Kitob nuri

#Tafakkur

Qalblar nima bilan to’la bo’lsa, lablaridan ham u to’kiladi.

Hazrat Oisha roziyalloho anho

📚 @kitob_nuri

#Kitobdan

📖 KUYOV BOʻLISH ODOBLARI

Har bir yigit hayotidagi eng unutilmas damlarni kutadi, toʻy kuniga oʻzgacha tayyorgarlik koʻradi. Kuyov boʻldi, degani ota-onasidan tashqari yana bitta oilaga ega boʻldi, oʻzining mustaqil hayotini boshladi, deganidir. Shunday ekan, toʻydan oldin har bir yigit oʻzining hayot yoʻlini tanlashi, oilasini moddiy taʼminlay oladigan holatda boʻlishi kerak. Zero, yigitning kasb-kori tayinli, bilimi yoki qoʻlida hunari boʻlsa, qiyinchilik koʻrmay yashaydi.
Avvallari toʻydan oldin yigit-qizning bir-biriga qay darajada munosibligi yaxshilab oʻrganilgan, yetti ajdodi obdon soʻrab-surishtirilgan. Qolaversa, yigitlarga oʻtin yordirib sinab koʻrilgan. Afsuski, hozirda bu udumlar unutilib, uning oʻrniga asosiy eʼtibor qoʻsha-qoʻsha latta-putta, mebel, uy jihozlariga qaratilgan. Natijada ikki yoshni qovushtirish uchun juda katta sarf-xarajat talab qilinmoqda, ortiqcha ovoragarchiliklar kelib chiqmoqda. Eng yomoni, toʻy qilishda asosan moddiyatga eʼtibor qaratilgani uchun arzimas sabablar bilan oilalar ajralib ketmoqda. Vaholanki, toʻyga faqat moddiy tarafdan emas, maʼnaviy-ruhiy tomonlama ham taraddud koʻriladi.
Oila qurish arafasida turgan yigitlar quyidagilarga eʼtibor berishlarini tavsiya etamiz:
😎1. Oila qurishdan oldin oilani boshqarish haqida oʻylang, unga tayyor boʻling. Chunki mustaqil oila qurgandan keyin uni boshqarish, ota-onaga “yuk” boʻlmaslik kerak. Agar oʻgʻil toʻydan keyin ham ota-onasiga ogʻirligini solaversa, xotini, farzandlari oldida obroʻyi qolmaydi. Bu narsa ayolining unga nisbatan munosabati oʻzgarishiga, farzandlari tarbiyasi buzilishiga olib boradi.
😎2. Toʻy arafasida qalligʻingizga, uning ota-onasiga qiz tomondan keladigan sarpo-suruq, sovgʻa-salomlarga qarab baho bermang. Siz yigitsiz. Oʻz gʻururingiz, oriyatingiz boʻlsin. Moddiy buyumlarni deb oʻzingizni yerga urmang, boʻlajak qaynotangiz mulkiga koʻz olaytirmang, tama qilmang, halol mehnatingiz orqasidan kun koʻrishni oʻylang, birovga yuk boʻlmang.
😎3. Oila qurish sirlarini tortinmasdan soʻrab-surishtiring, kitoblardan oʻqib-oʻrganing, tejamkor boʻling, isrofgarchilikdan saqlaning, topish-tutish, bozor-oʻchar qilish hadisini oling.
😎4. Ayol kishining dili nozik boʻladi. Hadeb kelinni uyda yolgʻiz qoldirib, koʻchama-koʻcha yurmang, ulfatlar bilan ovora boʻlib ayolingizni eʼtiborsiz qoldirmang. Ishdan keyin darhol uyga qayting. Ortiqcha ulfatchilik badnafslikka olib boradi. Badnafslik esa salomatlik kushandasidir.
😎5. Turli mishmishlarga ishonmang. Siz oʻz ogʻzidan eshitmagan gap uchun kelinga ozor bermang, toʻs-toʻpolon koʻtarmang.
😎6. Ayolingizni begona erkaklardan himoya qiling, rashkli boʻling. Ammo, bu meʼyoridan oshib ketmasin. Boʻlar-boʻlmasga ayolingizni rashk qilib zugʻum oʻtkazmang. Chunki, uni nooʻrin xafa qilsangiz, unda sizga nisbatan mehr-muhabbat susayadi.
😎7. Toʻydan oldin ham, keyin ham zinhor harom ichimliklarni ogʻzingizga olmang, pok, ozoda holda yuring. Ikki yoshning baxtli boʻlishi ulardan dunyoga keladigan farzandlarga bogʻliq. Bola sogʻlom boʻlishi uchun ota-onaning yeb-ichishi halol boʻlishi kerak. Ichkilik ichib yuradigan er-xotindan nosogʻlom bola dunyoga kelishini yodda tuting.
😎8. Kelin yangi xonadonga birdan moslashib ketolmaydi, iymanadi, tortinadi. Shuning uchun siz unga shunday muomala qiling, u begona oilada emas, oʻz oilasida ekaniga ishonsin.
😎9. Hayot tajribasiga ega insonlardan maslahat oling, biroq “Qattiq tur”, “Boshidan boʻsh kelma”, “Siringni berma” degan gap-soʻzlarga parvo qilmang.

✍️ Ziyovuddin Rahim, "Baxtli hayot sari" kitobidan

📚 @kitob_nuri

​📢  Alohida mavzu

​💖 Hashamatli hayot ortidan yolg‘onlar yoxud infoqalloblar sizni qanday aldaydi?

​💖 Kambag‘allikdan qutula olamizmi?

​💖 Omma chiqindi istasa chiqindiga aylanmang yoxud qanday kontent tanlash kerak?

​💖 Qanday qilib professional boʻlish mumkin?

​💖 Qachon oila qurish kerak?

​💖 Yuzimizga tutilgan oyna yoxud PISA natijasi O'zbekistonda ta'lim qulaganidan darakmi?

​💖 O'zbek jamiyatiga psixolog kerakmi? Yoxud zamonaviy psixologiyaning ta'siri qanday?

#Farzand_tarbiyasi

TARBIYA

   Ibn Abid Dunyoning “Al-ʼiyal” nomli kitobi bor. Oʻsha kitobda keladi:
   “Sufyon Savriy rohimahulloh oʻgʻlini hijoma qildi. Oʻgʻli yigʻladi. Unga qoʻshilib Sufyon ham yigʻladi!”.

   Tarbiya mana shunday boʻlishi kerak.
   Bolaga doim foydali narsa beriladi, unga boylik berilmaydi!
   Oʻgʻlingizni ukol uchun shifokorga olib bordingiz. Siz ukol ogʻritishini yaxshi bilasiz. Ammo bunda shifo borligi uchun olib bordingiz!
  Din va qadriyatlar ham shunaqa boʻlishi lozim. Uni roʻza tutishga oʻrgatasiz. Ammo ochiqqanini va chanqaganini koʻrib yuragingiz eziladi. Ertalab bomdodga issiq oʻrnidan uygʻotasiz. Chunki issiq oʻrinning oʻgʻlingizga suyukli ekanligini, bomdodga turganlar esa Allohga suyukli ekanligini bilasiz!
   Baʼzida bolalar pul soʻrasa “yoʻq” deb turing. Qalbingiz ezilsa ham mayli. Bu ularning shaxsiyatini sayqallaydi!
   Bola tarbiyasida bundan koʻra muvaffaqiyatli qoida yoʻq. Aqlingiz yumshashi uchun unga ozgina hissiyot qoʻshing. Qalbingiz kuchayishi uchun esa unga ozgina aql qoʻshing!

Abdulqodir Polvonov

📚 @kitob_nuri

#Tabassum

Qiz, yigit va ota

Qobulda kitob sotadigan bir qiz do‘koniga sevgilisi kelganini ko‘radi. Shu payt qizning otasi ham yonida bo‘ladi. Qiz sevgilisiga qarab:

- Nemis yozuvchisi Yorg Danielning «Otang uydami?» kitobini olishga keldingiz shekilli? - deb so‘raydi.

Yigit:
- Yo‘q, men ingliz yozuvchisi Tomas Munisning «Seni qayerda ko‘rishim mumkin?» kitobini olishga kelgandim.

Qiz:
- U kitob qolmagan, lekin, amerikalik yozuvchi Patrice Olferning «Olma daraxtlarining ostida» kitobini tavsiya qilishim mumkin.

Yigit:
- Juda yaxshi. Belgiyalik yozuvchi Jean Barnerning «5 daqiqadan keyin qo‘ng‘iroq qilaman» kitobi ham kerak edi, olib kela olasizlarmi?

Qiz:
- Albatta. Bundan tashqari sizga fransuz yozuvchisi Mishel Danielning «Aslo yolg‘izlatmayman» kitobini ham tavsiya qilaman.

Bu suhbatni eshitib turgan otasi:
- Buncha kitob ko‘plik qilmasmikin, hammasini o‘qirmikin bu bola?, - deb qizidan so‘raydi.

Qiz:
- Ha, otajon. U judayam aqlli bola, hammasini o‘qiydi.
Ota:
- Mening go‘zal qizim, unday bo‘lsa, unga gollandiyalik yozuvchi Frank Martinisning «Men ahmoq emasman» kitobini ham tavsiya qil. Keyin, o‘zing ham rus yozuvchisi Muris İstankovićning «Amakingning o‘g‘liga turmushga chiqishga tayyorlan» kitobini o‘qib chiq...

📚 @kitob_nuri

#Tabassum

   Tahonaviy rohimahullohga Darvin degan biri chiqib, odam maymundan tarqagan deyapti. Shunga raddiya qilib bir kitob yozing - deyishibdi.

Davomini o‘qish

#Kitobdan

XOTIRADAGI NUQSONLARNI QANDAY BARTARAF ETISH MUMKIN?

Inson xotirasi imkoniyatlari juda katta. Faqat har qanday odam bundan yuqori (maksimal) darajada foydalana olmaydi. Yuz minglab hadislarni sanadlari bilan puxta yod bilgan vatandoshimiz, buyuk muhaddis Imom Buxoriy ham bizga o‘xshagan odam bolasi bo‘lgan. Faqat u zotda intilish, qobiliyat kuchli edi.
Nima bo‘lganda ham inson xotirasi qay darajada kuchli yoki zaif bo‘lishi ko‘proq o‘ziga bog‘liq. O‘tmishda, avvaliga qobiliyatsizdek ko‘rinib, keyin qattiq harakat qilib katta olim bo‘lib yetishgan kishilar yetarlicha topiladi.
Mutaxassislar fikricha, yosh ulg‘ayishi xotira susayishiga biz o‘ylagan darajada katta ta’sir qilmaydi. Balki vaqt o‘tgan sari ko‘p odamlar ruhiy tarafdan zaiflashadi, o‘zini qarigan hisoblaydi. Aslida, yosh o‘tsa ham xotira doim ishlab tursa, kunda-kunora nimadir yodlab borilsa, ko‘proq mashq qilib, yodlangan ma’lumotlar takrorlab mustahkamlansa, xotiradagi axborotlar pishiq bo‘lib boraveradi. Bunda inson ruhiyati, tibbiy holati katta ahamiyat kasb etadi.
Xotira kuchli bo‘lishi uchun inson tanasini kerakli ozuqalar bilan ta’minlash ham kerak. Masalan, yong‘oq bilan asal xotirani mustahkamlaydi. Xotirani kuchaytirish yo‘lidagi harakat ma’naviy, moddiy tarafdan uyg‘unlashsa, ko‘zlangan maqsadga erishish mumkin.
Fikr teran, xotira mustahkam bo‘lishi, inson o‘zini doim baxtli his qilishi, qalbning turli g‘ullu g‘ashlardan yiroq bo‘lishida gunohlardan saqlanish muhim o‘rin tutadi. Jumladan, nomahramlardan ko‘zni tiyish aql, xotira, tana salomatligi garovidir. Begonalarga hirs bilan qarash xotira pasayishiga, xayol bo‘linishiga, o‘rganilgan ilmning unutilishiga sabab bo‘ladi.
Hozirgi paytda turli sohaga oid ma’lumotlar juda ko‘p. Avvallari ilm olmoqchi bo‘lgan odam ma’lumot qidirish bilan ancha vaqtini yo‘qotardi. Hozir esa ma’lumotlar bisyor. Faqat ularni saralay bilish, afzalini, ishonchlisini olib, ortiqcha narsalarni tark etish lozim. Zero, duch kelgan narsani o‘qib ketaverish, oldi-qochti xabarlarga ko‘z yugurtiraverish inson aqlini shoshirib qo‘yadi. Xotirada qayta ishlanmagan ilm, fikr-mulohaza, mushohada bilan pishitilmagan ma’lumot miyada ortiqcha yuk bo‘lib turaveradi. Mana shunday narsalar yig‘ilib-yig‘ilib inson xotirasi susayishi, qobiliyati o‘tmaslashishi mumkin.
Fikr teran bo‘lishi uchun tilni ortiqcha so‘zlardan tiyish, kamroq gapirish, ko‘proq fikr yuritish lozim. Ko‘p gapirishdan naf yo‘q. Biron fikrni ifodalashdan oldin uni miyada obdon pishitib keyin tilga chiqarilsa, yaxshi bo‘ladi.
Demak, o‘z ustida tinimsiz ishlash, bilimini, tajribasini oshirib borish, avval yodlangan ma’lumotlarni takrorlash, mulohaza yuritish, o‘qigan narsalarini tafakkur qilish manfaatli ilmning, kuchli xotiraning asosidir.

✍️ Ziyovuddin Rahim, "Baxtli hayot sari" kitobidan

📚 @kitob_nuri

#Riyo

RIYO
  Muslim ibn Yasor rahimahulloh aytadi:
  "O‘zingni bir kiyimning ichida boshqa kiyimni ichidagidan afzal bilsang u kiyiming qanday yomon kiyim ekan!".
------------
  Bu gap kiyimga mehr qo‘yganlar va yangi kiysa faxrlanib, eski kiysa xijolat bo‘ladiganlarga, kiyimi bilan riyo qiladiganlarga tegishli.
  Solik yangi kiysa faxr qilmaydi, eski kiysa xijolat qilmaydi!

Abdulqodir Polvonov

📚 @kitob_nuri

#Tafakkur

Odamlarni Alloh yoʻliga boshlab, soʻngra oʻzing yoʻlni yoʻqotib qoʻyadiganlardan boʻlib qolma!

Fuzayl ibn Iyoz

📚 @kitob_nuri

#Tafakkur

QALBI SINGANLARGA...

   Mas’udiy o‘zining "Murujuz zahab" nomli ajoyib kitobida keltiradi:
   "Arab ayollari qadimda yig‘layotgan bolasini uxlatmas ekan. Yig‘layotgan bolani shu holda uxlatilsa uning jismiga g‘am sizib kiradi, deb e’tiqod qilishar ekan. Oldin bolani ovutib, kuldirib keyin uxlatishar ekan. Ana shunda uning tanasi yaxshi o‘sadi, rangi va qoni toza bo‘ladi, deyishar ekan!".

    Sizning og‘riqlaringizdan maza qiladigan, ko‘z yoshlaringizga yengil qaraydiganlardan uzoqda bo‘ling. Qalbingizni sindirishga, ko‘zingizni yoshlatishga hech kimning haqqi yo‘q.
   Bulardan ham yomoni aksar insonlar buni muhabbat nomi bilan qilishadi.
    Yo‘q! Sevadigan kishi aziyat bermaydi. Bizdan har birimiz to‘shakda xotirjam uxlashga haqlimiz!
  
✍️ Abdulqodir Polvonov


📚 @kitob_nuri

#Kitobdan

ENG MAROQLI HORDIQ OILA DAVRASIDA BO‘LADI

   Erkak – ko‘chaning odami. Istagan mahal xohlagan joyga borib dam oladi, oshxo‘rlik qiladi, hordiq chiqaradi. Qisqasi, har kuni uydagi bir xil yovg‘onni ichishga majbur emas. Xotin, bola-chaqa esa...
   To‘g‘ri-da, beshinchi sinfda o‘qiyotgan qizchangiz kafega borib, dugonalari bilan o‘ynab kelishiga yoki endi uchinchiga o‘tgan o‘g‘lingiz tengqurlari bilan markazga borib, kabobxo‘rlik qilishiga qo‘yib berasizmi? Albatta, yo‘q! Yoki sizga shirindan-shakar farzandlar tug‘ib berib, necha yillardan beri uyingizni saranjom-sarishtalab, kamingizni to‘ldirib, qo‘li kosov, sochi supurgi bo‘lib, kecha-kunduz xizmatingizni qilib kelayotgan turmush o‘rtog‘ingizni loaqal oyda bir marta biron joyga olib borib, ikki-uch soatgina yayratib kelarsiz? Bi-ir harakat qilib ko‘ring-chi, shunday qilganingizni eslay olasizmi?
   “Maishatni erkakka chiqargan-da!” deb o‘zingizni oqlamang. To‘g‘ri, yaxshi yashash, yaxshi ishlash, ko‘ngildagidek dam olish juda soz ish. Lekin vujudingizning ikkinchi yarmi rafiqangiz, jigaringizning bir porasi farzandlaringiz bir necha kundan beri uyda go‘shtsiz ovqat ichib o‘tirganida choyxonada barra kabob tomog‘ingizdan qanday o‘tadi?
   Endi insof bilan o‘zingizga savol berib ko‘ring: oila a’zolaringiz ichida kim eng ko‘p mehnat qiladi? Siz ertadan kechgacha bitta joyda o‘tirib, nari borsa, u yoq-bu yoqqa borib kelib kunni kech qilasiz. Shu – siz uchun ish. Ayolingiz esa uyda – sizning tilingiz bilan aytganda – bekorchi. Lekin o‘sha “bekorchi” ayol uyda har kuni qiladigan yumushlarni loaqal yarim kun ham eplolmasligingizni yaxshi bilasiz. Agar ko‘p ishlagan, farzand tarbiyasi, uy yumushlari bilan ko‘proq band bo‘ladigan odam dam olishi kerak bo‘lsa, siz uchun hordiqqa sira hojat qolmasliginiyam tushunarmikansiz?
   Ayolingiz ko‘ngli uchun bittagina “choyxona”dan voz kechib, farzandlar bilan oilaviy hordiq chiqarsangiz, ular qancha quvonishini tasavvur qilib ko‘rganmisiz? Bolalaringiz o‘sha kunni esidan chiqarmasdan, “Dadam bizni falon joyga obordilar!” deb, faxr bilan tinmay gapirib yurishlarini-chi?
   Oshingizni pishirib-suzib oldingizga qo‘yadigan, ust-boshingizni yuvib-artib, dazmollab yaraqlatib beradigan, issiq-sovug‘ingizga hamisha ko‘z-quloq bo‘lib turadigan, doim ko‘nglingizga qarab ish tutadigan, atrofingizda parvona bo‘lib, aylanib-o‘rgiladigan oilangiz bir yoqda qolib, maishatni nuqul boshqalar bilan qilishingiz insofdanmikan?
   Ulfatlar bilan har kuni choyxo‘rlik, oshxo‘rlik qilaverib, dunyoda oilaviy hordiq, oilaviy dam olish degan narsalar ham borligi xayolingizdan ko‘tarilib ketmadimi?..

✍ Ziyovuddin Rahim, "Baxtli hayot sari" kitobidan

📚 @kitob_nuri

#Tafakkur

Ta’limning o‘zi odamni yuksaltirmaydi va hoziridan afzal yoki ko‘proq ozod qila olmaydi. Ilm insonni yanada qudratliroq, yanada imkonliroq va jamiyatga manfaati ko‘proq qilishi mumkin. Lekin tarix shunga dalolat qiladiki, qoloq millatlardan farqli o‘laroq, ta’lim olgan kishilar va ilmli millatlarni ham xohlagancha o‘ynatish mumkin, balki ularni yovuzlikka xizmat qildirish ham mumkin.

Ali Izzatbegovich, "Sharq va Gʻarb o‘rtasidagi islom" kitobidan

=========================
Darhaqiqat mazkur fikrning to‘g‘riligini Yevropadagi Rossiya-Ukraina urushi, g‘arbning ilmni qirg‘inbarot qurollar yaratish va ishlatishga bo‘ysundirishi, riboviy iqtisod, jinsiy buzuqlik maqsadlariga xizmat qildirish kabi yovuz maqsadlarda ham mohirona ishlatayotgani tasdiqlaydi. Bundan kelib chiqadiki, ilmda ham niyat, go‘zal axloq va oliy maqsadlarni ko‘zlash muhim rol o‘ynar ekan. Bizda ilmni Alloh uchun hamda uni dunyo va oxirat saodatiga vosita o‘laroq olinishi bejizga emas ekan.

Mubashshir Ahmad

📚 @kitob_nuri