Yurist Turdimurotov | blog

Ijtimoiy soliqning imtiyozli stavkasi uzaytirildi

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining “Xizmatlar sohasi barqaror rivojlanishi uchun qulay shart-sharoitlar yaratishga oid qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi qarori qabul qilindi.

👉 PQ-78-son, 27.02.2025 y

🔹 Xizmatlar sohasi uchun 1% ijtimoiy soliq stavkasining amal qilish muddati 2028-yil 1-yanvargacha uzaytirildi. Bu quyidagi faoliyat turlariga:

▫️chakana savdo va umumiy ovqatlanish;
▫️mehmonxona (joylashtirish) xizmatlari;
▫️avtotransportda yoʻlovchi va yuk tashish;
▫️transport vositalarini taʼmirlash va ularga texnik xizmat koʻrsatish;
▫️kompyuter xizmatlari;
▫️ maishiy texnikani taʼmirlash;
▫️ agro va veterinariya hamda koʻngilochar maskanlardagi xizmatlar.

Imtiyoz 30 yoshgacha bo‘lgan xodimlarga taalluqli bo‘lib, ularning oylik maoshi 2,5 MHTEKM (2 887 500 so‘m) dan kam bo‘lmasligi kerak.

Maʼlumot uchun: 2024-yilda umumiy ovqatlanish sohasida 8,1 mingta subyekt 158 mlrd soʻm, chakana savdo sohasida 27,9 mingta subyekt 459,5 mlrd soʻm, turizm sohasidagi 220 ta subyekt 17 mlrd soʻm miqdorida imtiyozdan foydalangan.

👉 @yurist_turdimurotov

❗️O'zini o'zi band qilgan shaxslar shug'ullanishi mumkin bo'lgan faoliyat turlari kengaytirildi.

🔰 Qarorga ko'ra, yengil avtotransport vositalarida yo'lovchilarni shahar, shahar atrofi va shaharlararo tashish faoliyati o'zini o'zi band qilgan shaxslar shug'ullanishi mumkin bo'lgan faoliyat (ishlar, xizmatlar) turlari ro'yxatiga kiritiladi hamda ular ushbu faoliyat bilan litsenziya varaqasi asosida shug'ullanishi belgilanadi.

🗓 2025-yil 1-apreldan soliq organlari xodimlari tomonidan ularga biriktirilgan korxonalarda yoki mahallalardagi tadbirkorlik subyektlarida belgilangan soliqqa oid huquqbuzarliklar aniqlanganda quyidagi tartib joriy etiladi:

🔹birinchi marta ogohlantirish;

🔹ogohlantirishdan so'ng 3 kun muddatda soliqqa oid huquqbuzarlik bartaraf etilmagani yoki takroran aniqlangani sayyor soliq tekshiruvini o'tkazishga asos bo'lishi;

🔹sayyor soliq tekshiruvini 24 soat ichida “Yagona davlat nazorati” axborot tizimida ro'yxatga olish orqali Biznes-ombudsmanni xabardor etish tartibida amalga oshirishga ruxsat etish;

🔹sayyor soliq tekshiruvi natijalari bo'yicha rasmiylashtirilgan dalolatnoma sayyor soliq tekshiruvi bo'yicha qaror qabul qilish uchun asos bo'lib hisoblanishi.

Yerni ko‘p kvartirali uy-joy qurish uchun ijaraga olgan yuridik shaxslar yer solig‘ini to‘lashdan ozod qilinadi.

⚡️PF-26-son Farmonga muvofiq, 2025 yil 1 maydan “Yangi O‘zbekiston” massivlarini barpo etish doirasida quyidagilarni nazarda tutuvchi tartib o‘rnatiladi:

▪️yer uchastkalarini ko‘p kvartirali uy-joylar qurish uchun ijaraga berish bo‘yicha auksion savdolarida qatnashish, ko‘p kvartirali uy-joylarni qurish va ularni realizatsiya qilishga faqat QQSni to‘lovchi yuridik shaxslarga ruxsat etiladi;

▪️ yer uchastkalarini ko‘p kvartirali uy-joylar qurish uchun ijaraga berish bo‘yicha auksion savdolari ofertasida loyiha oldi hujjatlari tayyorlashga 15 kunlik, loyiha ishlarini bajarishga 2 oylik va qurilish ishlarini boshlashga 3 oylik muddat belgilanadi, shuningdek, unda qurilishni yakunlash va obyektni foydalanishga qabul qilish muddatlari ko‘rsatiladi;

▪️ auksion savdolarida yer uchastkasini ko‘p kvartirali uy-joy qurish uchun ijaraga olgan yuridik shaxslar ijaraga olgan paytdan boshlab 12 oy davomida ushbu yer uchastkasi bo‘yicha yer solig‘ini to‘lashdan ozod qilinadi;

🗓 2025 yil 1 martdan “Yangi O‘zbekiston” massivlarida ko‘p kvartirali uy-joylar qurilishini amalga oshiruvchi qurilish tashkilotlariga aylanma mablag‘larini to‘ldirish uchun 12 oylik imtiyozli davr bilan 24 oy muddatga Markaziy bankning asosiy stavkasidan ko‘pi bilan 2 foiz bandga yuqori stavkada kreditlar ajratiladi.

👉 @yurist_turdimurotov

Driftchilarga tashlab qoʻying!

‼️ OʻRQ - 1033 bilan MJTKga qoʻshimcha kiritildi.Unga koʻra :

✅ Transport vositalari haydovchilarining boshqa transport vositalarining harakatiga qasddan toʻsqinlik qilishi, harakatlanish tezligi va burchagini saqlagan holda transport vositasini sababsiz sirpantirish (drift), oʻz yoʻnalishida harakatlanish boʻlagini sababsiz keskin ravishda uch va undan ortiq marta uzluksiz oʻzgartirganlik uchun transport vositasini boshqarish huquqidan bir yildan ikki yilgacha muddatga mahrum qilib, BHMning 25 baravari miqdorida jarima solishga sabab boʻladi.

📌 Xuddi shunday huquqbuzarlik transport vositasini boshqarish huquqi boʻlmagan yoki transport vositasini boshqarish huquqidan mahrum qilingan shaxs tomonidan sodir etilsa, BHMning 50 baravari miqdorida jarima solishga yoki 15 sutka maʼmuriy qamoq jazosiga sabab boʻladi.

👉 @yurist_turdimurotov

Yo‘l-transport hodisasi uchun jinoiy javobgarlik kuchaytirildi

Yo‘l-transport hodisasi aybdori, ya’ni transport vositasini boshqaruvchi shaxs tomonidan transport vositalari harakati yoki ulardan foydalanish xavfsizligi qoidalarini buzish badanga o‘rtacha og‘ir yoki og‘ir shikast yetkazilishiga sabab bo‘lsa, JKning 266-moddasi 1-qismida nazarda tutilgan jinoiy javobgarlik kelib chiqadi.

Mazkur moddaning sanksiyasida BHMing 50 baravarigacha jarima yoki 360 soatgacha majburiy jamoat ishlari yoxud 3 yilgacha axloq tuzatish ishlari jazolari nazarda tutilgan edi.

2025 yil 20 fevral kungi qonun bilan JKning 266-moddasi 1-qismi sanksiyasi kuchaytirildi: endilikda ushbu jinoyat uchun BHMing 50 baravarigacha jarima yoki 3 yilgacha ozodlikni cheklash yoxud 3 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish jazolari tayinlanishi mumkin.

JKning 266-moddasi 1-qismi sanksiyasining bunday tarzda og‘irlashtirilishi – avvalo transport vositalari harakati yoki ulardan foydalanish xavfsizligi qoidalariga qat’iy rioya etilishiga, agar YTH yuz bergan bo‘lsa, aybdor shaxslarning jabrlanuvchi bilan yarashishga (aybga iqrorlik bildirishga, yetkazilgan zararni bartaraf etishga) astoydil harakat qilishlariga sabab bo‘ladi deb o‘ylaymiz.

👉 @yurist_turdimurotov

01 (transport vositalarini mastlik holatida boshqarganlik) uchun ma’muriy javobgarlik kuchaytirildi

Transport vositalarini mastlik holatida boshqarganlik uchun MJtKning 131-moddasi 1-qismida transport vositasini boshqarish huquqidan 1 yil 6 oydan 3 yilgacha muddatga mahrum qilib, BHMning 25 baravari miqdorida (9 mln. 375 ming so‘m) ma’muriy jarima nazarda tutilgan edi.

2025 yil 20 fevral kungi qonun bilan MJtKning 131-moddasi 1-qismi sanksiyasi kuchaytirilib, ushbu huquqbuzarlik uchun transport vositasini boshqarish huquqidan 3 yil muddatga mahrum qilib, BHMning 40 baravari miqdorida (15 mln. so‘m) ma’muriy jarima qo‘llanilishi belgilandi.

👉 @yurist_turdimurotov

Pravasi “лишат” bo‘lganlar diqqatiga !!!

MJtKning 135-moddasi 3-qismida transport vositalarini boshqarish huquqidan mahrum etilgan shaxslarning bunday vositalarni boshqarganligi uchun BHMning 10 baravari miqdorida (3 mln. 750 ming so‘m) jarima nazarda tutilgan edi.

2025 yil 20 fevral kungi qonun bilan ushbu huquqbuzarlik uchun jazo sezilarli kuchaytirilib, jarima miqdori BHMning 50 baravari (18 mln. 750 ming so‘m) etib belgilandi.

Shuningdek, JKga yangi 261-2(prim2)-modda kiritilib, transport vositalarini boshqarish huquqidan mahrum etilgan shaxsning transport vositasini boshqarishi, shunday qilmish uchun ma’muriy jazo qo‘llanilgandan keyin sodir etilgan bo‘lsa, jinoyat deb topiladigan bo‘ldi.

Ushbu jinoyat uchun esa BHMning 50 baravaridan 100 baravarigacha (18 mln. 750 ming so‘mdan 37,5 mln. so‘mgacha) jarima yoki 2 yilgacha axloq tuzatish ishlari jazosi yoxud 2 yildan 3 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish jazolari qo‘llanilishi mumkin.

👉 @yurist_turdimurotov

Jarima ballari 12 balldan oshsa haydovchi transport vositasini boshqarish huquqidan mahrum qilinadi

Yuqoridagi Qonun bilan Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksiga kiritilgan qo‘shimchalarga ko‘ra, quyidagilar uchun ma’muriy javobgarlik belgilandi:

Yo‘l harakati qoidabuzarliklari bo‘yicha hisoblanadigan jarima ballari belgilangan miqdordan oshganligi uchun ma’muriy jazo qo‘llanilishi;

Bunda:

- Belgilangan huquqbuzarliklar sodir etilganligi uchun transport vositasining haydovchisiga nisbatan mazkur huquqbuzarliklarda nazarda tutilgan asosiy jazo bilan birga jarima ballari hisoblanadi. Bunda sodir etilgan har bir huquqbuzarlik uchun hisoblanadigan jarima balining eng yuqori miqdori 2 balldan oshmasligi kerak.

- Jarima ballari belgilangan huquqbuzarliklardan biri birinchi marta sodir etilgan kundan e’tiboran bir yil davomida hisoblab boriladi. Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan huquqbuzarliklar uchun hisoblangan jarima ballari bir yil o‘tgach transport vositasining haydovchisidan avtomatlashtirilgan tarzda yechiladi.

- Hisoblangan jarima ballari bir yil davomida 12 balldan oshgan hollarda, oxirgi sodir etilgan huquqbuzarlik uchun belgilangan tartibda qo‘shimcha jazo tariqasida haydovchi transport vositalarini boshqarish huquqidan mahrum qilinadi. Bunday huquqdan mahrum qilish muddati 6 oydan kam bo‘lmasligi belgilandi.

Siqilgan tabiiy gazda, suyultirilgan neft gazida yoki dizel va gazsimon yoqilg‘i aralashmasida ishlaydigan transport vositalaridan foydalanishda xavfsizlik qoidalarini buzganlik uchun;

Transport vositasida odam tashish qoidalarini buzganlik uchun;

Transport vositalarini quvib o‘tish qoidalarini buzganlik uchun;

Yo‘l bezoriligi uchun;

Huquqni muhofaza qiluvchi organlar xodimlarining foto- va (yoki) videotasvirini ularning obro‘sizlantirilishiga olib keladigan tarzda buzib tarqatganlik uchun.

👉 @yurist_turdimurotov

“Yo‘l harakati xavfsizligi tizimi takomillashtirilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat, Jinoyat-protsessual kodekslariga hamda O‘zbekiston Respublikasining Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksiga qo‘shimcha va o‘zgartirishlar kiritish haqida”gi Qonun (O‘RQ-1033-son, 20.02.2025 y.) qabul qilindi.

Jinoyat kodeksiga kiritilgan qo‘shimchalarga ko‘ra, quyidagilar uchun jinoiy javobgarlik belgilandi:

- Avtomototransport vositalarining va ular tirkamalarining (yarim tirkamalarining) davlat raqam belgilarini yoki identifikatsiya raqamlarini qonunga xilof ravishda tayyorlaganlik, o‘tkazganlik yoki ulardan foydalanganlik, shuningdek ularni qalbakilashtirganlik uchun;

- Avtomototransport vositalari, shahar elektr transporti vositalari haydovchilarini va traktorchi-mashinistlarni tayyorlash hamda qayta tayyorlash, shuningdek imtihonlar o‘tkazish va guvohnomalar berish tartibini buzganlik uchun;

- Transport vositasini mastlik holatida boshqarganlik yoki tekshiruvdan o‘tishdan bo‘yin tovlaganlik uchun;

- Transport vositalarini boshqarish huquqidan mahrum etilgan shaxsning transport vositasini boshqarganlik uchun;

- Siqilgan tabiiy gazda, suyultirilgan neft gazida yoki dizel va gazsimon yoqilg‘i aralashmasida ishlaydigan transport vositalaridan foydalanishda xavfsizlik qoidalarini buzganlik uchun.

👉 @yurist_turdimurotov

Huquq-tartibot xodimlari videolarini obro‘sizlantirish maqsadida buzib tarqatishni taqiqlovchi qonun kuchga kirdi.

1 yildan ortiq davom etgan muhokamayu munozaralardan so‘ng 2025 yil 20 fevral kungi qonun bilan MJtKga yangi 195-2(prim2)-modda kiritildi.

Unga ko‘ra, huquqni muhofaza qiluvchi organlar xodimlarining jamoat xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha xizmat vazifalarini bajarayotgan paytda olingan foto va videotasvirini ularning obro‘sizlantirilishiga olib keladigan tarzda buzib tarqatganlik, shu jumladan internet jahon axborot tarmog‘ida tarqatganlik uchun BHMning 20 baravaridan 50 baravarigacha (7,5 mln. so‘mdan 18 mln. 750 ming so‘mgacha) jarima yoki 10 sutkagacha ma’muriy qamoq jazolari nazarda tutildi.

👉 @yurist_turdimurotov

Oliy sud sudyalar uchun nuqta qo‘yib beribdi

Begona shaxs sizga tegishli uyda yashasa va uni uyingizdan chiqarib tashlolmasangiz, sudga bersez sud rad qilib tursa, kulgili holat bo‘ladi a? Mana oxiri Oliy sud 2024 yil uchun obzorlari va tushuntirishlarida bu haqida toʻxtalibdi.  

Tushuntirishdagi keys quyidagicha:

“Da’vogar “T.B.” fuqarolik ishlari bo‘yicha Xo‘jaobod tumanlararo sudiga kiritgan da’vo arizasida javobgarlar “М.Х.”, “Х.Х.” va “D.X.”ni o‘ziga tegishli uy-joydan majburiy tartibda ko‘chirishni so‘ragan.

Andijon viloyat sudi fuqarolik ishlari bo‘yicha sudlov hay’ati apellatsiya instansiyasining 2023 yil 20 fevraldagi ajrimi bilan o‘zgarishsiz qoldirilgan fuqarolik ishlari bo‘yicha Xo‘jaobod tumanlararo sudining 2023 yil 25 dekabrdagi hal qiluv qaroriga ko‘ra, da’vo talabi rad qilingan.

Andijon viloyat sudi fuqarolik ishlari bo‘yicha sudlov hay’ati taftish instansiyasining 2024 yil 8 apreldagi ajrimi bilan sud qarori qisman bekor qilinib, javobgar “Х.Х.”ni uydan ko‘chirish haqida yangi hal qiluv qarori 
qabul qilingan.

Sud hujjatlarining qolgan qismi o‘zgarishsiz qoldirilgan. Sud bunday xulosaga kelishda javobgar “D.X.” dastlabki mulkdor “U.А”ning roziligi bilan uyga kiritilganligi va yashab kelayotganligiga, unda turar joydan foydalanish huquqi shakllangan hisoblanishiga va Uy-joy kodeksining 32-moddasi hamda Fuqarolik kodeksining 184-moddasiga asoslangan.

Oliy sud sudlov hay’ati “D.X.”ni ko‘chirishni rad qilish haqidagi quyi instansiya sudlarining xulosalari bilan quyidagilarga asosan kelishmagan.

Xususan, da’vogar “T.B.” 2023 yil 19 apreldagi notarial tartibda rasmiylashtirilgan oldi-sotdi shartnomasiga asosan nizoli uy-joyni “U.А”dan sotib olgan bo‘lib, javobgar “D.X.” Migratsiya va fuqarolikni rasmiylashtirish boshqarmasidan olingan ma’lumotga ko‘ra, 2022 yil 27 yanvarda nizodagi xonadon ro‘yxatidan o‘chirilgan. Qolaversa, Uy-joy kodeksining 32-moddasi talabiga ko‘ra, javobgar “D.X.” uy mulkdori “T.B.”ning oila a’zosi hisoblanmaydi va mulkdor bilan umumiy xo‘jalik yuritib, doimiy yashamagan, uy ro‘yxatida ham turmaydi, yangi mulkdor bilan o‘rtalarida turar joydan foydalanish yuzasidan kelishuv ham mavjud emas.

Mazkur holatlar va mulkdor o‘zining mulk huquqini, kim tomonidan bo‘lmasin, har qanday buzishni bartaraf etishni talab qilishga haqli ekanligiga (FK 164-modda) asoslanib, Oliy sud sudlov hay’ati 2024 yil 29 iyuldagi ajrimi bilan sud hujjatlarini qisman bekor qilib, javobgar “D.X.”ni ham uydan ko‘chirish haqida yangi qaror qabul qilgan”.

Mana shu qoidani barcha sudlar tushunib olishi kerak. Mulkdor o‘z mulkidan o‘zi xohlaganicha foydalanadi, egalik qiladi, tasarruf qiladi. FK 184 (universal huquqiy vorislik)ni bu masalaga aloqasi yo‘q.

👉 @yurist_turdimurotov

Fuqarolik sudlarida sud jarimasi

Qonunchilikka ko‘ra, fuqarolik sudlarida sud jarimasini qo‘llashda ikki xil kategoriyani ko‘rish mumkin. Sud jarimaga tortadigan va tortishi mumkin bo‘lgan holatlar. Birinchisida holat aniq, ikkinchisida sudga huquq berilgan.

Sud jarimaga tortadi:

➡️ Ekspert xulosa berishdan asossiz ravishda bosh tortganligi uchun yoki uzrsiz sabablarga ko‘ra kelmasa ham (FPK 60-modda).

➡️ Tarjimon ham tarjima qilishdan asossiz ravishda bosh tortsa yoki uzrsiz sabablarga ko‘ra kelmasa (FPK 64-modda).

➡️ Agar sud qaysidir fuqaro yoki tashkilotga (sudda ishtirok etmayotgan) yozma dalillarni taqdim etishni talab qilsa, bu fuqaro yoki tashkilot uzrsiz sababga ko‘ra rad qilsa yoki taqdim etish imkoniga ega emasligi haqida xabardor qilmasa (FPK 86-modda).

Raqamli dalillar bo‘yicha ham (FPK 89-3-modda), ashyoviy dalillar bo‘yicha ham shu qoida (FPK 92-modda).

➡️ Da’voni ta’minlash qoidalari bo‘yicha ayrim taqiqlarga rioya qilmagan aybdor shaxslarga (FPK 110-modda).

➡️ Alimentlar undirish to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha javobgarning sudga kelishi shart deb belgilangan bo‘lsa va u uzrsiz sababga ko‘ra kelmasa (FPK 186-modda).

Tortishi mumkin:

☑️ Sudga chaqirilgan guvohlar kelishi va to‘g‘ri ko‘rsatuvlar berishi shart. Agar uzrsiz sabablarga ko‘ra sud chaqiruvi bo‘yicha kelmasa, ko‘rsatuvlar berishdan bo‘yin tovlasa (FPK 57-modda).

☑️ Xuddi shu holat agar mutaxassis uzrsiz sababga ko‘ra kelmasa, maslahatlar (tushuntirishlar) berishni asossiz ravishda rad etsa ham (FPK 62-modda).

👉 @yurist_turdimurotov

ENDI ISHGA KIRISHDA HUJJATLAR TALAB QILINMAYDI!

🔹 "O‘zbekiston Respublikasining Mehnat kodeksiga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida"gi Qonun (O‘RQ-1030-son, 13.02.2025) qabul qilindi.

☑️ Endilikda ishga kirishda pasport, mehnat daftarchasi va pensiya daftarchasi talab qilinmaydi! Barcha zarur ma’lumotlar davlat organlari va tashkilotlar tomonidan axborot tizimlari orqali mustaqil ravishda olinadi.

☑️ Elektron mehnat shartnomasi joriy etiladi:

▪️"Yagona milliy mehnat tizimi" orqali mehnat shartnomalari elektron shaklda rasmiylashtiriladi.

▪️Ish haqi saqlanmaydigan ta’til va o‘rtacha ish haqini hisoblash tartiblari o‘zgaradi.

🚫 Bundan tashqari, homiladorligi yoki farzandi borligi sababli xodimni ishdan bo‘shatishga taqiq joriy etilmoqda.

⚖️ Qonun rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kirdi!

👉 @yurist_turdimurotov

✔️Qonunchilikka ko'ra, yo'lovchilar metropolitendan foydalanishda quyidagi huquqlarga ega:

🔹o'zlari bilan birgalikda 7 yoshgacha bo'lgan bolalarini, bolalar va nogironligi bo'lgan shaxslar aravachalarini, bolalar velosipedlarini, musiqa asboblarini bepul olib yurish;

🔹nogironligi bo'lgan va imkoniyati cheklangan shaxslar tomonidan metropolitenning texnik vositalaridan foydalanish, zaruratga ko'ra tegishli xodimlardan yordam olish;

🔹bekatlarni havaskorlik foto va videotasvirga olish;

🔹bekatlarda joylashgan tibbiy punktlar yordamidan foydalanish;

🔹telefon va aloqa vositalaridan foydalanish.

👉 @yurist_turdimurotov

❌ 2985-sonli Yo‘riqnoma o‘z kuchini yo‘qotdi.

❌  O‘zbekiston Respublikasi Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining qarori bilan tasdiqlangan “Yillik mehnat ta’tili vaqtida saqlanib qolinadigan o‘rtacha ish haqi miqdorini aniqlash tartibi to‘g‘risida”gi yo‘riqnoma (17.03.2018 yilda ro‘yxatdan o‘tgan, ro‘yxat raqami 2985) o'z kuchini yo'qotdi.  O‘zbekiston Respublikasi Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi, O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligining qarori, 07.02.2025 yilda ro‘yxatdan o‘tgan, ro‘yxat raqami 2985-1  https://lex.uz/pdfs/7367260

MK 233-moddasiga ko’ra, har yilgi mehnat ta’tilida bo‘lgan vaqti uchun xodimga ushbu Kodeksning 257-moddasiga muvofiq hisoblab chiqariladigan o‘rtacha ish haqining saqlanishi kafolatlanadi.

Ya’ni har yilgi mehnat ta’tili davrida saqlanib qoladigan o‘rtacha ish haqi MK 257-moddasiga muvofiq hisoblab chiqiladi!

Bundan tashqari, Vazirlar Mahkamasining 2024-yil 14-noyabrdagi 758-son qaroriga 5-ilova “Alohida hollar uchun xodimlarning o‘rtacha ish haqini hisoblab chiqarishning o‘ziga xos xususiyatlari to‘g‘risida”gi nizom ish vaqti jamlab hisobga olinganda, uni hisoblab chiqarish uchun qabul qilingan davrda ish vaqti to‘liq ishlab berilmaganda, ushbu davrda ish haqi bo‘lmaganda va boshqa alohida hollar uchun xodimlarning o‘rtacha ish haqini hisoblab chiqarish tartibini belgilaydi.

Mazkurning nizomning 3-bobi 8-11-bandlari ta’til vaqtida saqlanib qolinadigan o‘rtacha ish haqi miqdorini aniqlashni tartibga soladi!

Ekspert Muhammadamin Karimjonov

Fuqarolar qanday holatda o‘z ko‘chmas mulkini sotishdan olingan daromaddan soliq to‘laydi?

Jismoniy shaxslarning quyidagilarni sotishdan olingan daromadiga jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i hisoblanadi:

▫️noturar joylarini;
▫️36 kalendar oydan kam muddatda mulkida bo‘lgan turar joylarni.

👉 Soliq kodeksining 378-moddasi

Turar joy jismoniy shaxsning mulkiga, xususan, meros yoki hadya tartibida yoxud oldi-sotdi shartnoma asosida o‘tganligidan qatʼiy nazar 3 yil ichida sotilsa, daromad solig'i to‘lashi lozim.

Jismoniy shaxsning mulkida 3 yildan ko‘p muddatda bo‘lgan turar joylarni sotishdan olingan daromadlariga soliq solinmaydi va 3 yillik muddat soliq to‘lovchining mulkida bo‘lgan har bir obyekti bo‘yicha alohida hisoblanadi.

Jismoniy shaxs mulkida 3 yildan kam muddatda turar joyni sotishdan olgan daromadlari to‘g‘risida doimiy yashash joyidagi soliq organiga hisobot yilidan keyingi yilning 1-aprelidan kechiktirmay (Soliq kodeksining 397-moddasi), jami daromadlari to‘g‘risida deklaratsiya taqdim etishi va daromad solig‘i summasini 1-iyunga qadar to‘lashi lozim.  (Soliq kodeksining 398-moddasi)

My3.soliq.uz saytidan jami daromadlar to‘g‘risidagi deklaratsiyani elektron shaklda taqdim etish mumkin.

Shuningdek, jismoniy shaxsning mol-mulkini sotishdan olingan daromadlari mazkur mol-mulkni hujjatlar bo‘yicha sotib olish va sotish qiymati o‘rtasidagi oshgan qismi sifatida aniqlanadi. Ko‘chmas mulkni olish qiymatini tasdiqlovchi hujjatlar mavjud bo‘lmagan taqdirda, kadastr qiymati bilan sotish narxi o‘rtasidagi ijobiy farq daromad deb eʼtirof etiladi.

👉 Soliq kodeksining 375-moddasi 4-bandi

Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i stavkasi – 12%.

👉 Soliq kodeksining 381-moddasi

👉 @yurist_turdimurotov

⚡️ Qonunchilikka ko'ra, ma'muriy sudlarga nizo predmetiga doir qo'shimcha talablar bilan murojaat qilish imkoniyati yaratiladi (bunda dastlabki arizaga qo'shimcha talab bildirilganda ularni birgalikda ko'rib chiqish tartibi joriy etiladi).

🌐 Ma'muriy sud ishlarini yuritishda prokuror ishtirokiga oid normalar xalqaro standartlardan kelib chiqib takomillashtiriladi.

📚Ma'muriy sudlarga bo'lgan ishonchni yanada oshirish maqsadida davlat organlari tomonidan sud qarorlarini ijro etishning ta'sirchan mexanizmlari joriy etiladi.

👉 @yurist_turdimurotov