Hikoyalar (G&M)

Qiziq nega keldi ekan? Bir sabab boʻlmasa bu bola oʻzidan oʻzi kelmas edi" kabi fikrlar aylana boshladi. Nosir togʻaga esa jiyanini shuncha yildan keyin nega qaytgani qiziqtirardi. Nihoyat jimlik buzildi. Akbar salmoqlanib gap boshladi. U boshidan oʻtgan hamma voqealarni birma-bir aytdi. Dindan chiqishga majbur boʻlganini eʼtirof etdi. Oxiri jigar hastaligiga chalinganini va unga katta miqdorda pul kerakligini aytib gapini tugatdi. Hamida opa hayratdan yoqa ushlab qoldi. Oʻgʻliga gʻayritabiiy nigoh tashladi. Nosir togʻa esa boshini quyi solgancha jim oʻtirardi.
    - Togʻa, onajon... Menga pul kerak tushunyapsizlarmi? Kotta pul kerak. Uzogʻi yarim yil ichi operatsiya boʻlmasam oʻlimim muqarrar!
Hamida opa indamadi. Nosir togʻa tomogʻini qirdi.
    - Endi jiyan... Yaqinda toʻy qildim. Uyimni ahvolini koʻrib turibsan... Hali hamon oʻrgartirolmadim. Onangni hastaligini ota hovlilaringni sotib davolatdim. Bir tiyiniga hiyonat qilganim yoʻq. Xullas menda pul yoʻq, onangda ham. Oʻzini dardi oʻziga yetib turibdi hozir...
    - Qarz olsakchi? Tuzalib ketsam Amerikaga ketaman. Ishlab uzardim togʻa?
    - Shuncha qarzni kim beradi bizga?!
Akbar onasiga oʻtinchli qaradi.
   - Onajon bilaman sizni koʻp ranjitdim. Kechiring meni. Men ahmoq oʻgʻlizni kechiring! Yordam beringlar. Oʻlishni xohlamayman! Yashagim kelyapti ona. Ahvolim ogʻir...
Hamida opa yana indamadi. Koʻzi jiqqa yoshga toʻlgani holda oʻgʻliga qaradi.
    - Kofirga yordam bermayman!
Oʻtirganlarni hammasi, hatto Nosir togʻagacha seskanib ketishdi. Hamida opadan bunday gapni kutmagan edilar.
   - Chiq uyimdan, yoʻqol!
Akbar onasiga hayron qarab qoldi.
   - Xotin uchun otangni alishding, kechirdim. Xotin uchun mendan va singlimdan kechding, uniyam ichimda kechirgandim. Lekin xotin uchun Allohdan kechganingni kechirmayman! Qayerga borsang bor, oʻgʻirlik qilasanmi, talonchilik qilib pul topasanmi ishim yoʻq. Meni oʻgʻlim allaqachon oʻlib boʻlgan! Uni qalbimda oʻldirib boʻlganman.
Hamida opaning koʻzidan achchiq yosh chiqdi. Oʻrnidan turib, oʻzining xonasiga kirib ketdi. Akbar ham, Nosir togʻa va uning ayoli ham nima deyarini bilmay qoldilar. Akbar asta ust-boshini kiydi. Koʻzidagi yoshini artdi. Indamay hovliga tushdida darvozadan hatlab koʻchaga chiqib ketdi...

8-QISM TUGADI

✍ Usmonaliyeva Munira.
⏰18.12.2024.            10:18

Nargiza xola nega telefon qilgani birdan esiga tushgandek yalt etib ketdi.
- Ha aytgancha... Sanjarbek deng gʻirt mast holatda kelibdi. Darvozalaringni tagida uxlab yotgan ekan. Odamlar rosa mazah qilishdi. Oxiri Norqobil togʻa uyiga opkirib ketdi. Shuni aytib qoʻyey degandim.
Nazokatning yuragi ogʻridi. Erining bu darajaga tushib qolgani unga rosa alam qilardi. Axir qachon oʻzgarishga ulgurdi? Mehribon, suyukli eri butkul boshqa odamga aylangan edi. Mana Sirojiddin tugʻilganiga ham bir yil boʻldi. Bir yil ichida Sanjarni umuman tanib boʻlmay qoldi. Xotiniga qoʻpol muomila qila boshladi. Bolasi bilan ham ishi yoʻq. Onasi Enaxon aya rosa harakat qildi buni odam qilaman deb, sira foydasi boʻlmadi. Kundan kunga ichkilikka rujuvi ortsa orttiki sira kamaymadi. Oldin 20 kunda bir ichib kelsa, hozir haftasiga boʻkib ichadigan odat chiqardi. Sanjar mana shunday irodasizligi tufayli botqoqqa botib borar edi... Lekin buni oʻzi bilmasdi...
* * *
Akbar onasi tomon asta yurib keldi. Hamida opa oʻgʻlini endi tanidi! Tanidi-yu birdan baqirib yubordi.
- Akbar! Senmisan bolam?!
Ona ekan. Baribir farzandini yaxshi koʻradi. Undan xafa boʻlishi mumkin lekin nafratlana olmaydi. Hamida opa yugurib kelganicha oʻgʻlining boʻyniga osdi. Soqoli pala-partish oʻsib ketgan yuzlaridan oʻpdi. Koʻzida yosh miltirab turar edi. Akbar esa serrayib turaverdi. Uning koʻzlari hamon oʻsha oʻsha sovuq edi. Nigohlari ham oʻtkir...
- Oʻgʻlim... Shunchalik oʻzgarib kettingmi? Yuzlaring soʻlib qolibdi-ku... Sochlaringga oq tushibdi...
Hamida opa oʻzini tutib turolmadi. Yigʻlab yubordi.
- Yigʻlamang ona... Men keldim. Bir umrga keldim.
Akbar bu soʻzlarni shunchalik joʻn aytdiki, Hamida opa beixtiyor ortiga tisarildi. Bolasining koʻziga boqdi. Bu koʻzlarda zarracha mehr topmadi. Zarracha iliqlik koʻrmadi. Akbarning koʻzlari ma'nosiz bir joyda qotib qolgandek edi. Shu payt ichkaridan Nosir tog'a bilan ayoli boshlashib chiqib kelishdi. Nosir togʻa ancha qarib qolibdi. Yuzlari ajin bilan qoplangan, sochlari, soqollari oppoq... Lekin tetik edi. Qaddini gʻoz tutganicha Hamida opaning yoniga keldi.
- Ha... Singlim! Arzandang kelibdi-da!
Akbarga bu gap yoqmadi. Gʻashini keltirdi. Istar-istamas togʻasi bilan soʻrashgan boʻldi.
- Assalomu alaykum. Togʻa yaxshi oʻtiripsizlarmi?
- Xmmm, boyvachcha! Oʻtiripmiz yaxshigina...
Gapga togʻaning xotini aralashdi.
- Qoʻying endi dadasi. Oʻtgan ishga salovot. Mana Akbarjon oʻz oyogʻi bilan kelibdi-ku... Yoʻl yurib charchagandir. Ichkariga kiring Akbarjon...
- Akbar indamaygina kennoyisi koʻrsatgan xonaga kirdi. Ustki kiyimlarini yechib qoʻydi. Orqasidan Hamida opa va togʻasi ham kirishdi. Ikkalasi Akbarning roʻparasiga oʻtirishdi. Kennoyi choy olib kirdi. Dasturxonga u-bu mayda-chuydalar qoʻyildi. Nosir togʻaning kelini Vaziraxon boshiga zarrin roʻmolini ilganicha kirib uzoqdan kelgan mehmonga tavoze bilan 3 martta egilib salom qildi. Vazira 2 haftalik kelinchak. Akbarni tanimasada urf-odatga binoan uyga kim mehmon boʻlib kelsa albatta salom qilinishi kerakligi uchun salom roʻmolini tezgina olib chiqib salom qildi. Akbar zoʻrgʻa "Baxtli boʻling" deb qoʻydi. Vazira qaynonasiga qaradi. Qaynonasi unga ovqatga unnang degandek ishora qildi.
- Men oshxonaga chiqib ovqatga unnay! Xush kelibsiz...
Vazira chiqib ketdi. Akbar togʻasiga qaradi.
- Kelinlar qulluq boʻlsin togʻa! Buni qarang Dilbek men ketganimda endi maktabga chiqqan bola edi. Bugun uylanibdi. Vaqt zuv etib oʻtib ketarkan.
Nosir togʻa ma'noli qilib "haaa" deb qoʻydi. Gap uzildi. Tillar sukutni lozim topdi. Bir muddat jimjitlik hukm surdi. Hamma oʻzicha oʻylar edi. Akbar "Onam meni kechirganmikan? Dindan chiqqanimni aytsam nima derkan? Onam ham singlimga oʻxshab meni quvib solsachi?! Unda nima qilaman?"deb oʻylardi. Hamida opaning hayolida esa "Oʻgʻlim shuncha yil deganda keldi. Ancha oʻzgaribdi. Endi 40 ni qoralagan odam chollarga oʻxshab qarib ketibdi. Shu meni bolammi? Taniyolmay qolibman! Lekin koʻzlarida hamon mehr koʻrmadim.

Nazokat "Xoʻp...hozir" deganicha chiqib ketdi...
* * *
Sanjarning makkor ulfatlari uni holi-joniga qoʻyishmas tez-tez oʻtirishlarga, ziyofatlarga chaqirishardi. Sanjar birinchi ichhanidek koʻp emas,lekin oz-ozdan ichib keladigan odat chiqardi. Bu uzogʻi oʻn besh, yigirma kunda bir boʻladigan holatga aylandi. Enaxon aya qancha tergamasin Sanjarga gap kor qilmas edi. U bora-bora odamgarchilikdan chiqib qolayotgan edi. Sanjar yangi mashina sotib oldi. Chet elniki. Juda chiroyli, koʻrkam mashina. Bunaqa mashina hali shaharda deyarli yoʻq edi. Sanjar kibrga berildi. Mashinasini juda avaylardi, qayerga borsa ham (doʻkonga ham!) shu mashinasida chiqadigan boʻldi. Doʻslari bir kun Sanjarga telefon qildi.
- Eee Sanjarboy! Muborak boʻlsin inomarka mashinalar! Yaxshi kunlarizga haydang, joʻram!
- Rahmat...
- Bu... Mashinani qachon oqlaymiz endi?
Sanjar doʻsti nima demoqchiligini bilib tursada, atey gapini hazilga burib yubordi.
- Mashinamni ranggi qora, oqlashga hojat yoʻq...
Telefonda qah-qah kulgu ovozi eshitildi.
- Vaaaay! Oʻrtoq juda gapga ustasizdaa! Mashinani qachon yuvamiz deyapman!
Sanjar yana hazilga burdi.
- Mashinamni ertalab moyka qildirib qoʻyganman. Yuvishga ham hojat yoʻq.
Yana kulgu...
- Voy Sanjar! Pasmisan oʻrtoq?! Ziyofat qilib bermaysanmi deyapman!
Sanjar jiddiylashdi. Qoshlari oʻz-oʻzidan chimirildi.
- Meni paslik qilganimni biron joyda koʻrganmisan! Hazilni tushunmaysan mi?
- Oʻzim aytdimda oʻrtoq, xafa boʻlma xoʻp.
- Bugun yigʻ bollarni hammasini zoʻr restoran gaplashib qoʻyganman. Mazza qilib oʻtiramiz.
- Mana bu boshqa gap oshna!
Ziyofat juda zoʻr boʻldi. Hamma narsa muhayyo. Sanjar bugun yana birinchi safar ichganidek oyoqda turolmay qolguncha ichdi. Uni doʻstlari oʻz mashinalarida uyigacha olib kelib tashlab ketishdi. Sanjar darvozasi oldida yiqilib tushdi. Uni umuman holi yoʻq edi. Darvoza tagida yotganicha uxlab qoldi...
Ertalab hamma mahalladagilar uning bu holatini koʻrishdi. Ba'zilari uni ustidan kuldilar, ba'zilari achindi... Ba'zi bir gʻiybatchilar esa "Pul quturtirdi-daa buni" deya lablarini burib oʻtib ketishdi. Ba'zi bir insoflilari uni uygʻotib ichkariga olib kirmoqchi boʻlishdi. Nimagadir darvoza qulf edi. Odamlar rosa chaqirishdi, hech kim darvozani ochmadi.
- Enaxon aya bilan kelini shom payti qayoqqadir chiqib ketishgan edi. Shundan beri qaytishmadi menimcha.
- Iyaaa, uyini tashlab qayoqqa ketishdi ekan. Sanjar bu ahvolda boʻlsa...
Qoʻshni Norqobil togʻa Sanjarni oʻz uyiga olib kirib ketdi. Ichkari xonalarni biriga joy solib yotqizdi. Telefonini olib koʻchaga chiqdi. Enaxon ayaning roʻpara qoʻshnisi Nargiza xolanikiga kirdi.
- Nargizaxon! Dugonangiz Enaxonga telefon qilaylikmikan... Kun yoyilib ketti-yu, qayerda yurishibdi ekan.
Nargiza xola achingansimon qilib gapirdi.
- Bechoralar! Sirojiddin qattiq chinqirib yigʻlayotgan edi, balki kasalxonaga ketishgandir... Xoʻp lekin telefonim oʻgʻlimda edida.
- Qarang, bilgandek oʻzimning telefonimni opchiqqandim. Mana oling telefon qilingchi...
Nargiza xola sim qoqdi. Uzoq-uzoq signallardan soʻng goʻshakni Nazokat oldi.
- Alooo, kim bu?
- Alyo! Men Nargiza xolezman qizim.
- Haa... Xolajon assalomu alaykum.
- Va alaykum assalom. Nima boʻldi? Qayerdasizlar?
- Voy xolajon... Kasalxonadamiz. Sirojiddin chinqirib yigʻladi shom payti. Hech ovutolmadik. Dadasiga tel qilsam koʻtarmadilar. Keyin oyijonim taksi chaqiring deyishdi. Shunga taksida kelgandik.
- Tinchlikmi nima boʻlibdi jajjiginamga?
Nazokat piq-piq yig'lab yubordi.
- Xolajon... Suvsizlanib qolganmish... Istimasi baland 40 dan tushmayapti. Kechadan beri doktorlar bilan ovora boʻlib uyga ham borolmadik.
- Voy asalimeee, Allohim shifo bersin. Sogʻayib olsinaaa...
- Rahmat... Ilohim xolajon!

Malham (Hikoya)

8-QISM

Yana bir kunni ortda qoldirib tong otdi. Derazadan quyoshning zarrin nurlari Sanjarning yuziga tushdi. Yorugʻlik yoqmadi shekilli yuzini teskari tomonga burib oldi. Hovlidan Enaxon ayaning qadam tovushlari eshitildi. Nazokat jajji goʻdagini koʻtarganicha oshxona tomonga yurdi. Oshxonadan yoqimli quymoq isi taraldi. Sanjar uygʻoq edi va uyda nimalar boʻlayotganini bilib yotardi. Uning boshi tinmay aylanar, koʻngli ham aynir toʻgʻrisi koʻzini umuman ochilmay qolgan edi. Ikki qoʻli bilan boshini changalladi. Boshidagi ogʻriq kuchayib ketdi. Birinchi marta ichkilik ichgani ichunmi oʻzini sira oʻnglab ololmas edi. Bazoʻr kechagi voqealarni esladi. Garovda yutqazganini va oyoqda turolmay qolguncha aroq ichganini xotirlab yuzi burushib ketdi. "Endi onamni koʻziga qande qarayman?! Alkashlarday boʻkib ichishim shartmidi?! Boshimdagi ogʻriqqa umuman chidab boʻlmayapti-yuuu". Sanjar shunday holatda picha yotdi. Hovlidan Nazokatning yoqimli ovozi eshitildi.
- Oyijon! Nonushta tayyor boʻldi. Yumshoqqina quymoq qilib qoʻydim. Yeb oling.
- Oʻzingizchi bolam. Birga-birga nonushta qilarmiz.
- Sirojiddin deng, kechasi bilan bezovta boʻlib chiqdi. Umuman uxlamadi. Hozir endi uyqusi kelib xarxasha qilyapti. Beshikka boylab uxlatib chiqmoqchi edim.
- Haaa... Tinchlikmikan? Nimaga bezovta boʻldiykin? Balki u-bu joyi ogʻriyotgandir bolam.
Nazokat boʻynini qisdi. Yer chizganicha sekin dedi.
- Yoʻq hech qayeri ogʻrimadi menimcha. Istimasini oʻlchadim, qorni ham dam emas. Hammasi joyida... Balki... Dadasini ichib kelganiga bezovta boʻlgandir. Ichgan odamga shayton ergashadi deb eshitgandim...
Enaxon aya boshini sarak-sarak qildi.
Kelinining gapida jon bor edi. Eri rahmatli aroqdan hazar qiladigan odam edi. Doim pokiza yurardi. Harom luqma yemasdi ham, oilasiga ham unaqa pulni olib kirmas edi.
- Eh... Bu bola nega ichdiykin?! Bizni ajdodimizda ichuvchilar chiqmagan edi. Tez bu bolani bu yoʻldan qaytarish kerak...
Nazokat indamadi. Bolasini koʻtarganicha uyiga kirib ketdi. Ichkarida Sanjar hali ham boshini changallab yotar edi. Nazokat eriga indamadi. Bolasini erkalatdi. Beshikni toʻgʻirlab, Sirojiddinni astalik bilan unga yotqizdi. Ustalik bilan boylab tashladida, ustini yopdi. Asta tebratdi. Mayin ovozda alla ayta boshladi.
- Alla bolam, allayoo, alla...
Seni bergan Robbimga
Hamdu sano alla...
Allayooo alla...
Sanjar qoʻllarini boshidan oldi. Oʻrnidan koʻtarilib oʻtirdi. Xotinini kuzatdi. Nazokat nafis qoʻllari bilan beshikni tebratar edi. Uning chiroyli sochlari yuzining bir qismini yopib turar, oydek oppoq yuzi yanayam yorishib ketgandek tuyular, chiroyli qahvarang koʻzlari bilan beshikdagi jajji jigarporasiga mehr bilan boqib turar edi. Sanjar shu holatda ayolini yanayam yaxshi koʻrib ketdi. Sirojiddin allaqachon shirin uyquga ketgan edi. Lekin Nazokat alla aytishdan toʻxtamasdi. Mayin ovoziga monand beshikni ham shunday sekin tebratardiki.... Sanjar asta turib Nazokatni orqa taraafiga choʻkkaladi. Belidan quchoqlab, boʻynidan oʻpdi. Nazokat xafahon holatda eriga qaradi.
- Nima boʻldi jonim? Xafamisiz?
- Xmm... Xafaman...
- Nega? Ichganimgami?
Nazokat ingichka qora qoshlarini chimirdi. Labini chiroyli qilib burdi.
- Xmm...
- Bir shunaqa boʻlib qoldida, gulim. Endi ichmayman. Oʻzim ham qiynalib kettim. Boyattan beri boshim yorilib ketaman deb ogʻriydi.
Nazokat quvlik bilan koʻzini suzdi.
- Ajab boʻpdi! Battar boʻling...
Sirojiddin Nazokatni bilagidan ushlab oʻziga tortdi.
- Gapirgan gapizni yana bir qaytaringchi, qani?
Nazokat boya aytgan gapini dona-dona qilib qaytardi.
- Ajab boʻlibdi!
- Endi oʻzingdan koʻr!
Sanjar Nazokatni das koʻtarib devanga otib yubordi. Nazokat tinmay kular edi. Sanjar ham kulib yubordi.
- Xiringlormasdan, bor choy olib kel. Nazo, hazilmas. Haqiqatda boshim yomon ogʻriyapti.

Хурматли *Ортик Отажонов* фидоий мухлислари гурухи аъзолари.
Гурухимиз админстрацияси номидан сизларга куйидаги гапларни айтишни лозим топдим.
Гурухимизнинг максади нима?
Максадимиз:Ортик Отажоновнинг
Бизга колдирган олтин меросини урганиш,ноёб хамма ижроларини туплаб,таргиб килиш.
Сафимизда Ортик Отажоновнинг фарзандлари,шогирдлари,дустлари,биродарлари йигилган.
Шу давомчилари килаётган ишлари хакида бохабар булиб туриш,ижод намуналаридан бахраманд булиш,эшитиб фикр билдириш,куллаб кувватлаш.Санъатга янги кириб келаётган ёшларни куллаб,оммага танитиш.
Биз хеч ким билан мусобака уйнаш ниятимиз йук.
Одам сони канча булиши бизга мухиммас,борига сифатли шароит яратиб беришга харакат киламиз.
Хаммамиз алхамдуриллох мусулмонмиз,бу дунёни тарк этган  буюк инсон Ортик Отажоновни дуо килайлик,жойлари жаннатдан булсин,охиратлари обод булсин.
Сафимиз канча куп булса шунча яхши,дуо килувчилар сафида булинг
Озод Тожадинов

Sanjar hayron qoldi. Qizlar shunchalik soddami?! Gʻirt begona yigit klipmakerman desa ishonib ketaverishadimi, isbotning qani deyishmaydimi? Tavba... Bu qizlarni Kamolni oʻzi yollaganini bechora Sanjar qayerdan ham bilsin?! Kamolning yolgʻondan qilgan oʻyiniga u chippa chin ishondi, qoldi.
    - Qani olsinlar endi!
Kamol bir piyolani toʻlatib aroq quydi. Sanjar uni bir koʻtarishda simirib ichib yubordi. Ichdiyu koʻngli agʻdarilay dedi. Ichida olov yongandek badani qizidi. Bir muddatdan keyin boshi xuddiki uchib ketayotgandek gʻalati aylandi. Kamol yana bir piyolani toʻldirib Sanjarga uzatdi.
   - Buniyam olib qoʻying, boy aka!
   - Bitta deganding xolos-ku, boʻldi boshqa ichmayman!
   - Iyaaa, unaqamasda. Bitta ichding qolgani endi hech narsa qilmaydi, ol qani!
Sanjarning bu safar ichgisi keldi. Kamolning qoʻlidagi piyolani olib yana ichdi. Yana... Yana... Yana...
   Gʻirt mast ahvolga tushdi. Tinmay aljiray boshladi. Doʻstlari uyigacha mashinalarida olib kelib qoʻyishdi. Sanjar uyining darvozasini ochganicha muttasil aljarigan koʻyi ichkariga kirdi. Uydan Enaxon aya otilib chiqdi. Keyin Nazokat ham xonasidan chiqdi. Ular birinchi marta Sanjarni bunaqa ahvolda koʻrishlari edi. Enaxon ayaning yuraklari ezilib ketdi. Bolasiga kuyinib tinmay javrardi.
    - Bu nima ahvol?! Bu nimasi endi bolam?! Shunchalik ham boʻladimi axir?! Sen ichmasding-ku?  Nima jin urdi senga?!
Sanjar tik oyoqda turganicha aqa-baqa chayqaldi. Koʻzlari mastlikdan zoʻrgʻa ochilganicha, aljiradi.
   - Toʻgʻri....t..tttt toʻgʻri oyijon! Ichmasdim! Garovda yutkizdim. Ichishga majbur boʻldim! Siz....siz... Tashvishlanmang. Boshim otilib ketay deyapti. Bitta yotib uxlab tursam yaxshi boʻlib qolaman!
Sanjar shunday deganicha Nazokatning oldiga bordi. Nazokat erining ahvolidan biroz qoʻrqdi. Beixtiyor orqaga tisarildi. Sanjar toʻgʻri devanga oʻzini tashlagancha pishillab uxlab qoldi...

7-QISM TUGADI.

✍ Usmonaliyeva Munira.
⏰18.12.2024.           1:06

Enaxon aya behad suyundi. Endi uning ham nabirasi bor. Uni jajji qo'llaridan tutib mahalla koʻchalarini aylantiradi. Oʻgʻliga bergandaqa mehr beradi. Avaylab parvarishlaydi...
Nazokatning ahvoli birmuncha yaxshi. 3 kun tugʻruqxonada yotishdi. Va nihoyat uyga javob boʻldi. Sanjar uyga qori domlani chaqirtirib chaqaloqning qulogʻiga azon ayttirdi. Ismini Sirojiddin deb qoʻydilar. Elga dasturxon yozib katta ziyofat qilindi. Sirojiddinning istiqboli uchun duolar boʻldi. Sanjar aka mana bir oydirki yangi avtoservis ochish ishlari bilan yuribdi. Uncha uyga kelolmay ham qoldi. Jamisi boʻlib shaharni ichida 4 avtoservis va 2 ta avtomoyka ochdi. Barchasida ishchilari, shogirtlari ishlaydi. Kunlar shu zaylda bir tekis ketar edi. Lekin Sanjarning birgina qilgan xatosi butun umriga, nafaqat oʻzinikiga balki butun oilasiga ham oʻz taʼsirini koʻrsatdi...
* * *
Sanjar doʻstlari uchun ziyofat uyushtirdi. Barcha doʻstlar ham kitoblarda maqtalgani kabi samimiy, fidoyi boʻlmaydi. Ba'zilarini ichida gʻalamisi, ichi qora koʻralmaydiganlari ham boʻladi. Ular seni qachondir yiqilib yoyinki qoqilib xato qilishingni kutishadi. Ba'zilar sen uchun maxsus choxlar qaziydi. Sen unga tushib yiqilishing uchun albatta. Sanjarning ham shunday nomard doʻstlari ham bor edi. Ziyofat juda quyuq boʻldi. Sanjar ichkilik ichmasdi, u hatto chekmasdi ham... Bir doʻst - Komil yoniga kelib oʻtirdi.
- Ha ogʻayni, boplading,malades! Mazza qildik! Rahmateee...
- Eee qoʻysangchi! Meni davrimda yayranglar deymanda, oshna!
- Haaa vasheee yayrayapmiz... Nimaga ichmayapsan bizga qoʻshilib? Yo xotiningdan qoʻrqasanmi, a? Yo xolam burchakka turgʻazib qoʻyadilarmi?
Atrofdagi yigitlar xiring-xiring qilib kulishdi. Ularning deyarli yarmi gʻirt mast ahvolda edi.
- Yoʻq... Hech kim urishmaydi. Men oʻzim ichmayman, xohlamayman.
- Xoʻp... Unda bunde qilamiz, oshna... Garov oʻynaymiz yutqazzang bir piyoladegini oppoq qilib olasan! Agar biz yutqazsak, mana bu ziyofatingni pulini oʻzimiz toʻlaymiz, toʻgʻrimi bollar?!
Yigitlar baravariga "ha!"deb baqirishdi. Sanjar biroz oʻylanib qoldi. "Yutqazsam bir piyola odamni oʻldirvormas..."deb oʻyladi.
- Mayli... Qanaqa garov?
Boyagi yigit atrofga qaradi. Orqadagi stolda 2 ta qiz oʻtirardi.
- Mana bu qizlarni nomerini ololsam yutqazasan, agar ololmasam men yutqazaman, boʻladimi?
Sanjar ortiga oʻgirilib qizlarga qaradi.
- Yengiltak qizlarga oʻxshaydi-yu, nomerini berishi kundek ravshan...
- Xoʻp unda ana shu qizlardan pul undirib kelaman. Har biridan 100 mingdan olaman. Qale?! Bir sinab koʻramizmi? Agar pul bersa yutqazasan-da bir piyola aroq ichasan, agar pul bermasa men yutqazaman. Ziyofatni pulini, mayli, oʻzim toʻlayman.
Sanjar oʻyladi. Unga ham bu oʻyin qiziq tuyuldi.
- Mayli, roziman!
- Mana bu erkakcha gap boʻldi!
Kamol oʻrnidan turib qizlar oʻtirgan stolga borib oʻtirdi. Koʻpi bilan 10 minutcha suhbatlashdilar. Keyin ikkala qiz ham Kamolga 100 ming sanab pul tutqazdi. Buni bu yoqda koʻrib turgan yigitlar quvlik qilib qiyqirishdi. Kamol pullarni olib qizlar bilan quyuq xayrlashdi.
- Mana yigitni guli koʻrib qoʻy akangni mahoratini!
Yigitlar xiringlashdi.
- Ooo Kamolbek, malades!
- Tasannolar!
- Qanday olding eee?! Nomerini ham berdi, a?
- Nomer ham, pul ham oldim.
Kamol shumshayib qolgan Sanjarga qaradi.
- Qani yigit va'daga vafo qilingchi?
- Qanaqa qilib olding?
- Eee bu juda oddiy. Hozirgi qizlar mashhur boʻlishni orzu qilishadi. Men shu orzularidan foydalandim, xolos. Ularga men klipmakerman yaqinda bir taniqli yulduzni klipini suratga olaman ikkita qiz kerak dedim. Ular tabiiyki bizni olmaysizmi deyishdi. Men albatta olaman, faqat rasmiyatchilik uchun ozgina xarajati bor dedim. Qancha deyishgandi 100 ming dedim. Ular nomerlari bilan qoʻshib pulni berishdi! Tamom vassalom!

Akbar tor ko'chalardan daydib-daydib oxiri tog'asining uyiga yetib keldi. Atrofga boqdi. Uy hamon o'sha-o'sha umuman o'zgarmabdi. Ana o'sha naqshinkor darvoza... Ko'chada kichikkina gulzor bor. Unda atirgullar ochilib yotibdi. Akbar bolaligini esladi. Bolaligida tog'asinikiga koʻp kelishar edi. Gulzorga tushib tog'asi ekkan gullarni uzib, yaproqlarini hammayoqqa sochardi. Togʻasi esa " Ha shoʻx bola-ya! Quloqsiz bola-ya! Opamni arzandasi bo'lmaganingda o'zim bilardim nima qilishni!" Deya yengilgina tanbeh berib qo'yardi. Akbar barchasini xotirladi. Tog'asining uyiga tomon asta-asta qadamlarini bosib kirib keldi.
- Nosir Tog'oo! Nargiza kelinoyi! Nosir tog'a!
Ichkari uyning eshigi ochildi. Ichkaridan boshiga mayda gulli ro'molini o'raganicha onasi Hamida opa chiqib keldi. Akbarning eti uvishib ketdi. Onasini ko'rib ko'ngli allanechuk to'ldi. Bo'g'ziga bir narsa tiqilib qoldi. Hamida opa o'g'li tomon qadam tashlab kelar edi... Oxiri ko'zlar to'qnashdi. Nafaqat ko'zlar balki ko'ngillar ham to'qnashdi. Hamida opa qarshisida turgan, sochlarining yarmiga yaqini oqarib, yuzlari darddan oqarib ketgan kishini koʻrib kelayotgan yoʻlida taqqa toʻxtadi. Avvaliga taniyolmadi. Soʻng uning koʻzlariga boqdi. Ancha tikilib turdi. Akbar ham onasiga tek qarab turar bir soʻz deyishdan ojiz qolgan edi...
* * *
Sanjarning avtoservisi shaharda juda mashhur boʻlib ketdi. Mijozlari ham sezilarli darajada ortdi. Ishlari yurishgandan yurishdi. Hammasi zoʻr... Hammasi joyida. Nazokatni kecha dard tutib qolgach Enaxon aya va Sanjar birgalashib uni tugʻruqxonaga olib bordilar. Yarim kechasi tungi 3 yarim boʻldi hamki hech kim xabar bermadi. Sanjar mashinada uxlab qoldi. Enaxon aya esa kelinini haqqiga duo oʻqib skameykada oʻtirar edi."Ishqilib eson-omongina qutulib olsinda..."
- Muhammedovaga kim?
Ichkaridan hamshira qiz chiqdi. Uni koʻzlarida quvonch porlardi.
- Men... Oʻgʻlim mashinada...
Enaxon aya oʻrnidan hayajon bilan turdi.
- Tabriklayman xolajon! Oʻgʻil nabirali boʻldingiz! Polvondek tugʻildi oʻziyam. 4 yarim kilo!
- Voy Allohga shukr! Voy bergan ne'matingga shukr Parvardigorim!
Enaxon aya yigʻlab yubordi. Koʻzlaridan quvonch yoshlari quyilib oqar edi.
- Voy aylanay... Mana bu sizga suyunchi bolam!
Enaxon aya choʻntagidan pul chiqarib hamshira qizga uzatdi.
- Voy xolajon keragi yoʻq edi...
- Unaqa demang bolam. Chin koʻngildan beryapman. Meni shunday xabar bilan xursand qilasiz-ku, sizdan suyunchi qizgʻonamanmi?!
Hamshira qiz xursand boʻlganicha pulni olib halatining choʻntagiga soldi.
- Xolajon... Keliningiz tugʻruq payti biroz qiynaldilar...
- Voy Alloh saqlasin! Oʻzi tuzukmi?
- Ha hozir uxlab qoldilar. Lekin chaqaloq sogʻlom, baquvvat tugʻildi!

- Va alaykum... Menga singlim, sizni oyingiz kerak edi...
Qiz ajablandi. Uni ko'zlari katta-katta bo'lib ochilib ketdi.
- Meni tog'am yoʻq. Kechirasiz, adashdiz shekilli...
- Yoʻq... Adashishim mumkin emas. Bu meni singlimni uyi edi. Ismi Nazokat. Sanjarbeklarni uyi shumi?
Qiz Akbarga hamon tikilib turar edi.
- Yoʻq... Meni oyimni ismlari Maftunaxon. Adashibsiz.
Akbar bir zumda bo'shashib qoldi. Tushunmay qoldi. Nahotki?! Qanaqasiga?! Axir shu ko'cha, aynan shu hovliga kelin bo'lib tushgandi-ku singlisi?! Adashishi mumkin emas.Akbar o'ziga tikilib turgan qizchaga qaradi.
- Kechirasiz... Oyingizmi, dadangizmi uydamilar?
- Ha... Oyim uydalar...
- Chaqirib berolmaysizmi? Bir narsa so'ramoqchi edim.
- Hozir...
Qizaloq yugurib uyiga kirib ketdi. Akbar darvoza tagida anchagacha turib qoldi. Nihoyat ichkaridan bir yoshgina ayol chiqib keldi. U Nazokat emas edi!
- Assalomu alaykum... Men singlimni qidirib kelgan edim. Ismi Nazokat shu uyga kelin bo'lib tushgan edi... 13 yilcha oldin.
- Haaa... Biz bu uyni 5 yil oldin sotib olganmiz. Enaxon xola o'g'li o'tib qolganidan so'ng, bu uyda yasholmabdilar. Shunga uy sotuvga qo'yildi. Biz sotib olgan edik o'shanda.
- Nima?! Sanjar vafot etganmi?
- Haa... 5 yil bo'lib qoldi.
Ajab! Shuncha voqealar bo'lib ketibdi. Akbar boyagi ayolga yana savol nazari bilan qaradi.
- Menga singlim juda kerak edi. Yangi uyini manzilini bilmaysizmi mobodo?
- Albatta... Ular chekkaroqdagi qishloqqa ko'chib ketishgan. Hozir manzilini yozib beraman.
Ayol uyiga kirib ketdi.Birozdan soʻng qo'lida bir parcha qog'ozni tutganicha chiqib keldi.
- Mana... Mana shu qishloqda yashashyapti. Uy manzili ham bor.
- Rahmat singlim...
Ayol darvozani berkitdi. Akbar qo'lidagi qog'ozga qarab o'ylanib qoldi. "Shahardan ketib, chekka bir qishloqqa ko'chishibdi... Qiziq...".
Akbar izlab-izlab axiyri singlisini uyini topdi. Uyni ko'rdi-yu, hafsalasi pir bo'ldi. Oddiygina qumshuvoq qilingan, devorining ayrim joylari o'pirilib yotibdi.Hatto tom qismida shiferi ham yoʻq. Darvozasi eski, zanglagan temir...
Akbar uyga kirdi. Singlisini ancha vaqt chaqirdi. Nihoyat ichkaridan yuzini qora mato bilan o'rab olgan bir ayol chiqdi. Keyin bilsa shu ayol singlisi ekan! Vaqt insonlarni o'zgartiradi deyishgani rost. Akbar singlisidan umid qilib kelgan edi. Umidi uzildi. Axir Nazokat haroba uyda yashasa, uyda boquvchisi yoʻq bo'lsa, qari qaynonasi bor, ustiga ustak yuzi kuyib ketibdi, hech qayerda ishlamas ekan... Akbarga pul berolmasligi aniq edi. Yana dindan chiqqani uchun singlisi uni uyidan chiqarib tashladi. "Sizdek akam yoʻq!" Dedi. Akbarning boshi qotdi.
- Endi nima qilaman?! Nahotki o'lib ketsam?! Axir hali 40 yoshga ham kirmaganman! Yoshman-ku?! Hali yashashni xohlayman men! Dunyo bunchalar go'zal! Bu go'zallikdan ketishni sira xohlamayman!
Akbar ancha yurdi. Axiyri yurak yutib onasining oldiga borishga qaror qildi.
Lekin bilmaydi, bilolmaydi... Onasi uni qanday kutib oladi. Unga yordam beradimi, yoʻqmi...

Malham (Hikoya)

7-QISM

Atrof kuzgi barglar bilan qoplandi. Havo birmuncha salqin. Pishiqchilik payti kelib hamma ish bilan ovora. Sirojiddin Azizxon aka bilan Marg'ilonga borib keldi. Azizxon aka asosan Toshkentdan mol olib kelar edi, lekin bu safar nimagadir Margʻilonni afzal ko'rdi. Sirojiddin mehnatdan ancha chiniqdi. Qo'lidan ish kelib qoldi. Oilasini chayirligi, mehnatkashligi orqasidan bemalol ta'minlay boshladi. Hozir sezon bo'lgani uchunmi ish nihoyatda koʻp. Sirojiddin uyida tong saharda chiqib ketganicha yarim kechasi kirib kelar, ba'zan Azizxon akaning uyida ham tunab qolgan kunlari ham bo'lar edi. Maktab boshlandi. Sirojiddin maktabdan kelishi bilan apil-tapil ovqatlanadi-da, ishga shoshadi. Nazokat opa ham boshida o'g'liga achinib bir-ikki "Hali yoshsan bolam, hali bolasan... Ishlama, o'qiyqol... Men bir yo'lini qilaman. Ancha yaxshi bo'lib qoldim. Ish topaman, ishlayman bolam..."desa ham, Sirojiddin unamadi. Yoʻq siz ishlamaysiz, deb oyoq tirab turib oldi. Nazokat o'g'liga qarab ba'zan joni achir, ba'zan esa shunday mehribon, ishbilarmon bolasi borligidan faxrlanib qo'yar edi.
Akbarning ahvoli borgan sari yomonlashar edi. Singlisidan bir najot chiqmaganidan keyin tog'asi Nosir akaning uyiga borishga qaror qildi. Elif haydab solganidan keyin bir tiynsiz ko'chada qoldi. Bor mol-mulkini xotinini nomiga o'tkazib qo'ygani uchun hech narsasini na uyi, na mashinasi, na do'konlarini ololmadi. Hech vaqosiz ko'chada qoldi. Bilet uchun pul topish ilinjida turli yumushlarni bajardi. Yuk toshidi, restoranlarda afitsiantlik qildi, hatto idish-tovoq yuvdi. 2 oy deganda o'zidan va ijara pulidan ortqizib bilet sotib oldi. Uchish vaqtiga bir necha kun qolganida qattiq mazasi qochdi. Burnidan tinmay qon oqa boshladi. Ko'chaning o'rtasida hushini yoʻqotdi. Ko'zini ochsa kasalxonada ekan. Uni obdon tekshirishdi. Jigarining bir tomoni qurib yotganini aytishdi. Ahvoli og'ir edi. Agar uzog'i 2-3 oy ichida donor topib operatsiya qilinmasa o'lishi mumkin edi. Donor bir soat ichida topildi, lekin unga katta mablagʻ kerak edi. Akbarda esa qo'lidagi biletidan boshqa sariq chaqasi ham yoʻq. U O'zbekistonga qaytib singlisidan yordam so'rashga qaror qilgan edi. Chunki onasining oldiga borolmasdi. Onasi uni kechirmaganini bilar edi.
- Singlimning eri Sanjarni ishlari rosa yurishib ketgan deb eshitgan edim. Uylarini ham qasr qilib yuborganmish. Singlimdan yordam so'rasam, yordam berar.
O'ziga o'zi g'udilandi Akbar. Samalyotga o'tirib yana ona yurtiga uchib kelgunicha hayolidan ming xil o'y o'tdi, mingta savol aylandi. Hozir borsam meni qabul qilishadimi? Dindan chiqqanimni eshitishsa nima deyisharkan? Menga yordam berisharmikin? Onam kechirmasligi aniq. Dadamni o'limidan keyin biron marta xabar olmadim. Singlimchi?! U meni taniy olarmikan? Shu kabi savollar Akbarning boshi uzra charx urar edi. Nihoyat samolyot O'zbekistin aeroportiga qo'ndi. Akbar Taksiga o'tirib vodiy tomon yoʻl oldi. Mana o'sha qadrdon Fargʻona! Atrofda toza havo, manzara tabiiy, go'zal...
Akbar keliboq singlisining kelinlik uyini qidirishga tushdi. Enaxon ayaning hovlisini ko'rib og'zi lang ochilib qoldi.
- Voooo, hashamatligini! To'y kuni oddiygina hovlicha edi, mana endi qasrga aylanibdi.
Akbar uyni ancha vaqt tomosha qilib turdi.
- Bu... Moshina usta Sanjarni omadi rosa kelibdi shekilli... Malades! O'zbekistonda turib shunaqa uy solibdi! Singlimdan bemalol pul so'rasam bo'laverar ekan... Ha! Axir akasiman! Jigarchilik qilib yordam qilsa qilibdida! Yosh jonimga o'lib ketmayman-ku?! Menga rahmi kelar...
Akbar chayqala-chayqala kelib darvoza qoʻngʻirogʻini bosdi. "Zinggg...zingggg..." Ichkaridan qadam tovushlari eshitildi.Darvoza zanjiri shilqillab ochildi.
- Assalomu alaykum keling xizmat?
Yoshgina qiz eshikni ochdi. U singlisiga umuman o'xshamas edi. Akbar uni singlisi Nazokatni qizi deb o'yladi.

Кеч кузнинг совуққина бир куни эди. Қарши автобекатида Тошкентга кетадиган навбатдаги автобусни кутиб турибман. Ёнимда акам бор. Биздан сал нарида бир тўда киши уймалашиб нимадир ўйнашаётган экан.
– Нима қилишяпти? – дедим акамга.
– Қўявер, ишинг бўлмасин, – деди акам... Сўнгра “мен ҳозир келаман” деб қаергадир кетди. Менга барибир қизиқиш ғолиб келди. Акам айтганидек қўявермадим... Анави тўданинг олдига бордим. Қарасам, ангишвона ўйнашаётган экан. Учта ангишвонанинг бирига хурмонинг донагидек бир нарсани яшириб, айлантиришяпти. Ким ўша “донак”ни топса, ўртага тикилган пулни оляпти. Қарасам, жуда осон! Ангишвоначи “донак”ни яшириб, бир-икки айлантирди-да:
– Қани, ким топади? – деди.
“Донак”ли ангишвонани аниқ билиб турибман.
– Мана шунда! – дедим иккиланмай.
Ёнимдаги киши “менга буниси”, деб иккинчи ангишвонани ушлади. Яна кимдир учинчисини ушлади.
– Қани, унда пул тикинглар! – деди ангишвоначи.
Икки рақибим 10 сўмдан 20 сўм тикди. Купон пул энди алмашган, 20 сўм ҳам катта пул эди. Аста қўйимдаги пулни олдим. Дастрўмолчага ўралган пул 1000 сўм эди! Уйдан чиқаётганимда онам бир чеккага тортиб, “Болам, бу минг сўм! Уч ойлик пенсиямни йиғдим, қишга иссиқ пальтоми, куртками ол, лекин бу пулни отангга айтма, ўзи бермай қўяди”, деб берган пул эди. Шу пулдан 10 сўмини олиб тикдим ва шартта ангишвонани очиб, 20 сўмни ютиб олдим. Атрофдагилар “ўвв” деб юборди.
– Ука, сен зўр ўйнаркансан, давай, яна ўйна! – деди.
Мен яна ўйнадим. Бу сафар 15 сўм ютдим.
– Бўлди, энди ўйнамайман, – дедим. Орқага тисарилаётгандим, ёнимдаги киши “яна бир ўйна, қизиқ бўляпти”, деб енгимдан тортди. Бу сафар ростдан ҳам қизиқ бўлди. Енгимдан тортган 100 сўм тикди. Учинчи шерик 200 сўм тикаман, деди. Атрофдагиларнинг икки кўзи менда, 300 сўм тик, дейишди. “Донак”ли ангишвонани ушлаб турганимга шубҳам йўқ эди. Шартта уч юз тикдим! Ангишвоначи:
– Ука, ушлаб турганингга аминмисан, мен ҳам сенга пул тикаман, – деди қулоғимга...
– Аниқ шу, ака! Тикинг! – дедим бу меҳрибонимга...
Ангишвоначи 500 сўм тикди. Енгимни тортган яна 200 сўм қўшди. Қисқаси, онамнинг уч ойлик пенсиясининг ҳаммасини тикиб юбордим. Ғала-ғовурда буни қандай қилганимни ҳам билмай қолдим.
– Оч! – дейишди.
Ангишвонани кўтардим. Ичи бўм-бўш! Ичидаги “донак” қандай йўқолиб қолганини билмайман. Даҳшатга тушдим. Ўртадаги пулларнинг ҳаммасини “енгимдан тортган” олиб қўйди.
Узоқдан акам кўринди. Аста сирғалиб тўдадан чиқдим.
– Нима қиляпсан у ерда? Ишқилиб ўйнамадингми? – деди акам хавотир аралаш.
– Йўқ, ўйнамадим, – дедим ёлғондан.
– Бунинг ҳаммаси каззоб, ичида бегонаси йўқ, ҳаммаси бир команда, – деди акам.
Ичимда нимадир “чирт” этиб узилгандек бўлди. “Онамнинг уч ойлик пенсияси!” Хаёлимда фақат шу гап айланади.
Автобусга чиқдик. Дераза ёнига ўтириб олиб, Қаршидан Тошкентгача унсиз йиғлаб келдим. Онамнинг уч ойлик пенсиясини қиморга тикдимми?! Изтиробимнинг чеки йўқ эди. Анави одамлар ҳақида ўйлардим: кап-катта одамлар! Улар куни бўйи менга ўхшаган лақмаларни чув тушириб, кечқурун бола-чақаси олдига қайси юз билан боради. “Енгимдан торт”гани сал кам отам қатори одам эди. Нега ўғли тенги бир норасидани алдади?
Ўша куни Қарши-Тошкент ораси жуда узайиб кетди. Етти соатлик йўл чинакам азоб бўлди. Ўзимга-ўзим сўз бердим: бундан кейин қиморга далолат қиладиган ўйинлардан нафратланаман! Зинҳор бировнинг ҳаққига хиёнат қилмайман! Онамнинг пенсия пулини ўзига қайтараман!
Лекин... бу дунё ўзи турган-битгани ангишвона ўйини эканини ҳали билмасдим. Кейинчалик англадимки, ўша кунги “енгимдан тортган” – ҳаёт экан. Дунёнинг ўйинлари кўп, “ўйна” деб енгингиздан тортаверади. Ана шунда, энг муҳими, ўзингизни тутиб қолишингиздир!

Анвар Назар

🌿🌱– Nega siqilyapsan?
– Tashvishim bor...
– Hal qilsa bo‘ladimi?
– Ha.
– Unda siqilishdan nima foyda?

***

– Nega siqilyapsan?
– Tashvishim bor...
– Hal qilsa bo‘ladimi?
– Yo‘q.
– Unda siqilishdan nima foyda?

Har qanday holatda ham siqilishdan foyda yo‘q... O‘zingizning qadringizga yeting, qadarda nima yozilgan bo‘lsa, shu bo‘ladi..!

- Bolam... Yaxshi ish qilmabsiz. Bu dunyo o'tar ketar. Inson iymoni bilan dunyodan ketishi kerak.
Akbar yana indamadi. Singlisi quyib ketgan choyni olib hurillarib ichdi.
    - Axir bizning dinimiz, e'tiqodimiz muqaddas-ku, o'g'lim. Hali ham kech emas. Allohga qayting. Tavba qiling.
    - Singlimni qaynonasisiz. Hurmatiz bor. Indamayapman. Meni hayotimga aralashmang. Bu meni shaxsiy tanlovim.
Enaxon aya indamay qo'ya qoldi. Tushundiki bu odamga hech qanday nasihat kor qilmaydi. Nazokat ovqat olib keldi. Akbar juda ochqabdi. Bir pasda bir kosa ovqatni ichib qo'ydi. Nazokat ayasiga bir narsa demoqchi bo'lardi-yu gapirgani tili bormasdi. Enaxon aya ham kelinining og'zini poyladi. Nihoyat sukutni Akbar buzdi.
    - Hoynahoy bu Amerikani tashlab nega qaytib keldi, oilasi bor edi bir o'zi kelibdi, deb hayron bo'layotgandirsan...
Nazokat aynan shu haqida so'ramoqchi edi.
   - Ha... Nega keldiz?
   - Aytsam ensang qotadi. Lekin onamni juda sog'indim... Dadam tushimga juda koʻp kiryapti. Mendan norozi. Deyarli har kuni tush ko'ryapman... U yoqda ham halovatim yoʻqoldi. Ishlarim orqaga ketdi. Men ishlaydigan firma inqirozga uchradi. Bankrot deyishadi buni. Xullas qarzga botdim. Uy-joyimni, mashinalarimni hammasi kamomatni yopish uchun kirib ketdi. Qiyin ahvoldaman.
   - Qilgan gunohizni jazosini olyapsiz ekan... Hayron qolmadim.
Nazokat akasi qaramadi ham. Ters o'girilib oldi.
   - Elifning ishlari zoʻr. Men esa uni oldida hech kim bo'lmay qoldim. Sog'lig'im yomon... Oldingidek g'ayrat bilan ishlay olmayapman. Tanamda kuchli og'riq bo'lyapti. Pul topolmay uyda o'tirib qoldim. Menga suddan chaqiruv keldi. Kamomatni vaqtida to'lamasam meni 20 yilga qamab yuborishlari mumkin edi. Elifning onasi menga shart qoʻydi. Elifga dinni uncha farqi yoʻq edi. Meni musulmonligimni qizig'i yoʻq. O'z ishi bilan band edi. Lekin qaynonamga musulmon ekanligim sira yoqmasdi. Kamomatni toʻlayman evaziga diningdan chiqib xristian bo'lasan, dedi. Bo'lmasam qizim bilan umuman yashattirmayman dedi. Men Elifsiz yasholmasdim. Uni juda sevardim. Xullas uni taklifini qabul qildim...
    - Xoʻp... Bu sizni hayotiz. Menga umuman qizig'i yoʻq buni. Menga nega kelganiz qiziq? Nega meni oldimga keldiz shundan gapiring!
   - Nazo... Menga donor kerak... Bo'lmasam oʻlib qolishim mumkin. Pulim yoʻq... Ishlolmayman. Jigarim qurib boryapti...
    - Tushunmadim... Xotinizchi? Qaynonayizchi ular boy edi-ku?! Katta brend kompaniyada ishlardi.
    - Elif menga hiyonat qildi... Uni boshqa erkak bilan o'z spalniyimda tutvoldim. Meni hech narsam qolmagani uchun ko'chaga haydab solishdi...
Akbar mum tishlab qoldi. Ko'zi alamdan qizardi. Tishi g'ichirladi.
   - Men unga bor mehrimni bergandim! Yuzimga tupurdi. U uchun hatto murtad bo'ldim! Otamdan onamdan kechdim... U nima qildi?... Nazokat indamadi. Akasiga umuman achinmadi ham. Oldinlari akasini kutardi. Zarracha bo'lsada akasiga mehri bor edi. Bo'ynidagi xochni ko'rgach o'sha mehr ham yoʻq bo'ldi. Qalbi akasi uchun muzladi...
   - Xotin deb bizda kechgandiz. Oxiri u sizdan kechibdi-da! Qaytar dunyo deb shunga aytishadi.
Akbar indamadi. Uni ahvoli haqiqatdan ham juda yomon edi. Koʻp spirtli ichimliklar ichganligi uchun jigari tamom bo'lgandi. Zudlik bilan donor topilmasa uzog'i yarim yillik umri qolgan edi. Hayot kishiga ba'zan kutilmagan zarbalarni ham berib turarkan. Doim shod xurram yashayman deb harakat qilasan-u, barchasi kutilmaganda ters o'girilib olarkan. Allohdan yuz o'girganlardan, Alloh ham yuz o'girishi ayni haqiqat!
 
6-QISM TUGADI.

✍ Usmonaliyeva Munira.
⏰13.12.2024.          10:05

@Hikoyalar

- Voy bolam! Asal qizim kelibdi-ku?!
Ona bola anchagacha hovli o'rtasida quchoqlashib turdilar.
- Sizni juda sogʻindim oyijon!
- Men ham sog'indim bolam! Judayam ko'rgim kelib turgan edi. Yaxshi kelib qolding...
Hamida opa qizining yuz-ko'zlariga sinchkov nigoh tashladi.
- Mazang yaxshimi bolam? Qiynalmayapsanmi?
- Yoʻq... Ancha yaxshiman oyi. Biroz oyoqlarim og'riyapti. Koʻp yurolmayapman.
- Albatta homilang ham og'irlashib qolganda. Oyoqlaring qiynaladi...
Hamida opa qizini uyga boshladi.
- Qani kel, qizim... Kelaqol uyda gaplashib o'tiramiz. Men sen yaxshi ko'rgan ovqatni qilib beraman.
- Rahmat oyijon! Biram mehribonsiz...
Hamida opa bilan Nazokat anchagacha suhbatlashdilar. Dadasi Muslim akani xotirlashdi. Bu uyda o'tgan kunlarini eslab biroz ko'z yosh qilib olishdi.
- Mayli qizim. Sen toliqib qolma. Biroz yotib damingni ol. Men ovqatga unnayman.
- Yoʻq oyi... Ovora bo'lmang. Biron narsa buyurtma qila qolamiz. Tashqarida yurasizmi? Keragi yoʻq. Menga sog'lig'iz muhim.
- Bu nima deganing buyurtma qilamiz...? O'zim o'z qo'lim bilan senga ovqat pishirmoqchiman. Hech qiynalmiman... Bemalol yotib damingni ol.
Hamida opa qizini yolg'izlatin hovliga chiqdi. Oshxonaga kirib ovqatga unnab ketti. Yozning o'rtasi bo'lgani uchunmi havo nihoyatda issiq. Quyosh qoq teppaga turib olib o'zining taftini ayamay sochmoqda...
* * *
- Oyijon, togʻam xabar olib turibdilarmi?
- Albatta... Har hafta keladi. Uyga u-bu narsalar olib keladi. Kamchiliklarim bormi yoʻqmi so'raydi.
- Haa... Yaxshi.
- O'zingda nima gaplar? Uydagilaring hammalari yaxshimi?
- Shukr... Ancha yaxshi.
Nazokat hovliga chiqdi. Hovli o'rtasida kichikkina gulzor bor. Unga turli gullar ekilib tartib bilan joylashtirilgan... Bitta yam-yashil archa va manzarali yashil bargli boshqa gullar ham bor... Dadasi Muslim aka gullarni ishqibozi edi. Gul ekishni va parvarish qilishni yoqtirardi. Hammaga bu meni hobbiyim derdi. Ham hovliga fayz kiradi. Darvozadan kirgan odam gulzorni koʻrib bahri dili ochiladi, deb koʻp gapirardi. Chet eldaligida ham telefon orqali gaplashishganida, albatta gulzorini ham bir so'rab o'tar edi...
Nazokat o'sha kunlarni esladi. Gulzorni koʻrib xuddi dadasini ko'rgandek bo'ldi. Koʻzlari yoshlandi. Hamida opa ham qizining oldiga keldi. Gulzorga ancha vaqt tikilib turdilar.
- Qizim...
- Dadam gullarni juda yaxshi ko'rardilar... Gulzoriga juda bir boshqacha mehr bilan qarardi, parvarish qilardi.
Hamida opa o'zini tutib turolmadi. Yig'lab yubordi.
- Ruhlari shod bo'lsin deya har kuni shu gulzorga alohida eʼtibor beraman. Kuniga 10 marta kirib gullar bilan suhbatlashaman. Ular menga dadangni eslatadi...
- Joylari Jannatda bo'lsin dadajonimni! U yoqlarda ham gullarga burkanib yursinlar!
- Ilohim qizim... Ilohim...
* * *
Soat 12 dan o'tdi hamki Akbar o'rnidan turay demasdi. Enaxon aya va Nazokat birgalikda ovqatlanib o'tirishgandi hamki Akbar o'rnidan turdi. Yuzini ishqalaganda Nazokatni qarshisiga keldi.
- Hammom qayerda?
- Hovlini chap tomonidagi xonada.
Akbar chiqib ketdi. Enaxon aya u chiqib ketgan eshikka tikilib qoldi. Biroz o'tib yuzini sochiqqa artgani ko'yi Akbar keldi. Enaxon ayaning roʻparasiga kelib o'tirdi. Endi ko'rdi shekilli salom qilgan bo'ldi.
- Hello...
Enaxon aya tushunmadi. Akbarga tikilib o'tiraverdi.
- Iyaaa aytgancha... Assalomu alaykum.
- Va alaykum assalom.
- U yoqda umuman bu gapni ishlatmay qo'ygandimda. Hamma bir biri bilan hello, hi, yoki good morning deb so'rashadi. Shunga o'rganib qopman.
- O'zbekligizniyam unutibsizda!
Akbar indamadi. Yonidagi nonni olib tishladi.
- Ovqat ichasizmi?
- Bersang jon deb ichgan bo'lardim.
Nazokat ensasini qotirganicha oshxonaga chiqib ketdi. Enaxon aya hamon unga tikilib turardi.

- Nega ketolmaysiz?! Ana! Kuyoviz ham aytibdilar-ku oyijonim ham oyiz o'zlari yolg'iz turmasin, ayting biz bilan yashayveradi degandilar. Yoʻq demang oyijon!
Hamida opa qadrdon hovlisiga qaradi. Zimdan hammayoqni kuzatdi. Bir muddat jimjitlik hukm surdi.
- Qizim... Bu uydan dadangni hidi keladi. Bu uyda dadangni xotirasi hamon yashayapti bolam... Qanday tashlab ketishim mumkin?! Ketolmayman. Mendan xafa bo'lmanglar.
Hamida opa qizining ko'zlariga qaradi. Nazokat onasiga yalingandek ilinj bilan termulib turardi.
- Havotir olma, qizim. Tog'ang meni yolg'izlatib qo'ymaydi. Doim sizdan habar olib turaman dedi. Sen ham tez-tez kelib turarsan...
Nazokat onasini baribir bu uydan olib ketolmasligini tushundi.
- Mayli oyijon... Bu uyni ko'ziz qiymayapti bilaman. Albatta tez-tez kelaman...
Nazokat kelinlik uyiga qaytdi. Sanjarning ishlari juda yaxshi edi. Birdan Alloh unga omadni hadya etdi. O'zi xususiy avtoservis ochdi. Oilasiga yanada mehri oshdi. Nazokat o'zida g'alati o'zgarishlarni seza boshladi. Yog' hidiga ko'ngli aynir, boshi tez-tez aylanar, holsizlanar edi. Enaxon aya kelinining ahvolidan tashvishlana boshladi va zudlik bilan shifoxonaga olib bordi.
- Keliningizdagi alomatlar yaxshilikka xolajon!
Hamshira qiz Enaxon ayaga kulib qaradi.
- Yaqinda nabirali bo'lasiz!
Enaxon aya quvonganidan yig'lab yubordi.
- Voy xolajon, shunday yangilikni eshitib ham yig'lerkanmi odam?
- Quvonganimdan yig'layapmanda, bolam. Quvonganimdan...
Nazokat ham homilador ekanligini bilib sevindi. Tug'ilajak farzandini iforini hidlashni, ko'zlariga boqishdi, jajji qo'lchalaridan tutishni hayolidan o'tkazdi. Yuragi allanechuk hapqirib ketdi. "Endi men ham ona bo'laman... Farzandim tili chiqib meni "oyijon!"deydi..." Nazokat shifoxonada o'tirganicha hayolga berildi. Sanjarning kelganini payqamadi ham.
- Nazo... Yaxshimisan? Tinchlikmi oyim qanilar?
- Doktorni oldiga kirib ketishgandilar, doktor bir ikkita dori yozaman deganday qilgandi.
- Haaa...
Sanjar ayolining oldiga o'tirdi.
- Ertalab onam seni doktorga olib borishini aytgandi. Ishda degin umuman fikrimni jamlolmadim. Hayolim senda bo'ldi... Shunga kelaverdim nima gap ekan deb...
- Havotir olmang... Tinchlik ekan.
- Unda nega dori yozadi?
Nazokat uyaldi. Ikki yuzi lovullab ketdi. Eriga qaradi.
- Bilasizmi... Biz yaqinda...
- Sanjar bolam, bu yerda nima qilyapsan? Ishga bormadingmi?
Enaxon aya o'g'li tomon yurib keldi. Sanjar o'rnidan turdi.
- Havotir oldim... Shunga...
- Havotirli joyi yoʻq bolam.
Enaxon ayaning ko'zlari quvonchdan porlardi.
- Yaqinda dada bo'lasan ekan!
Sanjar quloqlariga ishonmadi.
- Rostdanmi?!
- Ha rost bolam, rost... Kelinim hali yosh bo'lgani uchun biroz holsizlanibdi. Ham qoni ham kamroq ekanda. Vitaminli narsalar yesin dedi. Mana... Vitaminlar... Yana allaqanday dorilar yozib berdi.
Enaxon aya keliniga yuzlandi.
- Shularni vaqtida ichishiz kerak qizim. Hozir uyqa qaytishda dorixonaga kirib olvolamiz.
- Xoʻp boʻladi.
* * *
Nazokat ota uyiga onasi Hamida opani ko'rgani keldi. U ancha og'irlashib qolgan edi. Oy kuni yaqin qoldi. 7 oylik homilador. Shu vaqt mobaynida 3-4 marta balnisada yotib davolandi. Doktorlar "Tushish xavfi bor" deb majbur yotqizishdi. Orada kuchli grippga chalindi. Tuzalishi qiyin bo'ldi. Balki shungadir onasini ko'rgani ham uncha kelolmadi. Organizmi yosh, immuniteti ham ancha past bo'lganigami ketma-ket kasalga chalinib qolaverdi. Orada 2 oy taksikoz qiynadi. Mana nihoyat ancha davolanishlardan so'ng bemalol ota uyiga kelyapti. Toʻgʻri kasal bo'lgan paytlari onasi Hamida opa kelib qizidan xabar olib turdi. Qizini yolg'izlatib qo'ymadi. Lekin baribir qiz ota uyini juda sog'ingan edi...
- Oyijon! Men keldim!
Hamida opa ichkari uydan yugurib chiqdi.

Nazokat haligacha o'ziga kelolmas, akasining nega qaytib kelgani uni o'ylantirardi. "Shuncha yil deganda bir o'zi qaytibdi. Qaytib ketarmikin yana? Albatta, qaytadi! Dinidan chiqibdi-ku?! Unda nega keldi?" Nazokat shu hil o'ylar bilan xontaxta yoniga o'tirdi. Ortida Enaxon aya ham kirib kelinining ro'parasiga joylashdi.
- Bolam... Tinchlikmi? Juda o'ychansiz...
- Haa... Oyijon sizga bir gapni aytishim kerak.
- Xoʻp gapiring bolam. Jon qulog'im bilan eshitaman.
- Akam... Halegi... Akam dindan chiqibdilar.
Enaxon aya bir seskanib ketdi. Ko'zlarini katta-katta ochganicha keliniga havotirli qaradi.
- Astagʻfirulloh! Bu qanday gap bo'ldi tag'in? Astagʻfirulloh... Shunaqasi ham bo'larkanmi?!
Nazokat piq-piq yig'ladi. Uning ko'zidan oqqan achchiq yoshlari yuzini ho'l qildi. Qaynonasiga akasining qilgan barcha ishlarini bir-bir so'zlab berdi. Enaxon aya kelinini diqqat bilan tinglardi. Tinglagani sari hayrati ortar, baʼzan jahli chiqib qoshlarini chimirib olardi.
- Shunaqa gaplar oyijon... Akam bir bemehr, toshbag'r insonga aylandi. O'sha yoqqa borib bir dinsiz, kofir megajinga ilakishtiyu bizni unutdi.
Nazokat ko'z yoshlarini asta artdi.
- O'sha yoqlarda qolib ketsa bo'asmidi?! Nega keldi o'zi?!
Enaxon aya kelinini yupatgan bo'ldi.
- Qizim siqilavermang. Alloh barchaga ikki yo'lni beradi. Iymon yoʻli va kufr yo'li. Ikki yoʻldan qaysi birini tanlash kishining ixtiyoriga topshirilgan, bolam. Akbar akayiz kufr yo'lini tanlabdi. Bu uning o'z xohishi. Alloh hisob-kitob vaqti yetganida albatta hammani adolat bilan sarhisob qiladi.
- Shunday oyijon... Bu yoʻlni o'zi tanladi... Hozir uyg'onsa nega kelganini so'rayman. Keyin uydan chiqarib yuboraman. Menga bunday aka kerakmas. Ketsin o'sha xotinini oldiga!
Nazokatning ko'z yoshlari tingan edi. Soatga qaradi. 10 yarim...
* * *
Vaqt har narsaga malham deydilar... Balki shundaydir, lekin xotiralarchi, ular unutilmaydiku?! Ming bor xohlasak ham ularni ongimizdan chiqarib yuborolmaymiz-ku?! Ular o'zidan iz qoldiradi. Baʼzilari chandiqdek, baʼzilari esa qontalash yaradek...
Nazokat dadasining barcha marakalarida turdi. Yig'layverib ado bo'ldi. Onasi Hamida opaning ham ancha qaddi bukilib qoldi. Bir xonada ayollar qora kiyimlar kiyganicha indamaygina o'tirishibdi. Nazokat onasining yoniga cho'kkaladi. Ko'ngil soʻrab keluvchilar ham ancha kamayib qoldi. Muslim akaning vafot etganiga ham 2 oydan oshdi. Akbardan esa na xat bor, na xabar... O'zi ham kelmaydi. Hamida opa baribir ona ekan! O'g'lini kutdi. Kuni bo'yi darvozadan ko'zini uzmadi. Ko'ngil so'rab kelguvchi yigitlarning ovozini eshitgan zahoti yugirib chiqdi. Hayolida o'g'li kelgandek tuyulardi. Bechora ona! Yakka-yu yolg'iz jonidan bo'lgan jigarporasini bir umrga yo'qotdi. Bu bola juda bemehr chiqdi... Nahot farzand shunday bo'lsa?!
Nazokat onasining ahvolini payqadi. Sekin yoniga bordi.
- Oyi... Akam kelmaydiganga o'xshaydi. Hadeb siqilavermang. Menga sog'lig'iz muhim, jon oyijon! Kasal bo'lib qolasiz-ku?!
Hamida opa qiziga qaradi. Muzlagan titroq qo'llari bilan qizining sochini, yuzlarini siladi.
- Baribir ona ekanman! Onani yaratmasin ekan, bolam! Akbarimni juda sog'indim. Endi kimga suyanay... Bir o'zim qoldim...
- Nega bir o'zingiz bo'lasiz, oyi? Menchi?! Men bolangiz emasmanmi?!
- Sen birovning hasmisan bolam...
Hamida opa qizini quchoqladi. Yuzlariga yuzini bosdi.
- Doim ham yonimda bo'lolmaysan-ku?...
- Yoʻq men doim yonizda bo'laman! Biz bilan ketasiz! Oyijonim rosa yaxshi ayollar, hammamiz birga yashaymiz...
Hamida opa qizining mehribonligidan suyunib ketdi. Ko'zi yoshga to'lganicha jilmaydi.
- Rahmat qizim! Boringga shukr! Lekin... Sen bilan ketolmayman. Bilaman Enaxon opam juda yaxshi ayollar, kuyovim ham bamani yigit. Bu gapni kuni kecha kuyovim Sanjarbek ham aytgan edi... Men sizga o'g'il bo'laman degandi... Lekin bolam... Ketolmayman. Ilojim yoʻq.