Нафсимга ўгитлар.....
Бундан саккиз-тўққиз йил бурун бир фирибгар мени ўтдай тушириб кетди. Катта пулга куйдим.
Дардимни бировга айтмадим. Асосий айб ўзимда эди. Ҳаддан ташқари ишониб юбордим. Лақмалик қилдим, десам ҳам бўлади. Бунақа дўст, бунақа омонатдор, бунақа ҳалол киши йўқ деб ўйлардим.
Лекин орадан бир-икки йил ўтиб, бу гап дўстлар даврасига барибир ёйилибди. Чунки "ўтдай тушган" битта мен эмасканман. Кимдир озроққа, кимдир кўпга куйиб ўндан ортиқ одам бошини чангаллаб юрганмиш! Умумий еб юборилган маблағни эшитсангиз, оғзингиз очилиб қолади.
Шунда ҳам бировга дард очмадим. Айтган бўлсам, ўша "фирибгар"нинг ўзига айтганман.
Бир куни бир тўй баҳона эски қадрдон ака-дўстимни кўриб қолдим. Шаҳарда кўзга кўринган кишилардан. Бир мачитнинг имоми бўлган, аҳли илмлардан. Анчадан бери кўришмаган эдик, бир четга ўтиб ҳол-аҳвол сўрашдик. Орада бошимга тушган мушкулдан гап очди.
— Нимага бунчалик алданиб қолдингиз? — деб сўради.
— Қаёқдан эшитдингиз? Мен ҳеч кимга айтмаганман-ку? — дедим.
— Яқинда катта бир даврада ўша йигит ҳақда гапиришди. Куйганлар ичида сиз ҳам борлигингизни айтишди, ўша ерда билдим.
Бўлар иш бўпти, деб воқеани қисқача айтиб бердим.
— Бунча катта пулни битта одамга қандай ишондингиз? — деб ҳайратланди.
— Бир мартада бермаганман. Олдин озгина бердим. Натижа ёмон бўлмади. Кейин нафс бош кўтарди, ишончим ортган сари маблағни ҳам оз-оздан орттириб бордим. Иш бир текис кетаётган эди. Шунақа қилиб...
— Тажрибасизлик қилибсиз. Минг ишончли бўлса ҳам, ўртада шайтон бор, ахир.
— Намозхон... анча-мунча илм олган... Палончи олим, Писмадончи қори аканинг шогирди... уларни мен жуда ҳурмат қилардим... ишонмай бўладими?! — дедим.
— Раҳматли Дадамнинг бир гапларини айтайми? Ўн беш йиллар илгари бир дўстим биргаликда иш қилайлик деб таклиф қилиб қолди. Режа зўр эди! Айтишича, катта фойда келади! Хуллас, қизиқдим. Сўнг, кел, Дадамдан бир маслаҳат сўрай, дедим. Ўртамизда бундай савол-жавоб бўлиб ўтди:
"Дўстинг намоз ўқийдими?" деб сўрадилар Дадам.
"Ҳа. Намоз ўқимайдиган дўстим йўқ менинг".
"Унча-мунча илм ҳам олганми?"
"Ҳа. Унча-мунча эмас, анча-мунча илми бор".
"Устозлари ким экан?"
"Ў-ў, Палончи-писмадончилар!"
"Яхши. Бойми?"
"Ҳа. Ўзига тўқ".
"Ҳажга борганми?"
"Икки марталаб..."
"Бўлди. Тушунарли. У билан бирга иш қилма!"
"Ия, бопладингиз-ку, Дада! Бу нима деганингиз?"
"Менга қара, болам. Мана шу нарсалар алдаб қўяди одамни. Пул иши, шериклик иши бошқа нарса! Камдан-кам одам бу синовдан ўтади!"
Шу гап билан мен у ишга кирмадим. Шерик танлашда жуда эҳтиёт бўладиган бўлдим. Ўшандан бери нечта бунақа воқеа эшитсам, Дадамнинг ўша ўгитлари эсимга тушади, — деб сўзини якунлади имом дўстим...
Мана, шу гапга ҳам тўрт-беш йил бўлибди. Ака-дўстимнинг гаплари, раҳматли отасининг олтинга тенг ўгити сира эсимдан чиқмайди. Бир сабаб билан бугун эрталаб тағин шуни эсладим. Бошқаларга ҳам фойдаси тегиб қолар деб бу ерга ёзиб қўйдим.
Муҳаммад Нуруллоҳ Рауфхон.
Ўқинг... Фақат йиғламанг!