликка йўл қўймоқда.

Суд амалиётида худди шундай имзо қўйилган буйруқлар суд қарори билан бекор қилиниб, ишга тикланган ходимлар бўлган.

Вазифалар тақсимотига кўра, вазир ёки биринчи раҳбар сафарда бўлганда, унинг биринчи ўринбосари ёки ўринбосарларидан бири вақтинча вазир ёхуд биринчи раҳбар вазифасига киришади дейилганми, бўлди, бу тартибга риоя қилайлик.

👉@yuristkadr

Ходим кафолатли тўловларни олиш учун иш берувчига эмас, порталга мурожаат қилибди...

Бугун менга бир йирик компаниянинг вакили маслаҳат сўраб келди.

Вазият шундай. Ходим билан тузилган меҳнат шартномаси аттестациядан ўта олмаганлиги сабабли бекор қилинган ва иш берувчи ходимга МК 100 ва 173-моддасида кўрсатилган ишдан бўшатиш нафақаси ва бекор юрган 2 ой (2 ва 3-ойлар) учун ўртача иш ҳақи миқдорида иш ҳақи тўлаб бериши керак. Иш берувчи ходимга МК 173-моддасига асосан ўртача иш ҳақининг 100 фоизи миқдорида ишдан бўшатиш нафақаси тўлаб берган. Буни биринчи ой учун тўлов деб ҳисоблаймиз.

Ходим эса, иш берувчи МК 100-моддасида кўрсатилган 2 ва 3-ойлар учун ўртача иш ҳақи миқдоридаги тўловларни тўламаган деб порталга шикоят қилибди. Бунинг устига ходим МК 333-моддасига асосан вақтида тўланмаган бу суммаларга ҳар бир кечиктирилган кун учун фоиз ҳам ундиришни сўрамоқда экан.

Мен бу вазиятда ходим ноҳақ деган хулосага келдим ва меҳмонга ўз фикрларимни қуйидагича тушунтирдим.

Меҳнат кодексининг 100-моддаси биринчи қисмида ходим малакасига кўра лавозимига нолойиқ бўлганлиги сабабли ишдан бўшатиладиганда ҳам, бўшатилганидан кейинги 2 ойлик иш қидириш даври учун унга ишдан бўшатиш нафақаси ҳисобга олинган ҳолда ўртача ойлик иш ҳақи тўланиши лозим. Шунингдек, МК 100-моддасининг 4-қисмига кўра агар ходим ишдан бўшатилганидан кейин 30 кун ичида бандлик бўлимида иш қидирувчи сифатида рўйҳатга олинган бўлса, унга 3-ой учун ҳам ўртача иш ҳақи тўланиши керак.

Масала шундаки, МК 161-моддаси иккинчи қисми 3-банди билан (малакасига кўра лавозимига нолойиқ бўлгани сабабли) ишдан бўшаган ҳалиги ходим иш берувчига мурожаат қилмасдан туриб, тўғри порталга шикоят ёзган. Аслида, МК 100-моддасидаги 2 ва 3-ойдаги бекор юрган кунлари учун иш ҳақи ходимнинг иш берувчига берган ташаббусли аризаси асосида тўланади. Чунки, бунда ходим ишдан бўшатилганидан кейинги 2 ва 3-ойларда (1-ойни киритмадим, сабаби ходимга тўланган бўшаш нафақаси 1-ой учун тўловдир) ҳақиқатдан ҳам бекор юрганини ва бу даврларда расман ҳеч қаерда ишламаганини кўрсатиб, иш берувчига мурожаат қилиши керак. Қўшимча равишда 3-ой учун иш ҳақи олишда бандлик бўлими томонидан берилган маълумотномани ҳам илова қилиши зарур. Бусиз иш берувчида МК 100-моддасидаги кафолатли тўловларни тўлаш мажбурияти юзага келмайди. Мажбурият юзага келмаганми, демак, бундай тўловлар учун МК 333-моддасидаги фоиз ундириш талаби ҳам асоссиз бўлади.

Ушбу вазиятда ходим ўз ҳуқуқидан тўғри фойдаланишни билмай, шунчаки ўзини ҳам, бошқа идораларни ҳам овора қилган холос. Кимдир унга тўғри йўл кўрсатиб, "хой, ука нима қиласан ўзингниовора қили б, аввал иш берувчига мурожаат қилгин" деб қўйиши керак.

👉@yuristkadr

Огоҳликка чақирамиз.

Яқинда тегишли норматив-ҳуқуқий ҳужжат билан 2000 та атрофидаги иш ўринларини Миллий гвардиядан Ички ишлар вазирлигига ўтказилиши (тўғрироғи, қайтарилиши) белгиланди.

Айни пайтда ушбу иш ўринлари ва хизматчилар таркибини ички ишлар органлари ихтиёрига ўтказиш билан боғлиқ қизғин ва мураккаб жараёнлар бошланган.

Юзага келиши мумкин бўлган кўплаб меҳнат низоларининг олдини олиш мақсадида мутасаддиларни ходимлар таркибини Миллий гвардиядан Ички ишлар вазирлигига ўтказишда огоҳликка чақирамиз.

👉@yuristkadr

#sud_kazusi

Апелляция суди биринчи инстанция суди қарорининг иш ҳақига оид қисмини тўғрилади.

Иш берувчи ходимни узоқ вақт ишга чиқмаганлиги учун интизомий жазо сифатида ишдан бўшатди. Ходим судга даъво берди. Натижада, биринчи инстанция суди ходим билан меҳнат шартномасини бекор қилишда қонунчилик талаблари қўпол бузилган деган ҳулосага келди ва уни ишга тиклаш ҳамда иш ҳақи ва маънавий зарарларни ундириш ҳақида ҳал қилув қарори чиқарди.

Иш берувчи томони ходимни ишга тиклади ва ишга тиклаш ҳақидаги буйруқларни илова қилиб, вилоят фуқаролик бўйича судлов ҳайъатига апелляция шикояти берди.

Апелляция суди биринчи инстанция суди чиқарган қарорнинг ишга тиклаш ва маънавий зарар ундириш қисмига қўшилди, бироқ иш ҳақи ундириш қисми билан келишмади.

Гап шундаки, ходим меҳнат шартномаси бекор қилингунга қадар қарийб 5 ой давомида узрли сабабларсиз ишга чиқмаган эди. У айнан шу қилмиш учун ишдан бўшатилган эди. Меҳнат шартномаси бекор қилингандан кейин 1 ой ўтиб, ходим судга даъво аризаси киритган. Биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори даъво аризаси киритилган кундан ҳисоблаганда 1,5 ой давом этган. Шунда суд ходимга 7,5 ой учун иш ҳақи (моддий зарар) ундириш ҳақида қарор чиқарган. Бу сумма 105 млн. сўм чиққан. Аслида, бу вазиятда суд ходимнинг ишдан бўшатилишидан олдинги прогулга йўл қўйган 5 ойлик даври учун иш ҳақи ундирмаслиги керак эди.

Чунки, Олий суд пленумининг 2023 йил 20 ноябрдаги 26-сонли қарори 39-бандида МК 161-моддаси иккинчи қисмининг 5-бандида узрсиз сабабларга кўра ишга чиқмаганлиги (прогул) учун меҳнат шартномаси бекор қилинган ходимни ишга тиклаш ва мажбурий прогул учун иш ҳақи ундиришда суд мажбурий прогул учун ўртача иш ҳақини ишга чиқмаган биринчи кунидан бошлаб эмас, балки меҳнат шартномасини бекор қилиш ҳақида буйруқ чиққан кундан бошлаб ундириши ҳақида кўрсатма берилган. Шунга асосан ходимга 5 ойлик давр учун ўртача иш ҳақи ундириш нотўғри бўлган.

▪️Шундай қилиб, апелляция суди биринчи инстанция суди чиқарган ҳал қилув қарорини ўзгартириб, иш берувчидан ходимга 7,5 ойлик даврга эмас, меҳнат шартномаси бекор қилинган кундан биринчи инстанция суди ҳал қилув қароригача бўлган – 2,5 ойлик давр учун иш ҳақи ундириш ҳақида ажрим чиқарди. Ҳал қилув қарорининг қолган қисми ўзгаришсиз қолдирилди. Натижада ходимга 105 млн. сўм эмас, 35 млн. сўмлик иш ҳақи ундириладиган бўлди.

Нима ҳам дердик, адолатли қарор.

👉@yuristkadr

#sud_kazusi

Ходим шу куни ташкилотда бўлган, лекин иш жойида бўлмаган...

Иш берувчи ходимни меҳнат мажбуриятларини мунтазам равишда бузган деб ишдан бўшатди. Бундан аввалроқ, яъни 1 ой олдин берилган топшириқларни бажармаганлиги учун бу ходимга ҳайфсан эълон қилинган эди. Бу сафар ходим 3 соат давомида иш жойида бўлмаганини сабаб қилиб, иш берувчи у билан тузилган меҳнат шартномасини МК 161-моддаси иккинчи қисми 4-банди билан (меҳнат мажбуриятларини мунтазам равишда бузганлиги сабабли) бекор қилди.

▪️Ходим бундан норози бўлиб ишга тиклаш ва етказилган зарарларни ундириш ҳақида судга даъво ариза киритди. Ходим ва унинг адвокати охирги ишдан бўшатиш ҳақидаги буйруққа эътироз билдириб, ходим ўша куни тўлиқ ишхонада бўлганлигини ва бунинг тасдиғи сифатида турникет тизими орқали кириб чиққанлигини тушунтирди.

▪️Иш берувчи вакили сифатида судда қатнашган ташкилот юристи ишдан бўшатиш ҳақидаги буйруқ қонуний чиққанлигини, Меҳнат кодексида кўрсатилган барча талаблар бажарилганини, ҳақиқатдан ҳам ходим ўша куни ишга ўз вақтида келганлиги ва турникет тизимидан вақтида ўтиб, вақтида ишдан чиқиб кетганлигини маълум қилди. Бироқ, юрист ходим шу куни ташкилот ҳудудида бўлсада, ўзига ажратилган “А” сектордаги иш жойида бўлмай, 3 соат давомида меҳнат вазифаларига мутлақо алоқаси бўлмаган “Б” секторда бўлганлигини билдирди. Айнан мана шу факт интизомий қилмиш сифатида қабул қилинганлигини, ишдан бўшатиш учун шу ҳолат асос бўлганлигини тушунтирди.

У бўлди, бу бўлди, 20 кунга бормасдан суд ўз якунига етди. Ишни кўрувчи судья маслаҳатхонадан чиқиб ўз қарорини ўқиди:

“Ходим Фалончиев Пистончининг Фалон ташкилотга нисбатан меҳнат шартномасини бекор қилиш ҳақидаги буйруқни ғайриқонуний деб топиш, уни аввалги лавозимига ишга тиклаш ҳамда моддий ва маънавий зарарларни ундириш ҳақидаги даъво аризасини қаноатлантириш рад этилсин”.

Тушунаётган бўлсангиз, суд бу вазиятда ходимнинг даъво талабларини рад қилди ва иш берувчининг фойдасига қарор чиқарди.

Ҳал қилув қарори ҳақида тушунтириш берар экан, судья шундай деди:

“Иш берувчи томонидан меҳнат шартномасини бекор қилиш тартибларига риоя қилинган. Бу борада даъвогар ва унинг адвокати ҳам асосан битта масалага, яъни ўша куни ходимнинг тўлиқ иш вақти давомида ташкилот ҳудудида бўлган деган важга тўхталди холос. Лекин мен бу важ билан ҳам келишмадим. Сабаби, Олий суд Пленумининг 2023 йил 20 ноябрдаги 26-сонли қарори 38-бандида “ходимнинг иш вақтида ташкилот ёки унга берилган вазифани бажариши лозим бўлган объект ҳудудидан ташқарида бўлиши иш жойида бўлмаслик деб тушунилади” дейилган. Яъни, ишда бўлмаслик деганда, фақатгина ташкилот ҳудудида эмас, балки ходимнинг вазифасини бажариши керак бўлган объектда бўлмаслиги ҳам тушунилади. Бўлиб ўтган суд давомида ходим шу куни ташкилот ҳудудида бўлган бўлсада, амалда 3 соат давомида ўз вазифасини бажариши керак бўлган объектда бўлмаган. Буни тузилган далолатномалар ва видеокамера ёзувларидан ташқари, ходимнинг ўзи ҳам тасдиқлади. Шундай экан, ходим ҳақиқатдан ҳам меҳнат интизомини бузган ва меҳнат шартномаси ҳақли равишда бекор қилинган".

👉@yuristkadr

“Навоий кон-металлургия комбинати” АЖ раҳбариятига

“Навоий кон-металлургия комбинати” АЖнинг Самарқанд вилояти Нуробод тумани Нуробод шаҳрида жойлашган Жанубий кон бошқармаси деб номланган бўлинмаси мавжуд. Бу бошқармада икки юзга яқин ходимлар ишлайди ва уларнинг кўпчилиги нурободликлар деб эшитдим.

Муаммо шундаки, ҳозирда Жанубий кон бошқармасидаги иш жойларини Нуробод тумани Нуробод шаҳарчасидан Қўшработ тумани Заркент аҳоли пунктига кўчириш режалаштирилмоқда. Орадаги масофа 140-150 километр ва бунда икки юзга яқин ишчи-ходимлар олис ҳудудга бориб ишлашига тўғри келади.

Албатта, меҳнатни ташкил этиш юзасидан қарор қабул қилиш ваколати ташкилот бошқарув органларига ва иш берувчиларнинг ўзига тегишли. Лекин ходимлар меҳнат ҳуқуқларининг бир маромда амал қилишига ва уларга зарур шарт-шароитлар яратилишига эътибор қаратиш ва юзага келган муаммолар юзасидан холис фикр бериш бизнинг ҳам жамоатчи сифатидаги ишимиз.

Меҳнат кодексининг 146-моддаси биринчи қисмига кўра “иш берувчи ходимни иш берувчининг келгусида бошқа жойга (ходимнинг яшаш жойидан унга яшаш жойига қайтиш имконини бермайдиган масофада жойлашган ҳудудга) кўчиши тўғрисида камида икки ой олдин ёзма шаклда огоҳлантириши шарт” дейилган.

Масала шундаки, “Навоий кон-металлургия комбинати” АЖнинг Жанубий кон бошқармаси МК 146-моддасида айтилганидек, иш берувчи сифатида бир жойдан бошқа бир жойга кўчмоқдами? Ёки шунчаки бошқармадаги иш жойларини ўзгартирмоқчими? Чунки, иш берувчининг бошқа жойга кўчиши ва иш жойларини ўзгартириш мутлақо бошқа-бошқа тушунчалар. Иш берувчининг бошқа жойга кўчиши МК 146-моддаси билан тартибга солинса, ходимларнинг иш жойларини ўзгартириш МК 148-моддаси билан тартибга солинади. Энг муҳим жиҳати шуки, ходимнинг иш жойини ўзгартириш учун, агар бу иш жойи ходимнинг меҳнат шартномасида шарт сифатида кўрсатилган бўлса, фақат ходимнинг розилиги билан амалга оширилади.

Агар вазият иш берувчининг бошқа жойга (ходим кунлик қатнаши имконсиз бўлган олис масофага) кўчиши бўлса, иш берувчи ходимга МК 289-моддасида кўрсатилган компенсацияларни тўлаб бериши керак. Масалан, бошқа ҳудудга кўчиб ўтаётган ходимнинг ушбу жойда шахсий уй-жойи мавжуд бўлмаса ҳамда иш берувчи ходимга ва унинг оила аъзоларига тегишли уй-жой тақдим этмаса, унга уй-жой ижараси билан боғлиқ харажатлар қоплаб берилиши керак. Эътибор беринг, бу ерда гап фақат ходимда эмас, унинг оила аъзоларида ҳам. Яъни, бошқа бир ҳудудга кўчадиган иш берувчи ўша ҳудудда фақат ходим эмас, унинг оила аъзоларини нормал яшаши учун ёки турар-жой бериши керак, ёки ойлик ижара тўловларини тўлаб бериши керак. Мана, мана шу жиҳатлар кўчиш амалиётига оид бўлган мажбурий талаблар ҳисобланади. Бусиз, кўчишнинг қонунийлиги нольга тенг.

Биз “Навоий кон-металлургия комбинати” АЖ раҳбариятидан Жанубий кон бошқармасидаги аксарият ходимларнинг 140-150 км. узоқдаги бошқа ҳудудга бориб ишлаши, улар учун ҳам, компаниянинг ўзи учун ҳам фойдадан кўра зарар келтириши мумкинлигини эътиборга олишни сўраб қоламиз.

👉@yuristkadr

Оммавий бўшатиладиган ходимлар ҳақидаги маълумотлар ЯММТ орқали қандай юборилади?

Меҳнат кодексининг 166-моддасига асосан агар иш берувчи ходимларни Меҳнат кодексининг 137-моддасининг тўртинчи қисмида, 146-моддасининг бешинчи қисмида, 161-моддаси иккинчи қисмининг 1 ва 2-бандларида, 168-моддаси биринчи қисмининг 6-бандида назарда тутилган асослар бўйича бўшатса ва бу бўшатиш оммавий ҳусусиятга эга бўлса, айрим қўшимча талабларни бажариши лозим.

Шундай талаблардан бири МК 166-моддасининг 3-қисмида кўрсатилган ва унда мана бундай дейилган:

“Иш берувчи ҳар бир ходимнинг келгусида ишдан бўшатилиши тўғрисидаги маълумотларни унинг касби, мутахассислиги, малакасини ва меҳнатига ҳақ тўлаш миқдорини кўрсатган ҳолда икки ойдан кечиктирмай «Ягона миллий меҳнат тизими» идоралараро дастурий-аппарат мажмуасига киритиш орқали маҳаллий меҳнат органи эътиборига ҳам етказиши шарт”.

Менга юқоридаги қоидада кўрсатилган: “ҳар бир ходимнинг келгусида ишдан бўшатилиши тўғрисидаги маълумотларни ЯММТ тизими орқали қандай юборилади” деб сўрашади.

Мана бу ҳаволага кирсангиз 👉🏻 https://my.mehnat.uz/helps?id=198 ҳаммаси батафсил равишда кўрсатилган.

👉@yuristkadr