Vatandosh TV

«Zapravka»da videomurojaat qilgan shaxs 15 sutkaga qamaldi

Navbati yetganda metan «zapravka» yopib qo‘yilganidan norozi bo‘lib, yirtilib ketgan poyabzalini ko‘rsatgan holda gaz quyish shoxobchasi va energetika sohasi mas’ullariga noroziligini namoyish etgani bilan ijtimoiy tarmoqlarda shov-shuvga sabab bo‘lgan fuqaro mayda bezorilik sodir etgan deb topildi.

6 soatlik kutishlardan so‘ng navbati yetay deganda gaz to‘ldirish stansiyasi yopib qo‘yilganidan norozi bo‘lib, yirtilib ketgan poyabzalini ko‘rsatgan holda mas’ullarga o‘z noroziligini namoyish etgan fuqaroning videosi ijtimoiy tarmoqlarda tarqalgandi.

2024 yil 23 dekabr kuni Toshkent shahri Bektemir tumanidagi Oltintopgan ko‘chasi, 2-uyda joylashgan «Morotrans» MChJga qarashli gaz quyish shoxobchasida yuz bergan hodisadan so‘ng fuqaro G‘.Do‘stov 15 sutkaga qamalgani ma’lum bo‘ldi.

Kun.uz o‘rgangan sud hujjatida fuqaro G‘.Do‘stov gaz quyish uchun navbatda turganida shoxobcha yopilganligi sababli jahl ustida shoxobcha xodimlarini turli so‘zlar bilan haqorat qilib, baqir-chaqir qilgani, hozirda qilgan ishidan pushaymonligi, kelgusida bunday holat boshqa takrorlanmasligini bayon qilib, suddan yengillik so‘ragani aytiladi.

Jinoyat ishlari bo‘yicha Bektemir tuman sudi raisi D.A.Dadaxanovaning 26 dekabrdagi qarori bilan G‘.Do‘stov MJtKning 183-moddasi (mayda bezorilik)da nazarda tutilgan huquqbuzarlikni sodir etgan deb topilgan.

Unga 15 (o‘n besh) sutka ma’muriy qamoq jazosi tayinlangan.

Bundan tashqari, G‘.Do‘stovdan Toshkent shahar IIBB Ma’muriy tartibda qamoqqa olingan shaxslarni saqlash maxsus qamoqxonasi foydasiga qamalganlarni saqlash bilan bog‘liq bo‘lgan xarajatlar uchun ma’muriy qamoqning har bir sutkasi uchun bazaviy hisoblash miqdorining 15 foizi miqdorida, jami 843 ming 750 so‘m undirish belgilangan.

«Tolibon» va Jahon hamjamiyati: tan olish sari qadamlarmi yoki diplomatik zaruratmi?

Rossiya prezidenti Vladimir Putin tashkilotlarni terrorchi tashkilotlar ro‘yxatidan chiqarishga ruxsat beruvchi qonunni imzoladi. Hujjat rasmiy huquqiy axborot portalida e’lon qilindi.

Hujjatga ko‘ra, Rossiyada terrorchi deb e’lon qilingan tashkilot faoliyatiga qo‘yilgan taqiqni Bosh prokuror yoki uning o‘rinbosarining da’vosi asosida sud qarori bilan olib tashlash taklif etilgan.

Bunday qaror qabul qilish uchun "bunday tashkilot ko‘rsatilgan ro‘yxatga kiritilganidan keyin terrorizmni targ‘ib qilish, oqlash va qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan faoliyatini to‘xtatganligi to‘g‘risida ma’lumotlar" bo‘lishi kerak.

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

Tahlil: rus tilining global o'rni qisqarib bormoqda

Sovet Ittifoqi davrida jahon ta’lim va madaniy makonida muhim o‘rin egallagan rus tili bugungi kunda o‘zining global rolining qisqarishiga duch kelmoqda. Rossiyaning xorijda rus tilini saqlab qolish va targ‘ib qilish borasidagi sa’y-harakatlariga qaramay, uni o‘rganishga qiziqish pasayib bormoqda. Bundan tashqari, bir qator mamlakatlarda bu siyosiy va madaniy bosim bilan bog‘liq.

Ethnologue nashri ma’lumotlariga ko‘ra, rus tili dunyoda ingliz, xitoy, ispan va portugal tillaridan keyin 9-o‘rinda turadi. 2023-yilda rus tilida so‘zlashuvchilar soni qariyb 255 million kishini tashkil etgan, bu o‘tgan yillarga nisbatan 3 million kishiga kam deganidir.

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

Maqtanchoqlikni to‘xtataylik

Quyida Angliyada o‘qiyotgan o‘zbekistonlik talabaning ta’lim tizimimiz haqidagi fikrlari bilan tanishamiz.

London haqida qisqacha:
Bu yerda tili burro, tadbir uyushtirib "faol" bo‘lganlar bir tiyin ekan.

Men hindlar va xitoy, koreys va yapon talabalarini ko‘rib maktabdagi olgan bilimlariga tan beryapman.
Xullas, men shunchaki bo‘m-bo‘sh miya bilan magistraturaga kelib qolibman. Masalan, guruhdagi hamma matematikani “yirtvoradi”. Siz o‘ylagan darajada emas, yaxshi biladi degani ham emas, bular rostdan "yirtvoradi". Ular maktablarida shunaqa tenglamalarni o‘rganib kelishganki, men ularga haliyam yeta olmayapman.

Kompyuterni, ofis dasturlarini, har xil programmalar va dasturlashni o‘zimcha yaxshi bilaman desam, butun guruh, ha, ishoning, har biri mendan yaxshi biladi.
Dunyoqarash jihatidan ham biz Markaziy Osiyo talabalari oqsoq ekanmiz. Ular shunaqangi dunyo tanigan brendlarni egalaridan tortib, ular nima ishlab chiqaradi-yu, qaysi mahsuloti yaxshi ekanini bilishadi. Men bo‘lsa haliyam kofe turlarining farqiga bormayman.

Siz o‘zingizni O‘zbekistonda turib "kelajak bizniki, shu turishimda O‘zbekistonni dunyoga tanitaman", demang. Men shunaqa deb xato qilganimni bildim. Biz rostdan yurtimizni yuqoriga olib chiqmoqchi bo‘lsak, rostdan o‘qishimiz kerak.

Londonga kelib bildim. Biz orqada ekanmiz, ko‘p sohada. Davlat siyosati yoki iqtisodiy nuqtai nazardan emas, oddiy maktabdagi asosiy fanlar ko‘nikmalaridan ularni amaliyotga tatbiqigacha.

Bizni yana eng katta aybimiz bu – nomzodlarga katta rag‘batlar berishimiz. Misol uchun: bizning Navoiy, Beruniy va Zulfiyani olayotgan bolalar kelib Nyu-York, London, Tokio yoki shunga o‘xshagan shaharlardagi biznes markazlardan yuqori lavozim tugul qabulxonaga ham ishga kira olmaydi. Nega?

Chunki u yerda bizdagi "faol talaba"dan oldin hind yoki xitoylik ishga topshirib bo‘lgan. Undan ustun bo‘lish uchun "kompaniyam faxrim" degan video yasab kelsangiz ham o‘tmaydi.

Bu yerda, ya’ni Londonda yaxshi ofis ishiga kirishingiz osmono‘par binoda ishlashingiz uchun rostakam yuzma-yuz intervyu bo‘ladi. Ular sizdan yutuqlaringizni umuman so‘ramaydi. Ular sizdan ilm so‘raydi. Ularga sizning ikkita maqola orqali har kimga beriladigan Qozog‘istonning xususiy ko‘krak nishonlari bir tiyin. Ularga ilmli odam kerak.

Xulosa: Bu fikrlar hech kimga qaratilmagan. Lekin ko‘zimizni ochishimiz kerak. Dunyo miqyosida bizning talabalar ancha ortda. Sizdan iltimos, "men eng faol, eng zo‘r talabaman" demang. Angliyada siz-u biz nazarga ilmaydigan mamlakatlardan kelganlarning ilmi ancha yuqori, o‘sha odamlar sizning va bizning kelajakdagi ish joylarimizni egallab, qo‘limizdan olib bo‘lishmoqda.
O‘qing, birodar...

Londondan Ahmadjon O‘rinov

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

Osmondagi fojia: urib tushirilgan yo'lovchi samolyotlar
 
25-dekabr kuni Qozog‘istonning Aqtau shahri yaqinida halokatga uchragan Azerbaijan Airlines aviakompaniyasining samolyoti qulashi oqibatida 38 kishi, jumladan Ozarbayjon, Rossiya, Qozog‘iston va Qirg‘iziston fuqarolari halok bo‘ldi.
Fuqarolik aviatsiyasi tarixida harbiy harakatlar yoki xatolik natijasida yoʻlovchi samolyotlari urib tushirilgan bir necha fojiali hodisalar boʻlgan.

Ushbu hodisalar xalqaro aviatsiya xavfsizligi qoidalari va davlatlar o'rtasidagi munosabatlarda sezilarli o'zgarishlarga olib keldi.

Ularning ba’zilari aybdor tomonidan tan olingan va tovon pullari ham to‘langan bo‘lsa, ayrimlari tan olinmaganicha qolib ketgan.
 
KAL 007 reysi (1983)
 
1983-yil 1-sentabrda Nyu-Yorkdan Seulga uchayotgan Korean Air Lines kompaniyasining Boeing 747 samolyoti Saxalin osmonida sovet qiruvchi samolyoti tomonidan urib tushirildi. Samolyotdagi 269 kishining barchasi halok bo'ldi. Samolyot o'z yo'nalishidan chetga chiqqan va Sovet havo hududiga kirib qolgan. Bu voqea “Sovuq urush” davrida SSSR va AQSh o'rtasidagi munosabatlarni jiddiy taranglashtirdi.
 
Iran Air 655 reysi (1988)
 
1988-yil 3-iyulda Amerikaning USS Vincennes kreyseri Bandar Abbosdan Dubayga uchayotgan Eronning Airbus A300 yo'lovchi samolyotini urib tushirdi. Samolyotda bo'lgan 290 kishining barchasi halok bo'lgan.

AQSh harbiylari fuqarolik samolyotini harbiy samolyot deb xato o‘ylagan. Keyinchalik Qo'shma Shtatlar o'zining qonuniy javobgarligini rasman tan olmagan bo'lsa-da, qurbonlarning oilalariga tovon to'ladi.
 
MH17 reysi (2014)
 
2014-yilning 17-iyulida Amsterdamdan Kuala-Lumpurga uchayotgan Malaysia Airlines kompaniyasining Boeing 777 samolyoti Ukraina sharqida urib tushirilgan edi. Samolyotdagi 298 kishining barchasi halok bo'ldi.

Xalqaro tergov samolyot rossiyaparast kuchlar nazorati ostidagi hududdan uchirilgan Buk raketasi bilan urib tushirilganini aniqladi.
 
PS752 reysi (2020)
 
2020-yil 8-yanvar kuni Ukraine International Airlines kompaniyasining Boeing 737 samolyoti Tehron aeroportidan havoga ko‘tarilganidan ko‘p o‘tmay urib tushirildi. Samolyot bortidagi 176 kishining barchasi halok bo'ldi.

Eron rasmiylari samolyot AQSh bilan keskinlashgan davrda havo hujumidan mudofaa kuchlari tomonidan yanglishib urib tushirilganini tan oldi.
 
Ushbu fojiali voqealardan so‘ng mojaro hududlarida havo hududi ustidan nazoratni kuchaytirish, fuqarolik havo kemalarini identifikatsiya qilish tizimini takomillashtirish, harbiy va fuqarolik dispetcherlik xizmatlari o‘rtasida yangi aloqa protokollarini yaratish hamda mojaro bo‘layotgan hududlar ustidagi parvozlar uchun qat’iy qoidalarni joriy etishni takomillashtirish zarurligi ko‘zga tashlanib qoldi.
 
Bu hodisalarning har biri xalqaro miqyosdagi fojiaga aylandi va jiddiy siyosiy oqibatlarga olib keldi. Fuqaro aviatsiyasida xavfsizlik choralarini kuchaytirish zarurligi, kelgusida bunday fojialarning oldini olish uchun xalqaro hamkorlik muhimligi ta’kidlandi.
 
Ozarbayjon ommaviy axborot vositalari o‘tgan kuni halokatga uchragan samolyot ham Rossiya raketasi bilan urib tushirilgani haqidagi dalillarni keltirmoqda.

Rossiya esa o‘z navbatida buni tan olmay, “taxminlarga zo‘r bermaslikka” chaqirdi. Biroq samolyotning nega zahirada, Rossiya hududida 3-4 yaqin aerodrom bo‘lsa-da Kaspiy dengizi ortidagi Qozog‘iston aerodromiga yuborilgani bir qancha savollarni tug‘diradi. Agar samolyotni rus harbiylari urib tushirgan bo‘lsa, Rossiya buni tan oladimi yoki Donbass osmonida halokatga uchragan Malayziya samolyoti bilan bo‘lganidek sukut saqlanadimi?

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

O‘zbekiston 100 nafar falastinlik bolalar va ayollarni qabul qildi

O‘zbekistonning Qohiradagi elchisi Mansurbek Qilichevning ma’lum qilishicha, 100 nafar yarador falastinlik bolalar va ayollar va ularning hamrohlari O‘zbekistonga evakuatsiya qilingan. Bu Prezident Shavkat Mirziyoyev tashabbusini amalga oshirish doirasida ikki davlat Sog‘liqni saqlash vazirliklari bilan kelishilgan holda amalga oshirildi. Evakuatsiya qilingan falastinliklar oʻz yurtlariga qaytgunlaricha Oʻzbekistonda mehmon boʻlishlari taʼkidlandi.

O‘zbekiston elchisi Yaqin Sharq axborot agentligiga bergan bayonotida falastinliklar tibbiyot markazlari va kasalxonalarga joylashtirilishini, O‘zbekiston hukumati ular mamlakatda bo'lishi davomida oilalarining barcha ehtiyojlari, jumladan mehmonxonalar, maktablar, oziq-ovqat bilan ta’minlanishiga va’da berdi.

Uning aytishicha, O‘zbekiston Prezidenti Mirziyoyev 2024-yil noyabr oyida Falastin muammosi bo‘yicha bo‘lib o‘tgan navbatdan tashqari arab-islom sammiti oldidan so‘zlagan nutqida Falastin hududidagi harbiy harakatlarni to‘xtatish va xavfsiz gumanitar yo‘laklar yaratish muhimligini ta’kidlagan. Shuningdek, Toshkent Jarohat olgan falastinlik bolalar va ayollarga tibbiy yordam berishga ayyorligini bildirgan edi.

2023-yil oktabr oyida Isroil va XAMAS o‘rtasidagi mojaro avj olganidan beri bir qancha davlatlar G‘azo sektoridan qochqinlarni qabul qildi:

Falastinning Qohiradagi elchisining so'zlariga ko'ra, Misr 2023-yilning oktyabridan beri 80 000 dan 100 000 gacha falastinlik qochqinlarni qabul qilgan.

Rossiya Tashqi ishlar vazirligi maʼlumotlariga koʻra, Gʻazo sektoridan evakuatsiya qilingan 600 dan ortiq odam Rossiyaning turli mintaqalaridagi vaqtinchalik yashash markazlariga joylashtirilgan.

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

O‘zbekistonning umumiy tashqi qarzi 60 mlrd dollardan oshdi

2024-yilning o‘tgan 9 oyi yakunlariga ko‘ra, O‘zbekistonning umumiy tashqi qarzi 60 mlrd dollardan oshgan. Shundan davlat tashqi qarzi 32,5 mlrd dollarga, korporativ tashqi qarz hajmi esa 27,7 mlrd dollarga teng bo‘lgan.

Markaziy bank “O‘zbekiston Respublikasi to‘lov balansi, xalqaro investisiyaviy mavqei va tashqi qarzi” bo‘yicha qisqacha sharh va statistik jadvallarni e’lon qildi.

Ta’kidlanishicha, 2024-yilning 9 oyida joriy operatsiyalar hisobi taqchilligi o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 17 foizga qisqarib, 3,4 mlrd dollar yoki YAIMga nisbatan 4,3 foizni tashkil qilgan. Bunga savdo balansi manfiy saldosi o‘sish sur’atining o‘tgan yildagiga nisbatan pastroq shakllanishi bilan birga mamlakatga xalqaro pul o‘tkazmalari hajmining sezilarli darajada ko‘payishi ta’sir ko‘rsatgan.

Jumladan, yanvar-sentyabr oylari davomida xalqaro bozorlarda xomashyo narxlarining o‘zgarishi hamda norezidentlarga ko‘rsatilgan xizmatlar hajmining ko‘payishi natijasida, eksport hajmi o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 4 foizga o‘sib, 19,1 mlrd dollarni tashkil qilgan. Mazkur davrda import hajmi o‘tgan yillarga nisbatan pastroq sur’atlarda o‘sib (5,5 foiz), 31,4 mlrd dollarga yetgan.

Natijada, joriy yilning 9 oyida savdo balansining manfiy saldosi o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 8 foizga ko‘payib, 12,4 mlrd dollarni tashkil qilgan. O‘z navbatida, birlamchi va ikkilamchi daromadlar balansi musbat saldo bilan shakllanib, mos ravishda 973 mln dollar va 8 mlrd dollarni tashkil etgan holda savdo balansi taqchilligini qisman qoplagan.

Hisobot davrida xalqaro zaxira aktivlarining xorijiy valyutadagi qismi 678 mln dollarga qisqarishi kuzatildi. Biroq oltin narxining yuqori sur’atlarda o‘sishi natijasida xalqaro zaxiralar qoldig‘i joriy yil boshiga nisbatan qariyb 6,6 mlrd dollarga ko‘payib, 2024-yil 1-oktyabr holatiga 41,1 mlrd dollarni tashkil qilgan.

Joriy yilning 9 oyi yakuniga ko‘ra, to‘lov balansida aks etgan amaliyotlar va nooperatsiyaviy o‘zgarishlar ta’sirida O‘zbekistonning sof xalqaro investisiyaviy mavqeyi joriy yil boshiga nisbatan 29 foizga mustahkamlanib, 2024-yil 1-oktyabr holatiga 16,3 mlrd dollarga yetgan.

Bunda rezidentlarning chet el valyutasidagi aktivlari hajmi 10,8 mlrd dollarga (joriy yilning boshiga nisbatan o‘sish 13 foiz) oshgan bo‘lsa, tashqi majburiyatlari hajmi 7,1 mlrd dollarga (o‘sish 10 foiz) ko‘paygan.

Hisobot davri yakuniga ko‘ra, umumiy tashqi qarz hajmi 60,2 mlrd dollarni tashkil qilib, shundan davlat tashqi qarzi hajmi qariyb 32,5 mlrd dollar hamda korporativ tashqi qarz hajmi 27,7 mlrd dollarga teng bo‘lgan.

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

Oliy Majlisga Nukus voqealari bo‘yicha hisobot berildi

Oliy Majlis palatalari kengashlarining 2022-yil 15-iyuldagi qo‘shma qarori bilan Ombudsman F.Eshmatova boshchiligida 14 nafar deputatlar, senatorlar, nodavlat tashkilotlar va jamoatchilik vakillaridan tashkil topgan Qoraqalpog‘istonda ro‘y bergan voqealarni o‘rganish bo‘yicha komissiyaning axboroti Parlament palatalari kengashlarining qo‘shma yig‘ilishida ko‘rib chiqildi.

Komissiya, Qoraqalpog‘istonda yuz bergan voqealarning kelib chiqish sabablari, xronologiyasi va oqibatlari, ommaviy tartibsizliklarni bartaraf etishda davlat idoralari va huquq-tartibot organlarining harakatlariga baho berdi, voqealar ishtirokchilariga nisbatan sud majlislarini kuzatdi, 30 nafar sudlanuvchi komissiya iltimosiga ko‘ra sud zalidan ozod etildi, sudlanuvchilar saqlanayotgan tergov hibsxonalariga monitoring tashriflarini amalga oshirdi, shuningdek voqealardan keyin Qoraqalpog‘istonda amalga oshirilgan ijtimoiy-iqtisodiy o‘zgarishlarni kuzatib bordi.

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

«Qizil imperiya»ga qo‘yilgan so‘nggi nuqta

Bundan 33 yil oldin, 1991-yil 26-dekabrda Sovet Ittifoqi degan davlat rasman o‘z faoliyatini to‘xtatdi. Bu voqea so‘nggi yillarda mamlakatni qamrab olgan siyosiy va iqtisodiy falokatlarning yakuniy akkordi bo‘ldi. Shu kuni, SSSRni tarqatib yuborish to‘g‘risidagi deklaratsiya Olmaotada imzolanganidan uch kun o‘tgach, SSSR Oliy Sovetining Respublikalar Kengashi davlatning mavjudligini tugatish to‘g‘risida rasman qaror qabul qildi.

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

Nishonda Grenlandiya: nega AQSH orolni egallab olmoqchi?

Betakror tabiat va boy tarixga ega dunyodagi eng katta muz bilan qoplangan orol Grenlandiya so‘nggi o‘n yilliklarda global o‘yinchilarning qiziqish ob’yektiga aylanib bormoqda. Ammo so‘nggi yillarda Grenlandiyaga e’tibor eng yuqori cho‘qqiga chiqdi: AQSHning yangi saylangan prezidenti Donald Tramp birinchi prezidentlik davrida orolni sotib olish istagan bo‘lsa, ikkinchi muddati boshlanmasidan orolni bosib olishni rejalashtirish niyatini oshkora bildirdi. Bu bayonot Grenlandiya aholisi orasida ham, Daniya qirolligida ham hissiyotlar bo‘roniga sabab bo‘ldi.

Keling, ushbu orol nima uchun bu qadar muhimligi, nega AQSH uni qo‘lga kiritishni juda xohlayotgani haqida fikr yuritaylik.

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

NASA zondi Quyoshga yaqinlashmoqda: u omon qoladimi?

NASA 2018-yilda Parker Solar Probe nomli zondini quyosh sistemasining markaziga uchirgan edi. Shu kunlarda kosmik apparat tomonidan Quyoshga eng yaqin yaqinlashish amalga oshirilmoqda.

Ushbu parvoz paytida, nihoyatda yuqori harorat sharoitida, bir necha kun davomida qurilma bilan aloqa uzilib qoldi. 28-dekabr kuni ertalab soat 05:00 da zonddan signal olish kutilmoqda. O‘shandagina zond Quyosh ta’sirida yo‘q bo‘lib ketgani yoki omon qolgani aniq bo‘ladi.

NASA zond Quyosh qanday ishlashini yaxshiroq tushunishimizga yordam beradi deb umid qilmoqda.
"Odamlar asrlar davomida Quyoshni o‘rganib kelishdi, lekin o‘sha joyda bo‘lmaguningizcha holatni tushuna olmaysiz", deydi NASA ilmiy bo‘limi boshlig‘i Nikola Foks. "Biz yulduzimiz atmosferasidan uchib o‘tmagunimizcha u haqda haqiqatni bila olmaymiz".

Zond hozirgacha Quyosh yonidan 21 marta uchib o‘tdi va tobora yaqinlashmoqda, ammo shu kunlarda yulduzga yaqin kelish rekord darajada bo‘ladi.

Zondning Quyoshga eng yaqin kelgan nuqtasi quyosh yuzasidan 6,2 million km uzoqlikda bo‘ladi.

Bu unchalik yaqin emasdek tuyulishi mumkin, ammo NASA xodimi Nikola Foks buni shunday izohlaydi: “Biz Quyoshdan 149 million kilometr uzoqlikdamiz. Agar Quyosh va Yer bir-biridan bir metr masofada joylashtirilsa, Parker Solar Probe zondi Quyoshdan to‘rt santimetr uzoqlikda joylashgan bo‘lar edi. Demak, bu juda yaqin".

Zond Quyosh ta’sirida kuyib ketmaydimi?

Zond Syelsiy bo‘yicha 1400 daraja haroratga va bortdagi elektronikaga zarar yetkazishi mumkin bo‘lgan nurlanishga bardosh berishi kerak bo‘ladi.

U 11,5 sm qalinlikdagi uglerod-kompozit qalqon bilan himoyalangan, ammo halokatga yo‘l qo‘ymaslik uchun kema yulduzga katta tezlikda yaqinlashishi va keyin xuddi shunday tez uzoqlashishi kerak.

Uning tezligi qanday?

Darhaqiqat, u boshqa sun’iy ob’yektlarga qaraganda tezroq, soatiga 430 000 milya tezlikda harakatlanadi - bu Londondan Nyu-Yorkka 30 soniyadan kamroq vaqt ichida uchish bilan tengdir.

Zond Quyoshga shunchalik yaqin joyda yuzaga keladigan ulkan tortishish kuchi ta’sirida bu tezlikka erisha oladi.

Quyoshga "teginish" shunchalik muhimmi?
Olimlar kosmik apparat yulduzimizning tashqi atmosferasidan - uning tojidan uchib o‘tishi bilan uzoq vaqtlardan beri mavjud bo‘lgan sirni ochishga umid qilmoqda.

Uyelsdagi Fifth Star Labs laboratoriyasi astronomi Jennifer Millard: "Toj juda issiq va buning sababini bilmaymiz", deb izohlagan.

“Quyoshning sirt harorati Syelsiy bo‘yicha 6000 darajani tashkil qiladi, ammo quyosh tutilishi paytida ko‘rinadigan o‘sha yupqa tashqi atmosfera toj millionlab darajaga qiziydi va bu Quyoshdan juda uzoq masofada joylashgan.

Xo‘sh, qanday qilib bu atmosferaning issiq bo‘lishiga nima sabab bo‘ladi?

Parker Solar Probe missiyasi, shuningdek, olimlarga quyosh shamoli, tojdan qochib ketadigan doimiy zaryadlangan zarralar oqimi haqida ko‘proq ma’lumot olishga yordam berishdan iborat.

Ushbu zarralar Yerning magnit maydoni bilan o‘zaro ta’sirlashganda, osmonda shimol yog‘dusi paydo bo‘ladi.
Ammo kosmik ob-havo ham muammolarni keltirib chiqarishi, elektr tarmoqlari, elektronika va aloqa tizimlarini buzishi mumkin.

"Quyosh, uning faolligi, kosmik ob-havo va quyosh shamolini tushunish Yerdagi kundalik hayotimiz uchun juda muhimdir", deydi Millard.

NASA olimlari kosmik apparatning Yer bilan aloqasi uzilib qoladigan bir necha kunni sabrsizlik bilan kutmoqda.
Nikola Foksning ta’kidlashicha, zond omon qolsa, ahvol yaxshi ekanligini bildirish uchun Yerga yashil yurak bilan matnli xabar yuboradi.

"Men kosmik zondning taqdiri haqida qayg‘uraman. Ammo biz uni barcha og‘ir va shafqatsiz sharoitlarga bardosh berish uchun ishlab chiqdik. Bu juda kuchli qurilma”, deydi Foks.

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

Endi bizni donatlar orqali qoʻllab-quvvatlashingiz mumkin:

Biz uchun sarflagan mablag‘laringiz kelgusida siz uchun tayyorlaydigan qiziqarli va dolzarb loyihalarimiz uchun xizmat qiladi. Rahmat.

🇺🇿O'zbekistondan pul o'tkazish👇https://tirikchilik.uz/vatandosh_tv

💸Dollarda pul yuborish 👇https://destream.net/live/VatandoshTV/donate

🇷🇺Rossiyadan pul o'tkazish👇https://pay.cloudtips.ru/p/c6a9aa70

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

O‘zbekiston va Qozog‘iston BRIKS tashkiloti hamkori bo‘ladi(mi?)


2024-yil 24-oktyabr kuni Qozon shahrida bo‘lib o‘tgan BRIKS sammitida O‘zbekiston va Qozog‘iston BRIKS bo‘yicha hamkor davlatlar maqomini oldi.

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

Dunyodagi internet narxi: turli mamlakatlarda 1 GB qancha turadi?

Internet zamonaviy aloqa, biznes va ta’limning asosi bo‘lib qoldi. Biroq, mobil Internet narxi dunyoning turli mamlakatlarida sezilarli darajada farq qiladi. Keling, 2024-yilda 1 gigabayt (GB) mobil internet qancha turishini, narxga qanday omillar ta’sir qilishi va internet qayerda eng arzon yoki eng qimmat ekanligini aniqlaymiz.

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

AQShdan deportatsiya qilingan O‘zbekiston fuqarolarining soni rekord darajaga yetdi

AQSh Immigratsiya va bojxona nazorati (ICE) hisobotida aytilishicha, AQSh hukumati 30-sentabrda yakunlangan 2024-moliya yilida 572 nafar muhojirni O‘zbekistonga deportatsiya qilgan.

O‘tgan moliyaviy yilda O‘zbekistonga atigi 88 kishi deportatsiya qilingan bo‘lsa, avvalgi yillarda bu ko‘rsatkich undan ham past edi.

Umuman olganda, 2023-yil sentabridan 2024-yil sentabrigacha AQSh deyarli 200 ta davlatdan kelgan 271,4 ming muhojirni deportatsiya qilgan. 2014-moliya yilda 316 mingga yaqin muhojir mamlakatdan chiqarib yuborilganidan so‘ng bu yil eng yuqori ko‘rsatkich bo‘ldi.

ICE hisobotiga ko'ra, Qo'shma Shtatlardan deportatsiya qilinganlarning taxminan 32 foizi jinoiy tarixga ega bo'lgan odamlardir. Deportatsiya qilinganlarning aksariyati AQShning janubiy chegarasini kesib o‘tgan.

2023-yilda Markaziy Osiyo davlatlaridan 50 mingdan ortiq odam AQSh chegarasini noqonuniy kesib o‘tgan, 17 mingga yaqin o‘zbekistonlik esa boshpana so‘rab murojaat qilgan.

Iyun oyida AQSh prezidenti Jo Bayden Meksikadan AQSh chegarasini kesib o'tgan noqonuniy muhojirlar uchun boshpana berish qoidalarini kuchaytirdi. Yangi chora-tadbirlar noqonuniy migrantlar soni yetti kun davomida kuniga belgilangan me’yor – 2500 kishidan oshsa, ularni darhol deportatsiya qilish imkonini beradi. Cheklovlar kuzatuvchisiz bolalar va odam savdosi qurbonlariga taalluqli emas.

Nega buy il AQShdan deportatsiya qilingan oʻzbekistonliklar soni ortib ketdi?

Oʻzbekistonliklarning AQShdan deportatsiya qilinish holatlariga quyidagi omillar sabab boʻlmoqda:

1. Noqonuniy muhojirlarning koʻpayishi
2023-yilda qariyb 17 ming nafar o‘zbekistonlik noqonuniy yoʻllar bilan AQShga kirgan. Bu Markaziy Osiyodan kelayotgan migrantlar sonining oshishiga katta taʼsir koʻrsatdi.

2. AQSh immigratsiya siyosatining kuchayishi
2023-yilda AQSh prezidenti Jo Bayden noqonuniy muhojirlar uchun boshpana qoidalarini qattiqlashtirdi. Bu oʻz navbatida yanada ko‘proq muhojirlarni deportatsiya qilish imkonini berdi.

3. Deportatsiya koʻrsatkichlarining o‘sishi
2024-moliya yilida 572 nafar o‘zbekistonlikning deportatsiya qilingani qayd etildi. Bu oʻtgan yilga nisbatan 6,5 baravar koʻpdir va bu deportatsiyalar sonining so‘nggi o‘n yildagi eng yuqori darajasidir.

4. Xavfsizlik bilan bog‘liq muammolar
AQSh rasmiylari ayrim noqonuniy muhojirlarning terrorchi guruhlar bilan aloqador bo‘lishi mumkinligidan xavotir bildirmoqda. Bu xavotir ham deportatsiya koʻrsatkichining oshishiga sabab bo‘ldi.

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

“Latte omili”: qanday qilib keraksiz xarajatlardan qochish mumkin?

“Latte omili. Moliyaviy mustaqillik va erkin hayot sari” Devid Bax va Jon Devid Mann tomonidan yozilgan kitob bo‘lib, 2019-yilda ilk marta nashr etilgan edi. Kitobda o‘quvchilarga kundalik xarajatlarni boshqarish va moliyaga ongli yondashish asosida moliyaviy mustaqillikka erishishning oddiy va samarali strategiyalarini taklif etiladi.

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

O‘zbekistonlik yigit SAT testidan eng yuqori bal to‘pladi

18 yoshli Parviz To‘qsanov O‘zbekiston tarixida birinchi marta SAT testidan eng yuqori ball to‘pladi.

U dunyoning yetakchi universitetlariga kirish uchun asosiy imtihonda maksimal natijaga erisha oldi.

Ushbu yutuq bilan u Garvard, Stenford, Yel, Prinston, Oksford, Kembrij va boshqalarni tanlashi mumkin.

SAT (Scholastic Assessment Test) AQSh universitetlariga bakalavriat dasturlariga kirish uchun talab qilinadigan standartlashtirilgan imtihondir.

Test o'qish, yozish va matematika ko'nikmalarini baholaydi.

2024-yildan boshlab SAT raqamli tarzda boshqariladi.
Imtihonning umumiy davomiyligi taxminan 2 soat 14 daqiqa.

Umumiy SAT balli 400 dan 1600 gacha, har bir bo'lim (o'qish, yozish va matematika) alohida baholanadi. Ballar to‘g‘ri javoblar soniga qarab hisoblanadi, noto‘g‘ri javoblar uchun esa ballar bekor qilinmaydi.

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube