🧪ᴋɪᴍʏᴏ ᴍᴀʟᴜᴍ⌬ᴛʟᴀʀ

✏️ Endi soddaroq qilib tushuntiraman:

✔️ Modda - inson sezgi organlari bilan alohida va ajratilgan holda sezishi, oʻlchash, koʻrishni iloji bor narsa. Modda tarifi aytilganda siz uni aniq koʻz oldingizga keltira olasiz.

✔️ Element - odatda biroz mavhum, koʻrishni, alohida aniqlashni iloji yoʻq. Odatda birikmalar ichida boʻlishi bilan farq qilib olsa boʻladi.

❤️Masalan:

❤️Temirda mix yasaladi - modda. Chunki, bu temirni siz koʻrib turibsiz, seza olasiz.

❤️Qon tarkibida temir bor - element. Chunki, siz qon tarkibidagi temirni koʻra olmaysiz, u boshqa moddalar bilan bogʻlangan holatda boʻladi.

👍👍👍

❤️Modda va element bir-biridan farqli tushunchalardir:

❤️1. Modda – bu fizikaviy va kimyoviy xossalarga ega bo‘lgan har qanday narsa. Moddalar bir yoki bir nechta elementlardan iborat bo'lishi mumkin. Modda holatlari qattiq, suyuq va gaz bo'lishi mumkin, va ular aralashmalardan, birikmalardan yoki sof elementlardan iborat bo'lishi mumkin. Masalan, suv, tuz, havo moddalar hisoblanadi.


❤️2. Element – bu oddiy kimyoviy usullar bilan boshqa moddalarga ajratib bo'lmaydigan eng sodda moddadir. Elementlar atomlardan tashkil topgan va har bir elementning o'ziga xos atom tuzilishi va atom soni bor. Mendeleyev davriy jadvalida barcha elementlar keltirilgan. Misol uchun, vodorod (H), kislorod (O), temir (Fe) va oltin (Au) elementlardir.


Shunday qilib, element moddaning asosiy birligidir, va modda elementlar yoki ularning birikmalaridan tashkil topgan.

https://t.me/kimyoni_birga_organamiz

#Foydali

✅ Massa(m):
Har bir atom, molekula, zarrachalarning o‘z og‘irligi bor. Kimyoda quyidagi og‘irlik birliklari ishlatiladi:

Milligramm - mg
Gramm - g
Kilogram - kg
Tonna - t


✅ Hajm(V):
Kimyoda hajm asosan gazlar va suyuq eritmalar bilan ishlashda qo‘llaniladi. Kimyoda quyidagi hajm birliklari ishlatiladi:

Metr kub - m3
Litr yoki detsimetr kub - l yoki dm3
millilitr yoki santimentr kub - ml yoki sm3


✅ Temperatura(T):
Kimyoda quyidagi temperatura birliklari ishlatiladi:

Selsiy shakali - C°
Kelvin shkalasi - K°

Selsiydan Kelvinga o‘tish formulasi:
K° = C° + 273
Masalan: 127 C° necha Kelvin?
K°=127+273=400

Kelvindan Selsiyga o‘tish formulasi:
C°=K°-273
Masalan: 313 K° necha Selsiy?
313-273=40

Ikkala kattalik ham birdek faol ishlatiladi.Yaxshilab tushunib olish kerak.


✅ Bosim(P):
Ma’lum kuchning yuzga ta’siri bosim hisoblanadi. Kimyoda quyidagi normal sharoitdagi (n.sh.) bosim birliklari ishlatiladi:

Atmosfera - atm  1
Paskal - Pa    101 325
Kilopaskal - kPa  101,324
Millimetr simob ustuni - mmHg ustun 760


✅ Zichlik(p):
Massaning hajmga nisbati bu zichlik.
Quyidagi zichlikka oid asosiy uch xil formula ishlatiladi:

M - massa
p - zichlik
V - hajm

Zichlikni aniqlash:
p= m/v

Massani aniqlash:
m = v•p

Hajmni aniqlash:
v = m/p


✅ Temperatura, hajm va bosimning bir biriga bog‘liqligi:

Bosim va hajm bir biriga teskari proporsional

Temperatura va hajm bir biriga to‘g‘ri proporsional

#Foydali 💡

🔥Metall nitratlarining parchalanishi:

➡️Faol metall nitratlari parchalansa:
Me(NO3)n = Me(NO2)n + O2

✔️Masalan:
🔸2NaNO3 = 2NaNO2 + O2
🔸2KNO3 = 2KNO2 + O2
🔸Ca(NO3)2 = Ca(NO2)2 + O2
🔸Ba(NO3)2 = BA(NO2)2 + O2

➡️Oʻrta faol metall nitratlari parchalansa:
      Me(NO3)n = MeO + NO2 + O2

✔️Masalan:
🔸2Zn(NO3)2 = 2Zn + 4NO2 + O2
🔸2Cu(NO3)2 = 2CuO + 4NO2 + O2
🔸2Pb(NO3)2 = 2PbO + 4NO2 + O2

➡️Passiv metall nitratlari parchalansa:
      Me(NO3)n = Me + NO2 + O2

✔️Masalan:
🔸2AgNO3 = 2Ag + 2NO2 + O2
🔸Hg(NO3)2 = Hg + 2NO2 + O2

❕ Ammoniy nitrat parchalanishi umuman boshqacha:

🔸NH4NO3 = N2O + O2

https://t.me/kimyoni_birga_organamiz