HUQUQ VA MEHNAT|UZ


Гео и язык канала: Узбекистан, Узбекский
Категория: Право


⚖️ «HUQUQ VA MEHNAT|UZ» telegram канали Ўзбекистонда меҳнат фаолиятини амалга оширувчи барча ходимларга, ишчи ва меҳнаткашларга меҳнат қонунчилигига мувофиқ халқаро стандартлар бўйича ишончли маълумотлар бериб боради.
👉🏻 @murojaat_va_savol_bot 👈🏻

Связанные каналы

Гео и язык канала
Узбекистан, Узбекский
Категория
Право
Статистика
Фильтр публикаций


#маълумот

Интизомий жазоси бор ходимга байрам учун мукофот берса бўладими?


МК 299-моддасида интизомий жазонинг амал қилиш муддати ичида ходимга нисбатан рағбатлантириш чоралари, шу жумладан меҳнатга ҳақ тўлаш тизимига кирмайдиган ва меҳнат натижаларига асосланмаган мукофотлар ҳам (байрамлар, шу жумладан касб байрамлари, юбилейлар муносабати билан ва ҳоказолар) қўлланилмайди.

Агар  мукофот меҳнатга ҳақ тўлаш тизимига кирсачи, интизомий жазоси бор ходимга  байрам мукофотини берса бўладими? 

МК 249-моддасига кўра, меҳнатга ҳақ тўлаш тизими ходимлар иш ҳақи миқдорининг меҳнатнинг миқдори ва сифатига, уларнинг шахсий ва жамоавий натижаларига боғлиқлигини белгилаш усулидир.

Бундан ташқари, МК 252-моддаси 2-қисмига кўра, меҳнатга ҳақ тўлаш тизимида назарда тутилган мукофот ходимни олдиндан белгиланган кўрсаткичлар ва шартларга эришишга ундаш мақсадида иш ҳақининг таркибига киритилган ҳамда ходимга асосий маошидан (тариф ставкасидан) ташқари тўланадиган пул мукофотидир.

Шунингдек, МК 252-моддаси 3-қисмига кўра, меҳнатга ҳақ тўлаш тизимида назарда тутилмаган рағбатлантирувчи мукофот бир марта бериладиган хусусиятга эга бўлган ҳамда иш берувчининг қарорига кўра ходимнинг олдиндан белгиланган кўрсаткичлар ва шартларга эришганлиги учун эмас, балки муайян воқеалар (юбилейлар, байрам саналари ва бошқалар) юз берганлиги ёки ходим томонидан муайян ҳаракатлар амалга оширилганлиги (иш берувчининг алоҳида муҳим топшириғини бажариш, рационализаторлик таклифини киритиш ва бошқалар) муносабати билан тўланадиган пул мукофотидир.

Демак, юқоридагилардан хулоса қилсак, байрам саналари билан бериладиган мукофотлар меҳнатга ҳақ тўлаш тизимига кирмайди ва меҳнат натижаларига асосланмайди. Шунинг учун ҳам, интизомий жазо амал қилаётган ходимга байрам мукофоти берилмайди.

Агар ходимга байрам мукофоти бермоқчи бўлсангиз, у ҳолда интизомий жазони олиб ташланг. МК 315-моддаси 3-қисмига кўра, иш берувчи интизомий жазони исталган вақтда олиб ташлашга ҳақли. Интизомий жазони муддатидан олдин олиб ташлаш иш берувчининг буйруғи билан расмийлаштирилади.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


Маҳкум қамоқхонада меҳнатда майибланиб вафот этди: яқинларига 6 йиллик иш ҳақи тўланиши керак.

Бош прокуратуранинг баёнотига кўра 2025 йил 11 февраль куни 7-сонли жазони ижро этиш колониясида жазони ўтаётган маҳкум Мустафа Турсинбаев бир қаватли бинонинг деворларини бузаётган вақтида девор қисми қулаб, босиб қолган.

Натижада, маҳкум 16 февраль куни шифохонада вафот этган. Маълум қилинишича, ҳолат юзасидан Жиноят кодексининг 257-моддаси (Меҳнатни муҳофаза қилиш қоидаларини бузиш) билан жиноят иши қўзғатилган.

Демак кўринадики, маҳкум меҳнатда майибланиши натижасида вафот этган.

Хўш, нима учун бу масалани кўтаряпман? Меҳнат кодексининг 11-моддасида “жиноятлар содир этганлик учун суднинг ҳукми билан ҳукм қилинганларнинг меҳнатга оид муносабатларига нисбатан меҳнат тўғрисидаги қонунчиликнинг амал қилиши Ўзбекистон Республикасининг Жиноят-ижроия кодексида назарда тутилган истиснолар ва чекловлар ҳисобга олинган ҳолда татбиқ этилади” дейилган.


Яъни, жазони ўташ муассасаларида меҳнатга жалб қилинган маҳкумларнинг маълум бир меҳнат муносабатлари Меҳнат кодекси билан тартибга солинади, Жиноят-ижроия кодексида белгиланган истисно ва чекловлар бундан мустасно. Жиноят-ижроия кодексида маҳкумларнинг меҳнатда майибланиши натижасида вафот этган ҳолатида уларга тўланадиган нафақа ва зарар суммалари борасида алоҳида қоидалар ва чекловлар назарда тутилмаган. Демак, бу масалада Меҳнат кодекси нормалари қўлланилиши керак.

▪️Шундан келиб чиқсак, марҳум Мустафа Турсинбаев меҳнатда майибланиши туфайли вафот этганлиги учун жазони ўташ муассасаси унинг яқинларига Меҳнат кодексининг 329-330-моддаларига асосан марҳумнинг 6 йиллик ўртача иш ҳақидан кам бўлмаган миқдорда нафақа тўлаб бериши керак. Бундан ташқари, муассаса марҳумни дафн этиш билан боғлиқ ҳаражатларни ҳам қоплаб бериши зарур.

Саидали Мухторалиев
Юристкадр

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


#янгилик

Янги ўзгаришлар: меҳнат таътили ва иш ҳақи бўйича муҳим янгиликлар


Президент томонидан имзоланган янги қонунга асосан Меҳнат кодексига бир қатор муҳим ўзгаришлар киритилди. Бу ўзгаришлар ходимларнинг иш ҳақи, меҳнат таътили ва ишдан бўшаш пайтидаги ҳисоб-китобларга тааллуқли. Қуйида бу ўзгаришларни аниқ мисоллар билан тушунтириб берамиз:

▪️Иш ҳақи сақланмайдиган таътил муддати чекланди:
Унга кўра , энди иш ҳақи сақланмайдиган таътил бир йиллик давр мобайнида жами 3 ойдан ортиқ бўлмаслиги керак. Масалан, агар ходим 2024 йилнинг январь ойида 1 ой, март ойида 1 ой ва июнь ойида 1 ой иш ҳақи сақланмайдиган таътил олган бўлса, 2024 йилдаги таътиллари жами 3 ойни ташкил қилгани учун қўшимча таътил ололмайди.

▪️Якшанба кунлари меҳнат таътилига қўшилмайди.
Янги қоидага кўра, агар бу 30 кун ичида 4 та якшанба куни бўлса, ходимнинг таътил кунлари 24 кун шаклида ҳақ тўланади..

▪️Ишдан бўшашда таътил учун компенсация ҳисоблашда ҳам якшанба кунлари қўшилмайди:
Янги қоидаги кўра, ходимда 24 кунлик меҳнат таътилидан фойдаланмаган кунлари бор ишдан бўшаётганда унга компенсация тўланиши керак. Агар ушбу 24 кунлик даврда 3 та якшанба куни бўлса, бу кунларга компенсация тўланмайди.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


#янгилик

Ўзбекистон Республикасининг Меҳнат кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди
.

Унга кўра, Меҳнат кодексига "Ягона миллий меҳнат тизими" идоралараро дастурий-аппарат мажмуида  электрон шаклдаги меҳнат шартномасини расмийлаштириш тартибини жорий этишни, иш ҳақи сақланмайдиган таътил давомийлигини белгилаш тартибини ва ходимнинг ўртача иш ҳақини ҳисоблаш тартибини ўзгартиришни назарда тутувчи қўшимча ва ўзгартиришлар киритилмоқда.

Давлат органлари ва ташкилотларида ишга қабул қилиш чоғида шахснинг паспорти ёки ID-картасини, меҳнат ва пенсия дафтарчасига оид маълумотларни талаб қилмасдан, мустақил равишда, шу жумладан ахборот тизимларидаги идоралараро интеграциялашув платформалари орқали сўраб олиш белгиланди.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


#маълумот

Агар шахс ноқонуний равишда маъмурий жавобгарлика тортилган бўлса унга етказилган зарар давлат томонидан қопланади

Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 302-моддасига асосан,

Маъмурий жавобгарликка қонунга хилоф равишда тортилганлик натижасида фуқарога етказилган зарар маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишни кўриб чиққан органнинг (мансабдор шахснинг) айбидан қатъи назар давлат томонидан тўлиқ ҳажмда тўланади.

❗️Зарарни қоплаш ҳуқуқи маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш тугатилган тақдирдагина вужудга келади.

Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишни юритаётган орган (мансабдор шахс) фуқарога бузилган ҳуқуқларини тиклаш тартибини тушунтириб бериши ва маъмурий жавобгарликка қонунга хилоф равишда тортилганлиги натижасида фуқарога етказилган зарарни қоплаш учун қонунда назарда тутилган чораларни кўриши шарт.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


#маълумот

Қандай ҳолларда ходимнинг розилигидан қатъи назар унинг меҳнат ҳақидан ушлаб қолиниши мумкин?

Умумий қоидага кўра, ходимнинг ёзма розилиги билан, бундай розилик бўлмаган тақдирда эса, — суднинг қарорига асосан меҳнат ҳақидан ушлаб қолиниши мумкин. Лекин, Меҳнат кодексининг 269-моддасида ходимнинг розилигидан қатъи назар, меҳнат ҳақидан ушлаб қолиниши мумкин бўлган ҳолатлар хам келтирилган.

Булар қуйидагилар:

1) солиқлар ва бошқа мажбурий тўловларни ундириш учун;

2) суднинг қарорлари ва бошқа ижро ҳужжатларини ижро этиш учун;

3) иш ҳақи ҳисобига берилган авансни ушлаб қолиш учун, хўжалик эҳтиёжларига, хизмат сафарларига ёки бошқа жойдаги ишга ўтганлиги муносабати билан берилган бўлиб, сарф қилинмай қолган ва ўз вақтида қайтарилмаган авансни ушлаб қолиш учун ҳамда ҳисоб-китобдаги хатолар натижасида ортиқча тўланган суммани қайтариб олиш учун;

4) ҳисобидан ходим таътил олиб бўлган иш йили тугамасдан туриб меҳнат шартномаси бекор қилинганда;

5) ходим томонидан иш берувчига етказилган зарарни қоплаш учун, агар етказилган зарарнинг миқдори ходимнинг ўртача ойлик иш ҳақидан ортиқ бўлмаса;

6) ходимга интизомий жазо сифатида қўлланган жаримани ушлаб қолиш учун.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


#маълумот

Дам олиш кунларида ва ишланмайдиган байрам кунларида ходимларни ишга жалб қилиш билан боғлиқ масалалар. (Иш берувчиларга эслатмалар)

Умумий қоидага кўра, Дам олиш кунларида ва ишланмайдиган байрам кунларида ишлаш тақиқланади. (МК-209-моддаси)

Аммо Умуман ташкилотнинг ёки унинг алоҳида таркибий бўлинмаларининг, якка тартибдаги тадбиркорнинг кейинчалик нормал ишлаши олдиндан кутилмаган қайси ишларнинг шошилинч бажарилишига боғлиқ бўлса, ўша ишларни бажариш зарур бўлган тақдирда ходимларни дам олиш кунлари ва ишланмайдиган байрам кунлари ишга жалб этиш уларнинг ёзма розилиги билан амалга оширилади. (МК-209-моддаси) Яъни иш берувчи хар қандай вазиятда байрам кунлари ходимни ишга жалб қилмоқчи бўлса, унинг ёзма розилигини олиши шарт.

Қуйидаги ҳолларда ходим байрам кунлари ишга жалб қилиниши мумкин


Ишланмайдиган байрам кунларида ишлаб чиқариш-техник шароитларга кўра (узлуксиз ишлайдиган ташкилотлар) тўхтатиб туриш имкони бўлмаган ишларни (хизматларни), аҳолига хизмат кўрсатиш зарурати юзага келтирадиган ишларни, шунингдек кечиктириб бўлмайдиган таъмирлаш ва юк ортиш-тушириш ишларини амалга оширишга йўл қўйилади. (МК-209-моддаси)

Ҳомиладор аёллар, ўн тўрт ёшга тўлмаган боланинг (ўн олти ёшга тўлмаган ногиронлиги бўлган боланинг) ота-онасидан бири (ота-онасининг ўрнини босувчи шахс) фақат ўз ёзма розилиги билан дам олиш кунларидаги ва ишланмайдиган байрам кунларидаги ишларга жалб қилиниши мумкин. Бунда иш берувчи мазкур ходимларни дам олиш кунларидаги ва ишланмайдиган байрам кунларидаги ишлардан воз кечиш борасидаги ҳуқуқи тўғрисида хабардор қилиши шарт. (МК-396-моддаси)

Кимлар учун таъқиқланган?


Ўн саккиз ёшгача бўлган ходимларни дам олиш кунларидаги ва ишланмайдиган байрам кунларидаги ишларга жалб қилиш тақиқланади. (МК-417-моддаси)

Ногирон ходимларгачи? Ногиронлиги бўлган ходимларни хизмат сафарига юборишга, дам олиш ва ишланмайдиган байрам кунларидаги ишларга жалб қилишга фақат уларнинг розилиги билан, агар ушбу ходимлар учун бундай ишлар тиббий-ижтимоий эксперт комиссияси тавсияларида тақиқланмаган бўлса, йўл қўйилади. (МК-428-модда)

Агар иш берувчи ходимни ишга жалб қилса унга қандай ҳақ тўлайди?


Дам олиш кунларидаги ёки ишланмайдиган байрам кунларидаги иш учун қуйидагиларга камида икки ҳисса миқдорида ҳақ тўланади:
▪️ ишбай ишловчиларга — камида икки ҳиссали ишбай баҳолар бўйича;
▪️ меҳнатига кунбай ва соатбай тариф ставкалари бўйича ҳақ тўланадиган ходимларга — кунбай ёки соатбай тариф ставкасининг камида икки ҳиссаси миқдорида;
▪️ маош оладиган ходимларга — ҳар бир ишланган кун ёки соат учун маошдан ташқари кунбай ёки соатбай ставкасининг камида бир ҳиссаси миқдорида. (МК - 263-моддаси)

Иш берувчи ходимни расмийлаштирилганлигини қандай расмийлаштиради?


Ходимларни дам олиш куни ёки ишланмайдиган байрам куни ишга жалб этиш иш берувчининг буйруғи билан расмийлаштирилади. (МК-212-моддаси)

Ҳурматли иш берувчилар ходимларни байрам кунлари ишга жалб қилишда юқоридаги меҳнат кодекси қоидаларига риоя қилган ҳолатда жалб қилсангиз, ўз фаолиятингизни тўғри қонуний амалга оширган бўласиз. Ва албатта ходим ҳам бундан манфаатдор бўлади.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


#маълумот

БОЛА ПАРВАРИШИДАГИ ТАЪТИЛ ДАВРИНИНГ 6 ЙИЛИ МЕҲНАТ СТАЖИГА ҚЎШИЛАДИ

Меҳнат кодексининг 405-моддасига асосан,

болани парваришлаш таътиллари даврида ходимнинг иш жойи (лавозими) сақланади.

Бу таътилларнинг кўпи билан олти йили меҳнат стажига қўшилади, шу жумладан мутахассислиги бўйича иш стажига ҳам қўшиб ҳисобланади.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


#маълумот

ТОМОРҚАНГИЗДА МЕҲНАТ ҚИЛИБ ХАМ РАСМИЙ МЕҲНАТ СТАЖИГА ЭГА БЎЛИШИНГИЗ МУМКИНЛИГИДАН ҲАБАРДОРМИСИЗ ?


Президентнинг 366-сон қарорига кўра,

ўзининг шахсий томорқа ер участкасида қуйидаги фаолият турлари билан шуғулланаётган фуқаролар томонидан йилига БҲМнинг камида 1 баравари (375 минг сўм) миқдорида ижтимоий солиқ тўланган тақдирда, улар расмий банд бўлган аҳоли тоифасига киритилади ва ушбу давр уларнинг меҳнат стажига қўшилади:

▪️чорвачилик
(қорамол, қўй, эчки, от ва бошқалар);

▪️
иссиқхона;

▪️паррандачилик (бедана, курка, ғоз, ўрдак);

▪️
қуёнчилик;

▪️асаларичилик;

▪️балиқчилик;

▪️боғдорчилик;

▪️лимончилик;

▪️гулчилик.

Маълумот учун: ўзини ўзи банд қилиш учун ижтимоий солиқ йилига бир марта тўланади ва ижтимоий солиқ тўланган йил учун ўзини банд қилдирган шахсга бир йиллик меҳнат стажи ёзилади. Шу йўсинда шахс ўн йил ўзини ўзи банд қилиш учун шундай солиқ тўланса у ўн йил меҳнат стажига эга бўлади.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


#маълумот

Ротатция (ходимнинг иш жойини ўзгартириш) масаласида батафсил
.

Бу мавзу бизга меҳнат низоларида келаётган мурожаатларнинг кўп қисмини ташкил қилмасада, ходимларнинг меҳнат ҳуқуқлари кўп марта бузиладиган муносабат ҳисобланади. Мазкур пост иш берувчилар томонидан ходимнинг иш жойини ўзгартиришда йўл қўйиладиган хатоликлар ва мажбуриятлари ҳақида бўлади.

Биринчи йўл қўйиладиган хатолик меҳнат шартномасини расмийлаштришда. Аксарият ҳолатларда ходим бошқа ишга ўтказилганда эски жойи билан меҳнат шартномаси бекор қилиниб, янгидан меҳнат шартномаси имзоланади. Масалан, ХТБ бўлими бошлиғи бир тумандан бошқасига раҳбар бўлмоқда, меҳнат шартномаси бекор қилиниб қайтатдан тузилмоқда. Бу ҳолат “ходимнинг иш жойини ўзгартириш” деб номланади ва Меҳнат кодексининг 148-моддаси бу ходимнинг иш жойини ўзгартириш тартибини белгиловчи модда билан тартибга солинади. Мазкур вазиятда ходим билан меҳнат шартномаси бекор қилинмай қўшимча келишув тузилади. Иш берувчи ходимни ротация қилишдан олдин бу модданинг битта ўқиб чиқиши керак.

Иккинчи йўл қўйиладиган ҳатоликлардан бири, МК 148-модданинг 3-қисмига кўра Агар муайян иш жойидаги иш меҳнат шартномасида шарт қилиб кўрсатилган бўлса, иш жойини ўзгартиришга фақат ходимнинг розилиги билан йўл қўйилади. Яъни ходимнинг иш жойи ва лавозими унинг меҳнат шартномасида акс этганган бўлса, иш жойини ўзгартиришда ходимнинг розилини олиш шарт. Бироқ кўп ҳолатларда розилик олинмайди.

Шундай экан ходимларни иш жойини ўзгартиришда МК қолидаларига риоя қилиш лозим.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


#маълумот

Ходимнинг жами йиллик таътили 32 кун, шундан 20 кун таътил олиб қолганини пуллик компенсация қилиб олса бўладими?

МКнинг 234-моддаси 2-қисмига кўра Ходимларга иш даврида уларнинг хоҳишига кўра ҳар йилги меҳнат таътили учун таътилнинг ушбу Кодекснинг 217-моддасида белгиланган энг кам давомийлигидан ташқари пулли компенсация тўланиши мумкин.

Бу ерда тушунтириб ўтишимиз керак ходимлар пуллик компенсация ходимнинг хоҳишига кўра деган тушунчани нотўғри тушуниб олмоқда. Яъни бу ерда ходим ариза ёзса, унга иш берувчи пуллик компенсация тўланиши шарт дегани эмас. Бу ерда иш берувчи ҳам рози бўлиши керак. таҳлил қилинаётган вазиятда ходим МК 217-модда талаби бўйича 21 календар кун меҳнат таътилида бўлиши шарт. Қолган қисмини иш берувчи билан келишиб пулли компенсацияга алмаштирса бўлади.

Эслатиб ўтиш керак. Ўн саккиз ёшга тўлмаган ходимларга, I ёки II гуруҳ ногиронлиги бўлган ходимларга бериладиган ижтимоий таътилларнинг барча турларидан, ҳар йилги узайтирилган асосий меҳнат таътилларидан, шунингдек ушбу Кодекснинг 481 ва 483-моддаларида назарда тутилган қўшимча таътиллардан асли ҳолида фойдаланилади ҳамда меҳнат даврида уларни пулли компенсация билан алмаштиришга йўл қўйилмайди. (МК 234-м-3-қ)

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


#маълумот

Бола парваришлаш таътилига чиққан ходим ишга қайтганда унинг ўрнига олинган ходимга иш берувчи бошқа иш таклиф қилишга мажбурми?

Кўп ҳолатларда мазкур масалада иш берувчи ва ходим ўртасида шу масалада низолар келиб чиқади. Ким ҳам ишлаб турган жойини ташлаб кетгиси келади. Бироқ қонунчиликда иш берувчига бундай мажбурият қўйилмаган.

Меҳнат кодексининг 158-моддаси 3-қисмида иш жойи (лавозими) сақланаётган ходимнинг йўқ бўлган вақтига тузилган меҳнат шартномаси ушбу ходим ишга қайтган кундан эътиборан бекор қилинади.

Шундай бўлса-да, МКда баъзи истеснолар мавжуд. МК 408-модданинг 3-қисмига асосан вақтинча бўлмаган ходим ўрнида муддатли шартнома асосида ишлайдиган хлодим хомиладор бўлса, уни иш берувчида унинг соғлиғига тўғри келадиган бошқа ишга ўтказиш чораси кўрилиши керак. Яъни бундай имкониятдан таътилдаги ходимнинг ўрнида ишлаётган ходим ҳомиладор бўлсагина фойдалана олади.

Агар бундай иш бўлмаса, ёки хомиладор ходим бу ишни рад қилса, шундагина уни МК 158-модда билан бўшатиш мумкин. Лекин бу хомиладор аёл ходимларга берилган имтиёз.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


Видео недоступно для предпросмотра
Смотреть в Telegram
ФУҚАРОЛАРНИНГ ОРГАН ҲОДИМЛАРИНИ ФОТО ВА ВИДЕО ТАСВИРГА ОЛИБ ИЖТИМОИЙ ТАРМОҚЛАРГА ТАРҚАТИШ ҲУҚУҚИ САҚЛАБ ҚОЛИНДИ

Сенат маъқуллаган қонун билан фуқароларнинг ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимларини фото, видео тасвирга тушириш ва тасвирларни тарқатиш ҳуқуқи сақлаб қолинди. Фақат ходимларнинг тасвирини уларни обрўсизлантиришга олиб келадиган тарзда бузиб тарқатмаслик, яъни ходимнинг ҳаракатлари, сўзлари ва юз берган ҳолатни бузмаслик, шу мақсадда монтаж қилмаслик талаб этилмоқда.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


2025 йилги “Ташаббусли бюджет”нинг биринчи мавсуми бошланди. 1-20 февралгача лойиҳалар openbudget.uz порталига киритилади, улар 21 февралдан 7 мартгача сараланади. 11-20 март кунлари овоз берилади.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


#маълумот

АРИЗАЧИЛАР ҚАНДАЙ ҲУҚУҚЛАРГА ЭГА ?


Ўзбекистон Республикасининг 11.09.2017 йилдаги ЎРҚ-445-сон Қонуни 32-моддасига асосан,

мурожаатлар давлат органлари, ташкилотлар ва уларнинг мансабдор шахслари томонидан кўриб чиқилаётганда жисмоний ва юридик шахслар қуйидаги ҳуқуқларга эга:

▪️мурожаатни кўриб чиқишнинг бориши тўғрисида ахборот олиш;

▪️важларни шахсан баён этиш ва тушунтиришлар бериш;

▪️мурожаатни текшириш материаллари ва уни кўриб чиқиш натижалари билан танишиш;

▪️қўшимча материаллар тақдим этиш ёки бундай материалларни бошқа органлардан талаб қилиб олиш тўғрисида илтимос қилиш;

▪️адвокат ёрдамидан фойдаланиш;

▪️мурожаатни кўриб чиқишни тугатиш тўғрисида ёхуд мурожаатга жавобни тушунтириш ёки уни тузатиш тўғрисида илтимос қилиш;

▪️ўз мурожаатини у кўриб чиқилгунига қадар ва кўриб чиқилаётган пайтда мурожаат бўйича қарор қабул қилингунига қадар ёзма ёки электрон шаклда ариза бериш йўли билан чақириб олиш;

▪️мурожаатни қабул қилишни ёки кўриб чиқишни қонунга хилоф равишда рад этганлик устидан бўйсунув тартибида юқори турувчи органга ёки бевосита судга шикоят қилиш.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


#маълумот

Дарсга келмаган “академик қарздор талаба”нинг курсдан қолдирилиш тартиби


(кредит-модул тизими бўйича)

▪️1 та фан учун 6 кредит ажратилган;
▪️1 кредит 30 соатга тенг;
▪️1 та фаннинг 6 кредити 180 соат;
▪️180 соатнинг 40 фоизи (72 соат) аудитория соатига, қолган 60 фоизи (108 соат) эса мустақил таълимга ажратилган.

Талаба аудитория учун ажратилган 72 соатнинг ¼ қисмини (яъни, 18 соатни) қолдирса, якуний назоратга киритилмайди.

Якуний назоратга киритилмаган талаба академик қарздор ҳисобланади. Академик қарздор талаба курсдан қолдирилади. Мана шу тариқа бакалавриат йўналишидаги талаба 8 йил олий таълим муассасасида қолиши мумкин.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


Мансабдор шахслар жиноятчилиги таҳлили. Жиноятчи мансабдорлар сони кўпайган

2023 йилда 3575 нафар мансабдор шахс жиноий жавобгарликка тортилган бўлса, 2024 йилда уларнинг сони 4 906 нафарга етган

Содир этилган жиноят турлари қуйидагича бўлган:


👉 Ўзганинг мулкини ўзлаштириш ёки растрата йўли билан талон-торож қилганлар – 2 929 нафар (2023 йилда 2 205 нафар бўлган)
👉 Пора олган ва берганлар, пора олди-бердисида воситачилик қилганлар – 353 нафар (2023 йилда 195 нафар бўлган)
👉 Фирибгарлик қилганлар – 447 нафар (2023 йилда 272 нафар бўлган)
👉 Мансаб ваколатини суиистеъмол қилганлар – 226 нафар (2023 йилда 397 нафар бўлган)
👉 Ҳокимият ёки мансаб ваколати доирасидан четга чиққанлар – 13 нафар (2023 йилда 30 нафар бўлган)
👉 Мансаб сохтакорлигига йўл қўйганлар – 13 нафар (2023 йилда 36 нафар бўлган)
👉 Мансабга совуққонлик билан қараганлар – 40 нафар (2023 йилда 25 нафар бўлган)
👉 Бошқа жиноятларни содир этганлар – 885 нафар (2023 йилда 415 нафар).

Бош прокуратура

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


#маълумот

Масафавий шакилда ўқиётганларга иш ҳақи саланадиган таътил берилиши масаласида

Мана семестр охирида масофавий таълим олувчиларнинг ўзлари ўқиётган ОТМларда имтиҳонлар бошланган. Уларга иш ҳақи сақланган таътил бериш масаласида кўплаб саволлар келмоқда. Вазирлар Маҳкамасининг қарори, 03.10.2022 йилдаги 559-сон билан тасдиқланган "Олий таълим ташкилотларида масофавий таълимни ташкил этиш тартиби тўғрисида"ги низомнинг 22-бандига асосан Иш фаолиятини масофавий таълим билан қўшиб олиб бораётган талабаларга семестр охирида якуний баҳолашдан ўтиш, битирувчиларга эса якуний давлат аттестациясини топшириш, битирув малакавий ва магистрлик ишини ҳимоя қилиш учун камида 15 календарь кун муддатга иш ҳақи сақланган ҳолда таътил берилади. деб белгилнагн.

Шу ўринда савол туғилади агар талаба учун бу ўқиш иккинчи ОТМ бўлса яъни олдин ҳам бакалавр даражасини олган бўлса, ҳам бўланадими?

Ҳа тўланади. Гарчи МКнинг 386-моддасида Ишни ўқиш билан бирга олиб бораётган ходимларга кафолатлар ва компенсациялар биринчи марта тегишли даражадаги таълим олаётганда берилиши белгиланган бўлса-да, "Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисида"ги қонуннинг 18-моддаси 5-қисмига кўра Агар норматив-ҳуқуқий ҳужжатни қабул қилган вазирликнинг ёки идоранинг ижтимоий муносабатларнинг муайян соҳасини ҳуқуқий жиҳатдан тартибга солиш учун махсус ваколати бўлса, ушбу орган қабул қилган ҳужжат бир хил мақомдаги бошқа вазирлик ёки идора томонидан қабул қилинган норматив-ҳуқуқий ҳужжатга нисбатан юқорироқ юридик кучга эга бўлади.

Яъни бу ерда Вазирлар Маҳкамаси айни масофавий таълим шаклини тартибга солиш бўйича низом қабул қилмоқда ва мазкур низомда масофавий таълим шаклида ўқиётганларга алоҳида имтиҳон топшириш учун кафолатлар берилмоқда.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


#маълумот

Меҳнат муносабатларида 18 ёшгача бўлган ходимларга қўлланиладиган қўшимча имтиёзлар:

▪️энг кам иш ўринлари ҳисобидан захирадаги иш ўринларига маҳаллий меҳнат органларининг йўлланмаси билан ишга жойлашиш кафолатланади;

▪️меҳнат шароити зарарли ва (ёки) хавфли бўлган ишларда, ер ости ишларида, шунингдек бажарилиши уларнинг ҳаётига ва соғлиғига, хавфсизлигига ва маънавий жиҳатдан камол топишига зиён етказиши мумкин бўлган ишларда (тунги кафе ва клубларда, спиртли ичимликларни, тамаки маҳсулотларини, гиёҳвандлик ва психотроп моддаларни, токсик препаратларни ишлаб чиқариш, ташиш ҳамда сотиш ва бошқалар) ишлатиш тақиқланади;

▪️меҳнатга оид якка тартибдаги ҳуқуқий муносабатларда катта ёшдаги ходимлар билан тенг ҳуқуқларга эга бўлади;

▪️иш вақтининг давомийлиги 15-16 ёшгача ходимлар учун ҳафтасига 24 соат;

▪️16-18 ёшгача ходимлар учун ҳафтасига 36 соат;

▪️ўқишдан бўш вақтида ишлаётган ўқувчиларнинг иш вақти давомийлиги юқорида назарда тутилган иш вақти энг кўп давомийлигининг ярмидан ошиши мумкин эмас;

▪️хизмат сафарига юбориш, тунги ишларга, дам олиш кунларидаги ва ишланмайдиган байрам кунларидаги ишларга жалб қилиш тақиқланади;

▪️давомийлиги камида 30 календар кун бўлган йиллик меҳнат таътили берилади (таътилдан йилнинг ўзлари учун қулай бўлган исталган вақтида фойдаланиши мумкин);

▪️меҳнат шартномасини иш берувчининг ташаббусига кўра бекор қилишга, меҳнат шартномасини бекор қилишнинг умумий тартибига риоя этишдан ташқари, маҳаллий меҳнат органининг розилиги билан йўл қўйилади.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz


#янгилик

Бугун Сенатнинг ялпи мажлисида бир қанча қонунчиликка ўзгартириш киритишни кўзда тутувчи норматив ҳужжатлар маъқулланди. Президентга юборилди


1. Маст ҳайдовчиларга жарима миқдори оширилиб, такрорий ҳолатда 3 йилгача озодликдан маҳрум қилиш жазоси белгиланмоқда

Сенаторлар бу ҳақдаги қонунни маъқуллади.

Қонунга кўра, транспорт воситасини маст ҳолда бошқарганлик учун белгиланган жарима базавий ҳисоблаш миқдори 40 баравар (15 млн сўм) этиб белгиланди. Бунга қадар 25 баравар эди.

Ушбу ҳолат такроран содир этилганда, ҳайдовчи жиноий жавобгарликка тортилиб, унга нисбатан 3 йилгача ҳайдовчилик ҳуқуқидан маҳрум қилиш, 2 йилдан 3 йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёки 2 йилдан 3 йилгача озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланади.

2. Ҳуқуқни муҳофаза қилувчи орган ходимларини видео ёки фотога олиб интернетга қўймаслик бўйича чекловлар ўрнатилмоқда.

Унга кўра, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимларининг жамоат хавфсизлигини таъминлаш бўйича хизмат вазифаларини бажараётган пайтда олинган фото ёки видеотасвирни уларни обрўсизлантиришга олиб келадиган тарзда бузиб тарқатганлик, шу жумладан интернетда тарқатганлик учун маъмурий жавобгарлик белгиланади. Мазкур ҳуқуқбузарлик учун жарима миқдори 20 баравардан 50 бараваргача этиб белгиланди.

3. “Ўзбекистон Республикаси фуқароларини, чет эл фуқароларини ҳамда фуқаролиги бўлмаган шахсларни яшаш жойи ва турган жойи бўйича рўйхатдан ўтказиш тўғрисида”ги Қонун кўриб чиқилди. Мазкур қонуннинг қабул қилиниши билан прописка тизими тўлиқ бекор бўлади.

Каналга уланиш👉🏻@huquqvamehnatuz

Показано 20 последних публикаций.