SOF TA'LIMOTLAR

#Мақола #Мотуридий #Раддия

#Мавзу: Муқаллид имоннинг эътибори.

Кимгадир бирор нарсани тақиш ёки нимагадир бирор нарсани осиб қўйишга нисбатан араб тилида “қоллада” феъли ишлатилади. Шу маънода муқаллид (тақлид қилувчи) тақлид қилинганнинг сўзини гўё ўзининг бўйнига тақиб олаётгандек бўлгани учун унга муқаллид дейилади. Ақоид уламолари тақлид қилишга шундай таъриф берганлар:
“Маъсум зот соллаллоҳу алайҳи васалламдан ўзганинг сўзини далилсиз қабул қилиб олиш тақлид, дейилади”.
Яъни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга ақидада, амалда ва умуман барча ишларда эргашиш тақлид бўлмайди. Чунки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сўзларига далил сўралмайди, балки у зотнинг сўзлари, қилган ишлари ва “тақрир” (бирор ишни қарор топтириш)лари мусулмон киши қабул қилиши шарт бўлган далил ҳужжат ҳисобланади. Зеро, у зотга итоат қилиш Аллоҳга итоат қилиш бўлади.
Демак, умрида Ислом ҳақида умуман эшитмаган кимсанинг олдида Аллоҳ таолога иймон келтириш лозимлиги айтилиб, шаҳодат калимаси ўргатилса, у ҳам айтувчига тақлид қилиб мазкур калимани қайтарса, шу айтганларининг ўзи билан мўмин ҳисобланадими ёки ҳисобланмайдими? Мана шу масала уламолар ўртасида ихтилоф қилинган.
Уламолар муқаллид деганда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан бошқа кишининг сўзини далилсиз қабул қилувчи киши тушунилишига иттифоқ қилганлар. Аммо далилсиз қабул қилувчи деганда ким тушунилиши тўғрисида икки хил қараш айтилган:
1. Одамлардан узоқ олис тоғ чўққиларида яшовчи билан одамлар орасида яшовчи орасида фарқ йўқ, барча инсонлар муқаллид бўлишлари мумкин;
2. Одамлардан узоқ олис тоғ чўққиларида яшовчи иймону Ислом ҳақида умуман эшитмаган кишигина муқаллид бўлади. Одамлар орасида яшовчилар эса барчалари фикр юритувчи ва далил изловчи кишилар бўлади.
Мана шу иккинчи қараш Имом Мотуридий раҳматуллоҳи алайҳнинг мазҳаби ҳисобланади.
Муқаллидларни ҳам уламолар икки қисмга ажратганлар:
1. Ўзганинг сўзини қабул қилиб, бу сўзда қатъи турувчи. Яъни унга бу гапни айтган киши ўша гапидан қайтса ҳам, қайтмасдан тура оладиган киши;
2. Ўзганинг сўзини қабул қилган, аммо бу сўзда қатъи жазм қилмаган киши. Яъни унга бу гапни айтган киши ўша гапидан қайтса, бу ҳам, албатта, қайтадиган киши.
Муқаллиднинг иймони эътиборли экани ҳақидаги баҳс биринчи қисмга тегишлидир. Иккинчи қисмнинг эса иймони эътиборли эмаслиги билиттифоқдир. Чунки шак ва тараддуд асло иймон ҳисобланмайди.

Мўминхўжа Эшондедаев,
Чортоқ туман "Султон Саид" жоме масжиди имом ноиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Ихтилоф #Раддия

#Мавзу: Такфир – мусулмон уммати бирлигига раҳна солувчи таҳдиддир!

Бугунги кунда аксарият мусулмон мамлакатларида жамиятни ичидан тафриқа ва фитналар келиб чиқишига сабаб бўлаётган маънавий таҳдидлардан бири такфир ҳисобланади.
Такфир ҳодисасининг илк илдизлари Али розияллоҳу анҳу даврида унга қарши исён кўтарган хорижийлар фаолиятига бориб тақалади. Хорижийлар ўзларига қўшилмаган ёки эргашмаган барча кишиларни, ҳатто улар мусулмон бўлсалар ҳам, кофир деб эълон қилишган. Катта гуноҳ қилган мусулмонларни ҳам кофирга чиқариб, уларнинг авлоди, моли ва жонини ўзларига ҳалол санашган. Улар ўз даврларида Усмон ибн Аффон (р.а.), Али ибн Толиб розияллоҳу анҳу каби “хулофои рошидинлар”ни ҳам куфрда айблашган.
Таассуфки, ҳозирги кунда ҳам турли диний мутассиб ва экстремистик ташкилотлар юқоридаги каби ислом аҳкомларини кўр-кўрона бузган ҳолда ўзларига эргашмаган мусулмонларни ва дунёвий ҳокимиятга нисбатан “кофир” деб асоссиз ҳукм чиқармоқдалар. Мутаассиблар шу йўл орқали ўзлари мухолиф санаган одамларнинг жони ва молига тажовуз қилишни, жамият ва давлатга қарши фитна қилишни шариат жиҳатидан “ҳалол” қилиб олишга, қотиллик ва босқинчилик фаолиятини оқлаб олишга ҳаракат қилади.
Дарҳақиқат, ислом мусулмон одамни кофирга чиқаришдан қайтаради. Ҳанафийлик мазҳаби ва мотуридийлик ақидасига мувофиқ, имоннинг шарти яккахудоликка тил билан иқрор бўлиш, қалб билан тасдиқлаш саналади. Инсоннинг имонини ўлчаш имконияти бошқа инсонда йўқ, чунки имон инсон қалбида бўлади. Шариатга кўра, қалбни фақат Аллоҳ билади. Шунга кўра, мусулмон одамнинг имони ҳақидаги ҳукмни ёлғиз Аллоҳ чиқаради. Бунга мазкур ҳадис далил бўлади: “Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Уч нарса иймоннинг аслидандир: “Лаа илааҳа иллаллоҳу” деган кимсага тегмаслик. Гуноҳи туфайли уни кофирга чиқармаймиз. Амали туфайли уни Исломдан чиқармаймиз”, дедилар”. (Сунани Абу Довуд, 2532-ҳадис).
Имом Бухорийнинг “Саҳиҳ” асаридаги бир боб “Жоҳилият ишларидан бўлиб, куфр саналмайдиган гуноҳлар боби” деб номлангани ҳам мусулмон инсон гуноҳ содир этиш билан исломдан чиқмаслигига ишора қилади. Катта (кабира) гуноҳ содир этган мўмин киши, “Аҳли сунна вал-жамоа” эътиқодига кўра, қилган ишини ҳалол санамас экан, кофир бўлмайди.
Тўрт мазҳаб уламолари иттифоқига кўра, катта гуноҳ содир этган шахс дўзахда ҳам абадий қолмайди. Мусулмонни кофирга чиқаришдан келиб чиқадиган хатарлар боис Қуръон ва суннатда бировларни кофирга чиқаришдан қайтарилади. Мусулмонларни динсизликда айблаш мумкин эмаслиги ҳақида Имом Бухорий ривоят қилган ҳадисда: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бирор киши ўз биродарига: “Эй кофир!”, – деса, бу сўз иккаласидан бирига тегишли бўлади”, дедилар (яъни, агар кофирликда айбловчи ҳақ бўлса, айбланувчи кофирлигича қолади. Башарти ҳақ бўлмаса, у ҳолда ўзи кофир бўлади)”, деб таъкидланган (Имом Бухорий, 6103-ҳадис). Бошқа ҳадисда “Бузуқ ва кофир бўлмаган одамни бузуқ ва кофир деган одамнинг ўзи кофир ва бузуқдир”, дейилган (6045-ҳадис).
Ҳанафийлик мазҳабида имоннинг шарти яккахудоликка тил билан иқрор бўлиш (шаҳодат калимаси), қалб билан тасдиқлаш ҳисобланади. Ислом таълимотига кўра, гуноҳ содир этган одам, агар қилган ишини ҳалол деб ҳисобламаса, у кофир бўлмайди, балки гуноҳкор бўлади. Имом Абу Ҳанифа ўзининг “Фиқҳи акбар” асарида мазкур масалага қуйидагича ҳукм берган: “Бирор мусулмонни қилган гуноҳи сабабли кофирга чиқармаймиз, гарчи у кабира гуноҳ бўлса ҳам, башарти уни ҳалол деб эътиқод қилмаган бўлса”.

Хамрақулов Нуриддин,
Учқўрғон туман "Соттибой халфа" масжиди имом ноиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Ихтилоф #Раддия
#Мавзу: Экстремизм-ёшлар келажагига оғу

Ҳозирги кунда сохта салафийликка мансуб деб ҳисобланадиган юздан ортиқ экстирамистик ва терористик ташкилотлар фаолият олиб бормоқда. Улар қаторида «ат-Тавҳид вал-жиҳад» («Яккахудолик ва жиҳод», Фаластин), «Ат-талиъа ал-муқатила» («Жангчи авангард», Сурия), «Фатҳ ал-ислам» («Ислом фатҳи», Ливан), «Жайш ал-Қудс ал-исламий» («Муқаддас ислом армияси», Иордания), «Ҳаракат аш-шабаб ал-мужаҳидин» («Мужоҳид ёшлар ҳаракати», Сомали), «Жайш Аби Бакр ас-Сиддиқ ас-салафий» («Абу Бакр Сиддиқ салафий армияси», Ироқ), «Ҳумаат ад-даъва ас-салафия» («Салафий даъват ҳимоячилари», Жазоир), «ал-Жиҳадия ас-салафия» («Салафийлик жиҳоди», Марокаш), «Толибон» («Талабалар», Афғонистон), «Туркистон ислом ҳаракати» («ТИҲ», собиқ «Ўзбекистон ислом ҳаракати»), «Иттиҳад ал-жиҳад ал-исламий» («Ислом жиҳоди уюшмаси», «ТИҲ» таркибидан ажралиб чиққан гуруҳ), «Жамаат Ансаруллоҳ» («Ансоруллоҳ жамоати», Тожикистон), «Жундул хилофа» («Халифалик лашкарлари», Қозоғистон), «Жайшул-Маҳдий» («Маҳдий армияси», Қирғизистон) ва бошқа бир қатор ташкилотларни санаб ўтиш мумкин.
Қандай шаклда чиқмасин ва қандай ғоя остида ҳаракат қилмасин сохта салафийликнинг бузғунчи моҳияти ўзгармай қолмоқда. Буни унинг ислом асослари бузилишига олиб борадиган:
– Қуръон оятларини сўзма-сўз талқин қилиш, оятларнинг мажозий маъноси борлигини рад этиш;
– тавҳиднинг яхлит, бўлинмаслигини инкор этиш;
– мавлудни нишонлаш ва Расулуллоҳнинг шафоатидан умидвор бўлишни инкор этиш;
– ўзларига эргашмаган мусулмонларни кофирликда айблаш;
– жиҳодни исломнинг олтинчи аркони, деб эълон қилишдек ғоялар мисолида ҳам кўриш мумкин.
Хулоса ўрнида бу каби сохта гурухлар ислом динини инсонпарварлик тамойилларини олдинга сурган асл мохиятини бузуш ва уни ўз манфур мақсадлари йўлида хизмат қилдиришга харакат қилаётганликларини билиш қийин эмас. Лекин улар мақсадларига эриша олмайдилар, ислом тарихида бу каби сон-саноқсиз ботил оқимлар пайдо бўлиб шармандаларча йўқликка макхкум бўлганлар.

Абдумалик Қазақбаев,
Уйчи туман "Қамбарбойвача" жоме масжиди имом ноиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Раддия #Сохта_салафийлар

ҲЕЧ КИМГА ИНСОННИНГ ИМОНИНИ ЎЛЧАШ, УНИНГ МУСУЛМОН ЁКИ КОФИРЛИГИНИ АНИҚЛАШ ҲУҚУҚИ БЕРИЛМАГАН

Ислом дини таълимотига кўра, Аллоҳнинг ягоналиги, Пайғамбар (алайҳиссалом) Унинг элчиси эканига имон келтирган, ислом динига эътиқод қиладиган ҳар қандай киши мўмин ҳисобланади. Ҳеч кимга инсоннинг имонини ўлчаш, унинг мусулмон ёки кофирлигини аниқлаш ҳуқуқи берилмаган. Чунки имон қалбда бўлади.

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Ким ҳаммани ёмон деса, ўзи ёмон” деганлар. Зеро, ислом дини кўрсатмаларида бир инсонни кофир дейишга шошилмаслик, унга қилаётган иши нотўғри эканини ётиғи билан тушунтириш лозимлиги таъкидланади. Замонамизнинг машҳур алломаси марҳум доктор Юсуф Қаразовий бир мусулмонни кофирга чиқариш хусусидаги саволга бундай жавоб берган: “Ким Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ ва Муҳаммад (алайҳиссалом) Унинг Расули эканига қалби билан тасдиқлаган ҳолда гувоҳлик берса, у мусулмондир. Унга ҳамма мусулмонларга қилинадиган муомала қилиниши керак”. Бугун Яқин Шарқда пайдо бўлган дин бузар фитначилар мусулмонларга “кофир” деб айб қўйиб, диндошларига қарши уруш эълон қилишгача бормоқда. Улар ўз жамоатларидан четлашган, ҳижрат қилмаган, фитначилар “кофир” деган кишини кофир ҳисобламайдиган одамларни “куфр”да айблаб қатл қилмоқда. Ваҳоланки, ислом таълимотига кўра, ширкдан ташқари ҳар қандай гуноҳ қилган инсон токи ўша гуноҳини ҳалол деб ҳисобламас экан, кофир бўлмайди.

Манбалар асосида Сўфиев Абдулҳаким таёрлади

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Ихтилоф #Тарбия

#Мавзу: Илм талаб қилишлик барча муслим ва муслимага фарздир.

Жисмимиз тириклиги емоқ, ичмоқ, руҳий дунёмиз озуқаси эса илми ҳикматдир. Инсон танаси учун жон қанчалик муҳим бўлса, маънанавиятимиз учун илм шунчалик аҳамиятли саналади.
Бу ҳаётда илмдан бебаҳра қалблар ўлган жасадга ўхшайди. Аллоҳ таоло бу оламни чексиз илму ҳикмат билан яратган. Инсон ақл воситасида бу илмлардан хабардор бўлади, моддий ва маънавий ҳаётда юксалади. Акс ҳолда ҳақиқатни англашдек улуғ неъматдан бенасиб қолади. Илм инсон тафаккурига нур бахш этади. У шу нур орқали ҳақиқатни топади. Илм инсонни доимо юксак мартабага эриштиради. Бу ҳақда Қуръони Каримда ҳам айтиб ўтилган.
Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам: “Бешикдан қабргача илм изланг”, дея
буюрганлар. Дунёда илмга бу қадар даъват этган иккинчи бир
раҳбар камдан–кам учрайди. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шу ҳадислари
билан мусулмонларга хитоб қилиб, бешикдан то мозорга қадар илм толиби бўлишга буюрадилар. Биз мусулмонларнинг кўп
соҳаларда ортда қолганлигимизнинг сабаби Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ўша амрларига эътиборсиз қараганимизга бориб
тақалади.
Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам яна бир ҳадиси шарифларида айтадиларки: “Илм Чинда бўлса ҳам толиб бўлинг”. Яъни, Чин (Хитой) каби узоқ жойда бўлса ҳам бориб илм олишга буюрадилар.
Илм руҳ озуқаси. Инсоният илм билан ҳақиқий ҳаётга эришади, унинг шарофати билан юксалади.
Илмнинг асл моҳияти хусусидаги ушбу илмий ишимни Қуръони Карим оятлари ва Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадиси шарифлари асосида таълиф этдим. Бу илмий ишим талабаларга илм нурини тарқатишга хизмат қилса, ўзимни бахтиёр ҳисоблар эдим. Мувоффақият фақат Аллоҳдандир.
Илмни ўрганишимиздан мақсад жуда бисёр. Ўшалардан бир қанчасини юқорида айтиб ўтдик.
Илмли инсон ҳеч қачон ва ҳеч қаерда хор бўлмайди.

Манбалар асоссида тайёрланди.
Сарварбек Турғунов,
Мингбулоқ тумани "Гўртепа" жоме масжиди имом-ноиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Ихтилоф #Тарбия

#Мавзу: Инсон жонига қасд қилишни шариатимиз таъқиқлайди

Аллоҳ таоло инсон умрининг азизлигини умумий тамойил сифатида эълон қилди. «Шунингдек, ўзларингизни (бир-бирингизни ноҳақ) ўлдирмангиз! Албатта, Аллоҳ сизларга раҳм - шафқатлидир» (Нисо сураси, 29-оят). Бу ўзини ва ўзгаларни ўлдиришнинг ҳаром эканини кўрсатувчи оятдир. Оят маъносини ўзингизни ҳам, ўзингизга ўхшаш бошқа жонни ҳам ўлдирманг, дея таъвил қилиш мумкин.

Қобил ва Ҳобил қиссаси Аллоҳ таолонинг мазкур тамойилни бузган кимсага салбий муносабатини кўрсатиб беради. Иккиси ҳам Парвардигорга қурбонлик қилди. Бироқ Аллоҳдан қўрқувчи, солиҳ уканинг қурбонлиги қабул бўлиб, акасиники эса рад этилди. Қурбонлиги қабул бўлмаган ака ғазабга минди  ва укасига ҳасади келди, уни ўлдириш билан таҳдид қилди.

Яна бир ояти каримада: «Аллоҳ тақиқлаган жонни ўлдирмангиз, магар ҳақ (шаръий сабаб) билангина мумкин. Кимки зулман (яъни, ноҳақ) ўлдирилса, Биз унинг эгаси (вориси) учун (қасос олишга) салтанат (ҳуқуқ) бердик. Бас, у (қотилни) ўлдиришда ҳаддан ошмасин! Зеро, у ёрдам  берилувчи шахсдир» (Исро сураси, 33-оятп). Шунингдек, бу оятларда қотилнинг жазоси фақат шариат-қонун асосида белгиланишига доир кўрсатмалар мавжуд.

• Биринчидан, инсон шахсидан қатъи назар, унинг жони азиздир.
• Иккинчидан, инсон умрининг қадри тавҳид билан тенг кўрилган.
• Учинчидан, бирор инсоннинг жонини олиш фақатгина қонун доирасида, жинояти қатъий исботланган тақдирдагина бўлиши мумкин. Хотима ўрнида айтиш жоизки, ҳаётни муҳофаза қилиш, унинг аҳамиятига эътибор қаратиш ислом таълимотининг бош ғояларидан биридир.

Манбалар асосида тайёрланди

Тухтабаев Шукруллоҳ
Янги Наманган тумани "Абдуллоҳ ибн Масъуд" жоме масжиди имом-хатиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Ихтилоф #Тарбия

#Мавзу: “У ЗОТДАН БОШҚАСИНИ ТАНЛАЙ ОЛМАЙМАН!”

Умму Зайд ўғли билан зиёрат учун қавмига – Бани Муъинга бормоқчи бўлиб йўлга чиқди. Йўлда Бани Қайл ибн Жисирдан икки отлиқ ҳужум қилиб, ўспирин ўғли Зайдни олиб келиб Уккоз бозорида Ҳаким ибн Ҳизомга сотиб юборишди. Ҳаким эса уни тўрт юз дирҳамга аммаси, Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг биринчи завжалари Хадича бинти Хувайлид (розияллоҳу анҳо)га сотди.
Зайд ўн саккизга кирганда Хадича (розияллоҳу анҳо) уни Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)га ҳадя қилди.
Зайднинг отаси фарзанд доғида қаттиқ изтиробда юрар, ким учраса ўғлини сўрар эди. Бани Кулабдан бир неча киши ҳаж қилгани Маккага келишганида Зайдни кўриб таниб қолишди. Бориб отасига ўғлининг хабарини беришди.
Ота Маккага келиб Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)ни сўради. Масжидда эканларини эшитиб у ерга бориб деди:
– Эй Абдулмутталибнинг фарзанди! Эй қавм саййидининг фарзанди! Сизлар Ҳарам аҳлисиз. Қулларни озод қилгувчисизлар. Асирларни бо¬ қувчисизлар. Сизнинг ҳузурингиздаги фарзандимизни сўраб келдик. Бизга илтифот ва яхшилик қилинг, фидясини адо қилайлик!
– Ким ўзи у? – сўрадилар у зот.
– Зайд ибн Ҳориса, – жавоб берди.
– Ундан бошқа эмасми? Чақиринг, ихтиёрига қўйинг. Агар сизларни хоҳласа, у фидясиз сизларники. Мени хоҳласа, Аллоҳга қасамки, мени танлаганга фидя сўрагувчи эмасман, – дедилар.
Зайдни олиб келишди. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) сўрадилар:
– Мана буларни танийсанми?
– Ҳа. Бу – отам. Буниси – амаким, – дея жавоб берди Зайд.
– Мен ўзинг яхши билган одамман. Ё мени ихтиёр қил ё уларни.
– Мен сиздан бошқани ихтиёр қилмагайман. Сиз менга ҳам ота, ҳам амаки ўрнидасиз.
– Эй шўринг қурғур Зайд! Ҳурлик қолиб, отанг, амакинг ва оиланг қолиб қулликни танлайсанми? – дея танбеҳ беришди улар.
Зайд жавоб берди: – Мен бу зотдан шундай нарсалар кўрдимки, энди мен у зотдан бошқасини танлай олмайман! Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) уни Ҳижр (Каъбанинг шимоли-ғарбий томонидаги жой)га олиб чиқдилар ва эълон қилдилар:
– Гувоҳ бўлингларки, Зайд менинг ўғлимдур! У мендан мерос олади, мен ундан мерос олгувчиман.
Отаси бу сўздан рози бўлди ва уйига қайтди.
Бу воқеа нубувватдан аввал эди. Пайғамбарлик келгач, Аллоҳ таоло оят нозил қилди: “Уларни ўз оталарининг номи билан чақиринглар. Ана шу Аллоҳнинг наздида тўғ рироқдир” (Аҳзоб сураси, 5-оят).
Бунга қадар уни Зайд ибн Муҳаммад дейишар эди, илоҳий фармондан сўнг Зайд ибн Ҳориса деб чақирадиган бўлишди.

“Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ҳаётидан лавҳалар” китобидан.

Норин тумани "Қозоқовул" жоме масжиди имом хатиби Алихонов Расулжон

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Мазҳаб #Раддия

#Мавзу: Мазҳабга эргашиш зарурати.

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламнинг даврларида барча мусулмонлар ўзлари билмаган масалаларни Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламдан сўраганлар. Саҳобаи киромлар даврида олим саҳобалардан ёш саҳобалар таълим олишди. Шу зайлда, шаръий илмларда маълум даражага етмаган кишилар муайян уламоларнинг йўлларини тутишлари анъанага айланиб, фиқҳий мазҳаблар кўпайиб борди. Чунки, Аллоҳ таоло Ўзининг каломида шундай деган:
Яани; “Бас, агар билмайдиган бўлсангиз, зикр аҳлидан сўрангиз!” (Анбиё сураси, 7-оят).
Аммо вақт ўтиши билан улар орасидан тўрт йирик мазҳаб: ҳанафийлик, моликийлик, шофеийлик ва ҳанбалийлик ажралиб чиқди ва уларнинг мазҳаблари мусулмонлар оммаси томонидан “фиқҳий мазҳаблар” деб эътироф этилди.Мазкур тўрт мазҳабнинг тўғрилиги ва ҳақ эканлиги ҳақида барча мусулмон уммати ижмо (иттифоқ) қилганлар. Далил сифатида қуйидаги олимларнинг сўзларини келтирамиз:

Қобилжон Худойбердиев,
Уйчи туман "Абдуллоҳ ибн Умар" жоме масжиди имом ноиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Мазҳаб #Раддия

#Мавзу: ОМИННИ ЖАХРИЙ АЙТИШ
“Омин” сўзи луғатда “ижобат қил” маъносини билдиради. Ибн Аббос (розияллоҳу анҳу) айтади: «Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан оминнинг маъноси ҳақида сўрадим. У киши: “Ижобат қил”, дедилар». “Омин” дуодир. Мўмин “омин” дейиш билан дуолари қабул бўлишини Аллоҳ таолодан тилайди.

Фотиҳа сурасидан сўнг “омин” дейиш суннатдир.

Фотиҳа сурасини ўқигандан сўнг “омин” дейишни Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)га Жаброил (алайҳиссалом) ўргатган. Абу Майсара (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади: «Жаброил (алайҳиссалом) Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)га Фотиҳа сурасини ўқитдилар. У киши: “Валаз золлийн”, деганларида, “омин”, денг, дедилар. Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Омин”, дедилар» (Ибн Абу Шайба, Байҳақий).

Фотиҳа сурасини ўқигандан сўнг “омин” дейиш Аллоҳнинг муҳаббатига боисдир. Абу Мусо Ашъарий (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади: «Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Имом «Ғойрил мағзуби алайҳим валаз золлийн», дегач, “омин” денглар, Аллоҳ сизларни яхши кўради”, дедилар» (Имом Муслим, Абу Довуд).

Фотиҳа сурасидан сўнг, мазҳабимизга кўра, овоз чиқармай, ичда “омин” дейилади. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): «Биронтангизнинг намозда (Фотиҳадан сўнг) “омин” дегани фаришталарнинг “омин”, дейишларига тўғри келса, унинг ўтган гуноҳлари кечирилади”», деганлар (Имом Бухорий ва Муслим ривояти).

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): «Қайси бир жамоа йиғилиб, бирлари дуо қилиб, қолганлари “омин” деб туришса, Аллоҳ таоло уларнинг дуоларини албатта ижобат қилади», деганлар (Табароний ва Ҳоким ривояти).

Улуғбек Раҳматуллаев,
Учқўрғон тумани “Абдулҳамид ҳожи Абдураҳмон ўғли” жоме
масжиди имом-хатиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Мотуридий #Раддия

#Мавзу: Бузуқ ақийда билан қилинган амаллар бефойдалиги

Ислом биноси уч қисимнинг жамланмасидан ташкил топган: ақийда, шариат ва ахлоқ. Мусулмон инсонда ислом маъноси фақат унинг қалбида ўрнашган тўғри ақийда билан, инсонлар ва Аллоҳ билан бўладиган муомалаларда шариатга бўйсуниш ва фазилатли хулқлар билан хулқланиш орқали мукаммал бўлади.
Лекин ўша барчасининг таянчи ақийдадир. У зарур бўлган биринчи асосдир. Чунки бу ақийда қалбни эгаллаб олсагина соҳиби мусулмон бўлади, агарчи қолган иккитасига амал қилишда камчиликка йўл қўйса ҳам, лекин у ўша беамаллиги билан Аллоҳнинг азобига олиб бородиган гуноҳни қилган бўлади, аммо ақийда масаласида унинг ақийдасига бўлган ишонч-идроки мукаммал бўлмаса, энди у мусулмон ҳисобланмайди. Агарчи умринининг ҳамма қисми ибодат, тоат билан ўтказган ҳамда унинг ҳаёт тарзининг барча кўриншлари шариаът аҳкомлари, одобларига мувофиқ ҳолатда яшаган бўлса ҳам.

Бундай инсонлар ҳақида Аллоҳ таолонинг оятлари нозил бўлган:

قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمَالًا (۱۰۳) الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا (۱۰۴) أُولَئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ وَلِقَائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَلَا نُقِيمُ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَزْنًا (۱۰۵)
Сен: “Сизга амаллари юзасидан энг зиёнкорларнинг хабарини берайми? Улар бу дунё ҳаётидаёқ саъй-ҳаракатлари ботил бўлган, ўзлари эса, гўзал иш қиляпман, деб хисоблайдиганлардир”, дегин. Ана ўшалар Роббилари оятларига ва унга рўбарў келишга куфр келтирганлардир. Бас, уларнинг амаллари ҳабата бўлди. Қиёмат куни уларга ҳеч қандай вазн бермасмиз.

Шу сабабли дин деб ақийданинг ўзига ишлатилмоғи дуруст бўлади. чунки у барча ишнинг устунидир. Шунинг учун айтиладики: فلان يدين بالإسلام Фалончи ислом динига эътиқод қилади дейилади.
Агар у ислом ақийдасини ўзгартирмасдан ва камчиликсиз мукаммал ҳолатда тасдиқлаётган, эътироф этаётганлигини ва исломнинг барча арконларига ишончи тўлиқ эканлигини кўрсангиз, албатта,. Фалончи ислом динига эътиқод қилади дейилиши учун у ибодат ва бошқа ҳукмларга амал қилаётган бўлиши шарт қилинмайди. Лекин буларнинг бирортасида (ибодат ва бошқа ҳукмларда) нуқсонга йўл қўядган бўлса фисқ ва гуноҳни келтириб чиқаради. Агар у инсон ақийда биносидан юз ўгирган бўлса, ўзининг ҳалокатдир.
Аллох, адаштирмасун!

Зиёвиддинов Азимхон,
Тўрақўрғон тумани “Камолхон эшон бува“ жоме масжиди имом ноиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Ихтилоф #Тарбия

#Мавзу: КАСБ-ҲУНАР ЎРГАНИШ ЯХШИЛИГИ.

Юртимиз тарихида илм ўрганиш, касб-ҳунар эгаллаш қадим замонлардан бери алоҳида ўрин тутиб келади. Ота боболармиз илмли, ўз касб-ҳунарига эга бўлган ишбилармон ва тадбиркор инсонларни қадрлаганлар.
Қуръони кaримда: “Инсон ер юзини обод қилиш, ерда яхшилик ўрнатиш учун яратилган" - дейилади. Шу ўринда соҳибқирон Амир Темур бобомиз: “Азми қатъий, тадбиркор ҳушёр, мард ва шижоатли бир киши мингта тадбирсиз, лоқайд кишидан афзал” деганлар. Ризқ рўзни ҳалол йўллар орқали талаб қилиш касб ҳисобланади. Инсон ўзи, оиласини ҳалол ризқ-рўз билан таъминлаши ва бу йўлда керак бўлса машаққат тортиши савобли амаллардандир.
Пайғамбаримиз саллоллоҳу алайҳи васаллам бир ҳадиси муборакларида: “Аллоҳга тақво қилинглар,ризқни исташда ҳаддан ошманглар. Ризқни кеч қолиши сизни гуноҳга бошламасин” деганлар.
Ақоиди Насафия китобида: “Ҳар бир инсон ўз ризқини тўла олади. Бирор инсон ўз ризқини емади ёки унинг ризқини бирор киши еб вуйди деб тасаввур қилинмайди” дейилган. Демак ҳар бир инсон ўз ризқини тўла олиши муқаррар экан шу ризқини ҳалол касб билан топиши зарур. Бирор киши касбу корда ёки савдода ёлғон ишлатса ўша ишидан барака кўтарилади. Пайғамбаримиз саллоллоҳу алайҳи васаллам: "Ёлғон касам ичиш савдо молини ўтказади, лекин баракани кетказади" деганлар.
Саҳобийларни улуғларидан Анас розияллоҳу анҳу Пайғамбаримиз саллоллоҳу алайҳи васалламнинг олдиларига келиб ё расулуллоҳ мени дуоси қабул бўладиган кишилардан булишим учун дуо қилсангиз деганларида расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи васаллам: "эй Анас касбингни пок тут. Чунки бир одам оғзига бир луқма харом солса уша кишини қирқ кун дуоси қабул бўлмайди" дедилар.
Баъзи кишилар ризқни Худо берса ишлаб нима қиламиз,
Аллоҳга таваккал қиламиз дейишади. Йуқ бу нотўғри эътиқод, чунки ҳазрат Умар розияллоҳу анҳу Мадина кўчаларида кетаётганларида бир гурух ишламасдан бекор утирган одамларга дуч келдилар ва улардан сизлар кимсизлар нима учун ишламасдан кучада бекор юрибсизлар деганларида. Улар биз таваккул қилгувчилармиз деб жавоб бердилар. Шунда хазрат Умар розияллоҳу анҳу: "Йуқ сизлар текинхурсизлар, таваккул қилгувчилар аввал донни ерга сепиб, кейин Аллоҳга таваккул қиладилар" деб жавоб бердилар.
Ёшликда илм, касб-хунар эгалламаслик хаётда бошқаларга хасад билан қарашга, таъмагирликка ва хорликка олиб боради.
Хозирги ёшларимиз учун илм олиш ва касб-хунар эгаллашлари учун хамма шароитлар мухайё.
Дунёга ўзларининг бой илму меъросини қолдирган аждодларимиз албатта бирор касбу-хунарни мукаммал эгаллашган ва шу орқали тамаъгирликдан,бировни кўлига қараб қолишдан тийилишган ва ҳалол рўзғор тебратишган.
Улардан Баҳоуддин Нақшбанд ҳазратларининг "Дил ба ёру даст ба кор"(қулинг мехнатда бўлсин,қалбинг Аллоҳда) шиорига мувофиқ иш тутишган.
Ибодат деганда баъзи кишилар намоз, рўза, ҳаж каби арконларни тушинишади. Бундан ташқари бир киши аҳли оиласини, фарзандларини боқиш учун ҳалол меҳнат қилиб юрибдими мана шу ҳам ибодат ҳисобланади.
Аллох таоло барчаларимиз ва хусусан келажак авлодларимизни уз касб хунарини мукаммал эгаллаган,етук кишилардан булишимизни насиб этсин.

Кенжабек Солиев,
Чуст туман "Ғойиб Эронлар" жоме
масжиди имом хатиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Ихтилоф #Тарбия

#Мавзу: ОТА-ОНАНИ РОЗИ ҚИЛИШ – ФАРЗАНДЛИК БУРЧ

Аллоҳ таоло Ўзининг розилигини ота-онанинг розиликларига боғлаб қўйди. Бу ҳақда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай марҳамат қиладилар:“Аллоҳ таолонинг розилиги – ота-онанинг розилигида, Унинг ғазаби эса – ота-онанинг ғазабидадир” (Имом Табароний ривоятлари).
Фарзандлар билиб-билмай ота-онасини йиғлатган, хафа қилган бўлсалар, ҳеч кечиктирмасдан Аллоҳ таолога тавба-тазарру қилиб, ота-оналаридан кечирим сўраб, уларни хурсанд қилишга ҳаракат қилишлари керак.
Бир куни Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аҳолиси золим бўлган ушбу қишлоққа кириш учун тайёргарлик кўринглар. Албатта, Аллоҳ таоло уни сизларга фатҳ қилади, иншааллоҳ – яъни Хайбарни – Мен билан асов ва нимжон туя минганлар чиқмасин”, – дедилар. Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳу оналарининг олдига бордилар ва: “Мени жиҳодга тайёрланг, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам ғазотга тайёргарлик кўришга буюрдилар”, – дедилар. Онаси: “Борасанми, биласанку, мени сендан бошқа ҳеч кимим йўқ?!” – деди. Абу Ҳурайра: “Мен Расулуллоҳдан қолмаслигим керак”, – деди. Шунда онаси кўкрагига ишора қилиб, уни шу кўкрагидан сут бериб эмизганлигини пеш қилди. Шундан кейин яширинча тарзда Расулуллоҳнинг олдиларига бориб воқеадан хабар берди. Расулуллоҳ: “Бораверинг, айтганингиздек бўлади”, – дедилар. Абу Ҳурайра Расулуллоҳнинг олдиларига келган эди, Расулуллоҳ ундан юзларини бурдилар. Абу Ҳурайра: “Эй, Расулуллоҳ! Мендан юзингизни буряпсизми. Мен ҳақимда бирор нохуш хабар етдими?” – деди. Расулуллоҳ: “Сенми, онанг кўкрагини чиқариб, сени кўкрак сутидан бериб боққанини пеш қилишга мажбур қилган. Ота-онаси ёки улардан бири ҳузурида турган қай бирингиз ўзини фи сабилиллоҳ (Аллоҳнинг йўлида) эмас деб билади? Агар ота-онасига яхшилик қилса, уларнинг ҳаққини адо этса, албатта, у фи сабилиллоҳ (Аллоҳнинг йўлида) бўлади”, дедилар. Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳу айтадилар: “Шундан кейин то онам вафот этгунича, икки йилгача ғазотга чиқмадим” (Имом Абу Яъло ва Имом Табаронийлар Анас ибн Моликдан ривоят қилишган).

Илҳомжон Холматов,
Чортоқ туман "Сирли" жоме масжид имом-хатиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Мотуридий #Раддия

#Мавзу: АҚИДАВИЙ ЙЎНАЛИШДА КИМГА ЭРГАШИЛАДИ?

Тарихдан маълумки, фиқҳий мазҳаблар шаклланиб бўлгандан кейин бузғунчи ақидавий фирқалар чиқиб, мусулмонлар оммасининг ақидасига футур етиш хавфи туғилди. Мусулмон уммати учун ана шундай ўта таҳликали бир пайтда тўғри йўлдаги ақидавий мазҳаб бўлишига эҳтиёж туғилди.

Натижада 3-4-ҳижрий асрларда Мотуридия ва Ашъария ақидавий мазҳаблари шаклланди. Ислом олами бир овоздан Имом Мотуридий ва Имом Абулҳасан Ашъарийни Аҳли сунна вал жамоанинг ақида бўйича имомлари деб тан олди.

Абу Мансур Мотуридий ва Абул Ҳасан Ашъарий Аҳли суннанинг ақоид бобида имоми эканлари ҳақида кўп уламолар таъкидлашган.
Ҳофиз Муртазо Зубайдий раҳматуллоҳи алайҳ айтадилар:

«إذا أطلق أهل السنة والجماعة فالمراد بهم الأشاعرة والماتريدية»

яъни: “Қачон Аҳли сунна вал жамоа дейилса Имом Ашъарий ва Имом Мотуридийлар тушунилади” (“Итҳафу садатил муттақин шарҳу иҳёи улумид дин” китоби).
Дунёдаги мусулмонларнинг аксарияти, жумладан Ўрта Осиё мусулмонлари ва бизнинг юртдошлар ҳам Қуръон ва ҳадисдаги ақидавий масалаларни тушунишда Аҳли сунна вал жамоанинг Мотуридий ақидаси ва ҳанафий мазҳабида амал қилиб келинмоқда.
Имом Мотуридий Аҳли сунна вал жамоа ақидасини шарҳлаш ва ёритиб беришда муҳим рол ўйнаган атоқли исломий шахсиятлардан бири ҳисобланади.

Имом Мотуридий раҳматуллоҳи алайҳ тафсир, ақида ва фиқҳ фанларига оид бир қанча китоблар ёзиб, улкан илмий мерос қолдирганлар. Масалан, Қуръони карим тафсиригадоир “Таъвилотуаҳлис-сунна” китобиниёзганлар Имом Абу Мансур Мотуридий раҳматуллоҳи алайҳ турли ботил ақидавий фирқалар кўпайганда у киши саҳобалар, тобеъинлар ва замондошлари: таба тобеъинларнинг соғлом ақидаларини жамлаб, шарҳладилар ва Аҳли сунна ақидасини ҳимоя қилдилар.
Кейинчалик у зотга эргашганлар мотуридия ақидавий йўналиши деб атала бошлади. Баъзи жоҳил тоифалар даъво қилгани каби У зот янги дин ёки янги ақида олиб келмаганлар. Балки, турли фирқалар томонидан Аҳли сунна вал жамоа ақидасини бузиб талқин қилиш бошланганда, Имом Мотуридий раҳматуллоҳи алайҳ томонидан Пайғамбаримиз ва саҳобаи киромлар тутган йўл қайси экани шарҳлаб билдирилган.

Айтиш мумкинки, мотуридийлик йўналиши асосида эътиқод қилиб келган ва келаётган мўмин-мусулмонлар бутун Ислом уммати тарафидан якдиллик билан олқишланган ва эътироф этилган буюк имом – Абу Мансур Мотуридий раҳматуллоҳи алайҳнинг издошларидир. Хусусан, биз Ўзбекистонлик мўмин-мусулмонлар ўзларининг улуғ Имоми, Қуръон, суннат ва аввал ўтган солиҳлар йўлига кўра мусулмонлар ақидасини жамлаган, фирқаланишга қарши турган Имом Мотуридий раҳимаҳуллоҳнинг илмий меросини ўрганишимиз ҳамда уни кенг мусулмонлар оммасига тарғиб этишимиз ва ҳамда шу йўналишда собит туришимиз лозим.

Абдулҳамид Мусаев,
Янгиқўрғон тумани "Доруссалом" жоме масжиди имом хатиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR