Ulamolar Yog'dusi

Камгаплик, тилни тийиш саҳобалар розияллоҳу анҳумнинг ўзларидан кейин келганларга қилган васиятлари ҳамдир. Уқайл ибн Мудрикдан ривоят қилинади: “Бир киши Абу Саид Худрий розияллоҳу анҳудан “Менга васият қилсангиз”, деб илтимос қилди. Шунда у киши: “Сукут сақлаб, фақат ҳақ сўзнигина гапир, бу билан сен шайтонни мағлуб этасан”, дедилар. Маймун ибн Меҳрондан ривоят қилинади: “Бир одам Салмон розияллоҳу анҳунинг ҳузурларига келиб: “Менга бирор васият қилсангиз”, деди. Шунда у зот: “Васиятим шуки, ҳеч гапирма”, дедилар. У: “Ахир одамлар орасида яшаган киши гапирмаслиги имконсиз-ку”, деди. Салмон розияллоҳу анҳу унга: “Гапирсанг фақат ҳақ сўзни сўйла, акс ҳолда сукут сақла”, дедилар”.

Проф. Др. Салоҳ Абул Ҳожнинг «Тил сайқали» китобидан

👉@Ulamolar_yogdusi

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring! 👇

Telegram  | Facebook  | Instagram  | Youtube | TikTok

«Аёл ҳайз кўришдан умиди узилган ёшга етмаган бўлса, унинг қони ҳайз саналади».

Ҳайз кўришдан умид узилган ёш урфга қараб, турлича бўлади. Ўзи яшаётган жамиятдаги аёлларнинг ҳайзи неча ёшдан бошлаб келмай қоладиган бўлса, ўша ёш эътиборга олинади. Бу ёш эса шу атрофда яшайдиган аёллардан суриштириб билиш орқали аниқланади. Шариат муайян бир ёшни, масалан, қирқ, эллик ёки олтмиш ёшни чегара қилиб тайинлаб қўймаган. Аммо фуқаҳоларимиз суриштириб, бу ёш ўртача эллик беш ёш эканига фатво беришган. Машҳур фатво шундай. Бу тўхтамга келишда кўпчилик аёлларнинг ҳолати асос бўлган. Бунга ҳам ҳали кенгроқ тўхталиб ўтамиз.
Яна такрорлаймиз: «Ҳайз – бачадондан чиқувчи, тўққиз ёшдан кейин келувчи қон». Бундан олдин келган қон ҳайз бўлмайди.

Проф. Др. Салоҳ Абул Ҳожнинг «Ҳайз ва нифос ҳукмлари» китобидан

👉@ulamolar_yogdusi

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring! 👇

Telegram  | Facebook  | Instagram  | Youtube | TikTok

“Ибодатнинг асоси ва негизи тақводадир”.

Маъноси: Банда қилаётган ҳар ишида диққатли ва эҳтиёткор бўлиши керак. Еб-ичаётган нарсаси, кияётган кийими, гапираётган гапи ва қилаётган ишига эътибор қаратиши лозим. Ҳеч бир ишда шошқалоқлик қилмаслиги ва ҳаромга тушиб қолишдан сақланиши зарур. Шубҳали нарсалардан ҳам узоқлашиши шарт. Бу нарсалар кишининг тақвосига путур етказади. Тақвосиз ибодатда яхшилик йўқ!

Проф. Др. Салоҳ Абул Ҳожнинг «Қалбни суғорган ҳикмат зилоли» китобидан

👉@ulamolar_yogdusi

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring! 👇

Telegram  | Facebook  | Instagram  | Youtube | TikTok

Абу Толиб Маккий айтадилар:

“Сукут ақлни уруғлантиради, пархезкорликни пайдо қилиб, тақвони жалб қилади. Аллоҳ таъоло у ила бандасига муаммолардан чиқиш йўлини кўрсатади. Сукут қилган бандасини тўғри сўз ва соғлом ақлга муваффақ қилади”.

Проф. Др. Салоҳ Абул Ҳожнинг «Тил сайқали» китобидан

👉@Ulamolar_yogdusi

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring! 👇

Telegram  | Facebook  | Instagram  | Youtube | TikTok

«Ҳайз – касал бўлмаган, ҳомиладор бўлмаган аёлдан келадиган қондир».

Бир муҳим қоидани билиб олайлик: ҳомиладор аёл ҳеч қачон ҳайз кўрмайди!

Чунки ҳайз ўзи бачадонда ҳомила учун йиғилиб турадиган қондир. Агар бачадонда ҳомила бўлмаса, бу йиғилган қонга тўсиқ бўлмайди, шунинг учун у танадан чиқиб кетади. Ҳайз асли мана шу нарса.

Демак, аёлда ҳомила бор бўлса, бу ҳолат кузатилмайди. Шунинг учун ҳомиладор аёлдан келадиган ҳар қандай қон, гарчи бу қон унинг айнан фаржидан келса ҳам, ҳайз қони деб эътиборга олинмайди. Бу қон истеҳоза қони дейилади.

Проф. Др. Салоҳ Абул Ҳожнинг «Ҳайз ва нифос ҳукмлари» китобидан

👉@ulamolar_yogdusi

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring! 👇

Telegram  | Facebook  | Instagram  | Youtube | TikTok

“Ибодатнинг асоси учта: тавфиқ, ислоҳ ва қабул”.

Маъноси: Ибодат ушбу уч нарса билан мукаммал бўлади. Аллоҳ таоло бандаларига амал қилишликлари учун тавфиқ беради. Сўнг амалларини солиҳ бўлишига ёрдам беради. “Сизнинг амалларингизни солиҳ қилур ва гуноҳларингизни кечирур” . Сўнгра амалларни қабул қилади. “Албатта, Аллоҳ тақводорлардангина қабул қиладидир” . Ушбу уч нарсага эга бўлган инсон тақводор ҳисобланади. Тақво бу – ғоядир.

Проф. Др. Салоҳ Абул Ҳожнинг «Қалбни суғорган ҳикмат зилоли» китобидан

👉@ulamolar_yogdusi

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring! 👇

Telegram  | Facebook  | Instagram  | Youtube | TikTok

Яна бир муҳим гап шуки, қиз боланинг илк бор ҳайз кўриш ёши турли минтақаларда турлича бўлади. Баъзи ўлкаларда тўққиз ёшда етса, баъзиларида ўн ёш, ўн бир ёшда ҳам бошланиши мумкин. Бу энди тиббиётнинг мавзуси. Воқеъликда аксар қизлар тўққиз ёшдан кейин балоғатга етиши кузатилади.

Ҳайз ва нифос аввало тиббиёт масаласидир. Шунинг учун бу ҳукмларда шифокорларга ҳам мурожаат қилинади: агар улар бу келган қонни ҳайз қони эмас, бирор касаллик туфайли келган қон дейишса, уларга қарши чиқиб, «Йўқ, бу ҳайз қони», дея олмаймиз. Ҳайзга доир ишларда шифокорларнинг гапи эътиборга олинади. Кейинги дарсларда бу мавзуга кенгроқ тўхталамиз.

Ҳозирча билишимиз керак бўлган нарса – ҳайз масаласида асосий гап шифокорларники бўлади. Аммо шариатнинг меъёрлари ҳам асло тарк қилинмайди.

Проф. Др. Салоҳ Абул Ҳожнинг «Ҳайз ва нифос ҳукмлари» китобидан

👉@ulamolar_yogdusi

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring! 👇

Telegram  | Facebook  | Instagram  | Youtube | TikTok

“Аллоҳ таоло бандаларининг қалбларига уларнинг Аллоҳга бўлган яқинликлари миқдорича яқинлашади”.

Маъноси: Ушбу ҳикматда Аллоҳ таолонинг “Сажда қилинг ва яқин бўлинг” оятига ишора қилинмоқда. Банда ҳар қачон ибодатларини зиёда қилса, унинг қалбида Аллоҳ таолонинг ҳайбати ва улуғлиги зиёда бўлади. Унинг ҳаёти Аллоҳ таолонинг зикри билан тўлиб-тошади. Аллоҳ таоло унинг ҳар ишида мададкор бўлади.

Проф. Др. Салоҳ Абул Ҳожнинг «Қалбни суғорган ҳикмат зилоли» китобидан

👉@ulamolar_yogdusi

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring! 👇

Telegram  | Facebook  | Instagram  | Youtube | TikTok

Сукутни лозим тутиш фазилатига каломнинг қуйидаги тўрт қисмдан иборат экани ҳам далолат қилади: фақат зарардан иборат калом, фақат фойдадан иборат калом, фойдаси ҳам, зарари ҳам бор калом, фойдаси ҳам, зарари ҳам йўқ бўлган калом.

Проф. Др. Салоҳ Абул Ҳожнинг «Тил сайқали» китобидан

👉@Ulamolar_yogdusi

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring! 👇

Telegram  | Facebook  | Instagram  | Youtube | TikTok

Шу ўринда бир нарсага қисқа урғу бериб ўтаман:

Биринчидан, қизларда шу ҳолат кузатилишидан олдин ҳам, илк бор ҳайз келганда ҳам оналар уларга ҳайз ҳақидаги тушунчаларни беришдан уялмасин! Қолаверса, мактабдаги муаллималар ҳам бу борадаги асосий тушунчаларни айтиб кетиши керак.

Иккинчидан, оилада қиз бола балоғатга етгандан кейинги шаръий ҳукмларга ниҳоятда эътиборли бўлиш керак. Қиз бола ҳайз кўрмаган бўлса-ку, балоғатга ҳали етмаган бўлади. Бу ёшдаги қизчалар баъзи ибодатларга бепарволик қилиб қўйса, масалан, бирон фарз намозни ўқимаса, ҳали гуноҳкор бўлмайди. Лекин ҳайз кўргач, энди у балоғатга етган бўлади, шариат ҳукмлари зиммасига юкланган муслимага айланади. Энди буёғига намоз ўқимаслиги ёки рўза тутмаслигига асло кўниб бўлмайди. Жумладан, авратини тўсиши, ҳижобда бўлиши ҳам алоҳида талаб қилинади. Йигирма, ўттиз, қирқ яшар аёлларга қандай фарз бўлса, бу қизга ҳам шу даражада фарз бўлади. Шунинг учун бу муҳим масалаларни қизчаларимизга ҳали улар ҳайз кўрмасидан олдин сингдиришимиз керак. «Ҳали ёш-ку» деган нотўғри гапга алданиб юрмайлик. Қиз бола ҳайз кўрдими, уламоларимизнинг ижмосига кўра, энди у шаръий ҳукмларга мукаллаф муслимага айланади. Буёғига бу масалаларга енгил қараб бўлмайди. «Ҳали бошланғич синфда ўқийди-ку» деб, ибодатларига лоқайд бўлиш ярамайди. Чунки энди у балоғатга етди. Тушунтириш ишларини шундай олиб бориш керакки, қизнинг ўзи ҳам энди мукаллаф бўлганини ҳис қилиши керак, бундан фахрланиши керак. Мукаллафлик балоғатга етган кундан бошланади. Балоғатнинг белгиси эса ҳайз қонини кўришдир.

Проф. Др. Салоҳ Абул Ҳожнинг «Ҳайз ва нифос ҳукмлари» китобидан

👉@ulamolar_yogdusi

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring! 👇

Telegram  | Facebook  | Instagram  | Youtube | TikTok

“Намознинг лаззати – васвасани кетказа олишдадир”.

Маъноси: Қалбларимиз шайтоннинг васвасаси билан тўла экан намознинг лаззати ва гўзаллигидан маҳрум қолаверамиз. Модомики намознинг лаззатига эришишни истар эканмиз, хушуъга эришиш учун бор кучимиз билан ҳаракат қилишимиз лозим. Ана ўшанда ўзимиз ҳам хурсанд бўламиз ва бошқаларни ҳам хурсанд қила оламиз.

Проф. Др. Салоҳ Абул Ҳожнинг «Қалбни суғорган ҳикмат зилоли» китобидан

👉@ulamolar_yogdusi

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring! 👇

Telegram  | Facebook  | Instagram  | Youtube | TikTok

Тилини сақлаган кишининг амаллари ҳам, ишлари ҳам ислоҳ бўлади. Юнус ибн Убайд айтадилар: “Тилига эътиборли қайси кишини кўрган бўлсам, қолган амалларида ҳам ана шундай салоҳиятни кўрдим”.

Проф. Др. Салоҳ Абул Ҳожнинг «Тил сайқали» китобидан

👉@Ulamolar_yogdusi

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring! 👇

Telegram  | Facebook  | Instagram  | Youtube | TikTok

“Зиммангизда фарз бўлганини адо қила олсангиз, одамларнинг энг ибодатлиси бўласиз”.

Маъноси: Аллоҳ таолонинг намоз, рўза ва закот каби фарз қилган ибодатлардан ташқари яна зиммангизда ҳалол ризқни талаб қилиш, вазифаларни бажариш ва ниятда ихлосли бўлиш каби фарз қилган амаллар ҳам бор. Ким ушбу ибодатларнинг барчасини адо қила олса, одамларнинг энг ибодатлиси бўлади.

Проф. Др. Салоҳ Абул Ҳожнинг «Қалбни суғорган ҳикмат зилоли» китобидан

👉@ulamolar_yogdusi

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring! 👇

Telegram  | Facebook  | Instagram  | Youtube | TikTok

Қиз бола неча ёшида балоғатга етади?

Машҳур қавлга кўра, қиз бола тўққиз ёшга етганидан кейин қон кўрса, ҳайз қони бўлади. Аёл кишининг балоғатга етиш аломати ҳайз қони келишидир. Мабодо қиз болада бу ҳолат кузатилмаса, ҳижрий ҳисобда ўн беш ёшга етганда балоғатга етган деб эътиборга олинади. Демак, тўққиз ёшдан олдин қон келса, бу қон ҳайз қони ҳисобланмайди. Тўққиз ёшдан кейин келган қонгина ҳайз қони бўлади, шунда қиз балоғатга етган бўлади.

Проф. Др. Салоҳ Абул Ҳожнинг «Ҳайз ва нифос ҳукмлари» китобидан

👉@ulamolar_yogdusi

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring! 👇

Telegram  | Facebook  | Instagram  | Youtube | TikTok

Оғзидан чиққан ҳар бир сўз учун ҳисоб беришини тафаккур қилиб кўрган киши оз гапирадиган бўлиб қолади. Умар ибн Абдулазиздан ривоят қилинади: “Ўлимни кўп эслаган киши дунёда оз нарсага ҳам рози бўлаверади, айтаётган гаплари ҳам амал эканини англаган кишининг эса каломи камаяди, у фақат ўзига фойдали сўзларнигина сўйлайдиган бўлади”.

Проф. Др. Салоҳ Абул Ҳожнинг «Тил сайқали» китобидан

👉@Ulamolar_yogdusi

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring! 👇

Telegram  | Facebook  | Instagram  | Youtube | TikTok